جریان های فکری مصر (مقاله): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'اخوان المسلمین' به 'اخوان‌المسلمین'
جز (جایگزینی متن - 'آن‌ها' به 'آنها')
جز (جایگزینی متن - 'اخوان المسلمین' به 'اخوان‌المسلمین')
خط ۳۷: خط ۳۷:
۳. اهل‌سنت تقریبی و پرچمدار وحدت.  
۳. اهل‌سنت تقریبی و پرچمدار وحدت.  


۴. اخوان المسلمین.  
۴. اخوان‌المسلمین.  


5. متصوفه، که حدود شصت و چهار طریقت تصوف در مصر وجود دارد.  
5. متصوفه، که حدود شصت و چهار طریقت تصوف در مصر وجود دارد.  
خط ۶۲: خط ۶۲:
گروه سوم اهل‌سنت تقریبی و پرچمداران وحدت اسلامی هستند. گرچه اندیشه وحدت از گذشته بوده ولی در زمان معاصر پرچمدار این جریان شیخ محمود شلتوت شیخ الازهر بوده است. او با پیشنهاد آیت‌الله بروجردی، دارالتقریب را راه‌اندازی کرد که برکات زیادی داشت. در زمان او کتاب‌های اعتدالی بسیاری از اهل‌سنت و شیعه در مصر و ایران به چاپ رسید. کتاب تفسیری مانند مجمع البیان، کتاب‌های حدیثی مانند حدیث ثقلین، و تاریخ القرآن عبدالکریم زنجانی، و ... توسط الازهر به چاپ رسید. بعد از انقلاب اسلامی هرچند رابطه ایران و مصر رو به افول نهاد و طبعاً دارالتقریب مصر نیز بسته شد، اما این تفکرات تقریبی هنوز هم در میان بعضی از بزرگان الازهر وجود دارد. شیخ کنونی الازهر آقای احمد الطیب دارای همین دیدگاه است. مفتیان مصر از جمله دکتر شوقی علّام مفتی کنونی مصر، دکتر علی جمعه مفتی سابق مصر و دکتر نصر فرید واصل مفتی اسبق مصر از شاگردان مکتب شیخ شلتوت هستند و به وحدت اسلامی معتقدند. عالمان بزرگ دیگری مثل دکتر احمدمحمود کریمه نیز دارای همین دیدگاه هستند.
گروه سوم اهل‌سنت تقریبی و پرچمداران وحدت اسلامی هستند. گرچه اندیشه وحدت از گذشته بوده ولی در زمان معاصر پرچمدار این جریان شیخ محمود شلتوت شیخ الازهر بوده است. او با پیشنهاد آیت‌الله بروجردی، دارالتقریب را راه‌اندازی کرد که برکات زیادی داشت. در زمان او کتاب‌های اعتدالی بسیاری از اهل‌سنت و شیعه در مصر و ایران به چاپ رسید. کتاب تفسیری مانند مجمع البیان، کتاب‌های حدیثی مانند حدیث ثقلین، و تاریخ القرآن عبدالکریم زنجانی، و ... توسط الازهر به چاپ رسید. بعد از انقلاب اسلامی هرچند رابطه ایران و مصر رو به افول نهاد و طبعاً دارالتقریب مصر نیز بسته شد، اما این تفکرات تقریبی هنوز هم در میان بعضی از بزرگان الازهر وجود دارد. شیخ کنونی الازهر آقای احمد الطیب دارای همین دیدگاه است. مفتیان مصر از جمله دکتر شوقی علّام مفتی کنونی مصر، دکتر علی جمعه مفتی سابق مصر و دکتر نصر فرید واصل مفتی اسبق مصر از شاگردان مکتب شیخ شلتوت هستند و به وحدت اسلامی معتقدند. عالمان بزرگ دیگری مثل دکتر احمدمحمود کریمه نیز دارای همین دیدگاه هستند.


==جریان اخوان المسلمین==
==جریان اخوان‌المسلمین==
جریان چهارم در مصر گروه اخوان المسلمین است. این گروه محبوب‌ترین جریان اسلامی در مصر و بعضی از کشورهای اسلامی است.
جریان چهارم در مصر گروه اخوان‌المسلمین است. این گروه محبوب‌ترین جریان اسلامی در مصر و بعضی از کشورهای اسلامی است.
===ویژگی‌های جریان اخوان المسلمین===
===ویژگی‌های جریان اخوان‌المسلمین===


'''ویژگی نخست'''
'''ویژگی نخست'''


اول اینکه بزرگترین حزب اسلامی در جهان اسلام است. حزبی بزرگتر و مقتدرتر از اخوان المسلمین در جهان اسلام نداریم. هم نیمی از جمعیت مصر را طرفدار خود کرده و هم در چندین کشور دنیا شعبه‌های قوی دارد که هرکدام قدرت نقش آفرینی در حکومت را دارند. مثلا اینها در تونس قدرت را به دست گرفتند. در الجزایر قدرتی پیدا کردند. در ترکیه حکومت را به دست گرفتند. در سودان مدتی قدرت را در دست داشتند. اخوان در کشورهایی هم که قدرت را در دست نگرفته بزرگترین رقیب حکومت محسوب می‌شده و هم اکنون نیز این نقش را دارد، و حتی در کشورهایی مانند ایران که ثقل جمعیتی ندارند طرفدارانی پیدا کرده‌اند.
اول اینکه بزرگترین حزب اسلامی در جهان اسلام است. حزبی بزرگتر و مقتدرتر از اخوان‌المسلمین در جهان اسلام نداریم. هم نیمی از جمعیت مصر را طرفدار خود کرده و هم در چندین کشور دنیا شعبه‌های قوی دارد که هرکدام قدرت نقش آفرینی در حکومت را دارند. مثلا اینها در تونس قدرت را به دست گرفتند. در الجزایر قدرتی پیدا کردند. در ترکیه حکومت را به دست گرفتند. در سودان مدتی قدرت را در دست داشتند. اخوان در کشورهایی هم که قدرت را در دست نگرفته بزرگترین رقیب حکومت محسوب می‌شده و هم اکنون نیز این نقش را دارد، و حتی در کشورهایی مانند ایران که ثقل جمعیتی ندارند طرفدارانی پیدا کرده‌اند.


'''ویژگی دوم'''
'''ویژگی دوم'''
خط ۸۱: خط ۸۱:
گروه دوم چون آنها را سلفی می‌دانند نفی‌شان می‌کنند.
گروه دوم چون آنها را سلفی می‌دانند نفی‌شان می‌کنند.


گروه دوم دو شاهد برای دیدگاه خود می‌آورند. یکی شهادت شیخ شحاته و دیگری سخنرانی مُرسی رئیس جمهور مصر در ایران که نام خلفا را در یک سخنرانی سیاسی که اصلا مرسوم نیست به زبان آورد. این طبیعی است که علمای اهل‌سنت در خطبه‌ها از خلفا تمجید کنند ولی در یک سخنرانی سیاسی این رسم نیست. آقای مُرسی تعمداً این کار را در کشور شیعی انجام داد. هر چند برخی می‌گویند هیچ کدام از این‌ها نشانه سلفی بودن اخوان المسلمین نیست. زیرا شهادت حسن شحاته توسط دولت مُرسی محکوم شده است، و خلفا هم که مورد احترام همه اهل‌سنت هستند نه فقط سلفی‌ها.
گروه دوم دو شاهد برای دیدگاه خود می‌آورند. یکی شهادت شیخ شحاته و دیگری سخنرانی مُرسی رئیس جمهور مصر در ایران که نام خلفا را در یک سخنرانی سیاسی که اصلا مرسوم نیست به زبان آورد. این طبیعی است که علمای اهل‌سنت در خطبه‌ها از خلفا تمجید کنند ولی در یک سخنرانی سیاسی این رسم نیست. آقای مُرسی تعمداً این کار را در کشور شیعی انجام داد. هر چند برخی می‌گویند هیچ کدام از این‌ها نشانه سلفی بودن اخوان‌المسلمین نیست. زیرا شهادت حسن شحاته توسط دولت مُرسی محکوم شده است، و خلفا هم که مورد احترام همه اهل‌سنت هستند نه فقط سلفی‌ها.


===دوره‌های حیاتی اخوان المسلمین===
===دوره‌های حیاتی اخوان‌المسلمین===
اخوان المسلمین در طول حیات خود دوره‌های متفاوتی را گذرانده و همه این دوره‌ها یکسان نیست و نمی‌توان داوری یکسان درباره آن انجام داد.
اخوان‌المسلمین در طول حیات خود دوره‌های متفاوتی را گذرانده و همه این دوره‌ها یکسان نیست و نمی‌توان داوری یکسان درباره آن انجام داد.


'''دوره حسن البنا'''
'''دوره حسن البنا'''
خط ۹۴: خط ۹۴:
در دوره‌های بعدی با آمدن مرشدهای مختلف و تغییر اوضاع اجتماعی، اخوان هم عوض می‌شد. گاه اخوان به یک جریان نظامی تبدیل می‌شد. گاه به یک حزب تربیتی محض تبدیل می‌گشت که از تمام فعالیت‌های فیزیکی امتناع می‌ورزید. در دوره دیگر به جریان دراماتیک تبدیل می‌شود که صبغه اصلی فعالیتش، ادبیات و داستان است. این دوره‌ها رنگ گرفته از شخصیت مرشد آن دوره اخوان است. پس اخوان در هر دوره رویکرد متفاوتی داشته است.
در دوره‌های بعدی با آمدن مرشدهای مختلف و تغییر اوضاع اجتماعی، اخوان هم عوض می‌شد. گاه اخوان به یک جریان نظامی تبدیل می‌شد. گاه به یک حزب تربیتی محض تبدیل می‌گشت که از تمام فعالیت‌های فیزیکی امتناع می‌ورزید. در دوره دیگر به جریان دراماتیک تبدیل می‌شود که صبغه اصلی فعالیتش، ادبیات و داستان است. این دوره‌ها رنگ گرفته از شخصیت مرشد آن دوره اخوان است. پس اخوان در هر دوره رویکرد متفاوتی داشته است.


===رویکردهای مختلف در اخوان المسلمین===
===رویکردهای مختلف در اخوان‌المسلمین===
اخوان المسلمین مانند سایر احزاب نیست که همه اعضایش دارای یک اندیشه مشابه باشند، بلکه رویکردهای متفاوتی در درون اخوان به وقوع پیوست که از دو زاویه می‌توان آنها را نگریست:
اخوان‌المسلمین مانند سایر احزاب نیست که همه اعضایش دارای یک اندیشه مشابه باشند، بلکه رویکردهای متفاوتی در درون اخوان به وقوع پیوست که از دو زاویه می‌توان آنها را نگریست:


'''رویکردهای ناشی از کشورهای مختلف'''
'''رویکردهای ناشی از کشورهای مختلف'''
خط ۱۰۳: خط ۱۰۳:
'''رویکردهای ناشی از اختلاف نظر درون اخوان مصر'''
'''رویکردهای ناشی از اختلاف نظر درون اخوان مصر'''


زاویه دیگر جریانات فکری در درون خود اخوان است، زیرا در درون اخوان المسلمین سه جریان فکری متفاوت پیدا شد که کاملا از هم متمایزند. وجود سه جریان متضاد و متفاوت داخل اخوان، باعث می‌گشت که رویکرد اخوان بسته به تعلق مرشد به هریک از این جریانات، مشخص شود.
زاویه دیگر جریانات فکری در درون خود اخوان است، زیرا در درون اخوان‌المسلمین سه جریان فکری متفاوت پیدا شد که کاملا از هم متمایزند. وجود سه جریان متضاد و متفاوت داخل اخوان، باعث می‌گشت که رویکرد اخوان بسته به تعلق مرشد به هریک از این جریانات، مشخص شود.


===جریان‌های درون اخوان===
===جریان‌های درون اخوان===
Writers، confirmed، مدیران
۸۸٬۰۰۹

ویرایش