۸۷٬۸۱۳
ویرایش
جز (جایگزینی متن - ' برده اند' به ' بردهاند') |
جز (جایگزینی متن - ' ترین' به 'ترین') |
||
خط ۹۶: | خط ۹۶: | ||
تا این جا با تاریخ و اسباب پیدایش اصطلاح علمانی و علمانیه در فرهنگ و دنیای عرب آشنا شدیم. نخستین مطرح کننده این واژه، و دیگر فرهنگ هایی که پس از وی آن را به کار بردهاند را نیز شناختیم. | تا این جا با تاریخ و اسباب پیدایش اصطلاح علمانی و علمانیه در فرهنگ و دنیای عرب آشنا شدیم. نخستین مطرح کننده این واژه، و دیگر فرهنگ هایی که پس از وی آن را به کار بردهاند را نیز شناختیم. | ||
اینک لازم است به ریشه شناسی این اصطلاح بپردازیم. به گمان برخی، واژه علمانیت از واژه علم (دانایی) اشتقاق یافته است، و علمانیت به معنی علمی کردن اجتماع است، چنان که وقتی گفته میشود «أسلمة العلوم الانسانیة» مقصود اسلامی کردن علوم انسانی است، «علمنة الاجتماع» نیز به معنی علمی کردن اجتماع است. بر این اساس، گفته شده است علمانیت به معنی علمی بودن یا علمی شدن را باید | اینک لازم است به ریشه شناسی این اصطلاح بپردازیم. به گمان برخی، واژه علمانیت از واژه علم (دانایی) اشتقاق یافته است، و علمانیت به معنی علمی کردن اجتماع است، چنان که وقتی گفته میشود «أسلمة العلوم الانسانیة» مقصود اسلامی کردن علوم انسانی است، «علمنة الاجتماع» نیز به معنی علمی کردن اجتماع است. بر این اساس، گفته شده است علمانیت به معنی علمی بودن یا علمی شدن را باید دقیقترین ترجمه سکولاریسم دانست<ref>مجله کیان، شماره ۲۶، مقاله معنا و مبنای سکولاریزم، عبدالکریم سروش.</ref>. | ||
ولی این فرضیه، قابل قبول نیست، زیرا ضبط درست واژه علمانی و علمانیّه به فتح عین است نه به کسر عین (علمانی بر وزن سلمانی، و علمانیه بر وزن مروانیه). هیچیک از فرهنگ های معتبر عربی که این واژه را به کار بردهاند آن را از ریشه علم (آگاهی) ندانستهاند، بلکه همگی ریشه آن را واژه عَلْم به معنی عالم گرفته اند. فرضیه مزبور مبتنی بر یک پیش فرض است و آن این که سکولاریزم به معنی علمی کردن یا علمی شدن اجتماع و زندگی بشر است، و در نتیجه معادل عربی آن که علمانی است که برگرفته از علم و به معنی علمی کردن جامعه میباشد. ولی، چنین روشی در ریشه شناسی واژه ها از نظر موازین ادبی پذیرفته نیست، و نمیتوان بار معنایی مفاهیم و اصطلاحات را دلیل بر ریشه لغوی آن ها دانست. مگر واژه سکولاریسم در زبان انگلیسی که اصالت علم (سانتیسم) لااقل یکی از مبانی و مظاهر آن است از ریشه Scienceیا Knowlecy است که واژه علمانیة از ریشه علم (دانایی) باشد. | ولی این فرضیه، قابل قبول نیست، زیرا ضبط درست واژه علمانی و علمانیّه به فتح عین است نه به کسر عین (علمانی بر وزن سلمانی، و علمانیه بر وزن مروانیه). هیچیک از فرهنگ های معتبر عربی که این واژه را به کار بردهاند آن را از ریشه علم (آگاهی) ندانستهاند، بلکه همگی ریشه آن را واژه عَلْم به معنی عالم گرفته اند. فرضیه مزبور مبتنی بر یک پیش فرض است و آن این که سکولاریزم به معنی علمی کردن یا علمی شدن اجتماع و زندگی بشر است، و در نتیجه معادل عربی آن که علمانی است که برگرفته از علم و به معنی علمی کردن جامعه میباشد. ولی، چنین روشی در ریشه شناسی واژه ها از نظر موازین ادبی پذیرفته نیست، و نمیتوان بار معنایی مفاهیم و اصطلاحات را دلیل بر ریشه لغوی آن ها دانست. مگر واژه سکولاریسم در زبان انگلیسی که اصالت علم (سانتیسم) لااقل یکی از مبانی و مظاهر آن است از ریشه Scienceیا Knowlecy است که واژه علمانیة از ریشه علم (دانایی) باشد. | ||
خط ۲۰۶: | خط ۲۰۶: | ||
«افضل الناس انفعهم للناس». | «افضل الناس انفعهم للناس». | ||
برترین افراد، | برترین افراد، نافعترین آنان برای مردم می باشند. | ||
بدین جهت، اسلام عزلت گزینی و ترک اجتماع را نکوهیده است. در جهان بینی اسلام، کسی که به امور جامعه اسلامی بی تفاوت باشد، مسلمان راستین نیست. | بدین جهت، اسلام عزلت گزینی و ترک اجتماع را نکوهیده است. در جهان بینی اسلام، کسی که به امور جامعه اسلامی بی تفاوت باشد، مسلمان راستین نیست. | ||
خط ۲۴۶: | خط ۲۴۶: | ||
اسلام، به همه شوون حیات بشری اهتمام ورزیده، و برای هدایت بشر در همه زمینه ها برنامه و قانون دارد. | اسلام، به همه شوون حیات بشری اهتمام ورزیده، و برای هدایت بشر در همه زمینه ها برنامه و قانون دارد. | ||
قرآن کریم و احادیث اسلامی بهترین و | قرآن کریم و احادیث اسلامی بهترین و روشنترین گواه این مدعی است روشنی این مطلب تا حدّی است که مستشرقان منصف نیز آن را شناخته و به آن اذعان کردهاند. | ||
مارسل بوازار دراینباره گفته است: | مارسل بوازار دراینباره گفته است: |