۴٬۹۳۳
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
جز (تمیزکاری) |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
'''غزوه''' به جنگهایی گفته می شود که خود [[محمد (ص) خاتم الانبیاء|پیامبر اسلام]] صلی الله علیه وآله فرماندهی آن را برعهده داشت . | '''غزوه''' به جنگهایی گفته می شود که خود [[محمد (ص) خاتم الانبیاء|پیامبر اسلام]] صلی الله علیه وآله فرماندهی آن را برعهده داشت. | ||
==معنای لغوی غَزْوِه== | == معنای لغوی غَزْوِه == | ||
غَزْوَه به فتح اول و سکون دوم (جمع آن غَزْوات) در لغت به معنای جنگیدن میباشد و از کلمه «الغزو» گرفته شده است. <ref>لسان العرب، ابوالفضل جمال الدین محمد بن مکرم، ج۱۵، ص۱۲۳، نشر دار صادر. | غَزْوَه به فتح اول و سکون دوم (جمع آن غَزْوات) در لغت به معنای جنگیدن میباشد و از کلمه «الغزو» گرفته شده است. <ref>لسان العرب، ابوالفضل جمال الدین محمد بن مکرم، ج۱۵، ص۱۲۳، نشر دار صادر. </ref> اسم فاعل آن «غازی» و جمع آن «غُزاة» و «غُزّی» آمده است، مانند قاضی، قضاة- سابق، سُبّق(به معنای رفتن به پیکار دشمن و غارت او) <ref>لسان العرب، ابوالفضل جمال الدین محمد بن مکرم، ج۱۵، ص۱۲۳، نشر دار صادر. </ref> و از این نمونه است کلمه «غُزّی» در آیه زیر: «یا ایُّها الَّذینَ امَنُوا لا تَکُونُوا کَالَّذینَ کَفَرُوا وَ قالُوا لِاخْوانِهِمْ اذا ضَرَبُوا فیِالْارْضِ اوْ کانُوا غُزّیً... لَوْ کانُوا عِنْدَنا ما ماتُوا وَ ما قُتِلُوا» <ref>آل عمران/سوره۳، آیه۱۵۶. </ref> | ||
ای گرویدگان به دین اسلام، شما مانند آنان که راه کفر و نفاق پیمودند، نباشید که گفتند: اگر برادران و خویشاوندان ما به سفر نرفته و یا به جنگ حاضر نمیشدند، به چنگ مرگ نمیافتادند و کشته نمیشدند. | ای گرویدگان به دین اسلام، شما مانند آنان که راه کفر و نفاق پیمودند، نباشید که گفتند: اگر برادران و خویشاوندان ما به سفر نرفته و یا به جنگ حاضر نمیشدند، به چنگ مرگ نمیافتادند و کشته نمیشدند. | ||
پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) فرمود: | پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) فرمود: | ||
«دَعا مُوسی وَامَّنَ هاروُنُ (ع) وَامَنَّتِ الْمَلائِکَةُ (ع) فَقالَ اللَّهُ تَبارَکَ وَتَعالی قَدْ اجِیْبَتْ دَعْوَتُکُما فَاسْتَقیما وَ مَنْ غَزا فی سَبیلِ اللَّهِ اسْتُجیبُ لَهُ کَمَا اسْتُجیبُ لَکُما الی یَوْمِالْقِیامَةِ» | «دَعا مُوسی وَامَّنَ هاروُنُ (ع) وَامَنَّتِ الْمَلائِکَةُ (ع) فَقالَ اللَّهُ تَبارَکَ وَتَعالی قَدْ اجِیْبَتْ دَعْوَتُکُما فَاسْتَقیما وَ مَنْ غَزا فی سَبیلِ اللَّهِ اسْتُجیبُ لَهُ کَمَا اسْتُجیبُ لَکُما الی یَوْمِالْقِیامَةِ» | ||
حضرت موسی دعایی کرد و هارون آمین گفت و فرشتگان نیز آمین گفتند. پس خدای تبارک و تعالی فرمود: هر آینه دعای شما مستجاب شد پس استقامت و پایداری ورزید و هر که در راه خدا جهاد کند، دعایش مستجاب شود، چنانچه دعای شما به اجابت رسید تا روز قیامت.<ref>مستدرک الوسائل، ج۱۱، ص۷، ح۱۲۲۷۶. | حضرت موسی دعایی کرد و هارون آمین گفت و فرشتگان نیز آمین گفتند. پس خدای تبارک و تعالی فرمود: هر آینه دعای شما مستجاب شد پس استقامت و پایداری ورزید و هر که در راه خدا جهاد کند، دعایش مستجاب شود، چنانچه دعای شما به اجابت رسید تا روز قیامت.<ref>مستدرک الوسائل، ج۱۱، ص۷، ح۱۲۲۷۶. </ref> | ||
==معنای اصطلاحی غزوه== | == معنای اصطلاحی غزوه == | ||
در اصطلاح اغلب تاریخ نویسان غزوه به جنگهایی گفته میشود که به فرماندهی شخص پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) بوده است، لیکن بقیه جنگهای زمان رسول خدا (صلی الله علیه وآله) که آن حضرت در آن حضور نداشته «سری ّه» یا «بعث» نامیده شده است. | در اصطلاح اغلب تاریخ نویسان غزوه به جنگهایی گفته میشود که به فرماندهی شخص پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) بوده است، لیکن بقیه جنگهای زمان رسول خدا (صلی الله علیه وآله) که آن حضرت در آن حضور نداشته «سری ّه» یا «بعث» نامیده شده است. | ||
==تعداد غزوه ها وسریه های پیامبر== | == تعداد غزوه ها وسریه های پیامبر == | ||
در مورد تعداد غزوههای پیامبراسلام (صلی الله علیه وآله) بین سیره نویسان اختلاف است. <ref>واقدی، مغازی، ص۱۲۸، چ آل البیت.</ref>آنها از نوزده تا بیست ونه گفتهاند، لکن در تعداد غزوههای آن حضرت که جنگ و درگیری صورت گرفتهاست، همگی عدد «نه» را ثبتکردهاند. | در مورد تعداد غزوههای پیامبراسلام (صلی الله علیه وآله) بین سیره نویسان اختلاف است. <ref>واقدی، مغازی، ص۱۲۸، چ آل البیت.</ref>آنها از نوزده تا بیست ونه گفتهاند، لکن در تعداد غزوههای آن حضرت که جنگ و درگیری صورت گرفتهاست، همگی عدد «نه» را ثبتکردهاند. | ||
خط ۲۲: | خط ۲۲: | ||
و نیز فرمود:«افْضَلُ الْغُزاةِ فی سَبیلِاللَّهِ خادِمُهُمْ» «بهترین جنگجویان در راه خدا کسانی هستند که به مجاهدان خدمت میکنند.»<ref>کنزالعمال، ج۴، ص۱۶۹.</ref> | و نیز فرمود:«افْضَلُ الْغُزاةِ فی سَبیلِاللَّهِ خادِمُهُمْ» «بهترین جنگجویان در راه خدا کسانی هستند که به مجاهدان خدمت میکنند.»<ref>کنزالعمال، ج۴، ص۱۶۹.</ref> | ||
همچنین فرمود:«مَنِ اغْتابَ غازِیاً فَکَانَّما قَتَلَ مُؤْمِناً»«کسی که از یک رزمنده غیبت نماید، مانند آن است که مؤمنی را کشته باشد.»<ref>کنزالعمال، ج۴، ص۱۸۴.</ref> | همچنین فرمود:«مَنِ اغْتابَ غازِیاً فَکَانَّما قَتَلَ مُؤْمِناً»«کسی که از یک رزمنده غیبت نماید، مانند آن است که مؤمنی را کشته باشد.»<ref>کنزالعمال، ج۴، ص۱۸۴.</ref> | ||
( ۶)- <ref>لسان العرب، ابوالفضل جمال الدین محمد بن مکرم، ج۱۵، ص۱۲۳، نشر دار صادر.</ref> المنجد | (۶)- <ref>لسان العرب، ابوالفضل جمال الدین محمد بن مکرم، ج۱۵، ص۱۲۳، نشر دار صادر.</ref> المنجد | ||
== اطلاعات غزوات پیامبر == | |||
==اطلاعات غزوات پیامبر== | |||
غزوهها در جدول زیر به ترتیب زمانی آمدهاند: | غزوهها در جدول زیر به ترتیب زمانی آمدهاند: | ||
خط ۷۲: | خط ۷۱: | ||
|۱۹||[[غزوه بنی لحیان|غزوه بنی لِحیان]]||حدود ۳۰۰۰ نفر||فبیله لحیان||غران||جمادی الأولی سال ششم<ref>دلائل النبوة، ج۳، ص۳۶۴</ref>||فرار بنی لحیان | |۱۹||[[غزوه بنی لحیان|غزوه بنی لِحیان]]||حدود ۳۰۰۰ نفر||فبیله لحیان||غران||جمادی الأولی سال ششم<ref>دلائل النبوة، ج۳، ص۳۶۴</ref>||فرار بنی لحیان | ||
|- | |- | ||
|۲۰||[[غزوه ذی قرد]]||پانصد تا هفتصد نفر<ref>جعفریان، تاریخ سیاسی اسلام، (سیره رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم) | |۲۰||[[غزوه ذی قرد]]||پانصد تا هفتصد نفر<ref>جعفریان، تاریخ سیاسی اسلام، (سیره رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم)، قم، عترت، ۱۳۸۰ش، ج۱، ص۵۷۳.</ref>||غطفان||ذیقرد||ربیع الاول<ref>أنساب الأشراف، ج۱، ص۳۴۹ </ref>و ربیع الآخر سال ششم.<ref>المغازی، ج۲، ص۵۳۷</ref>||بستن پیمان صلح بین مسلمانان و قریش | ||
|- | |- | ||
|۲۱||[[غزوه بنی مصطلق]]||۱۰۰۰ نفر سواره و پیاده||بنی مصطلق||المریسیع||شعبان سال ششم<ref>السیرة النبویة، ج۲، ص۲۸۹</ref>||فرار مشرکان پس از مقاومت مختصر | |۲۱||[[غزوه بنی مصطلق]]||۱۰۰۰ نفر سواره و پیاده||بنی مصطلق||المریسیع||شعبان سال ششم<ref>السیرة النبویة، ج۲، ص۲۸۹</ref>||فرار مشرکان پس از مقاومت مختصر | ||
خط ۹۱: | خط ۹۰: | ||
|} | |} | ||
==منبع== | == منبع == | ||
[http://lib.eshia.ir/26125/1/94/%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C از نویسندگان، پژوهشکده تحقیقات اسلامی، اصطلاحات نظامی در فقه اسلامی، ص۹۴-۹۵.] | [http://lib.eshia.ir/26125/1/94/%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C از نویسندگان، پژوهشکده تحقیقات اسلامی، اصطلاحات نظامی در فقه اسلامی، ص۹۴-۹۵.] | ||
==پانویس== | == پانویس == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده:تاریخ اسلام]] | [[رده:تاریخ اسلام]] | ||
[[رده:اصطلاحات اسلامی]] | [[رده:اصطلاحات اسلامی]] |