|
|
| (۷۶۳ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) |
| خط ۱: |
خط ۱: |
| {{ویرایش}}
| | {{جعبه اطلاعات شخصیت |
| {{جعبه اطلاعات حزب | | | عنوان = مصطفی علماء |
| | عنوان = جریان سنی التیار السلفی کویت(جنبش سلفی در کویت) | | | تصویر = مصطفی علماء.webp |
| | تصویر = سلفی در کویت.jpg | | | نام = مصطفی علماء |
| | نام = جریان سنی التیار السلفی کویت | | | نامهای دیگر = |
| | تاریخ تأسیس = 1920 م | | | سال تولد = ۱۳۲۲ ش |
| | مؤسس = | | | تاریخ تولد = |
| | رهبران = {{فهرست جعبه افقی |عبدالله خلف الدحیان |شیخ عبدالعزیز الرشید }} | | | محل تولد = کرمانشاه ایران |
| | اهداف = | | | سال درگذشت = |
| | | تاریخ درگذشت = |
| | | محل درگذشت = |
| | | استادان = |
| | | شاگردان = |
| | | دین = اسلام |
| | | مذهب = شیعه |
| | | آثار = |
| | | فعالیت‌ها = |
| | | وبگاه = |
| }} | | }} |
| '''جریان سنی التیار السلفی کویت'''، عرصه سیاسی [[کویت]] شاهد بحث‌های سیاسی، رسانه‌ای و اجتماعی درباره آینده جنبش اسلام سیاسی در این کشور خلیج‌فارس است، به‌ویژه با توجه به نتایج کیفی آنچه به «انقلاب‌های بهار عربی» معروف شد و بر آن سایه افکند. وضعیت کلی استراتژیک، داخلی و خارجی، در کشورهای مختلف منطقه [[خاورمیانه]]، با کشورهای [[شورای همکاری خلیج فارس]]. | | '''مصطفی علما'''، در سال 1322 در کرمانشاه متولد شده. تحصیلاتش را در مدارس رسمی آغاز کرد و پس از پایان دوران دبیرستان در کرمانشاه برای فراگیری علوم حوزوی در سال 1341 عازم حوزه علمیه قم شد. |
| جنبش [[سلفیت|سلفی]] با همه مکاتب سنتی خود، پس از آن که وزن زیادی در صحنه [[اسلام]] در تعدادی از کشورهای عربی ایجاد کرد، یکی از برجسته ترین جنبش‌هایی است‌که اخیراً زیر ذره بین قرار گرفته است. در عمل شاهد انقلاب نبودیم، اما شاهد یک حرکت اجتماعی و حرکت سیاسی بی‌سابقه بودیم، همانطور که در مورد [[کویت]] در [[خلیج فارس]] اتفاق افتاد.
| |
|
| |
|
| با توجه به شکل‌گیری متفاوت و مسالمت‌آمیز کویت، خصوصیات شخصی حاکمان [[آل‌صباح]]، وجود تهدیدهای داخلی و خارجی، و همچنین ترکیب جمعیتی این کشور، همگی در پیدایش چنین سیاست متفاوتی نقش داشته‌اند. به نظر می‌رسد کشوری با این اوصاف، بستر مناسبی برای رشد [[وهابیت|وهابی‌گری]] نباشد. این در حالی است‌که امروزه وهابی‌های کویت، جایگاه ویژه‌ای در فعالیت‌های [[تروریسم|تروریستی]] این جریان در عرصۀ بین‌المللی دارند. سلفی‌ها از بیشترین آزادی در این شیخ‌نشین بهره می‌برند و در کنار [[عربستان سعودی|عربستان]] از اصلی‌ترین حامیان مالی جریان تروریست‌های مسلح محسوب می‌شوند.
| | دروس سطح را نزد حضرات آیات فاضل لنکرانی و سبحانی آموخت، منظومه را نزد شیخ یحیی انصاری و اسفار را در محضر علامه حسن زاده آملی فرا گرفت، اوخارج فقه و اصول را در محضرت آیت الله گلپایگانی و آمیرزا هاشم آملی به پایان رساند. |
|
| |
|
| == پیدایش وهابی‌گری ==
| | در سال 1363 با حکم امام خمینی (ره) به عنوان امام جمعه سیرجان انتخاب شده است، و پس از 23 سال با حکم مقام معظم رهبری در اول اسفند ماه سال 1386 به عنوان نماینده ولی فقیه و امام جمعه کرمانشاه منصوب شد. |
| پیدایش وهابی‌گری(جنبش سلفی) در کویت به اوایل سال 1920م باز می‌گردد. در آن دوره، برخی مشایخ مانند [[عبدالله خلف الدحیان]] و شیخ [[عبدالعزیز الرشید]] نزد علمای سعودی تحصیل می‌کردند و پس از بازگشت از آنجا، در کویت به ترویج مکتب وهابی پرداختند. از آن زمان به بعد، ارتباط محکم و عمیقی بین آنها و علمای سعودی برقرار شد که همچنان نیز ادامه دارد<ref>دمنهوری، رجب، «الحالة السلفیة فی الکویت»، صحیفة لُجینیات الإلکترونیة، آدرس: http://lojainiat.net/main/Content</ref>.
| |
|
| |
|
| == سه جریان وهابی کویت ==
| | ایشان در مهرماه ۱۴۰۲ به دلیل پاره ای از معذورات شخصی استعفای خود را تقدیم آیت الله خامنه ای کرد. |
| وهابی‌های کویت مدت‌ها مواضع سنتی خود را داشتند تا اینکه تحولات و حوادث مختلفی آنها را به چند دسته تقسیم کرد:
| |
|
| |
|
| === گروه «التجمع الإسلامی السلفی» === | | == زندگینامه == |
| گروه «التجمع الإسلامی السلفی» در سال 1981م، و به‌ریاست [[خالد سلطان بن عیسی]] تأسیس شد<ref> المتیم، منى، «الأحزاب السیاسیة فی الکویت»، سایت المرسال، 16 فبرایر 2017م، آدرس:https://www.almrsal.com/post/452708</ref>. این گروه بر اخلاق اجتماعی متمرکز بود و دستورالعمل پارلمانی آن عمدتاً به اسلامی‌سازی قوانین و لحاظ‌کردن شریعت به‌عنوان تنها منبع قانون‌گذاری، و همچنین ممنوعیت مفاسدی مانند الکل و کنسرت‌های موسیقی مربوط است<ref>Utvik, Bjorn Olav, “The Ikhwanization of the Salafis: Piety in the Politics of Egypt and Kuwait”, Middle East Critique 23, no.1, April 2014, p.20</ref>. این تجمع، بزرگ‌ترین گروه سلفی در پارلمان است و اعضای آن موقعیت خود را به‌عنوان وسیله‌ای برای تبلیغ دین و حفظ جایگاه اسلام در جامعه کویت می‌دانند<ref>Pall, zoltan, “Kuwaiti Salafism and its growing influence in the levant”, May 07, 2014, Link:https://carnegieendowment.org/2014/05/07/kuwaiti-salafism-and-its-growing-influence-in-levant-pub-55514</ref>. همیشه بر ضرورت اطاعت از امیر کویت تأکید می‌کنند<ref>همان</ref>. این جریان در سال 1991م، تحت رهبری شیخ [[عبدالله السبت]] قرار گرفت<ref>همان</ref>. آنها با علمای [[عربستان سعودی|عربستان]] ارتباط نزدیکی داشتند تا جایی که گاه از آنها باعنوان «عروسک ریاض» یا «عامل نفوذی استخبارات سعودی» تعبیر می‌شد<ref>Freer, Courtney, “The rise of pragmatic Islamism in Kuwait's post-Arab Spring opposition movement”, Rethinking Political Islam Series, p.9</ref>.
| | حضرت آیت‌الله مصطفی علما در روز نهم اردیبهشت ماه 1322 در شهر کرمانشاه و محله‌ی جنب مسجد حاج شهبازخان دیده به جهان گشود، پدر ایشان صدرالدین علماء، پدربزرگ ایشان علی علماء و جد ایشان حاج ملا باقر می‌باشد. |
|
| |
|
| === شاخۀ المدخلی(جریان سلفی محافظه‌کار یا منفعل) ===
| | حاج ملاباقر جد ایشان پس از تحصیلات مقدماتی به نجف اشرف می‌رود و در آنجا فقه و اصول می‌آموزد و پس از پایان این تحصیلات به ایران و کرمانشاه باز می‌گردد و در کرمانشاه تاهل اختیار می‌کند. |
| دیگر گروه سلفی کویت، یعنی شاخۀ المدخلی، بسیار منفعل هستند و جمعیت احیاء التراث را به‌دلیل داشتنِ ساختاری سازمانی و شرکت در انتخابات، به نقض اصول سلفی متهم می‌کنند<ref> همان، ص8.</ref>. آنها مشارکت در سیاست و ایجاد سازمان‌های رسمی را موجب فساد می‌دانند؛ زیرا این اقدامات، مردم را به‌جای وفاداری به خداوند، به سازمان‌ها و رهبران آنها وفادار می‌سازد<ref>Pall, zoltan, “Kuwaiti Salafism and its growing influence in the levant”, May 07, 2014, Link:https://carnegieendowment.org/2014/05/07/kuwaiti-salafism-and-its-growing-influence-in-levant-pub-55514.</ref>.
| |
|
| |
|
| === گروه «الحرکة السلفیة» ===
| | چون طائفه حاجی‌زادگان یعنی اعقاب حاج شهبازخان رئیس ایل کلهر در زمان محمدشاه قاجار و بانی مسجد و حمام معروف حاج شهبازخان به حاج ملاباقر ارادت پیدا می‌کند ایشان را به امامت مسجدحاج شهبازخان دعوت کرده و بدین شکل است که حاج ملاباقر شهرت پیدا کرده و از علماء موجه شهر می‌شود. |
| طیف سوم، «جنبش سلفی» است که در سال 1996م، به‌رهبریِ شیخ عبدالرحمن عبدالخالق از گروه «التجمع الإسلامی السلفی» جدا شد. این جدایی عمدتاً به‌دلیل عدم‌رضایتِ آنها از سلفی‌های سنتی بود و آنها را از ابزار توطئۀ امریکایی ـ سعودی برای خاموش کردنِ مطالبات سیاسی در خلیج‌فارس به شمار می‌آوردند<ref>Pall, zoltan, “Kuwaiti Salafism and its growing influence in the levant”, May 07, 2014, Link:https://carnegieendowment.org/2014/05/07/kuwaiti-salafism-and-its-growing-influence-in-levant-pub-55514.</ref>. بسیاری از این فعالان، خواهانِ اصلاح سیستم سیاسیِ کویت بودند تا اینکه مشارکت سیاسیِ بیشتری را، به‌ویژه در انتصاب وزیران دولت، و همچنین استفاده از شریعت به‌عنوان تنها منبع قانون‌گذاری به دست آورند<ref>Freer, Courtney, “The rise of pragmatic Islamism in Kuwait's post-Arab Spring opposition movement”, Rethinking Political Islam Series, p.8.</ref>. این جنبش، از منتقدان حکومت است و به‌طور فزاینده‌ای چهره‌های قبیله‌ایِ جدید (بدو)<ref> Utvik, Bjorn Olav, “The Ikhwanization of the Salafis: Piety in the Politics of Egypt and Kuwait”, Middle East Critique 23, no.1, April 2014, p.19.</ref> بر آن مسلط می‌شوند. آنها معتقدند که این جنبش می‌تواند جایگزین «الحرکة الدستوری الإسلامیه»ای باشد<ref>این حرکت به نسل جدید اخوان‌المسلمینِ کویت متعلق است که غالباً در موضع اپوزیسیون قرار دارد.</ref> که در میان طبقۀ شهرنشین نفوذ دارد<ref> Wehrey, Frederic, Sectarian Politics in the Gulf: From the Iraq War to the Arab Uprisings, p.180</ref>.
| |
|
| |
|
| === عوامل جنبش سلفی ===
| | شهرت ملاباقر به حدی است که حتی در نگاره‌های کاشی‌های تکیه معاون‌الملک کرمانشاه نیز تصویر ایشان نگاشته شده است. |
| چند عامل در گسترش جریان سلفی در کویت دخیل بود که در ادامه به بررسیآنها خواهیم پرداخت:
| |
| * اول: ترویج گسترده تفکر وهابی در کویت که با حضور و فعالیت شیخ [[عبدالرحمن عبدالخالق]]، شخصیت مشهور وهابی، و بازگشت کویتی‌های فارغ‌التحصیلِ مراکز دینی سعودی، به وقوع پیوست. عبدالرحمن عبدالخالق شخصیت اصلی جریان [[وهابیت|وهابی]] در کویت بود<ref>آقامحمدی، مرتضی، محاصرۀ مسجدالحرام؛ ترجمۀ کتاب‌های «حصر مکة»، «أیام مع جهیمان» و «حتی لا یعود جهیمان»، ص420</ref>.
| |
| * دوم: تمرکز وهابی‌ها بر مبارزه با بدعت‌ها و [[خرافات]] در ابتدای امر، و همچنین اجتناب آنان از سیاست، به گسترش این تفکر در شرایطی‌که کویتی‌ها از شرکت در تجمعات و گروه‌های سیاسی ابا داشتند<ref>دمنهوری، رجب، «الحالة السلفیة فی الکویت»، صحیفة لُجینیات الإلکترونیة، آدرس: http://lojainiat.net/main/Content</ref>، کمک کرد. به‌طور خاص، بعد از شکست 1976م، فعالیت حرکت‌های غیراسلامی و لیبرال به مقبولیت بیشتر تفکر سلفی انجامید<ref>مدیرس، فلاح عبدالله، الجماعة السلفیة فی الکویت.</ref>.
| |
| * سوم: آمدن بدوی‌های<ref>قبایل صحراگردی که بین عربستان و کویت در تردد بودند و با عنوان «بدو» شناخته می‌شوند</ref>. سعودی به کویت نیز موجب تقویت و گسترش تفکر وهابی شد. بدوی‌های سعودی در دهه‌های 1960 و 1980م، از عربستان سعودی وارد کویت شدند و تابعیت کویتی دریافت کردند<ref>Longva, A, “Nationalism in Pre-Modern Guise: The Discourse on Hadhar and Badu in Kuwait”, International Journal of Middle East Studies MES, p.171.</ref>. این مهاجرت گروهی، بر اساس سیاست اتخاذشده از سوی حاکمان کویت برای افزایش جمعیت و نیز تأمین نیروی کار<ref>دولت نیروی کار موردنیاز خود را از کشورهای عربی و غیرعربی تأمین می‌کرد. در این میان، نگرانی آنها بیشتر از مهاجران عرب بود؛ چراکه آنها، هم عرب‌زبان بودند و هم مسلمان، و بیم آن می‌رفت که افکار خود را در کویت ترویج و اشاعه دهند. به‌عنوان نمونه، در سال 1960 عبدالرحمن دوسری، از علمای دینی کویت، نامهای به بن‌باز فرستاد. وی درباره لشکر خطرناک معلمان خارجی هشدار می‌دهد و درخواست می‌کند که در استفاده از مدرسان مصری، به قدر نیاز اکتفا گردد و از رفتن طلاب به جمهوری مصر جلوگیری شود؛ چراکه خیر فرستادن آنها به آمریکا بیشتر، و شر آن کمتر از رفتن به مصر است. (نقیدان، منصور، الجماعة السلفیة المحتسبة؛ دراسة فی فکر المحتلین للمسجد الحرام، ص105).</ref> قابل‌اعتماد بود<ref>[8]. Longva, A, “Neither Autocracy nor Democracy but Ethnocracy: Citizens, Expatriates and the Socio-Political System in Kuwait”, Monarchies and Nations: Globalization and Identity in the Arab states of the Gulf, p.14.</ref> که در این راستا، قبایل بدوی گزینۀ مناسبی به نظر می‌رسیدند<ref>. Ghabra, Shafeeq, “Kuwait and the Dynamics of Socio-Economic Change”, The Middle East Journal, 51, p.358-372.</ref>. پس از انقلاب اسلامی ایران، به‌ویژه در دوران حمله عراق به ایران، تبلیغات زیادی علیه ایران و شیعیان وجود داشت و برای جلوگیری از تهدید ش<ref>. Ghabra, Shafeeq, “Kuwait and the Dynamics of Socio-Economic Change”, The Middle East Journal, 51, p.358-372.</ref> همچنین نکتۀ بعدی این بود که در مقابلِ گروه‌های اپوزیسیون، اعم از قومی-عربی‌ها و تاجران لیبرال، گروهی شکل بگیرد که حامیآل‌صباح باشد؛ ازاینرو بدوی‌ها همگن‌ترین گروه در پیوستن به جامعۀ کویت، و همچنین مطیعِ خواسته‌های آل‌صباح بودند. حیات قبایل بدوی، بر اساس سنت‌ها و ارزش‌های محافظه‌کارانه در امور سیاسی و اجتماعی بود و آنها در مقابلِ حاکم، مطیع و کر و کور بودند<ref>Behbehani, Bodour, Surviving the Arab Spring The Gulf Cooperation Council and the Case Study of Kuwait, p.191.</ref>. به‌علاوه، برخی معتقدند که شیعیان بیش از 50 درصدِ جمعیت کویت را تشکیل می‌دادند که سیاست دولت کویت در اعطای تابعیت به بدوی‌های عربستان در دهه‌های 1960م و 1970م، باعث کاهش درصد جمعیتیشیعیان به 35 درصد شد<ref>Alhabib, Mohammad Ebraheem, The Shia Migration from Southwestern Iran to Kuwait: Push-Pull Factors during the Late Nineteenth and Early Twentieth Centuries, p.46.</ref>. یعه، سیاست تقویت جریان سلفی در دستورِ‌کار قرار گرفت. در آن زمان، تبلیغاتی وجود داشت مبنی بر اینکه سلفی‌ها بهترین گزینه برای مقابله با خطر تشیع هستند<ref>توهمات ناشی از تبلیغات سوء علیه انقلاب ایران، کشورهای عربیمنطقه را بر آن داشت تا در مقابلِ آنچه هجمۀ ایرانِ شیعی برای بلعیدن کشورهای مسلمان می‌نامیدند، اقدام کنند. جنگ عراق و ایران نیز بر شدت این تبلیغات افزود. در این فضا، چنین القا شد که آنچه می‌تواند در مقابلِ این تهدید، از اسلام (اهل‌سنت) دفاع کند، جریان سلفی است. به‌عنوان نمونه، محمد ابراهیم شقره، عالمی سلفی که در اردن علیه شیعه فعالیت می‌کرد، ملک حسین را متقاعد کرد که سلفی‌ها ضدشیعه هستند و حکومت می‌تواند از گفتمان سلفی برای مقابله با نفوذ ایران استفاده کند و بدین‌سان سلفی‌ها نظر ملک حسین را جلب کردند و مجال فعالیت یافتند. آنان پادشاه را راضی کردند تا البانی، رهبر برجستۀ سلفیت، که مدت‌ها در تبعید بود، به کشور بازگردد. (آقامحمدی، مرتضی، «رژیم اردن و سلفی‌های جهادیآن در سوریه»، سایت مؤسسۀ مطالعات راهبردی اسلام معاصر، 8/2/1396ش، آدرس: http://maraminstitute.com)</ref>. عربستان نیز از این تصمیم حمایت می‌کرد؛ چراکه به نفوذ بیشترِ این کشور در کویت کمک می‌کرد<ref>سلفی‌ها تعلق خاطر زیادی به عربستان دارند و مجرای اعمال نفوذ عربستان در کویت هستند. به‌عنوان نمونه، عبدالله النفیسی در مصاحبه‌ای، دربارۀ پیش‌بینیشرایط 2025م می‌گوید که در آن زمان، شیخ‌نشین‌های کوچک مانند کویت، قطر و امارات از بین می‌روند و فقط سه کشور عربستان، یمن و عمان در این منطقه باقی خواهد ماند؛ ازاینرو، به‌نفعِ کویت است که به خاک عربستان ملحق شود. (النفیسی، عبدالله، «عبد الله النفیسی: یکشف تصوره المخیف؟ لن یبقى فی الخلیج العربی سنة 2025 سوى السعودیة و الیمن و عمان»، سایت یوتیوب، 16 ژوئن 2018م، آدرس:
| |
| https://www.youtube.com/watch?v=olmyJ8A9LaY)
| |
| </ref>.
| |
| البته باید توجه داشت که جریان سلفی در میان طبقۀ شهریکویت نفوذ چندانی نداشت و گسترش آن در خارج از شهر و نزد بدوی‌ها بود<ref>. دمنهوری، رجب، «الحالة السلفیة فی الکویت»، صحیفة لُجینیات الإلکترونیة، آدرس:
| |
| http://lojainiat.net/main/Content
| |
| </ref>؛ بنابراین، اگر آن مهاجرت‌های گسترده صورت نمی‌گرفت، سلفیت نمی‌توانست توفیق امروز خود را در میان طبقۀ شهریمرفه و نسبتاً آزادِ کویت کسب نماید. در پایان سال‌های دهۀ 1970م، سلفی‌ها در جامعۀ کویت، به‌ویژه در میان خانواده‌های تاجران، برای خود پیروانی به دست آوردند<ref>Freer, Courtney, “The rise of pragmatic Islamism in Kuwait's post-Arab Spring opposition movement”, Rethinking Political Islam Series, p.6.</ref>. در دهۀ 1980م، جریان سلفی در سازمان‌های کارگری و اتحادیه‌های دانشجویی پایه‌گذاری شد و در سطح سازمانی به‌طور بی‌سابقه‌ای توسعه یافت<ref>همان</ref>. همۀ اینها پس از آن رخ داد که بدوی‌های وهابیسعودی تابعیت کویتی دریافت نمودند و با سکونت در حاشیۀ شهرها و اختلاط با جامعۀ شهری و همچنین کسب تحصیلات عالی، در ساختار جامعه و بخش‌های مختلف اداری و اقتصادی نفوذ کردند
| |
|
| |
|
| == جنبش‌ها، جناح‌ها و احزاب سیاسی در قانون اساسی کویت ==
| | بعد از گذشت چندسال فرزندش شیخ‌علی علماء در کرمانشاه به دنیا می‌آید. وی نیز بعد از طی دوران کودکی به تحصیل علوم دینی مشغول می‌شود. ابتدا در محضر پدر بزرگوارش و سایر علماء شهر کسب فیض می‌کند و سپس به تهران می‌آید و از محضر اساتیدی همچون میرزا حسن آشتیانی استفاده می‌برد. |
| اگرچه قانون اساسی کشور کویت اجازه تأسیس احزاب سیاسی را نمی دهد، اما رهبران بسیاری از نیروهای سیاسی محلی که جهت گیری ها و جریانات فکری و عقیدتی مختلف را بیان می کنند، معتقدند که حتی اگر قانون اساسی این احزاب را تایید نمی کرد، منع نمی کرد. برخی می گویند که تفاهم نامه قانون اساسی تلویحاً برای چنین جناح های سیاسی مشخص شده است.
| |
|
| |
|
| علیرغم غیرقانونی بودن احزاب سیاسی؛ در تاریخ نظام سیاسی کویت -تاکنون- ثبت نشده است که بنیانگذاران آن احضار یا تحقیق و تفحص نشده باشند و جلسات آنها از نزدیک یا دور تحت تأثیر قرار نگیرد. عرصه سیاسی کویت شاهد ظهور جناح‌های متعددی است که رنگ‌های مختلف طیف سیاسی را به نمایش می‌گذارند و شروع به پرداختن به رویدادهای محلی، منطقه‌ای و بین‌المللی کرده و مواضع خود را در قبال این تحولات و رویدادها بیان می‌کنند.
| | سپس دوباره به کرمانشاه بازگشته و به تدریس دروس حوزوی مشغول می‌شود. بعد از فوت حاج‌ملاباقر حاجی‌زادگان و مریدان پدرش وی را جهت امامت به مسجد حاج شهبازخان می‌برند اما بعد از چند روز شیخ علی دیگر حاضر به خواندن نماز نمی‌شود و می‌گوید من عدالت ندارم و یکی از شرایط امام جماعت عدالت است از این شب من از پیش نمازی کنار می‌روم. بعد از این حرکت شیخ علی علماء رحمت‌الله علیه که بعدها هم هرگز حاضر نشد صحبتی در این رابطه کند و فقط به این نکته بسنده کرد که نمی‌خواهم برای خود مرید جمع کنم. |
|
| |
|
| == نقاط قوت و ضعف ==
| | از آن پس امامت مسجد حاج شهبازخان به آخوند ملاحسین حاج آخوند سپرده شد. مرحوم شیخ‌علی علماء بعد از کناره گیری از کار امامت مسجد، راه‌منبر را پیش گرفت. ایشان بیشتر به طرح موضوعات علمی و فلسفی در منبر می‌پرداخت. در سال 1304 هجری شمسی که داشتن نام خانوادگی برای ایرانیان ضروری می‌گردد آقای شیخ‌علی که معروف به همین نام (علماء) بوده در آن سال کلمه مزبور نام خانوادگیش می‌گردد. به طور کلی شیخ علی علماء رحمه‌الله علیه مردی حکیم، عارف و خوش ذوق بود و بی‌تکلفی و تواضع جزء صفات اخلاقیش بود. ایشان پس از سال‌ها تلاش و مجاهدت در سال 1323 شمسی در کرمانشاه وفات یافت. |
| برجسته ترین نقاط قوت، محبوبیت زیاد جنبش سلفی، به ویژه در مناطق بیرونی که حضور قبایل متمرکز است، و در دسترس بودن بودجه کلان از سوی کمیته های خیریه است.
| |
| در مورد ضعف‌هایی که جریان سلفی از آن رنج می‌برد، خلاصه آنها نبود تجربه سیاسی کافی در مقایسه با نهضت مشروطیت اسلامی است، زیرا جریان سلفی پیش از این تمایلی به ورود به فعالیت‌های سیاسی نداشت، بلکه فعالیت آن در ابتدا متمرکز بود. بر آگاهی دینی و تلاش های هدایتی مطابق با اصول و اعتقادات آن. | |
|
| |
|
| == آینده جنبش سلفی در کویت ==
| | فرزند ایشان یعنی صدرالدین که به آقا صدری نیز شهرت داشت به شغل بازرگانی مشغول بوده و از بازرگانان متدین و به نام کرمانشاه در آن زمان بود. |
| این جنبش با ویژگی هایی مشخص می شود که آن را از سایر جنبش های اسلامی سلفی مشابه در داخل و یا خارج از منطقه عرب متمایز می کند.
| |
| این امر با ایده شروع حضور در انتخابات مجلس و عدم کناره گیری از واقعیت سیاسی، عبور از حضور پررنگ در سطوح فکری و فرهنگی از طریق شرکت در سایت ها و فعالیت های خدماتی، در اشکال و انواع مختلف، به طور کامل آغاز می شود. هماهنگی بدون ناهماهنگی و تضاد با سایر جریان های فکری و به طور کلی با حضور رسانه ای.
| |
| اما از سوی دیگر متوجه می‌شویم که علیرغم شرکت سلفی‌ها در حیات سیاسی و انتخابات شورای ملی از سال 1360 تا کنون و موفقیت آنان در دستیابی به موقعیت‌های پیشرفته در سطح قوای مقننه و مجریه، در آنچه تحولی زودهنگام تلقی می‌شود. در موقعیت سلفی ها نسبت به همین روند در کشورهای دیگر; علیرغم همه اینها، هنوز بسیاری از مشکلات و مسائل حل نشده وجود دارد که جنبش سلفی نتوانسته آنها را حل کند، از جمله: موضع خود در مورد حقوق سیاسی زنان، اسلامی کردن قوانین و به ویژه درخواست برای اصلاح اصل 2 قانون اساسی.
| |
|
| |
|
| == پانویس == | | آقا صدری در سال 1322 در محله‌ی جنب مسجد حاج شهبازخان صاحب فرزندی می‌شود که وی را مصطفی می‌نامد البته جد مادری آیت‌الله علماء نیزحاج محمدعلی حاج عباس از معتمدین استان کرمانشاه بوده‌اند که نمایندگی آیت‌الله العظمی سیدابوالحسن اصفهانی در کرمانشاه را هم بر عهده داشته‌اند. |
| {{پانویس}}
| | |
| | == تحصیل == |
| | شیخ مصطفی علماءتحصیلات مقدماتی را در دبیرستان کزازی شهر کرمانشاه به پایان می‌برد و به شوق تحصیلات علوم دینی و فراگیری دروس حوزوی در سال 1341 وارد حوزه علمیه قم می‌شود. |
| | |
| | == اساتید == |
| | شیخ مصطفی دروس سطح را از محضر آیات عظام فاضل لنکرانی و سبحانی فرا گرفته و منظومه را نزد شیخ یحیی‌انصاری و اسفار هم نیز نزد علامه‌حسن‌زاده آملی و خارج فقه و اصول را نزد آیت‌الله گلپایگانی و آمیرزا هاشم آملی به پایان برد. |
| | |
| | == فعالیت‌ها == |
| | در سال 1364 با حکم امام خمینی رحمت‌الله علیه به عنوان امام جمعه سیرجان منصوب گشته و در طول این سالیان دراز یعنی چیزی در حدود 2۳ سال منشا خدمات و بــرکات فراوانی بـــرای شهرستان سیــرجان شده و تجارب فـراوانی را در ایـن مدت کسب نمودند. |
| | |
| | و سرانجام بعد از 23 سال دوری از شهر و دیار خود این بار در یکم اسفندماه سال 1386 هجری شمسی به حکم مقام عظمای ولایت حضرت آیت‌الله العظمی امام خامنه‌ای (مدظله‌العالی) به امامت جمعه و نمایندگی ایشان در استان منصوب شده و با کوله باری از علم و تجربه به شهر و دیار خود بازگشتند. |
| | |
| | == توجه ویژه امام(ره) به وحدت اسلامی == |
| | نماینده مردم استان کرمانشاه در مجلس خبرگان رهبری، بیان کرد: در تاریخ حاضر شخصیتی نداریم که همگان را به هویت اسلام برگرداند و به مسلمین عزت بخشد و ندای نه شرقی و نه غربی را سر دهد و حاکمیت اسلام را خط مشی خود بداند. آیت الله مصطفی علماء نماینده مردم استان کرمانشاه در مجلس خبرگان رهبری در گفتگو با خبرنگار حوزه اندیشه خبرگزاری تقریب با اشاره به اندیشه تقریبی امام خمینی(ره)، اظهار داشت: امام راحل دارای شخصیت والا و به وسعت اسلام بودند؛ نظرات ایشان بسیار وسیع بود و شخصیت بی نظیر و با عمق نگرش وسیعی بودند. آیت الله علما، افزود: ایشان توجه ویژه ای به وحدت اسلامی داشتند؛ ایشان شخصیتی بودند از ابتدای حرکت خود تا پایان یک کلام واحد و بدور از تغییر داشتند و این مسئله مهم و با ارزشی است فلذا باید در مقابل او خاضع بود. امام جمعه سابق کرمانشاه، عنوان کرد: امام ذوب در اسلام بودند؛ همگان ، مسئولین، شخصیت ها، مدیران و کسانی که کشور را اداره می کنند با استعانت از ایشان، ذوب در اسلام شوند، با این اقدام نه انقلاب کهنه خواهد شد و نه اسلام خدشه دار خواهد شد. نماینده سابق ولی فقیه استان کرمانشاه، در پایان تاکید کرد: باید روز به روز تفکر و خواسته های امام و توجهات او را مرور کنیم؛ به فرموده رهبر انقلاب بهترین وسیله و تحقق این امر ، توجه ویژه به وصیت نامه امام راحل است. |
| | |
| | == جستارهای وابسته == |
|
| |
|
| == منابع == | | == منابع == |
| * [https://studies.aljazeera.net/ar/reports/2012/05/201252912302826133.html#anc2 التیار السلفی فی دولة الكویت: الواقع والمستقبل]studies.aljazeera.net، تاریخ درج مطلب 29 مایو 2012، اخذ شده در تاریخ 1403/4/09. | | * [https://borna.news/fa/news/816110/%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%A2%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D9%85%D8%B5%D8%B7%D9%81%DB%8C-%D8%B9%D9%84%D9%85%D8%A7%D8%A1-%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AF%D9%87-%D9%88%D9 زندگینامه آیت‌الله مصطفی علماء نماینده ولی‌فقیه و امام جمعه کرمانشاه]borna.news،تاریخ درج مطلب ۱۳۹۷/۱۲/۰۴، اخذ شده در تاریخ 1403/7/10. |
| * [https://makhaterltakfir.com/fa/Articleview/2156/%D8%B3%DB%8C%D8%B1-%D8%AA%D8%B7%D9%88%D8%B1-%D8%B3%D9%84%D9%81%DB%8C%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%DA%A9%D9%88%DB%8C%D8%AA- سیر تطور وهابیت در کویت] makhaterltakfir.com،تاریخ درج مطلب 1398/04/01، اخذ شده در تاریخ 1403/4/10. | | * [https://www.jamaran.news/%D9%85%D8%A4%D9%84%D9%81-433-%D9%85%D8%B5%D8%B7%D9%81%DB%8C-%D8%B9%D9%84%D9%85%D8%A7 زندگینامه حجت الاسلام و المسلمین مصطفی علما]jamaran.news،تاریخ درج مطلب ۱۰ مهر ۱۴۰۳، اخذ شده در تاریخ 1403/7/10. |
| | * [https://taqrib.ir/fa/news/category/%DA%AF%D9%81%D8%AA%DA%AF%D9%88%D9%87%D8%A7-%D9%88-%D8%AF%DB%8C%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D9%87%D8%A7/3 گفتگوها و دیدگاه ها]taqrib.ir، تاریخ درج مطلب۴۰۳/۰۳/۲۰ ، اخذ شده در تاریخ 1403/7/10. |
| | |
| | |
| | [[رده: عالمان]] |
| | [[رده: عالمان شیعه]] |
| مصطفی علماء |
|---|
 |
| نام کامل | مصطفی علماء |
|---|
|
| سال تولد | ۱۳۲۲ ش، ۱۹۴۴ م، ۱۳۶۳ ق |
|---|
| محل تولد | کرمانشاه ایران |
|---|
| دین | اسلام، شیعه |
|---|
|
مصطفی علما، در سال 1322 در کرمانشاه متولد شده. تحصیلاتش را در مدارس رسمی آغاز کرد و پس از پایان دوران دبیرستان در کرمانشاه برای فراگیری علوم حوزوی در سال 1341 عازم حوزه علمیه قم شد.
دروس سطح را نزد حضرات آیات فاضل لنکرانی و سبحانی آموخت، منظومه را نزد شیخ یحیی انصاری و اسفار را در محضر علامه حسن زاده آملی فرا گرفت، اوخارج فقه و اصول را در محضرت آیت الله گلپایگانی و آمیرزا هاشم آملی به پایان رساند.
در سال 1363 با حکم امام خمینی (ره) به عنوان امام جمعه سیرجان انتخاب شده است، و پس از 23 سال با حکم مقام معظم رهبری در اول اسفند ماه سال 1386 به عنوان نماینده ولی فقیه و امام جمعه کرمانشاه منصوب شد.
ایشان در مهرماه ۱۴۰۲ به دلیل پاره ای از معذورات شخصی استعفای خود را تقدیم آیت الله خامنه ای کرد.
زندگینامه
حضرت آیت‌الله مصطفی علما در روز نهم اردیبهشت ماه 1322 در شهر کرمانشاه و محله‌ی جنب مسجد حاج شهبازخان دیده به جهان گشود، پدر ایشان صدرالدین علماء، پدربزرگ ایشان علی علماء و جد ایشان حاج ملا باقر می‌باشد.
حاج ملاباقر جد ایشان پس از تحصیلات مقدماتی به نجف اشرف می‌رود و در آنجا فقه و اصول می‌آموزد و پس از پایان این تحصیلات به ایران و کرمانشاه باز می‌گردد و در کرمانشاه تاهل اختیار می‌کند.
چون طائفه حاجی‌زادگان یعنی اعقاب حاج شهبازخان رئیس ایل کلهر در زمان محمدشاه قاجار و بانی مسجد و حمام معروف حاج شهبازخان به حاج ملاباقر ارادت پیدا می‌کند ایشان را به امامت مسجدحاج شهبازخان دعوت کرده و بدین شکل است که حاج ملاباقر شهرت پیدا کرده و از علماء موجه شهر می‌شود.
شهرت ملاباقر به حدی است که حتی در نگاره‌های کاشی‌های تکیه معاون‌الملک کرمانشاه نیز تصویر ایشان نگاشته شده است.
بعد از گذشت چندسال فرزندش شیخ‌علی علماء در کرمانشاه به دنیا می‌آید. وی نیز بعد از طی دوران کودکی به تحصیل علوم دینی مشغول می‌شود. ابتدا در محضر پدر بزرگوارش و سایر علماء شهر کسب فیض می‌کند و سپس به تهران می‌آید و از محضر اساتیدی همچون میرزا حسن آشتیانی استفاده می‌برد.
سپس دوباره به کرمانشاه بازگشته و به تدریس دروس حوزوی مشغول می‌شود. بعد از فوت حاج‌ملاباقر حاجی‌زادگان و مریدان پدرش وی را جهت امامت به مسجد حاج شهبازخان می‌برند اما بعد از چند روز شیخ علی دیگر حاضر به خواندن نماز نمی‌شود و می‌گوید من عدالت ندارم و یکی از شرایط امام جماعت عدالت است از این شب من از پیش نمازی کنار می‌روم. بعد از این حرکت شیخ علی علماء رحمت‌الله علیه که بعدها هم هرگز حاضر نشد صحبتی در این رابطه کند و فقط به این نکته بسنده کرد که نمی‌خواهم برای خود مرید جمع کنم.
از آن پس امامت مسجد حاج شهبازخان به آخوند ملاحسین حاج آخوند سپرده شد. مرحوم شیخ‌علی علماء بعد از کناره گیری از کار امامت مسجد، راه‌منبر را پیش گرفت. ایشان بیشتر به طرح موضوعات علمی و فلسفی در منبر می‌پرداخت. در سال 1304 هجری شمسی که داشتن نام خانوادگی برای ایرانیان ضروری می‌گردد آقای شیخ‌علی که معروف به همین نام (علماء) بوده در آن سال کلمه مزبور نام خانوادگیش می‌گردد. به طور کلی شیخ علی علماء رحمه‌الله علیه مردی حکیم، عارف و خوش ذوق بود و بی‌تکلفی و تواضع جزء صفات اخلاقیش بود. ایشان پس از سال‌ها تلاش و مجاهدت در سال 1323 شمسی در کرمانشاه وفات یافت.
فرزند ایشان یعنی صدرالدین که به آقا صدری نیز شهرت داشت به شغل بازرگانی مشغول بوده و از بازرگانان متدین و به نام کرمانشاه در آن زمان بود.
آقا صدری در سال 1322 در محله‌ی جنب مسجد حاج شهبازخان صاحب فرزندی می‌شود که وی را مصطفی می‌نامد البته جد مادری آیت‌الله علماء نیزحاج محمدعلی حاج عباس از معتمدین استان کرمانشاه بوده‌اند که نمایندگی آیت‌الله العظمی سیدابوالحسن اصفهانی در کرمانشاه را هم بر عهده داشته‌اند.
تحصیل
شیخ مصطفی علماءتحصیلات مقدماتی را در دبیرستان کزازی شهر کرمانشاه به پایان می‌برد و به شوق تحصیلات علوم دینی و فراگیری دروس حوزوی در سال 1341 وارد حوزه علمیه قم می‌شود.
اساتید
شیخ مصطفی دروس سطح را از محضر آیات عظام فاضل لنکرانی و سبحانی فرا گرفته و منظومه را نزد شیخ یحیی‌انصاری و اسفار هم نیز نزد علامه‌حسن‌زاده آملی و خارج فقه و اصول را نزد آیت‌الله گلپایگانی و آمیرزا هاشم آملی به پایان برد.
فعالیت‌ها
در سال 1364 با حکم امام خمینی رحمت‌الله علیه به عنوان امام جمعه سیرجان منصوب گشته و در طول این سالیان دراز یعنی چیزی در حدود 2۳ سال منشا خدمات و بــرکات فراوانی بـــرای شهرستان سیــرجان شده و تجارب فـراوانی را در ایـن مدت کسب نمودند.
و سرانجام بعد از 23 سال دوری از شهر و دیار خود این بار در یکم اسفندماه سال 1386 هجری شمسی به حکم مقام عظمای ولایت حضرت آیت‌الله العظمی امام خامنه‌ای (مدظله‌العالی) به امامت جمعه و نمایندگی ایشان در استان منصوب شده و با کوله باری از علم و تجربه به شهر و دیار خود بازگشتند.
توجه ویژه امام(ره) به وحدت اسلامی
نماینده مردم استان کرمانشاه در مجلس خبرگان رهبری، بیان کرد: در تاریخ حاضر شخصیتی نداریم که همگان را به هویت اسلام برگرداند و به مسلمین عزت بخشد و ندای نه شرقی و نه غربی را سر دهد و حاکمیت اسلام را خط مشی خود بداند. آیت الله مصطفی علماء نماینده مردم استان کرمانشاه در مجلس خبرگان رهبری در گفتگو با خبرنگار حوزه اندیشه خبرگزاری تقریب با اشاره به اندیشه تقریبی امام خمینی(ره)، اظهار داشت: امام راحل دارای شخصیت والا و به وسعت اسلام بودند؛ نظرات ایشان بسیار وسیع بود و شخصیت بی نظیر و با عمق نگرش وسیعی بودند. آیت الله علما، افزود: ایشان توجه ویژه ای به وحدت اسلامی داشتند؛ ایشان شخصیتی بودند از ابتدای حرکت خود تا پایان یک کلام واحد و بدور از تغییر داشتند و این مسئله مهم و با ارزشی است فلذا باید در مقابل او خاضع بود. امام جمعه سابق کرمانشاه، عنوان کرد: امام ذوب در اسلام بودند؛ همگان ، مسئولین، شخصیت ها، مدیران و کسانی که کشور را اداره می کنند با استعانت از ایشان، ذوب در اسلام شوند، با این اقدام نه انقلاب کهنه خواهد شد و نه اسلام خدشه دار خواهد شد. نماینده سابق ولی فقیه استان کرمانشاه، در پایان تاکید کرد: باید روز به روز تفکر و خواسته های امام و توجهات او را مرور کنیم؛ به فرموده رهبر انقلاب بهترین وسیله و تحقق این امر ، توجه ویژه به وصیت نامه امام راحل است.
جستارهای وابسته
منابع
