برید بن معاویه: تفاوت میان نسخه‌ها

|[[امام باقرعلیه السلام ]] • [[امام صادق علیه السلام ]]

'''بريد بن معاوية المعجلی ''' مكنی به ابوالقاسم از بزرگان فقهای [[اصحاب]] و فردی ثقه و جليل القدر و از [[حواريين]] [[امام باقرعلیه السلام ]] و [[امام صادقعلیه السلام ]] می‌باشد. او از [[اصحاب اجماع]] است. راویان [[حدیث]]، با حفظ [[احادیث]] ونقل سینه به سینه آن، امکان بهره برداری از سخنان گهربار [[اهل‏ بیتعلیه السلام ]] را برای آیندگان فراهم آورده‏ اند.

برید، فرزند [[معاویه]]، از قبیله بنی‏عجل است که در [[کوفه]] ساکن بوده‌‏اند؛ قبیله بنی‏عجل از نژاد اعراب قحطانی می‏باشند که به کوفه [[هجرت]] کرده و در آن جا سکنا گزیده‏اند<ref>معجم قبایل عرب، باب بنی‏عجل.</ref>.

در کتب [[رجال]] اشاره‏ای به تاریخ ولادت او نشده است. برید فرزندی دارد به نام «قاسم» که وی نیز از اصحاب [[امام صادقعلیه السلام ]] بوده است. قاسم بن برید از نگاه بزرگان [[علم رجال]]، ثقه و مورد اعتماد می‏باشد<ref>رجال نجاشی، ص 313.</ref>.

برید بن معاویه عجلی، صحابی امام باقرعلیه السلام  و امام صادقعلیه السلام می‏‌باشد<ref>قاموس الرجال، ج 2، ص 276.</ref>. وی غیر از این که راوی ثقه احادیث اهل‏ بیتعلیه السلام  است، [[فقیه]] هم بوده است<ref> اعیان الشیعه، ج 3، ص 558.</ref>. وی از دید بزرگان علم رجال یکی از اصحاب اجماع است<ref>تنقیح المقال، مامقانی، ص 165.</ref>.

برید بن معاویه شاگرد امام باقرعلیه السلام و صادقعلیه السلام بوده است و بیشتر از محضر این دو بزرگوار بهره‌‏مند شده است. نقل مستقیم اکثر روایات از معصوم علیه‏السلام ، گواه این مدعاست. غیر از امام باقرعلیه السلام  و امام صادقعلیه السلام  وی از محضر [[محمدبن مسلم]] استفاده کرده و روایاتی از طریق ایشان نقل میکند.

روایات رسیده از [[اهل‏ بیتعلیه السلام ]] درمورد برید، نشان می‏دهد که ایشان مقام والایی در نزد ائمه علیهم‏السلام داشته است، که به برخی از روایات استناد می‏کنیم:

# جمیل بن درّاج می‏گوید: روزی وارد منزل امام صادقعلیه السلام  شدم. هنگام ورود، مردی از اهل [[کوفه]] را مشاهده کردم که از اطاق امام بیرون آمد و خارج شد. وارد اطاق امام شدم و گفتم: مردی کوفی را مشاهده کردم که از دیدار شما برمی‏‌گشت. حضرت فرمود: خداوند روحش را مقدس گرداند، وی مورد اطمینان پدرم بود. امروز هم وی مورد اطمینان و رازدار من است. حضرت ادامه داد: زمانی که خداوند اراده کند بدی به اهل زمین برساند، به واسطه آنها آن بدی را برطرف می‏کند. آنها ستارگان [[شیعیان]] ما هستند. آنها باعث می‏شوند نام و یاد پدرم در همه جا زنده بماند. هر بدعتی را کشف می‏کنند و به مقابله برمی‏‌خیزند و بدعت‌‏ها را از [[دین]] می‌‏زدایند. در این هنگام حضرت گریه کردند. من پرسیدم: اینها چه کسانی هستند؟! فرمود: درود خداوند بر آنها باد! آنها «برید بن معاویه عجلی، زرارة بن اعین، [[ابوبصیر]] و [[محمد بن مسلم]]» هستند<ref> قاموس الرجال، ج 2، ص 277.</ref>.

# امام صادقعلیه السلام می‏‌فرمود: محبوب‏ترین مردم نزد ما، چه در این دنیا باشیم و چه نباشیم، چهار نفرند: «زرارة‏بن اعین، برید بن معاویه عجلی، محمد بن مسلم و [[ابو جعفر احول]] «مؤمن طاق»»<ref>وسایل الشیعه، ج 27، ص 143.</ref>.

# داوود بن سرحان نقل می‏کند: شنیدم از امام صادقعلیه السلام که فرمود: همانا [[اصحاب]] پدرم زینت ما هستند؛ بدانید آنها «زرارة بن اعین، محمد بن مسلم، برید بن معاویه و [[لیث مرادی]]» هستند. اینها همیشه با [[عدالت]] و قسط رفتار می‏کنند. اینها همیشه راست می‏گویند و در کلام صادقند. اینها سبقت گیرندگان مقرّب درگاه الهی هستند<ref>. اعیان الشیعه، ج 3، ص 559.</ref>.

# جمیل بن درّاج می‏گوید: شنیدم از امام صادقعلیه السلام که فرمود: استواران در زمین و پرچم‏داران دین خداوند، چهارنفرند: «محمد بن مسلم، برید بن معاویه، زرارة بن اعین و لیث بن البختری<ref>رجال کشی، ص 135.</ref>.»

# حذیفة بن اسید غفاری نقل می‏کند: از امام صادقعلیه السلام  شنیدم که فرمود: روز قیامت شیعیان و اهل بیتعلیه السلام ندا می‏‌دهند: اینان «برید بن معاویه، زرارة بن اعین، محمد بن مسلم و احول» اولین سبقت گیرندگان و اولین مقرّبان بودند<ref>همان، ص 10.</ref>.

# جمیل بن درّاج می‏گوید: از امام صادقعلیه السلام  شنیدم که فرمود: بشارت ده مخبتین را به [[بهشت]]! «برید بن معاویه، ابوبصیر، محمد بن مسلم و زرارة بن اعین». این چهارنفر از نجیبان و پاکان اند. اینها امین خداوند در بیان احکام الهی هستند. اگر اینها نبودند، آثار [[نبوت]] از بین می‏رفت<ref>رجال کشی، ص 170.</ref>.

در کنار این احادیث ـ که در بیان فضیلت برید نقل شده است ـ چند روایت در مذمّت برید از [[معصومعلیه السلام ]] نقل شده است که بدین قرار است:

# ابیالصباح میگوید: از امام صادقعلیه السلام  شنیدم که فرمود: خداوند هلاک کند کسانی را که در دینشان شک می‌ورزند. «زرارة بن اعین و برید بن معاویه و محمد بن مسلم و اسماعیل جعفی» از کسانی هستند که در دینشان شک میورزند<ref>اعیان الشیعه، ج 3، ص 559.</ref>.

# یونس نقل میکند از مسمع که از ابن ابیسیّار شنیدم که اباعبداللّهی می‌فرمود: خداوند لعنت کند برید را، خداوند لعنت کند زرارة بن اعین را<ref>قاموس الرجال، ج 2، ص 276.</ref>.

# روایات مدح، فراوان است و قطعاً از اهل بیتعلیه السلام  رسیده است و از حیث سند معتبر است. پس اعتنایی به روایات شاذ که در مذمّت برید نقل شده است، نمیشود.

در اینجا به نقل برخی از روایات وی تبرّک میجوییم:

# برید بن معاویه می‌گوید: شنیدم از امام صادقعلیه السلام که ایشان فرمود: من از پدرم و پدرم از پدرش... و [[امام علیعلیه السلام ]] از [[رسول خداصلی الله علیه ]] و آن حضرت از [[جبرئیل]] و ایشان از خداوند شنید که خداوند فرموده است: زمانی که اراده کنم جمع کنم برای مسلمانی خیردنیا و آخرت را، قرار میدهم برای او قلبی خاشع؛ زبانی ذاکر؛ جسدی بر بلاصا بر و زن مؤمن‌ه‏ای که وقتی به او نگاه کند، خوشحال شود و وقتی از او دور است، خود را حفظ کند<ref>وسایل الشیعه، ج 20، ص 40.</ref>. همراه حضرت صادقعلیه السلام  نشسته و مشغول صحبت بودیم که مردی وارد شد و گفت: من از [[خراسان]] برای دیدن شما آمده‏ام. (آنگاه پای خود را به حضرت نمایاند و گفت) به خدا قسم! نیامدم مگر به عشق شما؛ ببین چگونه پایم تاول زده است!

# پس حضرت فرمود: به خدا قسم اگر سنگی ما را دوست داشته باشد، خداوند آن را روز قیامت همراه ما محشور میدارد! و آیا «دین» چیزی جز حبّ هست؟ (دین بدون محبّت نیست)<ref>بحارالانوار، ج 27، ح 57.</ref>.

# برید میگوید: از امام صادقعلیه السلام  پرسیدم، منظور خداوند از «صادقین» در آیه «اتقوا اللّه و کونوا مع الصادقین» چیست؟ فرمود: مقصود خداوند فقط شامل ما میشود<ref> اصول کافی، ج 1، ص 208.</ref>.

# برید میگوید: امام صادقعلیه السلام هر وقت اراده سفر می‌‏کرد، همه اهل و عیال خود را در خانه‏ای دعوت میکرد و دست را به دعا میداشت و میفرمود: «اللّهم انّی استودعک الغداة نفسی و مالی و اهلی و ولدی الشاهد منّا و الغائب، اللّهمّ احفظنا و احفظ علینا اجعلنا فیجورارک، اللّهم لاتسلبنا نعمتک و لا تغیّر ما بنا من عافیتک و فضلک<ref>همان، ص 283.</ref>؛ پروردگارا! امروز جان و مال و اهل و فرزندان حاضر و غایبم را به تو میسپارم. خدایا! ما را از شر حفظ کن و اموال ما را برای ما حفظ کن. خدایا! ما را در جوارِ خودت قرار ده. خدایا! نعمتت را از ما نگیر و احسان و فضلی را که به ما مرحمت فرموده‏ای، تغییر مده».

# برید میگوید: از حضرت صادقعلیه السلام  شنید که فرمود: از پدرم و او از پدرش... از [[علیعلیه السلام ]] و او از [[رسول اللّهصلی الله علیه ]] شنیدم که رسول اللّهصلی الله علیه  فرمودند: مرز اسلام و کفر چیزی نیست مگر ترک [[نماز]] واجبی که عمدی ترک شود، یا نماز را سبک بشمارد و اگر چنین کند، مثل آن است که نماز نخوانده باشد<ref>وسایل الشیعه، ج 4، ص 42.</ref>.

# برید میگوید: از امام صادقعلیه السلام شنیدم که فرمود: وقتی فرزندان [[آدمعلیه السلام ]] بزرگ شده و به حدّ بلوغ رسیدند، خداوند [[حوری]] از حوریان بهشتی فرستاد و آدم یکی از پسرانش را به عقد او درآورد و همچنین پسر دیگر خود را به عقد زنی از طایفه [[جن]] درآورد. پس، از بنی آدم هرکدام که دارای اخلاق نیکو و صورت زیبا هستند، از اولاد حوریّه میباشند و هرکدام زشت خوی و زشت صورت هستند، از نسل جنیان. و این گونه نیست که پسران آدم با خواهران خودشان ازدواج کرده باشند<ref>علل الشرایع، ج 1، ص 103.</ref>.

# برید میگوید: از امام درمورد آیه «یا ایها الذین آمنوا اصبروا و صابروا و رابطوا....»، سؤال کردم. حضرت فرمود: صبرکنید بر انجام تکالیف و وظایف شرعی، و بردشمنی دشمنانتان صابر باشید و با امام موعود ارتباط داشته باشید<ref> تأویل الآیات، ص 86.</ref>.

در تاریخ وفات برید بن معاویه، اختلاف است؛ بعضی فوت او را در زمان امام صادقعلیه السلام  دانسته‏‌اند. اما قول قوی که اکثر کتب رجال نقل کرده‌‏اند، این است که وی در سال 150 ه .ق. رحلت کرده است<ref>تنقیح المقال، ص 165.</ref>.