نمایش مبدأ برای حمله به شمال عراق (۲۰۱۴)

[[پرونده:آزاد سازی موصل.jpg|جایگزین=پرچم بوکو حرام|بندانگشتی|آزاد سازی موصل]]
'''حمله به شمال عراق''' در ۴ ژوئن ۲۰۱۴ با ورود [[داعش]] و متحدان آن به شمال [[عراق]] آغاز شد. درگیری نیروهای دولتی عراق و شورشیان، به‌شکل محدودتری از دسامبر ۲۰۱۳ آغاز شده بود. حمله به شمال عراق با تهاجم داعش به [[سامرا]] و اشغال چندین شهر در ۴ ژوئن آغاز و با تصرف بر موصل در ۱۰ ژوئن و تکریت در ۱۱ ژوئن ادامه یافت <ref>[https://www.reuters.com/article/us-iraq-security-idUSKBN0EN0RV20140613 سایت روییترز]</ref>.
در واپسین ساعات ۹ ژوئن ۲۰۱۴<ref>[http://www.isna.ir/fa/news/93032211677/%D8%AF%D8%A7%D8%B9%D8%B4-%DA%A9%D9%86%D8%AA%D8%B1%D9%84-%D8%AA%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D8%AA-%D8%B1%D8%A7-%D9%86%DB%8C%D8%B2-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%D8%AE%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D8%B1-%DA%AF%D8%B1%D9%81%D8%AA خبرگزاری ایسنا]</ref> شب ۱۰ ژوئن (شب ۲۰ خرداد) نیروهای دولت اسلامی عراق و شام (داعش) پیرو پیشروی به شمال عراق، کنترل شهر موصل را به دست گرفتند. حدود ۱۳۰۰ نیروی شبه‌نظامی و مسلح، کنترل مقر دولتی استان نینوا را در دست گرفتند. همچنین نیروهای داعش فرودگاه بین‌المللی موصل و بسیاری از پادگان‌ها و مقرهای دولتی را به تصرف خود درآوردند<ref>[https://www.bbc.com/news/world-middle-east-27778112 سایت بی بی سی]</ref>. در پی این حمله ۵۰۰٬۰۰۰ نفر از ساکنین موصل، خانه‌های خود را ترک کردند<ref>[https://www.isna.ir/news/93032111455/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D8%B1-%D8%A8%DB%8C%D8%B4-%D8%A7%D8%B2-500-%D9%87%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%D8%B9%D8%B1%D8%A7%D9%82%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D9%85%D9%88%D8%B5%D9%84 سایت ایسنا]</ref>. [[نوری مالکی]] نخست‌وزیر عراق در پی این تجاوز خواستار عزم ملی مردم برای مقابله با نیروهای داعش شد. نوری مالکی گفت: «تجاوز به موصل که از تاریخ ۱۰ ژوئن مورد یورش نظامیان داعش قرار گرفته‌است، نتیجه یک توطئه بزرگ است.» وی همچنین گفت «تروریست‌ها با استفاده از توطئه‌هایی که در داخل انجام شد توانستند موصل را اشغال کنند و ارتش با قدرت سلاح به این مسئله پایان خواهد داد.»<ref>[https://www.isna.ir/news/93032111593/%D9%85%D8%A7%D9%84%DA%A9%DB%8C-%D8%A8%D8%A7-%D9%82%D8%AF%D8%B1%D8%AA-%D8%B3%D9%84%D8%A7%D8%AD-%D8%A7%D9%85%D9%86%DB%8C%D8%AA-%D8%B1%D8%A7-%D8%A8%D9%87-%D9%86%DB%8C%D9%86%D9%88%D8%A7-%D8%A8%D8%A7%D8%B2-%D9%85%DB%8C-%DA%AF%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C%D9%85 نوری مالکی]</ref>پس از حمله به موصل، در ۱۱ ژوئن (چهارشنبه) شهر تکریت مرکز اداری استان صلاح‌الدین (واقع در شمال سامرا) نیز به اشغال شبه‌نظامیان داعش درآمد. در پی این حمله، زندانیان بازداشتگاه‌های محلی از زندان گریختند. در پی این حمله شماری از نظامیان داعش بر شهر تکریت و ساختمان استانداری، تسلط یافته و مرکز پلیس القادسیه در مرکز شهر را به آتش کشیده و پادگان ضلوعیه در جنوب این شهر را نیز اشغال کردند<ref>[https://www.isna.ir/news/93032211677/%D8%AF%D8%A7%D8%B9%D8%B4-%DA%A9%D9%86%D8%AA%D8%B1%D9%84-%D8%AA%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D8%AA-%D8%B1%D8%A7-%D9%86%DB%8C%D8%B2-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%D8%AE%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D8%B1-%DA%AF%D8%B1%D9%81%D8%AA-%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D9%86%D8%B9-%D8%A2%D9%85%D8%AF-%D9%88-%D8%B4%D8%AF-%D8%AF%D8%B1 داعش]</ref>. پس از تصرف تکریت، داعش به ۱۵۰ کیلومتری شمال عراق رسید. نیروهای پیشمرگه نیز با نیروهای داعش در دهوک درگیر شدند.

پایگاه‌های لشکر ۴۶ و ۴۷ تیپ ۱۲ با خروج نیروهای عراق خالی مانده و نیروهای پیشمرگ برای جلوگیری از دست‌یابی گروه‌های مسلح به این پایگاه‌ها، در آنها مستقر شده‌اند<ref>[https://www.isna.ir/news/93032211677/%D8%AF%D8%A7%D8%B9%D8%B4-%DA%A9%D9%86%D8%AA%D8%B1%D9%84-%D8%AA%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D8%AA-%D8%B1%D8%A7-%D9%86%DB%8C%D8%B2-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%D8%AE%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D8%B1-%DA%AF%D8%B1%D9%81%D8%AA-%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D9%86%D8%B9-%D8%A2%D9%85%D8%AF-%D9%88-%D8%B4%D8%AF-%D8%AF%D8%B1 تکریت]</ref>.

در پی تصرف موصل، کنسولگری ترکیه نیز در کنترل نیروهای داعش درآمد و ۸۰ نفر از پرسنل و شهروندان اهل ترکیه توسط داعش به حالت گروگان درآمدند<ref>[https://www.isna.ir/news/93032211686/%D9%85%D8%AD%DA%A9%D9%88%D9%85%DB%8C%D8%AA-%D8%A8%DB%8C%D9%86-%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C-%DA%AF%D8%B1%D9%88%DA%AF%D8%A7%D9%86-%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C-%D8%B4%D9%87%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86-%D8%AA%D8%B1%DA%A9%DB%8C%D9%87-%D8%AF%D8%B1-%D9%85%D9%88%D8%B5%D9%84-%D8%A8%D9%87-%D8%AF%D8%B3%D8%AA ترکیه]</ref>. داعش همچنین ۴۹ تن از اعضای کنسولگری ترکیه در شهر موصل را که شامل سربازان ویژه، دیپلمات‌ها و کودکان می‌شود، اسیر کرد<ref>[https://www.isna.ir/news/93032916290/%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D9%88%D8%BA%D8%A7%D9%86-%D8%AD%D9%85%D9%84%D8%A7%D8%AA-%D9%87%D9%88%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%A2%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7-%D8%B9%D9%84%DB%8C%D9%87-%D8%AF%D8%A7%D8%B9%D8%B4-%D8%AA%D9%84%D9%81%D8%A7%D8%AA-%D8%B3%D9%86%DA%AF%DB%8C%D9%86-%D8%BA%DB%8C%D8%B1%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85%DB%8C-%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF اردوغان]</ref>.

دولت اسلامی عراق و [[شام]] از اعضای خود خواسته بود که پس از تسلط نیروهای خود بر شهر تکریت به سمت [[بغداد]] و [[کربلا]] پیش‌روی کنند<ref>[https://www.isna.ir/news/93032211689/%D8%AA%D9%87%D8%AF%DB%8C%D8%AF-%D8%AF%D8%A7%D8%B9%D8%B4-%D8%A8%D9%87-%D8%A7%D8%B4%D8%BA%D8%A7%D9%84-%D8%A8%D8%BA%D8%AF%D8%A7%D8%AF-%D9%88-%DA%A9%D8%B1%D8%A8%D9%84%D8%A7 تهدید بغداد و کربلا]</ref>.

داعش با هدف تشکیل دولت اسلامی عراق و شام علاوه بر موصل، مناطق تکریت، دهلاویه و یثرب را نیز به تصرف خود درآورده‌اند<ref>[https://www.isna.ir/news/93033016403/%D8%B1%D9%82%DB%8C%D8%A8-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%AA%D8%A7%D9%85%DB%8C%D9%86-%DA%A9%D9%86%D9%86%D8%AF%D9%87-%D9%85%D8%B7%D9%85%D8%A6%D9%86%DB%8C-%D9%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA رقیب ایران]</ref>.

داعش صریحاً می‌گوید که هدفش تشکیل یک دولت اسلامی است. با کنترل مردم و تشکیل نوعی حکومت مطلقه، داعش می‌تواند از خود تصویر یک دولت نوظهور سایه در عراق را ترسیم کند و طبیعتاً درصدد گسترش آن به [[سوریه]] است که هم‌اکنون هم بسیاری از بخش‌های آن منجمله شهر رقه را تصرف درآورده‌است. این شهر را اکنون «قلب تپنده» گروه [[داعش]] می‌دانند. شهر رقه پایتخت خلافت اسلامی داعش نامیده شده‌است <ref>[https://www.bbc.com/persian/world/2014/06/140628_l24_isis_next_move سایت بی بی سی]</ref>.

پالایشگاه بیجی، پایگاه هوایی اسپایکر و سد حدیثه سه مرکز استراتژیک، حیاتی و زیربنایی است که داعش در عراق به دنبال آن است. این گروه بارها تلاش کرده‌اند که این اماکن را از دست نیروهای عراقی خارج کنند اما تلاش‌های آنها به نتیجه نرسیده‌است<ref>[https://www.entekhab.ir/fa/news/170947/3-%D9%85%DA%A9%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D8%AA%DA%98%DB%8C%DA%A9-%D9%85%D9%88%D8%B1%D8%AF-%D9%86%D8%B8%D8%B1-%D8%AF%D8%A7%D8%B9%D8%B4-%D8%AF%D8%B1-%D8%B9%D8%B1%D8%A7%D9%82-%D8%AA%D8%B5%D9%88%DB%8C%D8%B1 سایت انتخاب]</ref>.

داعش در چند ماه نخست اشغال شمال عراق توانست مناطقی را شامل شهرهای موصل و تکریت اشغال کند. داعش علاوه بر این، مناطقی را در شرق سوریه نیز در کنترل خود درآورد. در نخستین ماه‌های اشغال شمال عراق، ۵ میدان نفتی تحت کنترل داعش درآمد. داعش با کمک این میادین هزینه‌های خود را تأمین می‌کند<ref>[https://www.ibtimes.co.uk/iraq-crisis-saddam-husseins-generals-fighting-jihadist-isis-insurgency-1452365 میادین نفتی]</ref>.