۸۶٬۴۱۶
ویرایش
جز
جایگزینی متن - 'ى' به 'ی'
جز (جایگزینی متن - ' می کند' به ' می‌کند') |
جز (جایگزینی متن - 'ى' به 'ی') |
||
| خط ۲۷: | خط ۲۷: | ||
=روایات سهو النبی (ص)= | =روایات سهو النبی (ص)= | ||
روایات دربرگیرنده ی سهو پیامبر ص) دوازده روایت می‌باشند که از دیدگاه سید مرتضی و علامه شوشتری تنها چهار روایت صحیح و یکی از آنها حسن می‌باشد .این دسته از روایات اخبار آحادی است که نه تنها فایده علمی ندارند بلکه سبب وجوب عملی نیز نمی‌شوند. واخبار آحاد تنها سبب ظن می‌شود و عمل از روی ظن طبق فرامین الهی در قرآن و سنت باطل می‌باشد: | روایات دربرگیرنده ی سهو پیامبر ص) دوازده روایت می‌باشند که از دیدگاه سید مرتضی و علامه شوشتری تنها چهار روایت صحیح و یکی از آنها حسن می‌باشد .این دسته از روایات اخبار آحادی است که نه تنها فایده علمی ندارند بلکه سبب وجوب عملی نیز نمی‌شوند. واخبار آحاد تنها سبب ظن می‌شود و عمل از روی ظن طبق فرامین الهی در قرآن و سنت باطل می‌باشد: | ||
” وأن تقولوا | ” وأن تقولوا علی الله ما لا تعلمون ” بقره ۱۶۹ ” إلا من شهد بالحق وهم یعلمون ” زخرف۸۶ ” ولا تقف ما لیس لک به علم “اسراء ۳۶٫ (شوشتری، ص ۸-۲) | ||
با توجه به اینکه اکثر این روایات دارای این مضمون مشترک اند که حضرت رسول (ص) در یک نمازی که عصر، ظهر، مغرب و … اشاره شده است دچار سهو می‌شوند و رکعاتی از نماز را نمی خوانند و با تذکر مردم و خصوصا ذوالیدین متوجه این سهو شده و برگشته و ادامه نماز را می‌خوانند، در بررسی سندی و متنی روایات به معنای روایات ذکر شده اشاره نشده است. | با توجه به اینکه اکثر این روایات دارای این مضمون مشترک اند که حضرت رسول (ص) در یک نمازی که عصر، ظهر، مغرب و … اشاره شده است دچار سهو می‌شوند و رکعاتی از نماز را نمی خوانند و با تذکر مردم و خصوصا ذوالیدین متوجه این سهو شده و برگشته و ادامه نماز را می‌خوانند، در بررسی سندی و متنی روایات به معنای روایات ذکر شده اشاره نشده است. | ||
| خط ۶۰: | خط ۶۰: | ||
شوشتری: ذوالیدین فردی ناشناخته و مجهول است و در اصول فقهاء نیز هیچ حدیثی از او یاد نشده است. | شوشتری: ذوالیدین فردی ناشناخته و مجهول است و در اصول فقهاء نیز هیچ حدیثی از او یاد نشده است. | ||
علامه الحلی: اخبار وارده از ایشان را به دلیل عدم جواز سهو بر نبی (ص)باطل می‌دانند و به نقل تاریخی این قضیه پرداخته و امکان رویت او با ابوهریره را رد نموده است به دلیل اینکه او در جنگ بدر شهید شده، در حالی که ابوهریره چندین سال بعد از بدر اسلام آورده است: | علامه الحلی: اخبار وارده از ایشان را به دلیل عدم جواز سهو بر نبی (ص)باطل می‌دانند و به نقل تاریخی این قضیه پرداخته و امکان رویت او با ابوهریره را رد نموده است به دلیل اینکه او در جنگ بدر شهید شده، در حالی که ابوهریره چندین سال بعد از بدر اسلام آورده است: | ||
خبر | خبر ذی الیدین عندنا باطل لان النبی صلی الله علیه وآله لا یجوز علیه السهو مع ان جماعه من أصحاب الحدیث طعنوا فیه لان راویه أبو هریره وکان إسلامه بعد موت ذی الیدین بسنتین فان ذا الیدین قتل یوم بدر وذلک بعد الهجره بسنتین وأسلم أبو هریره بعد الهجره بسبع سنین قال المحتجون به ان المقتول یوم بدر وهو ذوا الشمالین واسمه عبدالله بن عمرو بن فضیله الخزاعی وذوالیدین عاش بعد النبی صلی الله علیه وآله ومات فی ایام معویه وقبره بذی خشب واسمه الخرباق لان عمران بن الحسین روی هذا الحدیث فقال فیه فقام الخرباق فقال اقصرت الصلوه واجیب بان الاوزاعی قال فقام ذوالشمالین فقال اقصرت الصلوه ام نسیت یا رسول الله صلی الله علیه وآله فقال کل ذلک لم یکن وروی انه قال انما أسهو لابین لکم وروی انه قال لم أنس ولم تقصر الصلوه وروی من طریق الخاصه ان ذا الیدین کان یقال له ذا الشمالین عن الصادق (ع) .(تذکره الفقهاء، ج ۱، ص ۱۳۰) | ||
ابن حجر: در توجیه روایاتی که شامل نام ذوالشمالین یا ذوالیدین یا هر دوی آنها می‌باشد به این نکات اشاره می نماید: | ابن حجر: در توجیه روایاتی که شامل نام ذوالشمالین یا ذوالیدین یا هر دوی آنها می‌باشد به این نکات اشاره می نماید: | ||
این عمل ناشی از توهم زهری می‌باشد. در ادامه می‌گوید که با توجه به اینکه ذوالشمالین (عمیر بن عبد عمرو بن نضله) در جنگ بدر شهید شده است مقتضای قصه این است که قبل جنگ بدر رخ داده باشد که این امری محال است زیرا قبل از اسلام ابوهریره می‌شود و ابوهریره بالغ بر پنج سال بعد از بدر اسلام آورده است. اما ذوالیدین (خرباق) مدتی بعد از رحلت پیامبر (ص) نیز زندگی نمود. | این عمل ناشی از توهم زهری می‌باشد. در ادامه می‌گوید که با توجه به اینکه ذوالشمالین (عمیر بن عبد عمرو بن نضله) در جنگ بدر شهید شده است مقتضای قصه این است که قبل جنگ بدر رخ داده باشد که این امری محال است زیرا قبل از اسلام ابوهریره می‌شود و ابوهریره بالغ بر پنج سال بعد از بدر اسلام آورده است. اما ذوالیدین (خرباق) مدتی بعد از رحلت پیامبر (ص) نیز زندگی نمود. | ||
| خط ۱۰۹: | خط ۱۰۹: | ||
تعارض با ادله نقلی: | تعارض با ادله نقلی: | ||
این روایت و روایات مشابه عصمت انبیاء را به صورت مطلق در تمام حالات و از همه گناهان عمدی و سهوی بیان می نماید: | این روایت و روایات مشابه عصمت انبیاء را به صورت مطلق در تمام حالات و از همه گناهان عمدی و سهوی بیان می نماید: | ||
الوراق عن سعد عن النهدی عن ابن علوان عن عمرو بن خالد عن ابن طریف عن ابن نباته عن ابن عباس قال: سمعت رسول الله | الوراق عن سعد عن النهدی عن ابن علوان عن عمرو بن خالد عن ابن طریف عن ابن نباته عن ابن عباس قال: سمعت رسول الله صلی الله علیه وآله یقول: أنا وعلی والحسن والحسین وتسعه من ولد الحسین مطهرون معصومون. (مجلسی، ج ۲۵، ص ۲۰۱) | ||
فی خبر الاعمش عن الصادق علیه‌السلام :الانبیاء وأوصیاؤهم لا ذنوب لهم لانهم معصومون مطهرون. (مجلسی، ج ۲۵، ص ۱۹۹) | فی خبر الاعمش عن الصادق علیه‌السلام :الانبیاء وأوصیاؤهم لا ذنوب لهم لانهم معصومون مطهرون. (مجلسی، ج ۲۵، ص ۱۹۹) | ||
| خط ۱۲۱: | خط ۱۲۱: | ||
۱ – ابطحی، محمد علی، تهذیب المقال فی تنقیح کتاب الرجال نجاشی، چاپ اول، نجف أشرف ۱۳۸۹ ه ق. | ۱ – ابطحی، محمد علی، تهذیب المقال فی تنقیح کتاب الرجال نجاشی، چاپ اول، نجف أشرف ۱۳۸۹ ه ق. | ||
۲ – ابن أنس، مالک، الموطأ، تصحیح و تعلیق: محمد فؤاد عبدالباقی، ناشر: دار احیاء التراث العربی بیروت، ۱۴۰۶ ه | ۲ – ابن أنس، مالک، الموطأ، تصحیح و تعلیق: محمد فؤاد عبدالباقی، ناشر: دار احیاء التراث العربی بیروت، ۱۴۰۶ ه | ||
۳ – ابن جبر، زین الدین | ۳ – ابن جبر، زین الدین علی بن یوسف، نهج الایمان، تحقیق: احمد حسینی، چاپ اول، ناشر: مجتمع امام‌هادی علیه‌السلام مشهد، ۱۴۱۸ ه | ||
۴ – ابن حبان، صحیح ابن حبان، چاپ دوم، «بی جا»، سال ۱۴۱۴ | ۴ – ابن حبان، صحیح ابن حبان، چاپ دوم، «بی جا»، سال ۱۴۱۴ | ||
۵ – ابن حنبل، احمد، ناشر: دار صادر بیروت، «بی تا». | ۵ – ابن حنبل، احمد، ناشر: دار صادر بیروت، «بی تا». | ||
۶ – ابن سعد، محمد، الطبقات | ۶ – ابن سعد، محمد، الطبقات الکبری، ناشر: دار صادر بیروت، «بی تا». | ||
۷ – ابن منظور | ۷ – ابن منظور افریقی، جمال الدین ممد بن مکرم، لسان العرب، ناشر: نشر أدب الحوزه قم، ۱۴۰۵ ه. | ||
۸ – أبوریه، محمود، أضواء | ۸ – أبوریه، محمود، أضواء علی السنه المحمدیه أو دفاع عن الحدیث، چاپ پنجم، «بی جا» «بی تا». | ||
۹ – إحقاق الحق وإزهاق الباطل نور الله حسینی المرعشی تعلیقات: شهاب‌الدین النجفی، ناشر: مکتبه آیت‌الله | ۹ – إحقاق الحق وإزهاق الباطل نور الله حسینی المرعشی تعلیقات: شهاب‌الدین النجفی، ناشر: مکتبه آیت‌الله العظمی المرعشی النجفی قم، «بی تا» | ||
۱۰ – انصاری قرطبی، ابی عبدالله محمد بن أحمد، الجامع لاحکام القرآن، ناشر: دار احیاء التراث العربی، بیروت، ۱۴۰۵ ه – ۱۹۸۵ م | ۱۰ – انصاری قرطبی، ابی عبدالله محمد بن أحمد، الجامع لاحکام القرآن، ناشر: دار احیاء التراث العربی، بیروت، ۱۴۰۵ ه – ۱۹۸۵ م | ||
۱۱ – البخاری الجعفی، أبی عبدالله محمد بن اسماعیل بن ابراهیم، صحیح البخاری، ناشر: دار الطباعه العامره استانبول، ۱۴۰۱ ه. | ۱۱ – البخاری الجعفی، أبی عبدالله محمد بن اسماعیل بن ابراهیم، صحیح البخاری، ناشر: دار الطباعه العامره استانبول، ۱۴۰۱ ه. | ||
۱۲ – البیهقی، ابی‌بکر احمد بن الحسین بن علی، السنن | ۱۲ – البیهقی، ابی‌بکر احمد بن الحسین بن علی، السنن الکبری، ناشر: دار الفکر، «بی تا». | ||
۱۳ – الترمذی، | ۱۳ – الترمذی، أبی عیسی محمد بن عیسی بن سوره، سنن الترمذی، تحقیق: عبدالوهاب عبداللطیف، ناشر: دار الفکر للطباعه والنشر، «بی تا». | ||
۱۴ – التمیمی الحنظلی الرازی، | ۱۴ – التمیمی الحنظلی الرازی، ابی محمد عبدالرحمن بن ابی حاتم محمد بن ادریس بن المنذر، الجرح والتعدیل، چاپ اول، ناشر: مجلس دائره المعارف العثمانیه، هند، سال ۱۲۷۱ ه. | ||
۱۵ – ثعالبی مالکی، عبدالرحمن بن محمد بن مخلوف أبی زید، تفسیر الثعالبی | ۱۵ – ثعالبی مالکی، عبدالرحمن بن محمد بن مخلوف أبی زید، تفسیر الثعالبی المسمی بالجواهر الحسان فی تفسیر القرآن، تحقیق: علی محمد معوض وعادل أحمد عبدالموجود، ناشر: دار إحیاء التراث العربی، بیروت. | ||
۱۶ – جزائری، قصص الانبیاء، «بی جا» «بی تا». | ۱۶ – جزائری، قصص الانبیاء، «بی جا» «بی تا». | ||
۱۷ – حاکم النیسابوری، | ۱۷ – حاکم النیسابوری، أبی عبدالله، المستدرک علی الصحیحین، ناشر: دار المعرفه بیروت، «بی تا». | ||
۱۸ – حلی، حسن بن یوسف بن علی بن مطهر، رساله سعدیه، تحقیق: عبدالحسین محمد | ۱۸ – حلی، حسن بن یوسف بن علی بن مطهر، رساله سعدیه، تحقیق: عبدالحسین محمد علی بقال، چاپ اول، سال ۱۴۱۰ ه. ق، قم | ||
۱۹ – حلی، حسن بن یوسف بن مطهر، تذکره الفقهاء، تحقیق: مؤسسه آل البیت علیهم السلام لاحیاء التراث، «بی تا». | ۱۹ – حلی، حسن بن یوسف بن مطهر، تذکره الفقهاء، تحقیق: مؤسسه آل البیت علیهم السلام لاحیاء التراث، «بی تا». | ||
۲۰ – دارمی، أبو محمد عبدالله بن الرحمن بن الفضل بن بهرام، سنن الدارمی، دمشق: باب البرید، ۱۳۴۹. | ۲۰ – دارمی، أبو محمد عبدالله بن الرحمن بن الفضل بن بهرام، سنن الدارمی، دمشق: باب البرید، ۱۳۴۹. | ||
۲۱ – ذهبی، أبی عبدالله محمد بن أحمد بن عثمان، میزان الاعتدال فی نقد الرجال، تحقیق: علی محمد بجاوی، ناشر: دار المعرفه للطباعه والنشر، بیروت، «بی تا». | ۲۱ – ذهبی، أبی عبدالله محمد بن أحمد بن عثمان، میزان الاعتدال فی نقد الرجال، تحقیق: علی محمد بجاوی، ناشر: دار المعرفه للطباعه والنشر، بیروت، «بی تا». | ||
۲۲ – راغب | ۲۲ – راغب اصفهانی، أبی القاسم الحسین بن محمد، مفردات فی غریب القرآن، «بی جا» «بی تا». | ||
۲۳ – السجستانی، ابی داود سلیمان بن الاشعث، سنن أبی داود، تحقیق وتعلیق: سعید محمد اللحام، ناشر: دار الفکر للطباعه والنشر والتوزیع «بی تا». | ۲۳ – السجستانی، ابی داود سلیمان بن الاشعث، سنن أبی داود، تحقیق وتعلیق: سعید محمد اللحام، ناشر: دار الفکر للطباعه والنشر والتوزیع «بی تا». | ||
۲۴ – شریفی، احمد، پژوهشی در عصمت معصومان (ع)، محقق: حسن یوسفیان، چاپ اول، ناشر: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی. | ۲۴ – شریفی، احمد، پژوهشی در عصمت معصومان (ع)، محقق: حسن یوسفیان، چاپ اول، ناشر: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی. | ||
۲۵ – شوشتری،، قاموس الرجال، | ۲۵ – شوشتری،، قاموس الرجال، | ||
۲۶ – شوکانی، محمد بن علی بن محمد، فتح القدیر الجامع بین فنی الروایه والدرایه من علم التفسیر، «بی جا» «بی تا». | ۲۶ – شوکانی، محمد بن علی بن محمد، فتح القدیر الجامع بین فنی الروایه والدرایه من علم التفسیر، «بی جا» «بی تا». | ||
۲۷ – شیبانی (ابن اثیر)، عزالدین | ۲۷ – شیبانی (ابن اثیر)، عزالدین أبی الحسن علی بن أبی الکرم محمد بن محمد بن عبدالکریم بن عبدالواحد، اسدالغابه فی معرفه الصحابه، انتشارات: اسماعیلیان تهران «بی تا». | ||
۲۸ – الصالحی الشامی، محمد بن یوسف، سبل | ۲۸ – الصالحی الشامی، محمد بن یوسف، سبل الهدی والرشاد فی سیره خیر العباد، تحقیق وتعلیق: عادل احمد عبدالموجود و علی محمد معوض، چاپ اول، ناشر: دار الکتب العلمیه بیروت، ۱۴۱۴ ه. | ||
۲۹ – صدوق، | ۲۹ – صدوق، ابی جعفر محمد بن علی بن الحسین بن بابویه القمی، من لا یحضره الفقیه، تعلیق علیه علی اکبر غفاری، چاپ دوم، ناشر: جامعه مدرسین حوزه علمیه قم. | ||
۳۰ – | ۳۰ – صنعانی، أبی بکر عبدالرزاق بن همام، مصنف، ناشر: مجلس علمی، تحقیق :حبیب رحمن اعظمی، «بی تا». | ||
۳۱ – طرابلسی، عبدالعزیز بن براج، جواهر الفقه، تحقیق: ابراهیم بهادری، اشراف: شیخ جعفر سبحانی، چاپ اول، ناشر: مؤسسه نشر اسلامی، ۱۴۱۱ ه. ق. | ۳۱ – طرابلسی، عبدالعزیز بن براج، جواهر الفقه، تحقیق: ابراهیم بهادری، اشراف: شیخ جعفر سبحانی، چاپ اول، ناشر: مؤسسه نشر اسلامی، ۱۴۱۱ ه. ق. | ||
۳۲ – طوسی، محمدبن حسن، رسائل عشر، مصحح: سید محمد علی روضاتی «بی جا» «بی تا» | ۳۲ – طوسی، محمدبن حسن، رسائل عشر، مصحح: سید محمد علی روضاتی «بی جا» «بی تا» | ||
۳۳ – عاملی، جعفر مرتضی، الصحیح من سیره النبی الاعظم (ص)، چاپ چهارم، ناشر: دار الهادی للطباعه والنشر والتوزیع، ۱۴۱۵ ه. | ۳۳ – عاملی، جعفر مرتضی، الصحیح من سیره النبی الاعظم (ص)، چاپ چهارم، ناشر: دار الهادی للطباعه والنشر والتوزیع، ۱۴۱۵ ه. | ||
۳۴ – | ۳۴ – عروسی حویزی، عبد علی بن جمعه، تفسیر نور الثقلین، ناشر: مؤسسه اسماعیلیان قم، تاریخ نشر: ۱۴۱۲. | ||
۳۵ – عسقلانی، أحمد بن علی بن حجر، الاصابه فی تمیز الصحابه، تحقیق وتعلیق: عادل أحمد عبدالموجود، «بی جا» «بی تا». | ۳۵ – عسقلانی، أحمد بن علی بن حجر، الاصابه فی تمیز الصحابه، تحقیق وتعلیق: عادل أحمد عبدالموجود، «بی جا» «بی تا». | ||
۳۶ – عسقلانی، شهاب‌الدین ابن حجر، فتح الباری شرح صحیح البخاری، چاپ دوم، ناشر: دار المعرفه للطباعه والنشر بیروت «بی تا». | ۳۶ – عسقلانی، شهاب‌الدین ابن حجر، فتح الباری شرح صحیح البخاری، چاپ دوم، ناشر: دار المعرفه للطباعه والنشر بیروت «بی تا». | ||
۳۷ – عیاض الیحصبی، أبی الفضل، الشفا بتعریف حقوق | ۳۷ – عیاض الیحصبی، أبی الفضل، الشفا بتعریف حقوق المصطفی، ناشر: دار الفکر الطباعه والنشر والتوزیع، «بی تا». | ||
۳۸ – | ۳۸ – فخرالرازی، عصمه الانبیاء، «بی جا» «بی تا». | ||
۳۹ – فراهیدی، خلیل بن احمد، کتاب العین، تحقیق: | ۳۹ – فراهیدی، خلیل بن احمد، کتاب العین، تحقیق: مهدی مخزومی وابراهیم سامرئی، چاپ دوم، ناشر: مؤسسه دار الهجره ۱۴۰۹ ه. | ||
۴۰ – القزوینی، ابی عبدالله محمد بن یزید، سنن ابن ماجه، تعلیق: محمد فؤاد عبدالباقی، ناشر: دار الفکر للطباعه والنشر والتوزیع «بی تا». | ۴۰ – القزوینی، ابی عبدالله محمد بن یزید، سنن ابن ماجه، تعلیق: محمد فؤاد عبدالباقی، ناشر: دار الفکر للطباعه والنشر والتوزیع «بی تا». | ||
۴۱ – | ۴۱ – القشیری النیسابوری، ابی الحسین مسلم بن الحجاج، الجامع الصحیح، ناشر: دار الفکر بیروت «بی تا». | ||
۴۲ – کلینی، | ۴۲ – کلینی، أبی جعفر محمد بن یعقوب بن اسحاق، الاصول من الکافی، تعلیق: علی اکبر غفاری، چاپ سوم، ناشر: دار الکتب الاسلامیه، تهران. | ||
۴۳ – | ۴۳ – متقی هندی، علاءالدین علی، کنز العمال فی سنن الاقوال والافعال، تصحیح: بکری حیانی، نا شر: مؤسسه الرساله، بیروت، سال: ۱۴۰۹ ه. | ||
۴۴ – مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار الجامعه لدرر أخبار الائمه الاطهار، چاپ دوم، ناشر: مؤسسه وفاء بیروت ،۱۴۰۳ ه. | ۴۴ – مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار الجامعه لدرر أخبار الائمه الاطهار، چاپ دوم، ناشر: مؤسسه وفاء بیروت ،۱۴۰۳ ه. | ||
۴۵ – مزی، جمال الدین | ۴۵ – مزی، جمال الدین ابی الحجاج یوسف، تهذیب الکمال فی اسماء الرجال، چاپ جهارم، «بی جا»، ۱۴۰۶. | ||
۴۶ – مظفر، محمد حسین، علم الإمام، چاپ دوم، ناشر: دار الزهراء للطباعه والنشر والتوزیع بیروت، ۱۴۰۲ ه. | ۴۶ – مظفر، محمد حسین، علم الإمام، چاپ دوم، ناشر: دار الزهراء للطباعه والنشر والتوزیع بیروت، ۱۴۰۲ ه. | ||
۴۷ – مفید، محمد بن محمد النعمان ابن المعلم ابی عبدالله، رساله عدم سهو النبی | ۴۷ – مفید، محمد بن محمد النعمان ابن المعلم ابی عبدالله، رساله عدم سهو النبی صلی الله علیه وآله وسلم، «بی جا» «بی تا». | ||
۴۸ – موسوی، ابی القاسم | ۴۸ – موسوی، ابی القاسم علی بن الحسین، تنزیه الانبیاء، چاپ دوم، ناشر: دار الاضواء، سال ۱۴۰۹. | ||
۴۹ – نسائی، سنن النسائی، شرح: جلال‌الدین السیوطی، چاپ اول، ناشر: دار الفکر للطباعه والنشر والتوزیع بیروت، سال ۱۳۴۸٫ | ۴۹ – نسائی، سنن النسائی، شرح: جلال‌الدین السیوطی، چاپ اول، ناشر: دار الفکر للطباعه والنشر والتوزیع بیروت، سال ۱۳۴۸٫ | ||
۵۰ – نووی، صحیح مسلم بشرح نووی، ناشر: دار الکتاب العربی بیروت، ۱۴۰۷ق. | ۵۰ – نووی، صحیح مسلم بشرح نووی، ناشر: دار الکتاب العربی بیروت، ۱۴۰۷ق. | ||