۸۶٬۴۲۱
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
پس از دفن جسم مطهر امام حسین توسط قوم بنی‌اسد و گذاشتن علامت و نشانه‌ای ساده بر قبر شریف سید الشهداء، بارگاه آن‌حضرت برای نخستین بار در همان دوران [[بنی امیه|بنیامیه]] بنا گردید. [[سید بن طاووس]] به نقل از [[حسین بن ابی‌حمزه]] مینویسد: در اواخر زمان بنیامیه سقفی بر روی آن ساخته شد و برای آن دری نیز بنا گردید. وی میگوید: در اواخر حکومت بنیامیه بود که روزی من به قصد [[زیارت]] قبر امام حسین به راه افتادم، همین‌که نزدیک درِ حائر رسیدم، مردی را مشاهده کردم که می‌گفت: چنانچه می‌خواهی حسین را زیارت کنی، از درِ حائر وارد شو. من نیز از همان در وارد بارگاه شدم<ref> سید ابن طاووس، رضی الدین علی، الاقبال بالاعمال الحسنه، ج 2، ص 568، تهران، دار الکتب الإسلامیه، چاپ دوم، 1409ق.</ref>. | پس از دفن جسم مطهر امام حسین توسط قوم بنی‌اسد و گذاشتن علامت و نشانه‌ای ساده بر قبر شریف سید الشهداء، بارگاه آن‌حضرت برای نخستین بار در همان دوران [[بنی امیه|بنیامیه]] بنا گردید. [[سید بن طاووس]] به نقل از [[حسین بن ابی‌حمزه]] مینویسد: در اواخر زمان بنیامیه سقفی بر روی آن ساخته شد و برای آن دری نیز بنا گردید. وی میگوید: در اواخر حکومت بنیامیه بود که روزی من به قصد [[زیارت]] قبر امام حسین به راه افتادم، همین‌که نزدیک درِ حائر رسیدم، مردی را مشاهده کردم که می‌گفت: چنانچه می‌خواهی حسین را زیارت کنی، از درِ حائر وارد شو. من نیز از همان در وارد بارگاه شدم<ref> سید ابن طاووس، رضی الدین علی، الاقبال بالاعمال الحسنه، ج 2، ص 568، تهران، دار الکتب الإسلامیه، چاپ دوم، 1409ق.</ref>. | ||
گزارشی دیگر بیان‌گر آن است که بارگاه امام (علیه‌السلام) پیش از سال 128 هجری بنا گردید؛ چراکه [[جعفر بن محمد ( | گزارشی دیگر بیان‌گر آن است که بارگاه امام (علیه‌السلام) پیش از سال 128 هجری بنا گردید؛ چراکه [[جعفر بن محمد (صادق)|امام صادق]] خطاب به [[جابر جعفی]] فرمود: چنانچه قصد [[زیارت]] قبر حسین را داشتی از در نزدیک حائر وارد شو و بر وی درود فرست. با توجه به این‌که، وفات جابر در سال 128 هجری اتفاق افتاد<ref> علامه حلی، حسن بن یوسف، رجال العلامه الحلی، ص 35، نجف اشرف، دار الذخائر، چاپ دوم، 1411ق.</ref>، می‌توان گفت حرم امام (علیه‌السلام) نیز قبل از این زمان بنا شده است. گفتنی است با مرگ [[مروان بن محمد]] در سال 132 هجری، حکومت بنیامیه منقرض شد<ref>طبری، أبو جعفر محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک(تاریخ طبری)، تحقیق، ابراهیم، محمد أبو الفضل، ج 7، ص 437، بیروت، دار التراث، چاپ دوم، 1387ق.</ref>. | ||
==بخش‌های مختلف حرم== | ==بخش‌های مختلف حرم== | ||
| خط ۳۸: | خط ۳۸: | ||
===قبه و سایبان=== | ===قبه و سایبان=== | ||
کلمه «قبه» به معنای خانه و یا اتاق دایره‌وار<ref>فیومی، احمد بن محمد، المصباح المنیر، ص 487، قم، منشورات دار الرضی، چاپ اول، بی‌تا.</ref> کوچک است<ref> ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، محقق، مصحح، میر دامادی، جمال‌الدین، ج 1، ص 659، بیروت، دار الفکر للطباعه و النشر و التوزیع، دار صادر، بیروت، چاپ سوم، 1414ق.</ref>. بر اساس زیارت‌نامه‌های وارده، در زمان امام صادق قبر امام حسین دارای سقف و قبه بود؛ چراکه [[جعفر بن محمد ( | کلمه «قبه» به معنای خانه و یا اتاق دایره‌وار<ref>فیومی، احمد بن محمد، المصباح المنیر، ص 487، قم، منشورات دار الرضی، چاپ اول، بی‌تا.</ref> کوچک است<ref> ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، محقق، مصحح، میر دامادی، جمال‌الدین، ج 1، ص 659، بیروت، دار الفکر للطباعه و النشر و التوزیع، دار صادر، بیروت، چاپ سوم، 1414ق.</ref>. بر اساس زیارت‌نامه‌های وارده، در زمان امام صادق قبر امام حسین دارای سقف و قبه بود؛ چراکه [[جعفر بن محمد (صادق)|امام صادق]] فرمود: «…فَإِذَا أَتَیتَ الْبَابَ فَقِفْ خَارِجَ الْقُبَّهِ وَ ارْمِ بِطَرْفِک نَحْوَ الْقَبْرِ…»<ref> المزار الکبیر، ص 429.</ref>؛ (زمانی که خواستی به زیارت امام حسین بروی، وقتی به کنار درب رسیدی، در خارج از قبه توقف کرده و به طرف قبر نگاه کن). سپس امام در ادامه فرمود: «أَ أَدْخُلُ أَیهَا الْمَلَائِکهُ الْمُحْدِقُونَ بِهَذَا الْحَرَمِ، الْمُقِیمُونَ بِهَذَا الْمَشْهَدِ. ثُمَّ أَدْخِلْ رِجْلَک الْیمْنَی الْقُبَّهَ وَ أَخِّرِ الْیسْرَی…»<ref> همان، ص 430.</ref>. | ||
===حائر=== | ===حائر=== | ||
| خط ۶۷: | خط ۶۷: | ||
آن‌گونه که [[محمد بن حسن طوسی|شیخ طوسی]] گزارش کرده است، در دوران حکومت [[متوکل]] به گوش او رسید که جمعیت زیادی از شهرهای مختلف برای زیارت امام حسین در [[نینوا]] جمع می‌شوند؛ از این‌رو -بعد از احساس خطر- در سال 237 هجری یکی از فرماندهان خود را با گروه زیادی از لشکر فرستاد تا قبر امام را نبش و تخریب کنند و از زیارت و اجتماع مردم در کنار قبر امام جلوگیری نمایند؛ اما مردم بر ضد فرستاده او شورش کرده و گفتند: اگر ما تا آخرین نفر کشته شویم و تنها یک نفر از ما باقی بماند، همان یک نفر از زیارت قبر حسین خودداری نخواهد کرد! | آن‌گونه که [[محمد بن حسن طوسی|شیخ طوسی]] گزارش کرده است، در دوران حکومت [[متوکل]] به گوش او رسید که جمعیت زیادی از شهرهای مختلف برای زیارت امام حسین در [[نینوا]] جمع می‌شوند؛ از این‌رو -بعد از احساس خطر- در سال 237 هجری یکی از فرماندهان خود را با گروه زیادی از لشکر فرستاد تا قبر امام را نبش و تخریب کنند و از زیارت و اجتماع مردم در کنار قبر امام جلوگیری نمایند؛ اما مردم بر ضد فرستاده او شورش کرده و گفتند: اگر ما تا آخرین نفر کشته شویم و تنها یک نفر از ما باقی بماند، همان یک نفر از زیارت قبر حسین خودداری نخواهد کرد! | ||
بعد از مدتی متوکل به فرمانده‌اش دستور داد تا دست از سر مردم آن منطقه بردارد و به گونه‌ای وانمود کند که گویا از طرف متوکل برای اصلاح برخی امور به [[کوفه]] اعزام شده بود (و اساسا مأموریت او به کربلا نبود!). اما بعد از گذشت مدتی (حدود ده سال) و در سال 247 قمری دوباره به گوش متوکل رساندند که جمعیت فراوانی از کوفه و حوالی آن برای زیارت قبر امام حسین رفته تا جایی که در آن‌جا بازار خرید و فروشی نیز تشکیل شده است! متوکل برای دومین بار افسری را با لشکر فراوانی به سوی کربلا اعزام نمود و منادی او فریاد کشید که هرکس به زیارت برود خونش مباح است! و سپس آن فرمانده، قبر امام را تخریب کرد و زمین آن منطقه را به زمین کشاورزی تبدیل کرد و به دنبال آن بود که زیارت تعطیل شد و متوکل تصمیم به تعقیب | بعد از مدتی متوکل به فرمانده‌اش دستور داد تا دست از سر مردم آن منطقه بردارد و به گونه‌ای وانمود کند که گویا از طرف متوکل برای اصلاح برخی امور به [[کوفه]] اعزام شده بود (و اساسا مأموریت او به کربلا نبود!). اما بعد از گذشت مدتی (حدود ده سال) و در سال 247 قمری دوباره به گوش متوکل رساندند که جمعیت فراوانی از کوفه و حوالی آن برای زیارت قبر امام حسین رفته تا جایی که در آن‌جا بازار خرید و فروشی نیز تشکیل شده است! متوکل برای دومین بار افسری را با لشکر فراوانی به سوی کربلا اعزام نمود و منادی او فریاد کشید که هرکس به زیارت برود خونش مباح است! و سپس آن فرمانده، قبر امام را تخریب کرد و زمین آن منطقه را به زمین کشاورزی تبدیل کرد و به دنبال آن بود که زیارت تعطیل شد و متوکل تصمیم به تعقیب شیعیان گرفت، اما بعد از مدتی خودش کشته شد و کاملا به آرزویش نرسید<ref> شیخ طوسی، محمد بن حسن، الامالی، ص 328، قم، دار الثقافه، چاپ اول، 1414ق.</ref>. | ||
بر اساس گزارش [[طبری]] تخریب حرم امام حسین و خانه‌های اطراف و تبدیل آنها به زمین کشاورزی در سال 236 رخ داد<ref> تاریخ الامم و الملوک(تاریخ طبری)، ج 9، ص 185؛ ابن کثیر دمشقی، اسماعیل بن عمر، البدایه و النهایه، ج 10، ص 315، بیروت، دار الفکر، 1407ق.</ref>. | بر اساس گزارش [[طبری]] تخریب حرم امام حسین و خانه‌های اطراف و تبدیل آنها به زمین کشاورزی در سال 236 رخ داد<ref> تاریخ الامم و الملوک(تاریخ طبری)، ج 9، ص 185؛ ابن کثیر دمشقی، اسماعیل بن عمر، البدایه و النهایه، ج 10، ص 315، بیروت، دار الفکر، 1407ق.</ref>. | ||
| خط ۸۳: | خط ۸۳: | ||
===تخریب توسط وهابی‌ها=== | ===تخریب توسط وهابی‌ها=== | ||
در سال 1216 | در سال 1216 سعود بن عبدالعزیز بن محمد بن سعود وهابی نجدی، لشکری از اعراب نجد را گردآورد و برای تخریب حرم امام حسین مجهّز ساخت. به نوشته برخی از مورخان اروپایی سپاهی بیش از چهارصد سوار آماده کرد و به منظور نبرد رهسپار عراق نمود و کربلا را به محاصره درآورد. در روز هجدهم [[ذی الحجه]] و [[عید غدیر]] که اکثر مردم جهت زیارت امیرالمؤمنین به [[نجف اشرف]] رفته بودند، سپاهیان [[سعودی]] از فرصت استفاده کرده به تاختوتاز پرداخته و بر روی مردم شمشیر کشیدند. تا آن‌جا که گویند تعداد بسیاری از اهالی شهر (حدود چهار پنج هزار نفر) را به قتل رساندند که در میان آنها پیرمردان و کودکان و زنان نیز دیده می‌شد. تنها تعداد اندکی که یا از چنگ آنان گریختند و یا در گوشهای خود را پنهان کرده بودند، توانستند از این معرکه به جان سالم به در برند. آنان به قتل و کشتار مردم پرداختند و حرم مطهر امام را مورد چپاول قرار دادند و آنچه را که از فرش و قندیل و دیگر وسائل و اشیای گران‌قیمتی که در آن‌جا یافتند به غارت بردند. و ضریح امام را از جا کندند، و اسبان خود را در صحن مطهر امام آوردند و از چوب درهای حرم آتش برپا کردند و به بلاد خود بازگشتند<ref>همان، ص 629.</ref>. | ||
به دنبال آن و تخریب ساختمان حرم، در سال 1812 میلادی مردم به [[فتحعلی شاه قاجار]] نامه نوشتند. وی نیز دستور داد تا ساختمان حرم را نوسازی نمایند<ref> آل طمعه، سلمان هادی، کربلا و حرم‌های مطهر، ترجمه، صابری، حسین، ص 111، مشعر، بی‌تا.</ref>. | به دنبال آن و تخریب ساختمان حرم، در سال 1812 میلادی مردم به [[فتحعلی شاه قاجار]] نامه نوشتند. وی نیز دستور داد تا ساختمان حرم را نوسازی نمایند<ref> آل طمعه، سلمان هادی، کربلا و حرم‌های مطهر، ترجمه، صابری، حسین، ص 111، مشعر، بی‌تا.</ref>. | ||