confirmed، مدیران
۳۷٬۲۰۹
ویرایش
جز (تمیزکاری) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۵: | خط ۵: | ||
|- | |- | ||
|نویسنده | |نویسنده | ||
|[[شیخ عباس قمی]] (متوفای | |[[شیخ عباس قمی]] (متوفای ۱۳۵۹ ق) | ||
|- | |- | ||
|زبان کتاب | |زبان کتاب | ||
خط ۱۱: | خط ۱۱: | ||
|- | |- | ||
|سال نشر | |سال نشر | ||
| | |۱۳۴۴ ق | ||
|- | |- | ||
|موضوع | |موضوع | ||
|دعا • مناجات • اعمال مخصوص ایام | |[[دعا]] • مناجات • اعمال مخصوص ایام | ||
|- | |- | ||
|} | |} | ||
</div> | </div> | ||
'''مفاتیح الجنان''' مجموعهای از دعاها، مناجات، زیارات، مناجات و اعمال مخصوص ایام سال و ماه و روزها است که از طرف [[پیامبر اسلام]] و [[اهل بیت]] صادر شده و توسط [[شیخ عباس قمی]] جمعآوری و تدوین شدهاست. شیخ عباسی قمی این کتاب را به [[فاطمهٔ زهرا]] تقدیم نمود. مشهورترین ترجمه آن به فارسی از [[مهدی الهی قمشهای]] است. مفاتیح در سال ۱۳۴۴ق در [[مشهد]] منتشر و در مدت کوتاهی همهگیر شد. | '''مفاتیح الجنان''' مجموعهای از دعاها، مناجات، زیارات، مناجات و اعمال مخصوص ایام سال و ماه و روزها است که از طرف [[پیامبر اسلام]] و [[اهل بیت]] صادر شده و توسط [[شیخ عباس قمی]] جمعآوری و تدوین شدهاست. شیخ عباسی قمی این کتاب را به [[فاطمهٔ زهرا]] تقدیم نمود. مشهورترین ترجمه آن به فارسی از [[مهدی الهی قمشهای]] است. مفاتیح در سال ۱۳۴۴ق در [[مشهد]] منتشر و در مدت کوتاهی همهگیر شد. | ||
= | == ئمفاتیح الجنان == | ||
مَفاتیحُ الجِنان (به معنای کلیدهای بهشتها) نام رایجترین کتاب [[دعا]] در بین شیعیان، تألیف [[شیخ عباس قمی]] (۱۲۹۴-۱۳۵۹ق) است. این کتاب مجموعهای از دعاها، مناجاتها، زیارات، اعمال مخصوص ایام سال و ماه و آداب و رسوم دینی است که از [[پیامبر اسلام]] و [[ائمه]] [[شیعیان]] و علما نقل شده است. | مَفاتیحُ الجِنان (به معنای کلیدهای بهشتها) نام رایجترین کتاب [[دعا]] در بین شیعیان، تألیف [[شیخ عباس قمی]] (۱۲۹۴-۱۳۵۹ق) است. این کتاب مجموعهای از دعاها، مناجاتها، زیارات، اعمال مخصوص ایام سال و ماه و آداب و رسوم دینی است که از [[پیامبر اسلام]] و [[ائمه]] [[شیعیان]] و علما نقل شده است. | ||
خط ۳۳: | خط ۳۱: | ||
دو کتاب [[مفاتیح نوین]] و [[منهاج الحیاة]] با هدف مستندسازی و کتاب مفاتیح الحیات با انگیزه تکمیل مفاتیح الجنان منتشر شده است. خلاصههای متعددی از مفاتیح با نامهای گوناگون منتشر شده است. | دو کتاب [[مفاتیح نوین]] و [[منهاج الحیاة]] با هدف مستندسازی و کتاب مفاتیح الحیات با انگیزه تکمیل مفاتیح الجنان منتشر شده است. خلاصههای متعددی از مفاتیح با نامهای گوناگون منتشر شده است. | ||
=مؤلف مفاتیح الجنان= | == مؤلف مفاتیح الجنان == | ||
عباس بن محمد رضا قمی (۱۲۹۴-۱۳۵۹ق) مشهور به شیخ عباس قمی و محدث قمی از علمای شیعه در زمینه حدیث، تاریخ و خطابه است. وی صاحب تألیفات بسیاری در حوزههای مختلف است که معروفترین آنها مفاتیح الجنان، [[سفینة البحار]] و [[منتهی الآمال]] است. | عباس بن محمد رضا قمی (۱۲۹۴-۱۳۵۹ق) مشهور به شیخ عباس قمی و محدث قمی از علمای شیعه در زمینه حدیث، تاریخ و خطابه است. وی صاحب تألیفات بسیاری در حوزههای مختلف است که معروفترین آنها مفاتیح الجنان، [[سفینة البحار]] و [[منتهی الآمال]] است. | ||
=انگیزه نگارش مفاتیح الجنان= | == انگیزه نگارش مفاتیح الجنان == | ||
شیخ عباس قمی خود میگوید مفاتیح را به انگیزه اصلاح کتاب مِفتاح الجنان نوشته است که در آن زمان رایج و دعاهای بدون سندی در آن بوده است: «برادران دینی از من خواستهاند که دعاهای سنددار کتاب مفتاح الجنان را جدا نموده به همراه سایر دعاهای معتبر بنویسم». | شیخ عباس قمی خود میگوید مفاتیح را به انگیزه اصلاح کتاب مِفتاح الجنان نوشته است که در آن زمان رایج و دعاهای بدون سندی در آن بوده است: «برادران دینی از من خواستهاند که دعاهای سنددار کتاب مفتاح الجنان را جدا نموده به همراه سایر دعاهای معتبر بنویسم». | ||
با این همه شیخ عباس قمی دعاها را به همراه سند نیاورده است، بلکه فقط بیان کرده [[دعا]] را از کدام منبع نقل میکند. همچنین برخی از دعاهای نقلشده در کتاب مفاتیح از معصومان نرسیده است و نوشته برخی از علماست، مانند دعای عدیله. | با این همه شیخ عباس قمی دعاها را به همراه سند نیاورده است، بلکه فقط بیان کرده [[دعا]] را از کدام منبع نقل میکند. همچنین برخی از دعاهای نقلشده در کتاب مفاتیح از معصومان نرسیده است و نوشته برخی از علماست، مانند دعای عدیله. | ||
=ساختار مفاتیح الجنان= | == ساختار مفاتیح الجنان == | ||
معمولاً در ابتدای مفاتیح الجنان، چند سوره بلند و کوچک [[قرآن]] چاپ میشود. | معمولاً در ابتدای مفاتیح الجنان، چند سوره بلند و کوچک [[قرآن]] چاپ میشود. | ||
=مطالب مفاتیح الجنان= | == مطالب مفاتیح الجنان == | ||
== باب اول: ادعیه == | === باب اول: ادعیه === | ||
شامل تعقیبات نمازها، اعمال شب و روز و ایام هفته، نمازهای معروف مثل نماز [[حضرت رسول (ص)]]، [[نماز]] [[امیرالمؤمنین (ع)]]، نماز حضرت فاطمه (س)، [[نماز جعفر طیار]]، زیارت ائمه در روزهای هفته، برخی از دعاها و مناجاتها چنین هستند: (مناجات خمس عشر از [[امام سجاد]])، مناجات [[امام علی]] در مسجد کوفه، دعای سمات، کمیل، جوشن صغیر و جوشن کبیر، دعای مکارم الاخلاق و غیره. | شامل تعقیبات نمازها، اعمال شب و روز و ایام هفته، نمازهای معروف مثل نماز [[حضرت رسول (ص)]]، [[نماز]] [[امیرالمؤمنین (ع)]]، نماز حضرت فاطمه (س)، [[نماز جعفر طیار]]، زیارت ائمه در روزهای هفته، برخی از دعاها و مناجاتها چنین هستند: (مناجات خمس عشر از [[امام سجاد]])، مناجات [[امام علی]] در مسجد کوفه، دعای سمات، کمیل، جوشن صغیر و جوشن کبیر، دعای مکارم الاخلاق و غیره. | ||
== باب دوم: اعمال سالیانه == | === باب دوم: اعمال سالیانه === | ||
این باب برای بیان اعمال مستحبی در طول سال قمری تنظیم شده است. مطالب این قسمت از [[ماه رجب]] شروع شده و با اعمال [[ماه جمادی الثانی]] و سپس اعمال نوروز و ماههای رومی تمام میشود. مناجات شعبانیه، در اعمال [[ماه شعبان]]، دعای [[ابوحمزه ثمالی]]، دعای افتتاح و دعای سحر معروف، اعمال [[شبهای قدر]] در اعمال [[ماه رمضان]]، دعای امام حسین در روز عرفه در اعمال [[ماه ذی الحجة]] جزو معروفترین و مشهورترین مطالب این بخش از مفاتیح به شمار میروند. | این باب برای بیان اعمال مستحبی در طول سال قمری تنظیم شده است. مطالب این قسمت از [[ماه رجب]] شروع شده و با اعمال [[ماه جمادی الثانی]] و سپس اعمال نوروز و ماههای رومی تمام میشود. مناجات شعبانیه، در اعمال [[ماه شعبان]]، دعای [[ابوحمزه ثمالی]]، دعای افتتاح و دعای سحر معروف، اعمال [[شبهای قدر]] در اعمال [[ماه رمضان]]، دعای امام حسین در روز عرفه در اعمال [[ماه ذی الحجة]] جزو معروفترین و مشهورترین مطالب این بخش از مفاتیح به شمار میروند. | ||
== باب سوم: بخش زیارات == | === باب سوم: بخش زیارات === | ||
در این باب ابتدا مطالبی درباره آداب سفر و [[زیارت]] و نیز اذن دخول حرمها ذکر شده است. نخستین زیارت، زیارت [[رسول خدا (ص)]] است که بعد از آن، زیارت [[حضرت فاطمه (س)]] و سپس زیارت [[ائمه بقیع]] آمده است. علاوه بر زیارت دوازده امام، این بخش شامل زیارت [[امامزادگان]] و بعضی از بزرگان و علمای شیعه نیز میشود، زیارتهایی مثل زیارت [[حضرت حمزه]]، [[مسلم بن عقیل]]، [[فاطمه بنت اسد]]، شهدای [[جنگ احد]]، [[سلمان فارسی]] و غیره. اعمال برخی از مساجد معروف مثل [[مسجد کوفه]]، [[مسجد صعصعه]] نیز در این بخش گنجانده شده است. | در این باب ابتدا مطالبی درباره آداب سفر و [[زیارت]] و نیز اذن دخول حرمها ذکر شده است. نخستین زیارت، زیارت [[رسول خدا (ص)]] است که بعد از آن، زیارت [[حضرت فاطمه (س)]] و سپس زیارت [[ائمه بقیع]] آمده است. علاوه بر زیارت دوازده امام، این بخش شامل زیارت [[امامزادگان]] و بعضی از بزرگان و علمای شیعه نیز میشود، زیارتهایی مثل زیارت [[حضرت حمزه]]، [[مسلم بن عقیل]]، [[فاطمه بنت اسد]]، شهدای [[جنگ احد]]، [[سلمان فارسی]] و غیره. اعمال برخی از مساجد معروف مثل [[مسجد کوفه]]، [[مسجد صعصعه]] نیز در این بخش گنجانده شده است. | ||
خط ۶۳: | خط ۵۸: | ||
طولانیترین بخش این باب به زیارت [[امام حسین (ع)]] اختصاص دارد. مشهورترین زیارتنامههای امام حسین (ع) مثل [[زیارت عاشورا]]، [[زیارت اربعین]] و [[زیارت وارث]] در این قسمت نقل شده است. [[دعای ندبه،]] [[دعای عهد]] و [[زیارت جامعه کبیره]] نیز در قسمت مربوط به زیارت [[امام زمان (عج)]] آمده است. پس از زیارتهای مربوط به امام زمان (عج)، زیارت انبیا، زیارت حضرت معصومه (س) و زیارت [[حضرت عبدالعظیم حسنی]] نقل شده است. مطلب پایانی این باب که آخرین مطلب مفاتیح در نسخه ابتدایی آن محسوب میشود، مطلبی است با عنوان زیارت قبور [[مؤمنین]] و دعای مربوط به آن. | طولانیترین بخش این باب به زیارت [[امام حسین (ع)]] اختصاص دارد. مشهورترین زیارتنامههای امام حسین (ع) مثل [[زیارت عاشورا]]، [[زیارت اربعین]] و [[زیارت وارث]] در این قسمت نقل شده است. [[دعای ندبه،]] [[دعای عهد]] و [[زیارت جامعه کبیره]] نیز در قسمت مربوط به زیارت [[امام زمان (عج)]] آمده است. پس از زیارتهای مربوط به امام زمان (عج)، زیارت انبیا، زیارت حضرت معصومه (س) و زیارت [[حضرت عبدالعظیم حسنی]] نقل شده است. مطلب پایانی این باب که آخرین مطلب مفاتیح در نسخه ابتدایی آن محسوب میشود، مطلبی است با عنوان زیارت قبور [[مؤمنین]] و دعای مربوط به آن. | ||
=دعاهای اضافه شده توسط شیخ عباس قمی= | == دعاهای اضافه شده توسط شیخ عباس قمی == | ||
# دعای وداع با ماه رمضان | # دعای وداع با ماه رمضان | ||
خط ۷۴: | خط ۶۹: | ||
# آداب زیارت نیابتی | # آداب زیارت نیابتی | ||
=محتوای مفاتیح الجنان در یک نگاه= | == محتوای مفاتیح الجنان در یک نگاه == | ||
در این کتاب قبل از هر چیز چند سوره از [[قرآن کریم]] آمده که در بعضی از دعاها خواندن آنها توصیه شده است. | در این کتاب قبل از هر چیز چند سوره از [[قرآن کریم]] آمده که در بعضی از دعاها خواندن آنها توصیه شده است. | ||
خط ۸۶: | خط ۸۰: | ||
مناجات (شامل مناجات خمسه عشر و [[امام علی (ع)]]) | مناجات (شامل مناجات خمسه عشر و [[امام علی (ع)]]) | ||
=منابع کتاب مفاتیح الجنان= | == منابع کتاب مفاتیح الجنان == | ||
شیخ عباس قمی قسمت اعظم این کتاب را از کتابهای اقبال سید بن طاووس، مصباح کفعمی و زادالمعاد علامه مجلسی گرفته است. | شیخ عباس قمی قسمت اعظم این کتاب را از کتابهای اقبال سید بن طاووس، مصباح کفعمی و زادالمعاد علامه مجلسی گرفته است. | ||
'''سایر منابع آن به شرح زیر است:''' | '''سایر منابع آن به شرح زیر است:''' | ||
اثبات الهداه شیخ حر عاملی | # اثبات الهداه شیخ حر عاملی | ||
الاحتجاج [[طبرسی]] | # الاحتجاج [[طبرسی]] | ||
الاختیار ابن باقی | # الاختیار ابن باقی | ||
اربعه ایام [[میرداماد]] | # اربعه ایام [[میرداماد]] | ||
الازریه شیخ کاظم ارزی | # الازریه شیخ کاظم ارزی | ||
اعلام الوری [[شیخ طبرسی]] | # اعلام الوری [[شیخ طبرسی]] | ||
الامالی شیخ طوسی | # الامالی شیخ طوسی | ||
الامان سید بن طاووس | # الامان سید بن طاووس | ||
بحارالانوار علامه مجلسی | # بحارالانوار علامه مجلسی | ||
تاریخ عالمآرای عباسی | # تاریخ عالمآرای عباسی | ||
تحفه الزائر علامه مجلسی | # تحفه الزائر علامه مجلسی | ||
تهذیب الاحکام [[شیخ طوسی]] | # تهذیب الاحکام [[شیخ طوسی]] | ||
جامع الاخبار | # جامع الاخبار | ||
جماع الاسبوع سید بن طاووس | # جماع الاسبوع سید بن طاووس | ||
== زمان چاپ اولین مفاتیح الجنان == | |||
مفاتیح الجنان برای اولین بار در سال ۱۳۴۴ هجری قمری در مشهد منتشر شد و در زمان کوتاهی جای خودش را در بین مؤمنان باز کرد. | مفاتیح الجنان برای اولین بار در سال ۱۳۴۴ هجری قمری در مشهد منتشر شد و در زمان کوتاهی جای خودش را در بین مؤمنان باز کرد. | ||
= | == منابع == | ||
[https://www.yjc.news/fa/news/6662627/%D9%85%D9%81%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D8%AD-%D8%A7%D9%84%D8%AC%D9%86%D8%A7%D9%86-%DA%86%D9%87-%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D8%AA-%D9%88-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%D9%88%D9%84%DB%8C%D9%86-%D8%A8%D8%A7%D8%B1-%DA%86%D9%87-%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%85%D9%86%D8%AA%D8%B4%D8%B1-%D8%B4%D8%AF برگرفته از سایت مفاتیح الجنان چه کتابی است و برای اولین بار چه زمانی منتشر شد؟] | [https://www.yjc.news/fa/news/6662627/%D9%85%D9%81%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D8%AD-%D8%A7%D9%84%D8%AC%D9%86%D8%A7%D9%86-%DA%86%D9%87-%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D8%AA-%D9%88-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%D9%88%D9%84%DB%8C%D9%86-%D8%A8%D8%A7%D8%B1-%DA%86%D9%87-%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%85%D9%86%D8%AA%D8%B4%D8%B1-%D8%B4%D8%AF برگرفته از سایت مفاتیح الجنان چه کتابی است و برای اولین بار چه زمانی منتشر شد؟] | ||