اثریه

فرقه اثریه‏ ظاهرا از شیعیانی هستند که با ابوحنیفه و مذهب او که مبتنی بر قیاس است مخالف‌اند و برای این که مورد آزار و ایذاء حنفیه و اهل سنت قرار نگیرند اسم شیطان را آورده به جای ابوحنیفه او را مورد دشنام و اعتراض قرار می‌دهند.

اعتقادات

اثریه معتقدند که هر امر شرعی و حکم دینی که مربوط به امت اسلامی است، به طور کامل در قرآن بیان و نیز در اخبار نبوی مبین و معین شده است. پس هر آن چه که در آیات و روایات بیان نشده است، نیازی نیست که آن را با قیاس نسبت به حکم دیگر ثابت کنیم و خود را به وسواس بیندازیم. پس هیچ حاجتی به چنین تکلیف و قیاسی نداریم که ریشه در تفکر شیطانی دارد زیرا اولین شخصی که قیاس را پایه‌گذاری کرد ابلیس بود که طوق لعنت در گردنش ماند. ابلیس چون خودش از جن بود و از آتش آفریده شده بود و جوهر آتش را نورانی و حقیقت مطلق و جرم خاک را کثیف و ظلمانی می‌دانست، مغرورانه می‌گفت که آتش بهتر از خاک است و موجودی که از آتش آفریده شده است، وظیفه ندارد که بر خاک سجده کند. وسواس شیطان و قیاسش بر او گران آمد و سبب اخراجش از نزد خداوند متعال شد و پر و بال ملک بودنش فرو ریخت و مسخ گشته و از آسمانی بودن زمینی شد. خداوند درباره ابلیس انواع امتحانات را انجام داد تا سر انجام درونش را رو کرد بدین جهت که در پی فهم رای خویش بود و از قیاس پیروی می‌کرد که اگر مطیع امر خداوند بود و فرمانش را اطاعت می‌کرد، از رحمت خداوند دور نمی شد. و این گونه است که می‌گوییم قرآن و خبر(حدیث) بر ما کفایت می‌کند زیرا در مسایل شرعی قیاس راه ندارد و هر حکمی که با قیاس اثبات شود، باطل خواهد بود.