۸۶٬۱۱۱
ویرایش
جز
جایگزینی متن - 'ى' به 'ی'
جز (جایگزینی متن - 'رده: شخصیت های جهان اسلام' به 'رده: شخصیتها') |
جز (جایگزینی متن - 'ى' به 'ی') |
||
| خط ۴۳: | خط ۴۳: | ||
</div> | </div> | ||
'''محمد تقی‌الدین الهلالی''' یا ابوشکیب<ref> كنيته أبو شكيب، حيث | '''محمد تقی‌الدین الهلالی''' یا ابوشکیب<ref> كنيته أبو شكيب، حيث سمی أول ولد له علی اسم صديقه الأمير شكيب أرسلان نسخة محفوظة 06 يوليو 2017 علی موقع واي باك مشين.</ref>(زاده ۱۳۱۱ ه.ق ، وادی سجلماسه - درگذشت ۲۵ شوال ۱۴۰۷ ه.ق / ۲۲ ژوئن ۱۹۸۷.) محدث، زبان شناس، نویسنده، شاعر و یک سلفی<ref> ابو اللوز، عبد (2009)، الحركات السلفية في المغرب (1971-2004): بحث انثروبولوجي سوسيولوجي، مركز دراسات الوحدة العربية،، [[ویژه:منابع کتاب/9789953822853|ISBN 978-9953-82-285-3]]، مؤرشف من الأصل في 29 ديسمبر 2020.</ref> ظاهری<ref>"جاء+جده+من+القيروان"&hl=en&sa=X&ved=2ahUKEwi5gP2MtPPtAhWHh1wKHfaZAnwQ6AEwAHoECAEQAg ذيل الأعلام، IslamKotob، مؤرشف من الأصل في 3 مارس 2021.</ref> مراکشی بود. او اولین کسی بود که فراخوان سلفی‌ها را پس از ابو شعیب الدکالی و محمد بن العربی العلوی<ref> تقي الدين الهلالي ... أبو السلفية في المغرب المساء 06 - 06 - 2008، تاريخ الولوج 4 يوليو 2012 نسخة محفوظة 14 أكتوبر 2017 علی موقع واي باك مشين.</ref> به مراکش وارد کرد. یکی از برجسته‌ترین آثار او ترجمه صحیح بخاری به انگلیسی بود و نیز همه قرآن را به زبان انگلیسی در کنار محمد محسن خان ترجمه کرد که در کتابخانه‌های جهان گسترده است.<ref>خليل محمد : Assessing English Translations of the Qur'an نسخة محفوظة 16 ديسمبر 2008 علی موقع واي باك مشين..</ref> او سرپرست صدا و سیمای بخش عربی برلین در زمان حکومت نازی‌ها بود.<ref>ليس هناك جهة في أوروبا لم تسمع بالشخصية القيادية الفذة للملك عبدالعزيز الرياض، تاريخ الولوج 17 مارس 2012 نسخة محفوظة 14 مارس 2020 علی موقع واي باك مشين..</ref> | ||
=نسب= | =نسب= | ||
او محمد التقی بن عبد القادر بن محمد بن عبد القادر بن الطیب بن أحمد بن عبد القادر بن محمد بن عبد النور بن عبد القادر بن هلال بن محمد بن هلال است. پس او نسبت به جد بزرگش هلال، الهلالی نامیده شده است.<ref> "ص316 - كتاب التفسير والمفسرون في غرب أفريقيا - محمد تقي الدين بن عبد القادر الهلالي الحسيني أبو شكيب السجلماسي - المكتبة الشاملة الحديثة"، al-maktaba.org، مؤرشف من الأصل في 1 يونيو 2019، اطلع عليه بتاريخ 01 يونيو 2019..</ref> | او محمد التقی بن عبد القادر بن محمد بن عبد القادر بن الطیب بن أحمد بن عبد القادر بن محمد بن عبد النور بن عبد القادر بن هلال بن محمد بن هلال است. پس او نسبت به جد بزرگش هلال، الهلالی نامیده شده است.<ref> "ص316 - كتاب التفسير والمفسرون في غرب أفريقيا - محمد تقي الدين بن عبد القادر الهلالي الحسيني أبو شكيب السجلماسي - المكتبة الشاملة الحديثة"، al-maktaba.org، مؤرشف من الأصل في 1 يونيو 2019، اطلع عليه بتاريخ 01 يونيو 2019..</ref> | ||
نام مادر او رقیه بنت الحسن بود.<ref>[ تفريغ ] ترجمة الشيخ مشهور حسن حفظه الله للعلامة محمد تقي الدين الهلالي رحمه الله - {منتديات كل السلفيين} نسخة محفوظة 19 يوليو 2018 | نام مادر او رقیه بنت الحسن بود.<ref>[ تفريغ ] ترجمة الشيخ مشهور حسن حفظه الله للعلامة محمد تقي الدين الهلالي رحمه الله - {منتديات كل السلفيين} نسخة محفوظة 19 يوليو 2018 علی موقع واي باك مشين.</ref> | ||
=تولد و خانواده= | =تولد و خانواده= | ||
تقی‌الدین در روستای الفرخ به دنیا آمد که «الفیضة القدیمة» نیز نامیده می‌شد، در چند مایلی الریصانی، دره‌ای از شهر سجلماسه که اکنون با نام تافیلالت در جنوب پادشاهی [[مراکش]] شناخته می‌شود. او در خانواده‌ای از علما بزرگ شد و پدر و پدربزرگش در آن کشور از فقها بودند.<ref> Biography of Dr. Muhammad Taqi-ud-Din Al-Hilali نسخة محفوظة 08 يوليو 2017 | تقی‌الدین در روستای الفرخ به دنیا آمد که «الفیضة القدیمة» نیز نامیده می‌شد، در چند مایلی الریصانی، دره‌ای از شهر سجلماسه که اکنون با نام تافیلالت در جنوب پادشاهی [[مراکش]] شناخته می‌شود. او در خانواده‌ای از علما بزرگ شد و پدر و پدربزرگش در آن کشور از فقها بودند.<ref> Biography of Dr. Muhammad Taqi-ud-Din Al-Hilali نسخة محفوظة 08 يوليو 2017 علی موقع واي باك مشين.</ref> | ||
=مذهب= | =مذهب= | ||
او در ابتدا یک صوفی تیجانی<ref>تحفة الإخوان بتراجم بعض الأعيان، المؤلف: عبد العزيز بن باز ص: 69-71.</ref> با مذهب ظاهری بود که مذهب خود را تغییر داد و دیگران را نیز از آن مذهب باز می‌داشت. و کتابی در نقد آن به نام «الهدیة الهادیة | او در ابتدا یک صوفی تیجانی<ref>تحفة الإخوان بتراجم بعض الأعيان، المؤلف: عبد العزيز بن باز ص: 69-71.</ref> با مذهب ظاهری بود که مذهب خود را تغییر داد و دیگران را نیز از آن مذهب باز می‌داشت. و کتابی در نقد آن به نام «الهدیة الهادیة إلی الطریقة التجانیة»<ref>الفوائد, صيد، "شبكة صيد الفوائد زاد كل مسلم"، شبكة صيد الفوائد الاسلامية، مؤرشف من الأصل في 8 أكتوبر 2018، اطلع عليه بتاريخ 17 نوفمبر 2018..</ref> نوشت و موجب ناراحتی اتباع آن مذهب گردید. | ||
=فعالیت سیاسی= | =فعالیت سیاسی= | ||
| خط ۶۲: | خط ۶۲: | ||
او [[قرآن]] را نزد پدرش خواند و در دوازده سالگی آن را حفظ کرد. سپس نزد شیخ تندغی شنقیطی شروع به حفظ مختصر خلیل کرد و علوم لغت عربی و فقه مالکی را نزد او خواند تا جایی که شیخ در نبود استادش جانشین او می‌شد. | او [[قرآن]] را نزد پدرش خواند و در دوازده سالگی آن را حفظ کرد. سپس نزد شیخ تندغی شنقیطی شروع به حفظ مختصر خلیل کرد و علوم لغت عربی و فقه مالکی را نزد او خواند تا جایی که شیخ در نبود استادش جانشین او می‌شد. | ||
در سن 15 سالگی یادگیری اولیه او به پایان رسید. پس از مرگ پدرش بین قبایل جابجا می‌شد، تا اینکه در «زیان» ساکن و امام جماعت مردم در مسجد شد. قرآن را به کودکان آموخت و در آنجا زبان آمازیغی آتلانتیک را آموخت.<ref>محمد تقي الدين الهلالي: اللغوي والرحالة السلفي زمان، منحمد ياسر الهلالي، تاريخ الولوج 9 يونيو 2015 نسخة محفوظة 14 سبتمبر 2017 | در سن 15 سالگی یادگیری اولیه او به پایان رسید. پس از مرگ پدرش بین قبایل جابجا می‌شد، تا اینکه در «زیان» ساکن و امام جماعت مردم در مسجد شد. قرآن را به کودکان آموخت و در آنجا زبان آمازیغی آتلانتیک را آموخت.<ref>محمد تقي الدين الهلالي: اللغوي والرحالة السلفي زمان، منحمد ياسر الهلالي، تاريخ الولوج 9 يونيو 2015 نسخة محفوظة 14 سبتمبر 2017 علی موقع واي باك مشين..</ref> او برای ادامه آموزش خود نزد شیخ محمد بن حبیب الشنقیطی بازگشت. | ||
پس از مرگ شنقیطی در سال ۱۹۱۹ به [[مدینه]] و [[جده]] رفت و مدتی نزد قاضی احمد السکیرج آموزش دید و در یادگیری لغت، نحو، ادبیات، فقه و تفسیر تلاش فراوان کرد. | پس از مرگ شنقیطی در سال ۱۹۱۹ به [[مدینه]] و [[جده]] رفت و مدتی نزد قاضی احمد السکیرج آموزش دید و در یادگیری لغت، نحو، ادبیات، فقه و تفسیر تلاش فراوان کرد. | ||
| خط ۶۹: | خط ۶۹: | ||
=تحصیل در مصر= | =تحصیل در مصر= | ||
تقی‌الدین ۲۶ ساله در سال ۱۹۲۲ مراکش را به مقصد [[مصر]] ترک کرد و هدف او فراگیری علم الحدیث بود، او به [[دانشگاه الازهر]] رفت، اما زیاد در آنجا نماند زیرا در آنجا مقصود خویش را پیدا نکرد. سپس به حلقه درس شیخ [[رشید رضا]] و دانشجویانش پیوست و در آنجا ذهن تقی‌الدین شکوفا شد. در بحث‌های شدیدی که در شوراهای شیخ رشید رضا که عامل بلوغ فکری او بود، شرکت می‌کرد و همین موجب شکل‌گیری فکر و اندیشه و انتقال او از مرحله تقلید به تفکر و جستجوی دلیل عقلی و از تقدیس علما و اذعان به فکر ایشان به تحقیق مستقل شد.<ref>[http://www.alhilali.net/ مجلة "دعوة الحق" مع الدكتور تقي الدين الهلالالي] تاریخ الإصدار: 1429/07/26 نسخة محفوظة 04 مارس 2016 | تقی‌الدین ۲۶ ساله در سال ۱۹۲۲ مراکش را به مقصد [[مصر]] ترک کرد و هدف او فراگیری علم الحدیث بود، او به [[دانشگاه الازهر]] رفت، اما زیاد در آنجا نماند زیرا در آنجا مقصود خویش را پیدا نکرد. سپس به حلقه درس شیخ [[رشید رضا]] و دانشجویانش پیوست و در آنجا ذهن تقی‌الدین شکوفا شد. در بحث‌های شدیدی که در شوراهای شیخ رشید رضا که عامل بلوغ فکری او بود، شرکت می‌کرد و همین موجب شکل‌گیری فکر و اندیشه و انتقال او از مرحله تقلید به تفکر و جستجوی دلیل عقلی و از تقدیس علما و اذعان به فکر ایشان به تحقیق مستقل شد.<ref>[http://www.alhilali.net/ مجلة "دعوة الحق" مع الدكتور تقي الدين الهلالالي] تاریخ الإصدار: 1429/07/26 نسخة محفوظة 04 مارس 2016 علی موقع واي باك مشين..</ref> | ||
=تحصیل و فعالیت در هند= | =تحصیل و فعالیت در هند= | ||
| خط ۹۶: | خط ۹۶: | ||
شکیب ارسلان، یکی از دوستان او، توصیه‌ای به یکی از دوستان وزارت امور خارجه [[آلمان]] نوشت: | شکیب ارسلان، یکی از دوستان او، توصیه‌ای به یکی از دوستان وزارت امور خارجه [[آلمان]] نوشت: | ||
"من یک نویسنده جوان مراکشی دارم که مانند او وارد آلمان نشده است و او می‌خواهد در یک دانشگاه تحصیل کند، بنابراین ممکن است برای او جایی برای آموزش ادبیات عربی با حقوق برای امکان ادامه تحصیل پیدا کنید"»<ref> ترجمة تقي الدين الهلالي، شهادات لبعض العلماء والمشايخ وطلبة العلم عن الشيخ الهلالي، تاريخ الولوج 1 سبتمبر 2011 نسخة محفوظة 14 أكتوبر 2017 | "من یک نویسنده جوان مراکشی دارم که مانند او وارد آلمان نشده است و او می‌خواهد در یک دانشگاه تحصیل کند، بنابراین ممکن است برای او جایی برای آموزش ادبیات عربی با حقوق برای امکان ادامه تحصیل پیدا کنید"»<ref> ترجمة تقي الدين الهلالي، شهادات لبعض العلماء والمشايخ وطلبة العلم عن الشيخ الهلالي، تاريخ الولوج 1 سبتمبر 2011 نسخة محفوظة 14 أكتوبر 2017 علی موقع واي باك مشين..</ref> | ||
او به آلمان سفر کرد و به عنوان مدرس در دانشگاه بُن منصوب شد، سپس در حالی که مدرس آنجا بود دانشجوی دانشگاه شد. در سال ۱۹۴۰، او پایان نامه دکترای خود را در دانشگاه برلین ارائه کرد و در آنجا دانشجو، مدرس و سرپرست رادیو عربی بود. او در پایان‌نامه دکترای خود با عنوان «ترجمه مقدمه کتاب جواهری از جواهرات و نقد آن» ادعاهای خاورشناسانی مانند مارتین هارثمن و کارل براکلمن را رد کرد. شورای امتحان و داوری که متشکل از ده دانشمند بود، به اتفاق آراء موافقت کردند که به او دکترای ادبیات عربی اعطا کنند. | او به آلمان سفر کرد و به عنوان مدرس در دانشگاه بُن منصوب شد، سپس در حالی که مدرس آنجا بود دانشجوی دانشگاه شد. در سال ۱۹۴۰، او پایان نامه دکترای خود را در دانشگاه برلین ارائه کرد و در آنجا دانشجو، مدرس و سرپرست رادیو عربی بود. او در پایان‌نامه دکترای خود با عنوان «ترجمه مقدمه کتاب جواهری از جواهرات و نقد آن» ادعاهای خاورشناسانی مانند مارتین هارثمن و کارل براکلمن را رد کرد. شورای امتحان و داوری که متشکل از ده دانشمند بود، به اتفاق آراء موافقت کردند که به او دکترای ادبیات عربی اعطا کنند. | ||
| خط ۱۱۰: | خط ۱۱۰: | ||
=بازگشت به عراق= | =بازگشت به عراق= | ||
شیخ در طول جنگ جهانی دوم به مراکش سفر کرد و پس از جنگ در سال ۱۹۴۷ به عراق سفر کرد و در کالج الملکة عالیة در بغداد (دانشکده آموزش دختران دانشگاه بغداد)<ref>نشئت كلية التربية للبنات امتدادا لكلية الملكة عالية للبنات عام 1946 لتلتحق بها الطالبات الحاصلات | شیخ در طول جنگ جهانی دوم به مراکش سفر کرد و پس از جنگ در سال ۱۹۴۷ به عراق سفر کرد و در کالج الملکة عالیة در بغداد (دانشکده آموزش دختران دانشگاه بغداد)<ref>نشئت كلية التربية للبنات امتدادا لكلية الملكة عالية للبنات عام 1946 لتلتحق بها الطالبات الحاصلات علی شهادة الدراسة الثانوية وكانت مندمجة في ادارتها مع معهد الملكة عالية للبنات حتی عام1951 :أنظر الموقع الرسمي لجامعة بغداد علی الشبكة</ref> تدریس کرد. در آن زمان ارتباط علمی با مصطفی جواد داشت.<ref> كتاب الفتوة، المؤلف: أبو عبد الله محمد بن أبي المكارم المعروف بابن المعمار الحنبلي (ت 642 هـ) تحقيق: مصطفی جواد - محمد تقي الدين الهلالي - عبد الحليم النجار - أحمد ناجي القيسي - نشر مطبعة شفيق - 1958/1960م (حوالي 400 صفحة) انظر :مقدمة مصطفی جواد للتحقيق.</ref> | ||
او در عراق ساکن شد اما زمان کودتای نظامی در عراق در سال ۱۹۵۹ به مراکش رفت. | او در عراق ساکن شد اما زمان کودتای نظامی در عراق در سال ۱۹۵۹ به مراکش رفت. | ||
| خط ۱۱۹: | خط ۱۱۹: | ||
"با فرانسه دشمنی می‌کنم تا زمانی که زنده باشم و به عزیزانم وصیت می‌کنم که بعد از من نیز با فرانسه دشمن باشند." | "با فرانسه دشمنی می‌کنم تا زمانی که زنده باشم و به عزیزانم وصیت می‌کنم که بعد از من نیز با فرانسه دشمن باشند." | ||
محمد بن عوده دیپلمات مراکشی سفر تقی‌الدین الهلالی به تطوان را بازگو می‌کند که هدف او رساندن پیامی از طرف مفتی فلسطین امین حسینی به عبدالخالق الطریس بود. دلیل اقامت تقی‌الدین الهلالی در تطوان این بود که او از رادیو برلین برنامه‌ای پخش می‌کرد که گروهی از میهن پرستان عرب مانند حاج امین الحسینی و کیلانی و امیر شکیب ارسلان در آن مشارکت داشتند، و آن برنامه به دفاع از حقوق کشورهای استعمار شدۀ عربی و اسلامی توسط فرانسوی‌ها و انگلیسی‌ها اختصاص داشت. بنابراین فرانسه و اسپانیا از این فرصت استفاده کردند و مانع خروج او از مراکش و تطوان و بازگشت او به برلین شدند. از این رو مجبور شد مدتی در تطوان بماند.<ref>بانوراما الصيف: علماء مغاربة خارج الحدود (الحلقة الأخيرة) الصباح 29 - 07 - 2011، تاريخ الولوج 4 يوليو 2012 نسخة محفوظة 19 أكتوبر 2017 | محمد بن عوده دیپلمات مراکشی سفر تقی‌الدین الهلالی به تطوان را بازگو می‌کند که هدف او رساندن پیامی از طرف مفتی فلسطین امین حسینی به عبدالخالق الطریس بود. دلیل اقامت تقی‌الدین الهلالی در تطوان این بود که او از رادیو برلین برنامه‌ای پخش می‌کرد که گروهی از میهن پرستان عرب مانند حاج امین الحسینی و کیلانی و امیر شکیب ارسلان در آن مشارکت داشتند، و آن برنامه به دفاع از حقوق کشورهای استعمار شدۀ عربی و اسلامی توسط فرانسوی‌ها و انگلیسی‌ها اختصاص داشت. بنابراین فرانسه و اسپانیا از این فرصت استفاده کردند و مانع خروج او از مراکش و تطوان و بازگشت او به برلین شدند. از این رو مجبور شد مدتی در تطوان بماند.<ref>بانوراما الصيف: علماء مغاربة خارج الحدود (الحلقة الأخيرة) الصباح 29 - 07 - 2011، تاريخ الولوج 4 يوليو 2012 نسخة محفوظة 19 أكتوبر 2017 علی موقع واي باك مشين..</ref> | ||
=بازگشت به مراکش= | =بازگشت به مراکش= | ||
| خط ۱۳۶: | خط ۱۳۶: | ||
=تالیفات= | =تالیفات= | ||
نوشته‌های شیخ تقی‌الدین الهلالی بسیارند و در زمان‌های مختلف نوشته شده اند، از جمله آنها عبارتند از:<ref> مؤلفات الشيخ تقي الدين الهلالي نسخة محفوظة 22 يونيو 2017 | نوشته‌های شیخ تقی‌الدین الهلالی بسیارند و در زمان‌های مختلف نوشته شده اند، از جمله آنها عبارتند از:<ref> مؤلفات الشيخ تقي الدين الهلالي نسخة محفوظة 22 يونيو 2017 علی موقع واي باك مشين</ref> | ||
*سبیل الرشاد فی هدی خیر العباد | *سبیل الرشاد فی هدی خیر العباد | ||
| خط ۱۴۳: | خط ۱۴۳: | ||
*مختصر هدی الخلیل فی العقائد وعبادة الجلیل | *مختصر هدی الخلیل فی العقائد وعبادة الجلیل | ||
*الهدیة الهادیة للطائفة التجانیة | *الهدیة الهادیة للطائفة التجانیة | ||
*القاضی العدل فی حكم البناء | *القاضی العدل فی حكم البناء علی القبور | ||
*العلم المأثور والعلم المشهور واللواء المنشور فی بدع القبور | *العلم المأثور والعلم المشهور واللواء المنشور فی بدع القبور | ||
*آل البیت ما لهم وما علیهم | *آل البیت ما لهم وما علیهم | ||
*حاشیة | *حاشیة علی كتاب التوحید لشیخ الإسلام محمد بن عبد الوهّاب | ||
*حاشیة | *حاشیة علی كشف الشبهات لمحمد بن عبد الوهّاب | ||
*الحسام الماحق لكل مشرك ومنافق | *الحسام الماحق لكل مشرك ومنافق | ||
*دواء الشاكین وقامع المشككین فی الرد | *دواء الشاكین وقامع المشككین فی الرد علی الملحدین | ||
*البراهین الإنجیلیة | *البراهین الإنجیلیة علی أن عیسی داخل فی العبودیة وبریء من الألوهیة | ||
*فكاك الأسیر العانی المكبول بالكبل التیجانی | *فكاك الأسیر العانی المكبول بالكبل التیجانی | ||
*فضل الكبیر المتعالی (دیوان شعر) | *فضل الكبیر المتعالی (دیوان شعر) | ||
*أسماء الله | *أسماء الله الحسنی (قصیدة) | ||
*الصبح السافر فی حكم صلاة المسافر | *الصبح السافر فی حكم صلاة المسافر | ||
*العقود الدریة فی منع تحدید الذریة | *العقود الدریة فی منع تحدید الذریة | ||
| خط ۱۶۵: | خط ۱۶۵: | ||
=لینک‌های خارجی= | =لینک‌های خارجی= | ||
*[https://archive.alsharekh.org/AuthorArticles/24604 تقی‌الدین الهلالی] | *[https://archive.alsharekh.org/AuthorArticles/24604 تقی‌الدین الهلالی] علی موقع أرشیف الشارخ. | ||
*[http://www.alhilali.net/ موقع تقی‌الدین الهلالی]. | *[http://www.alhilali.net/ موقع تقی‌الدین الهلالی]. | ||
*[https://www.youtube.com/watch?v=41e1WpWTOz4 درس للهلالی یصف الصلاة | *[https://www.youtube.com/watch?v=41e1WpWTOz4 درس للهلالی یصف الصلاة علی یوتیوب]. | ||
=پانویس= | =پانویس= | ||