سوره فاطر: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - 'آنها' به 'آنها') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۷: | خط ۲۷: | ||
|} | |} | ||
</div> | </div> | ||
'''سوره فاطر''' یا '''ملائکه''' سی و پنجمین سوره و از [[سوره‌های مکی]] [[قرآن]] است که در جزء ۲۲ جای دارد. این سوره را از آن رو که با حمد الهی آغاز می‌شود، جزو [[سوره‌های حامدات]] دانسته‌اند. سوره فاطر از معاد، اوضاع و احوال [[قیامت]] و گرفتاری و پشیمانی [[کافران]] سخن می‌گوید و انسان را از فریب ظواهر دنیا و وسوسه‌های شیطان بر حذر می‌دارد. اشاره به برخی نعمت‌های الهی، تاکید بر تلاوت قرآن، اقامه [[نماز]] و [[انفاق]] به عنوان تجارت‌های بی‌زیان از دیگر موضوعات این سوره است. | '''سوره فاطر''' یا '''ملائکه''' سی و پنجمین سوره و از [[سوره‌های مکی]] [[قرآن]] است که در جزء ۲۲ جای دارد. این سوره را از آن رو که با حمد الهی آغاز می‌شود، جزو [[سوره‌های حامدات]] دانسته‌اند. سوره فاطر از معاد، اوضاع و احوال [[قیامت]] و گرفتاری و پشیمانی [[کافران]] سخن می‌گوید و انسان را از فریب ظواهر دنیا و وسوسه‌های شیطان بر حذر می‌دارد. اشاره به برخی نعمت‌های الهی، تاکید بر تلاوت قرآن، اقامه [[نماز]] و [[انفاق]] به عنوان تجارت‌های بی‌زیان از دیگر موضوعات این سوره است. | ||
=فاطر= | ==فاطر== | ||
شکافنده،آفریننده<ref>قاموس قرآن، ج 5، ص 193.</ref>. | شکافنده،آفریننده<ref>قاموس قرآن، ج 5، ص 193.</ref>. | ||
=مفهوم کلی سوره= | ==مفهوم کلی سوره== | ||
* يادآورى مبدأ و [[معاد]]؛ | * يادآورى مبدأ و [[معاد]]؛ | ||
* طرح رهبرى [[پيامبر(ص)]] ؛ | * طرح رهبرى [[پيامبر(ص)]] ؛ | ||
| خط ۴۱: | خط ۳۸: | ||
* مراحل آفرينش [[انسان]]<ref>تفسير قرآن مهر، ج 17، ص 21.</ref>. | * مراحل آفرينش [[انسان]]<ref>تفسير قرآن مهر، ج 17، ص 21.</ref>. | ||
=اسامی سوره= | ==اسامی سوره== | ||
# فاطر، | # فاطر، | ||
# ملائکه<ref>همان، ص 85.</ref>. | # ملائکه<ref>همان، ص 85.</ref>. | ||
=علت نام‌گذاری= | ==علت نام‌گذاری== | ||
* «سوره فاطر»؛ اين واژه در اولين آيۀ اين سوره به عنوان يكى از صفات [[خداوند]] جل شأنه آمده است. | * «سوره فاطر»؛ اين واژه در اولين آيۀ اين سوره به عنوان يكى از صفات [[خداوند]] جل شأنه آمده است. | ||
* | * | ||
* «سوره ملائکه»؛ به خاطر آمدن وصف و صفات [[ملائكه]] در آيۀ اول، این سوره به این نام عنوان شده است<ref>همان.</ref>. | * «سوره ملائکه»؛ به خاطر آمدن وصف و صفات [[ملائكه]] در آيۀ اول، این سوره به این نام عنوان شده است<ref>همان.</ref>. | ||
* | * | ||
=تعداد آیات و کلمات و حروف= | ==تعداد آیات و کلمات و حروف== | ||
* سوره فاطر چهل‌وپنج آیه دارد<ref>التفسير الكبير: تفسير القرآن العظيم (الطبرانى)، ج 5، ص252.</ref>. | * سوره فاطر چهل‌وپنج آیه دارد<ref>التفسير الكبير: تفسير القرآن العظيم (الطبرانى)، ج 5، ص252.</ref>. | ||
* | * | ||
| خط ۶۰: | خط ۵۴: | ||
* سوره فاطرسه هزاروصدوسی حرف دارد<ref>همان.</ref>.(لازم به ذکر است اقوال در تعداد حروف سوره های قرآن مختلف است) | * سوره فاطرسه هزاروصدوسی حرف دارد<ref>همان.</ref>.(لازم به ذکر است اقوال در تعداد حروف سوره های قرآن مختلف است) | ||
=اهداف و آموزه‌ها= | ==اهداف و آموزه‌ها== | ||
در سوره فاطر اهداف اساسى زير پى گيرى مى شود: | در سوره فاطر اهداف اساسى زير پى گيرى مى شود: | ||
* | * | ||
| خط ۶۸: | خط ۶۱: | ||
* طرح رهبرى [[پيامبر(ص)]]<ref>تفسير قرآن مهر، ج 17، ص 86.</ref>. | * طرح رهبرى [[پيامبر(ص)]]<ref>تفسير قرآن مهر، ج 17، ص 86.</ref>. | ||
=محتوا و موضوعات= | ==محتوا و موضوعات== | ||
محتوای آيات سوره فاطر را در پنج بخش مى توان خلاصه كرد. | محتوای آيات سوره فاطر را در پنج بخش مى توان خلاصه كرد. | ||
| خط ۸۴: | خط ۷۶: | ||
بعضى از مفسران تمام اين سوره را در يك حلقه خلاصه كرده اند و آن مساله قاهريت خداوند در تمام زمينه هاست<ref>تفسير « فى ظلال‌القرآن» آغاز سوره فاطر.</ref>. اين سخن گرچه با توجه به قسمت قابل توجهى از آيات سوره متناسب به نظر مى رسد، ولى در عين حال وجود بخشهاى مختلف ديگر را در اين سوره نمى توان انكار كرد<ref>تفسير نمونه، ج 18، ص 162-161.</ref>. | بعضى از مفسران تمام اين سوره را در يك حلقه خلاصه كرده اند و آن مساله قاهريت خداوند در تمام زمينه هاست<ref>تفسير « فى ظلال‌القرآن» آغاز سوره فاطر.</ref>. اين سخن گرچه با توجه به قسمت قابل توجهى از آيات سوره متناسب به نظر مى رسد، ولى در عين حال وجود بخشهاى مختلف ديگر را در اين سوره نمى توان انكار كرد<ref>تفسير نمونه، ج 18، ص 162-161.</ref>. | ||
=فضائل، خواص و ثواب قرائت= | ==فضائل، خواص و ثواب قرائت== | ||
[[ابى‌بن‌كعب]] از [[پيامبر(ص)]] روايت كرده كه فرمود: «هر كس سوره ملائكه را قرائت كند روز قيامت سه در از درهاى [[بهشت]] او را صدا میزند كه از هر كدام از اين سه در كه خواستى وارد شو»<ref>ترجمه تفسير مجمع‌البيان، ج 20، ص 299.</ref>. | [[ابى‌بن‌كعب]] از [[پيامبر(ص)]] روايت كرده كه فرمود: «هر كس سوره ملائكه را قرائت كند روز قيامت سه در از درهاى [[بهشت]] او را صدا میزند كه از هر كدام از اين سه در كه خواستى وارد شو»<ref>ترجمه تفسير مجمع‌البيان، ج 20، ص 299.</ref>. | ||
=محل و زمان نزول= | ==محل و زمان نزول== | ||
# سوره فاطر در [[مكه]] بر پيامبر اسلام(ص) نازل شده است<ref>همان.</ref>. | # سوره فاطر در [[مكه]] بر پيامبر اسلام(ص) نازل شده است<ref>همان.</ref>. | ||
# | # | ||
# سوره فاطر بين [[هجرت]] به [[حبشه]] تا زمان [[معراج]] بر پيامبر نازل شده است<ref>تفسير قرآن مهر، ج 17، ص 85.</ref>. | # سوره فاطر بين [[هجرت]] به [[حبشه]] تا زمان [[معراج]] بر پيامبر نازل شده است<ref>تفسير قرآن مهر، ج 17، ص 85.</ref>. | ||
=فضای نزول= | ==فضای نزول== | ||
فضای نزول سوره فاطر همچون برخی از سوره‌های مکی [[اعتقادی]] است و بیشتر در مقابل جبهه‌گیری‌ها و شبه‌افکنی‌های مشرکان مکه نازل شده است. زیرا که بیش از نصف سوره در مورد توحید خداوند متعال و تدبیر و اداره کننده امور دنیاست. و همچنین مسأله [[نبوت]] و معاد نیز از مسائلی بود که در آن روز بیشترین بحث‌ها پیرامون آنها بوده است و خداوند در این سوره به آنها پرداخته است. | فضای نزول سوره فاطر همچون برخی از سوره‌های مکی [[اعتقادی]] است و بیشتر در مقابل جبهه‌گیری‌ها و شبه‌افکنی‌های مشرکان مکه نازل شده است. زیرا که بیش از نصف سوره در مورد توحید خداوند متعال و تدبیر و اداره کننده امور دنیاست. و همچنین مسأله [[نبوت]] و معاد نیز از مسائلی بود که در آن روز بیشترین بحث‌ها پیرامون آنها بوده است و خداوند در این سوره به آنها پرداخته است. | ||
=ویژگی= | ==ویژگی== | ||
سوره فاطر یکی از پنج سوره ای است که با عبارت «الحمدلله» آغاز شده است این سوره ها عبارتند از فاتحه، انعام، کهف، سبأ، فاطر که همه آنها جزو سور مکی هستند. | سوره فاطر یکی از پنج سوره ای است که با عبارت «الحمدلله» آغاز شده است این سوره ها عبارتند از فاتحه، انعام، کهف، سبأ، فاطر که همه آنها جزو سور مکی هستند. | ||
| خط ۱۱۰: | خط ۹۸: | ||
بعضى از مفسران تمام سوره فاطر را در يك حلقه خلاصه كرده اند و آن مسالۀ قاهريت خداوند در تمام زمينه هاست<ref>تفسير نمونه، ج 18، ص 162 به نقل از تفسير" فى ظلال" آغاز سوره فاطر.</ref>. | بعضى از مفسران تمام سوره فاطر را در يك حلقه خلاصه كرده اند و آن مسالۀ قاهريت خداوند در تمام زمينه هاست<ref>تفسير نمونه، ج 18، ص 162 به نقل از تفسير" فى ظلال" آغاز سوره فاطر.</ref>. | ||
=منبع= | ==منبع== | ||
[https://quran.inoor.ir/fa/surah/35/ برگرفته از سایت سوره فاطر - پایگاه جامع قرآنhttps://quran.inoor.ir] | [https://quran.inoor.ir/fa/surah/35/ برگرفته از سایت سوره فاطر - پایگاه جامع قرآنhttps://quran.inoor.ir] | ||
| خط ۱۱۷: | خط ۱۰۴: | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده:قرآن‌شناسی]] | [[رده: قرآن‌شناسی]] | ||
[[رده:سوره‌های دارای آیه مشهور]] | [[رده: سوره‌های دارای آیه مشهور]] | ||
نسخهٔ ۴ دسامبر ۲۰۲۲، ساعت ۰۸:۱۳
| نام | سوره فاطر |
|---|---|
| شماره سوره | ۳۵ |
| ترتیب نزول | ۴۳ |
| جزء | ۲۲ |
| مکی/مدنی | مکی |
| تعداد آیات | ۴۵ |
| تعداد کلمات | ۷۸۰ |
| تعداد حروف | ۳۲۲۸ |
سوره فاطر یا ملائکه سی و پنجمین سوره و از سوره‌های مکی قرآن است که در جزء ۲۲ جای دارد. این سوره را از آن رو که با حمد الهی آغاز می‌شود، جزو سوره‌های حامدات دانسته‌اند. سوره فاطر از معاد، اوضاع و احوال قیامت و گرفتاری و پشیمانی کافران سخن می‌گوید و انسان را از فریب ظواهر دنیا و وسوسه‌های شیطان بر حذر می‌دارد. اشاره به برخی نعمت‌های الهی، تاکید بر تلاوت قرآن، اقامه نماز و انفاق به عنوان تجارت‌های بی‌زیان از دیگر موضوعات این سوره است.
فاطر
شکافنده،آفریننده[۱].
مفهوم کلی سوره
- يادآورى مبدأ و معاد؛
- طرح رهبرى پيامبر(ص) ؛
- آفرينش فرشتگان به صورت هاى مختلف ؛
- مراحل آفرينش انسان[۲].
اسامی سوره
- فاطر،
- ملائکه[۳].
علت نام‌گذاری
- «سوره فاطر»؛ اين واژه در اولين آيۀ اين سوره به عنوان يكى از صفات خداوند جل شأنه آمده است.
- «سوره ملائکه»؛ به خاطر آمدن وصف و صفات ملائكه در آيۀ اول، این سوره به این نام عنوان شده است[۴].
تعداد آیات و کلمات و حروف
- سوره فاطر چهل‌وپنج آیه دارد[۵].
- سوره فاطر هفت صدوهفتاد دارد[۶]. (لازم به ذکر است اقوال در تعداد کلمات سوره های قرآن مختلف است)
- سوره فاطرسه هزاروصدوسی حرف دارد[۷].(لازم به ذکر است اقوال در تعداد حروف سوره های قرآن مختلف است)
اهداف و آموزه‌ها
در سوره فاطر اهداف اساسى زير پى گيرى مى شود:
محتوا و موضوعات
محتوای آيات سوره فاطر را در پنج بخش مى توان خلاصه كرد.
بخش مهمى از آيات اين سوره پيرامون نشانه هاى عظمت خداوند در عالم هستى و دلائل توحيد سخن مى گويد؛
بخش ديگرى از آن از ربوبيت پروردگار و تدبير او نسبت به عموم جهان و خصوص انسان و خالقيت و رازقيت او و آفرينش انسان از خاك و مراحل تكامل او بحث مى كند؛
بخش ديگر پيرامون معاد و نتائج اعمال در آخرت، و رحمت گسترده الهى در اين جهان، و سنت تخلف ناپذير او در باره مستكبران است؛
قسمتى از آيات آن نيز اشاره به مساله رهبرى انبيا و مبارزه پى گير و مستمرشان با دشمنان لجوج و سرسخت و دلدارى پيامبر اسلام(ص) در اين زمينه مى باشد؛
سرانجام بخشى از آن بيان مواعظ و اندرزهاى الهى در زمينه هاى مختلف است كه مكمل بحثهاى گذشته مى باشد.
بعضى از مفسران تمام اين سوره را در يك حلقه خلاصه كرده اند و آن مساله قاهريت خداوند در تمام زمينه هاست[۹]. اين سخن گرچه با توجه به قسمت قابل توجهى از آيات سوره متناسب به نظر مى رسد، ولى در عين حال وجود بخشهاى مختلف ديگر را در اين سوره نمى توان انكار كرد[۱۰].
فضائل، خواص و ثواب قرائت
ابى‌بن‌كعب از پيامبر(ص) روايت كرده كه فرمود: «هر كس سوره ملائكه را قرائت كند روز قيامت سه در از درهاى بهشت او را صدا میزند كه از هر كدام از اين سه در كه خواستى وارد شو»[۱۱].
محل و زمان نزول
- سوره فاطر در مكه بر پيامبر اسلام(ص) نازل شده است[۱۲].
- سوره فاطر بين هجرت به حبشه تا زمان معراج بر پيامبر نازل شده است[۱۳].
فضای نزول
فضای نزول سوره فاطر همچون برخی از سوره‌های مکی اعتقادی است و بیشتر در مقابل جبهه‌گیری‌ها و شبه‌افکنی‌های مشرکان مکه نازل شده است. زیرا که بیش از نصف سوره در مورد توحید خداوند متعال و تدبیر و اداره کننده امور دنیاست. و همچنین مسأله نبوت و معاد نیز از مسائلی بود که در آن روز بیشترین بحث‌ها پیرامون آنها بوده است و خداوند در این سوره به آنها پرداخته است.
ویژگی
سوره فاطر یکی از پنج سوره ای است که با عبارت «الحمدلله» آغاز شده است این سوره ها عبارتند از فاتحه، انعام، کهف، سبأ، فاطر که همه آنها جزو سور مکی هستند.
همچنین سوره فاطر از سور مثانی می باشد مثانی سوره هایی هستند که بعد از سور مئین قرار گرفته اند و زیر صد آیه دارند مانند اینکه سور مئین مبادی باشند و توالی آن مثانی آن فرض شده اند[۱۴].
سوره های مثانی عبارتند از: احزاب و حجّ و قصص و نمل و نور و انفال و مریم و عنکبوت و روم و یس و فرقان و حجر و رعد و سبأ و فاطر و إبراهیم و ص و محمد و لقمان و زمر[۱۵].
روايتى است كه از رسول خدا صلی الله علیه و آله نقل شده كه فرمود: خداوند هفت سوره طوال را به جاى تورات و سوره هاى مئين را به جاى انجيل و سوره هاى مثانى را به جاى زبور به من داد، و پروردگارم مرا با دادن سوره هاى مفصّل فزونى بخشيد[۱۶].
بعضى از مفسران تمام سوره فاطر را در يك حلقه خلاصه كرده اند و آن مسالۀ قاهريت خداوند در تمام زمينه هاست[۱۷].
منبع
برگرفته از سایت سوره فاطر - پایگاه جامع قرآنhttps://quran.inoor.ir
پانویس
- ↑ قاموس قرآن، ج 5، ص 193.
- ↑ تفسير قرآن مهر، ج 17، ص 21.
- ↑ همان، ص 85.
- ↑ همان.
- ↑ التفسير الكبير: تفسير القرآن العظيم (الطبرانى)، ج 5، ص252.
- ↑ اللباب فى علوم الكتاب، ج 16، ص97.
- ↑ همان.
- ↑ تفسير قرآن مهر، ج 17، ص 86.
- ↑ تفسير « فى ظلال‌القرآن» آغاز سوره فاطر.
- ↑ تفسير نمونه، ج 18، ص 162-161.
- ↑ ترجمه تفسير مجمع‌البيان، ج 20، ص 299.
- ↑ همان.
- ↑ تفسير قرآن مهر، ج 17، ص 85.
- ↑ زاد المسير فى علم التفسير، ج 4، ص 141.
- ↑ التمهید في علوم القرآن، ج1، ص 313.
- ↑ جامع البيان فى تفسير القرآن، ج 1، ص 34.
- ↑ تفسير نمونه، ج 18، ص 162 به نقل از تفسير" فى ظلال" آغاز سوره فاطر.