سید حسن بن علی سقاف: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - ' در آورده' به 'در‌آورده')
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
<div class="wikiInfo">[[پرونده: Hasan-asseghaf.jpg|جایگزین=|بندانگشتی|سید حسن بن علی سقاف]]
{{جعبه اطلاعات شخصیت
{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
| عنوان = 
!نام کامل
| تصویر = Hasan-asseghaf.jpg
!سید حسن بن علی بن هاشم السقاف
| نام = سید حسن بن علی بن هاشم السقاف
|-
| نام‌های دیگر =
|سال ولادت
| سال تولد = 1380 ق
|چهارم شوال 1380 هجری قمری / 21 مارس سال 1961 میلادی
| تاریخ تولد =
|-
| محل تولد = اردن
|کشور
| سال درگذشت = 
|اردن
| تاریخ درگذشت =
|-
| محل درگذشت = 
|مذهب
| استادان = {{فهرست جعبه عمودی | شیخ محمد سعید رمضان البوطی | شیخ هاشم مجذوب}}
|شافعی‌مذهب / از نظر کلامی اشعری
| شاگردان = 
|-
| دین =
|برخی از اساتید
| مذهب = شافعی‌
|شیخ محمد سعید رمضان البوطی<br>
| آثار = {{فهرست جعبه افقی | شرح العقیدة الطحاویة (السقاف) | دفع شبه التشبیه بأکفّ التنزیه}}
شیخ هاشم مجذوب<br>
| فعالیت‌ها =
[[عبدالله بن صدیق غماری]]
| وبگاه =
|-
}}  
|برخی از آثار
|شرح العقیدة الطحاویة (السقاف)<br>
دفع شبه التشبیه بأکفّ التنزیه<br>
البشارة و الإتحاف بما بین ابن تیمیة و الألبانی فی العقیدة من الخلاف
|}
</div>
'''سید حسن بن علی سقاف''' (متولد سال 1380 هجری قمری) از علمای [[شافعی مذهب|شافعی‌مذهب]] [[اردن|اردنی]] است. ایشان از متخصصین در زمینۀ [[حدیث|علم حدیث]] و [[کلام]] و یکی از بزرگترین مخالفین [[سلفی‌گری]] و اندیشه [[وهابیت]] است که آثار بسیاری در موضوعات متعدد از جمله کلام و رد افکار سلفیان منتشر نموده‌است.  
'''سید حسن بن علی سقاف''' (متولد سال 1380 هجری قمری) از علمای [[شافعی مذهب|شافعی‌مذهب]] [[اردن|اردنی]] است. ایشان از متخصصین در زمینۀ [[حدیث|علم حدیث]] و [[کلام]] و یکی از بزرگترین مخالفین [[سلفی‌گری]] و اندیشه [[وهابیت]] است که آثار بسیاری در موضوعات متعدد از جمله کلام و رد افکار سلفیان منتشر نموده‌است.  


=زندگی‌نامه=
== زندگی‌نامه ==
سید حسن بن علی بن هاشم السقاف، متولد چهارم شوال 1380 هجری قمری در [[اردن]] از نوادگان پیامبر (ص) که نسبش با 32 واسطه به [[امام صادق]] (ع) می‌رسد. وی شافعی‌مذهب و از نظر کلامی [[اشعری]] است.<ref>حسن بن علی السقاف، تناقضات الالبانی الواضحات فیما وقع له فی تصحیح الاحادیث وتضعیفها من إخطاء وغلطات، دار الامام النووی، الاردن / عمان، چاپ دوم، 1413ق ج 2، ص 2- حسن سقاف، شرح عقیده طحاویه، ص 9.</ref>
سید حسن بن علی بن هاشم السقاف، متولد چهارم شوال 1380 هجری قمری در [[اردن]] از نوادگان پیامبر (ص) که نسبش با 32 واسطه به [[امام صادق]] (ع) می‌رسد. وی شافعی‌مذهب و از نظر کلامی [[اشعری]] است.<ref>حسن بن علی السقاف، تناقضات الالبانی الواضحات فیما وقع له فی تصحیح الاحادیث وتضعیفها من إخطاء وغلطات، دار الامام النووی، الاردن / عمان، چاپ دوم، 1413ق ج 2، ص 2- حسن سقاف، شرح عقیده طحاویه، ص 9.</ref>


حسن سقاف تحصیلات ابتدایی را در اردن گذراند و در سال 1978 میلادی به [[دمشق]] سفر کرد و در درس بزرگان دمشق شرکت کرده و کتاب عمدة السالک وعدة الناسک<ref>أحمد بن لؤلؤ بن عبدالله الرومی، أبوالعباس، شهاب‌الدین ابن النَّقِیب الشافعی (المتوفی: 769هـ).</ref> را نزد شیخ هاشم مجذوب و کتاب کبری الیقینیات و شرح الأربعین النوویة را نزد شیخ محمد سعید رمضان البوطی آموخت و از دیگر علما همچون شیخ حسین خطاب و شیخ اسعد صاغرجی، نیز بهره جسته است. حسن سقاف بعد از بازگشت از دمشق به اردن از علمای اردن نیز استفاده علمی‌کرد چنانچه کتاب الفرائض و المواریث را نزد شیخ قاضی مطیع حمامی و کتاب شرح الجوهره باجوری<ref>شرح الإمام إبراهیم الباجوری علی أرجوزة جوهرة التوحید للإمام اللقانی فی العقیدة الأشعریة.</ref> را نزد شیخ محمد هلِّیل و متن الآجرومیة و شرح شیخ أحمد زینی دحلان را نزد شیخ احمد خضری آموخت. سپس به کشور [[مغرب]] سفر کرد و از محضر استادانی مانند سید عبدالله بن صدیق غماری محدث بزرگ مغرب استفاده برد<ref>http://montada.echoroukonline.com/showthread.php?t=238802.</ref>. حسن السقاف اجازه‌های علمی فراوانی از اساتید خود دریافت کرد تا آنجا درکتاب (الإتحاف بأسانید وشیوخ حسن بن علی السقاف) نام 40 تن از مشایخ وی که به ایشان اجازه علمی داده‌اند، ذکر شده است از جمله سید عبدالعزیز بن صدیق غماری و سید عبدالحی بن صدیق غماری و شیخ أبوالفیض یاسین فادانی مکی و شیخ حبیب الرحمن أعظمی.
حسن سقاف تحصیلات ابتدایی را در اردن گذراند و در سال 1978 میلادی به [[دمشق]] سفر کرد و در درس بزرگان دمشق شرکت کرده و کتاب عمدة السالک وعدة الناسک<ref>أحمد بن لؤلؤ بن عبدالله الرومی، أبوالعباس، شهاب‌الدین ابن النَّقِیب الشافعی (المتوفی: 769هـ).</ref> را نزد شیخ هاشم مجذوب و کتاب کبری الیقینیات و شرح الأربعین النوویة را نزد شیخ محمد سعید رمضان البوطی آموخت و از دیگر علما همچون شیخ حسین خطاب و شیخ اسعد صاغرجی، نیز بهره جسته است. حسن سقاف بعد از بازگشت از دمشق به اردن از علمای اردن نیز استفاده علمی‌کرد چنانچه کتاب الفرائض و المواریث را نزد شیخ قاضی مطیع حمامی و کتاب شرح الجوهره باجوری<ref>شرح الإمام إبراهیم الباجوری علی أرجوزة جوهرة التوحید للإمام اللقانی فی العقیدة الأشعریة.</ref> را نزد شیخ محمد هلِّیل و متن الآجرومیة و شرح شیخ أحمد زینی دحلان را نزد شیخ احمد خضری آموخت. سپس به کشور [[مغرب]] سفر کرد و از محضر استادانی مانند سید عبدالله بن صدیق غماری محدث بزرگ مغرب استفاده برد<ref>http://montada.echoroukonline.com/showthread.php?t=238802.</ref>. حسن السقاف اجازه‌های علمی فراوانی از اساتید خود دریافت کرد تا آنجا درکتاب (الإتحاف بأسانید وشیوخ حسن بن علی السقاف) نام 40 تن از مشایخ وی که به ایشان اجازه علمی داده‌اند، ذکر شده است از جمله سید عبدالعزیز بن صدیق غماری و سید عبدالحی بن صدیق غماری و شیخ أبوالفیض یاسین فادانی مکی و شیخ حبیب الرحمن أعظمی.


=مدح و تمجید بزرگان اهل سنت در مورد حسن سقاف=
== مدح و تمجید بزرگان اهل سنت در مورد حسن سقاف ==
عبدالعزیز بن صدیق غماری در نامه‌ای که به حسن سقاف می‌نویسد او را علامه و محدث خطاب می‌کند و می‌گوید: شرح شما بر طحاویه به من رسیده و آن را از اول تا آخر مطالعه کردم و کتاب مفیدی است و اما کتاب [[تناقضات البانی]] کتاب بسیار مفیدی است و در آن افتضاحات و رسوایی‌های البانی مشخص شده و به مردم شناسانده شده است البانی خرفت (کودن) و در حدیث مضطرب است و بزودی تقریظی بر آن می‌نویسم و برایت می‌فرستم.<ref>نذیر احمد العطاونة، الاتفاق والائتلاف بین الإمامین الشریف المحدث الغماری، والسید السقاف، ص 14.</ref>
عبدالعزیز بن صدیق غماری در نامه‌ای که به حسن سقاف می‌نویسد او را علامه و محدث خطاب می‌کند و می‌گوید: شرح شما بر طحاویه به من رسیده و آن را از اول تا آخر مطالعه کردم و کتاب مفیدی است و اما کتاب [[تناقضات البانی]] کتاب بسیار مفیدی است و در آن افتضاحات و رسوایی‌های البانی مشخص شده و به مردم شناسانده شده است البانی خرفت (کودن) و در حدیث مضطرب است و بزودی تقریظی بر آن می‌نویسم و برایت می‌فرستم.<ref>نذیر احمد العطاونة، الاتفاق والائتلاف بین الإمامین الشریف المحدث الغماری، والسید السقاف، ص 14.</ref>


خط ۳۸: خط ۳۲:
سعید فوده درباره حسن سقاف می‌نویسد: حسن سقاف در تعلیقه‌اش بر کتاب الأربعین عبدالله بن الصدیق غماری تعلیقات مفیدی نوشته است<ref>سعید فودة، تدعیم المنطق، ص 176.</ref>. همچنین در کتاب دیگرش می‌نویسد: حسن سقاف بر کتاب دفع شبه التشبیه ابن جوزی، تعلیقات مفیدی نوشته است<ref>الشیخ أبوالفداء سعید بن عبداللطیف فودة، الفرق العظیم بین التنزیه والتجسیم، ص 20.</ref>. همچنین سعید فوده کتاب (النقد والتقویم لمنتقد عقائد الماتریدیة) خودش را به حسن سقاف هدیه می‌دهد<ref>نذیر احمد العطاونة، الاتفاق والائتلاف بین الإمامین الشریف المحدث الغماری، والسید السقاف، ص 7.</ref>. گرچه سعید فوده اخیرا کتابی نوشته به نام (موقف أهل السنة من الخلاف بین الغماری والسقاف) و در این کتاب ادعا می‌کند بین حسن سقاف و عبدالله بن صدیق غماری اختلاف است و حسن سقاف ابتدا اشعری بوده است و علما کار او را تایید می‌کردند و با نشر شرح عقیده طحاویه مخالفت خودش را با اشاعره و ماتریدیه اعلام کرده‌است.<ref>سعید فودة، موقف أهل السنة من الخلاف بین الغماری والسقاف، ص 10 و 11.</ref> در مقابل سعید فوده، نذیر احمد العطاونة کتابی نوشته در رد سعید فوده به نام (الاتفاق والائتلاف بین الإمامین الشریف المحدث الغماری) و می‌گوید: بین افکار و نظریات حسن سقاف و عبدالله بن صدیق غماری اتفاق نظر بوده است و شرح عقیده طحاویه را عبدالله بن صدیق غماری خوانده و تایید کرده است و ادعای سعید فوده مردود است.
سعید فوده درباره حسن سقاف می‌نویسد: حسن سقاف در تعلیقه‌اش بر کتاب الأربعین عبدالله بن الصدیق غماری تعلیقات مفیدی نوشته است<ref>سعید فودة، تدعیم المنطق، ص 176.</ref>. همچنین در کتاب دیگرش می‌نویسد: حسن سقاف بر کتاب دفع شبه التشبیه ابن جوزی، تعلیقات مفیدی نوشته است<ref>الشیخ أبوالفداء سعید بن عبداللطیف فودة، الفرق العظیم بین التنزیه والتجسیم، ص 20.</ref>. همچنین سعید فوده کتاب (النقد والتقویم لمنتقد عقائد الماتریدیة) خودش را به حسن سقاف هدیه می‌دهد<ref>نذیر احمد العطاونة، الاتفاق والائتلاف بین الإمامین الشریف المحدث الغماری، والسید السقاف، ص 7.</ref>. گرچه سعید فوده اخیرا کتابی نوشته به نام (موقف أهل السنة من الخلاف بین الغماری والسقاف) و در این کتاب ادعا می‌کند بین حسن سقاف و عبدالله بن صدیق غماری اختلاف است و حسن سقاف ابتدا اشعری بوده است و علما کار او را تایید می‌کردند و با نشر شرح عقیده طحاویه مخالفت خودش را با اشاعره و ماتریدیه اعلام کرده‌است.<ref>سعید فودة، موقف أهل السنة من الخلاف بین الغماری والسقاف، ص 10 و 11.</ref> در مقابل سعید فوده، نذیر احمد العطاونة کتابی نوشته در رد سعید فوده به نام (الاتفاق والائتلاف بین الإمامین الشریف المحدث الغماری) و می‌گوید: بین افکار و نظریات حسن سقاف و عبدالله بن صدیق غماری اتفاق نظر بوده است و شرح عقیده طحاویه را عبدالله بن صدیق غماری خوانده و تایید کرده است و ادعای سعید فوده مردود است.


=مخالفت برخی علمای وهابی با حسن سقاف=
== مخالفت برخی علمای وهابی با حسن سقاف ==
حسن سقاف به خاطر مواضع ضد وهابی که دارد، مورد انتقاد بزرگان وهابی و سلفی قرار گرفته است بویژه اینکه وی در سال‌های اخیر در شبکه المستقلة به مناظره با [[شیخ عدنان عرعور]] پرداخته و تفکرات [[ابن‌تیمیه]] را نقد کرده است. بخاطر همین، کتاب‌های زیادی در رد دیدگاه‌های او نوشته‌اند و حتی مرکز فتوای سایت اسلام ویب مردم را از خواندن کتاب‌های سقاف بر حذر داشته است<ref>http://fatwa.islamweb.net/fatwa/index.php?page=showfatwa&Option=FatwaId&Id=39089</ref>.البانی در جاهای متعدد درباره حسن سقا گفته است: سقاف مجرم بزرگی است و او جهنمی است که باید شلاق بخورد و او با سنت بازی می‌کند و او دشمن سلف و سنت و حفاظ امت است و هر چیزی را که خواسته تضعیف یا تصحیح می‌کند<ref>البانی، محمد ناصرالدین، سلسلة الأحادیث الصحیحة وشیء من فقهها وفوائدها، مکتبة المعارف للنشر والتوزیع، ریاض، چاپ اوّل، ج 1، ص 924 و ج 7، ص 504- محمد ناصرالدین الألبانی، دروس للشیخ محمد ناصرالدین الألبانی، جزء 45 ص 8- http://www.islamweb.net</ref>. در جای دیگر می‌گوید: بسیاری از جوانان متاثر از کتب سقاف هستند و سقافی که بعضی ها به حق سخاف نامیدند<ref>فریغ سلسلة الهدی والنور للشیخ الألبانی، جزء 795، ص 19.</ref>. همچنین می‌نویسد: حسن سقاف مقلد شیخ حبیب أعظمی متعصب و کینه ای و مقلد شیخ عبدالله غماری است و در این تقلید هلاک شده است<ref>البانی، محمد ناصرالدین، سلسلة الأحادیث الصحیحة وشیء من فقهها وفوائدها، مکتبة المعارف للنشر والتوزیع، ریاض، چاپ اوّل، ج 6، ص 764 و ج 7، ص 20.</ref>. لذا البانی کتابی به نام (الرد علی السقاف فیما سوده علی دفع شبع التشبیه) بر حسن سقاف نوشته است<ref>ألف فتوی للشیخ الألبانی = مجموع فتاوی العلامة الألبانی (الجزء الأول والثانی والثالث) ص 16.</ref>.
حسن سقاف به خاطر مواضع ضد وهابی که دارد، مورد انتقاد بزرگان وهابی و سلفی قرار گرفته است بویژه اینکه وی در سال‌های اخیر در شبکه المستقلة به مناظره با [[شیخ عدنان عرعور]] پرداخته و تفکرات [[ابن‌تیمیه]] را نقد کرده است. بخاطر همین، کتاب‌های زیادی در رد دیدگاه‌های او نوشته‌اند و حتی مرکز فتوای سایت اسلام ویب مردم را از خواندن کتاب‌های سقاف بر حذر داشته است<ref>http://fatwa.islamweb.net/fatwa/index.php?page=showfatwa&Option=FatwaId&Id=39089</ref>.البانی در جاهای متعدد درباره حسن سقا گفته است: سقاف مجرم بزرگی است و او جهنمی است که باید شلاق بخورد و او با سنت بازی می‌کند و او دشمن سلف و سنت و حفاظ امت است و هر چیزی را که خواسته تضعیف یا تصحیح می‌کند<ref>البانی، محمد ناصرالدین، سلسلة الأحادیث الصحیحة وشیء من فقهها وفوائدها، مکتبة المعارف للنشر والتوزیع، ریاض، چاپ اوّل، ج 1، ص 924 و ج 7، ص 504- محمد ناصرالدین الألبانی، دروس للشیخ محمد ناصرالدین الألبانی، جزء 45 ص 8- http://www.islamweb.net</ref>. در جای دیگر می‌گوید: بسیاری از جوانان متاثر از کتب سقاف هستند و سقافی که بعضی ها به حق سخاف نامیدند<ref>فریغ سلسلة الهدی والنور للشیخ الألبانی، جزء 795، ص 19.</ref>. همچنین می‌نویسد: حسن سقاف مقلد شیخ حبیب أعظمی متعصب و کینه ای و مقلد شیخ عبدالله غماری است و در این تقلید هلاک شده است<ref>البانی، محمد ناصرالدین، سلسلة الأحادیث الصحیحة وشیء من فقهها وفوائدها، مکتبة المعارف للنشر والتوزیع، ریاض، چاپ اوّل، ج 6، ص 764 و ج 7، ص 20.</ref>. لذا البانی کتابی به نام (الرد علی السقاف فیما سوده علی دفع شبع التشبیه) بر حسن سقاف نوشته است<ref>ألف فتوی للشیخ الألبانی = مجموع فتاوی العلامة الألبانی (الجزء الأول والثانی والثالث) ص 16.</ref>.


[[سلیمان بن ناصرالعلوان]] می‌نویسد: تعلیقات حسن سقاف بر کتاب [[دفع شبهه ابن جوزی]] دارای گمراهی و بدعت و کذبیات زیادی است<ref>سلیمان بن ناصرالعلوان، الکشـاف عن ضلالات حسن السقـاف، ص 1.</ref>. لذا آمده کتاب الکشـاف عن ضلالات حسن السقـاف نوشته است. سایت اسلام ویب از بعضی از علمای وهابی (مشهور از جمله بن حسن آل سلمان) نقل می‌کند که علما خواندن کتب حسن سقاف را ممنوع و بر حذر داشته‌اند<ref>http://www.islamweb.net/fatwa/index.php?page=showfatwa&Option=FatwaId&Id=39089&fromCat=1108</ref>.
[[سلیمان بن ناصرالعلوان]] می‌نویسد: تعلیقات حسن سقاف بر کتاب [[دفع شبهه ابن جوزی]] دارای گمراهی و بدعت و کذبیات زیادی است<ref>سلیمان بن ناصرالعلوان، الکشـاف عن ضلالات حسن السقـاف، ص 1.</ref>. لذا آمده کتاب الکشـاف عن ضلالات حسن السقـاف نوشته است. سایت اسلام ویب از بعضی از علمای وهابی (مشهور از جمله بن حسن آل سلمان) نقل می‌کند که علما خواندن کتب حسن سقاف را ممنوع و بر حذر داشته‌اند<ref>http://www.islamweb.net/fatwa/index.php?page=showfatwa&Option=FatwaId&Id=39089&fromCat=1108</ref>.


=دیدگاه‌ها=
== دیدگاه‌ها ==
<big>عقیده تنزیه:</big> حسن سقاف قائل است صفات خبری خداوند (مثل دست و استواء و پا و غیره) باید تفویض یا تاویل برده شود و الا دچار تشبیه و تجسیم می شویم چنانچه بعضی از سلف (اعم از صحابه و تابعین) اهل تاویل بودند<ref>صحیح شرح العقیدة الطحاویة، سید العلامة المحدث حسن بن علی السقاف، ص 153 تا 163.</ref>.<br>
<big>عقیده تنزیه:</big> حسن سقاف قائل است صفات خبری خداوند (مثل دست و استواء و پا و غیره) باید تفویض یا تاویل برده شود و الا دچار تشبیه و تجسیم می شویم چنانچه بعضی از سلف (اعم از صحابه و تابعین) اهل تاویل بودند<ref>صحیح شرح العقیدة الطحاویة، سید العلامة المحدث حسن بن علی السقاف، ص 153 تا 163.</ref>.<br>


خط ۶۸: خط ۶۲:
<big>ایمان حضرت ابوطالب ع:</big> حسن سقاف اعتقاد دارد حضرت ابوطالب مومن و اهل نجات بوده است چنانچه زینی دحلان کتابی به نام (اسنی المطالب فی نجاة ابی‌طالب) در این رابطه می‌نویسد و حسن سقاف بر آن تعلیقه و مقدمه می‌نویسد که علمای زیادی (همچون برزنجی، سیوطی، سبکی، قرطبی، شعرانی و دیگران) اعتقاد دارند حضرت ابوطالب ع مومن است.
<big>ایمان حضرت ابوطالب ع:</big> حسن سقاف اعتقاد دارد حضرت ابوطالب مومن و اهل نجات بوده است چنانچه زینی دحلان کتابی به نام (اسنی المطالب فی نجاة ابی‌طالب) در این رابطه می‌نویسد و حسن سقاف بر آن تعلیقه و مقدمه می‌نویسد که علمای زیادی (همچون برزنجی، سیوطی، سبکی، قرطبی، شعرانی و دیگران) اعتقاد دارند حضرت ابوطالب ع مومن است.


=فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی=
== فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی ==
<big>وحدت اسلامی:</big> حسن سقاف قائل است بین مسلمانی (مثل اهل سنت و امامیه و زیدیه و اباضیه) که عقیده تنزیهی<ref>منزهه: کسانی که صفات خبری را تفویض و تاویل می برند تا تجسیم و تشبیه خداوند الزم نیاید بر خلاف وهابیت و غیر مقلدین که صفات خبری را حمل بر معانی ظاهری ان می‌کنند که دچار تجسیم و تشبیه می‌شوند.</ref> دارند باید وحدت ایجاد شود.<br>
<big>وحدت اسلامی:</big> حسن سقاف قائل است بین مسلمانی (مثل اهل سنت و امامیه و زیدیه و اباضیه) که عقیده تنزیهی<ref>منزهه: کسانی که صفات خبری را تفویض و تاویل می برند تا تجسیم و تشبیه خداوند الزم نیاید بر خلاف وهابیت و غیر مقلدین که صفات خبری را حمل بر معانی ظاهری ان می‌کنند که دچار تجسیم و تشبیه می‌شوند.</ref> دارند باید وحدت ایجاد شود.<br>


خط ۸۵: خط ۷۹:
یکی از فعالیت‌های اجتماعی و علمی حسن سقاف این بود که در شبکه مستقله با عدنان عرعور وهابی، روی تجسیم ابن تیمیه و افکار منحرف او مناظره کرده بوده‌است.
یکی از فعالیت‌های اجتماعی و علمی حسن سقاف این بود که در شبکه مستقله با عدنان عرعور وهابی، روی تجسیم ابن تیمیه و افکار منحرف او مناظره کرده بوده‌است.


=تالیفات=
== تالیفات ==
{{پانویس رنگی}}
 
حسن سقاف کتاب‌های زیادی درباره موضوعات اجتماعی، اصولی، فقهی و اعتقادی نوشته است که در مجموع بیش از 80 کتاب می‌رسد که غالبا در رد افکار وهابیت و متسلفین مخصوصا البانی است.<br>
حسن سقاف کتاب‌های زیادی درباره موضوعات اجتماعی، اصولی، فقهی و اعتقادی نوشته است که در مجموع بیش از 80 کتاب می‌رسد که غالبا در رد افکار وهابیت و متسلفین مخصوصا البانی است.<br>
<big>
<big>
خط ۱۵۴: خط ۱۴۸:


[[رده:عالمان]]
[[رده:عالمان]]
[[رده:شخصیت‌ها]]
[[رده:عالمان اهل سنت]]
[[رده:عالمان اهل سنت]]
[[رده:شخصیت‌های منتقد سلفیت]]
[[رده:مخالفان سلفی‌گری]]
Writers، confirmed، مدیران
۸۶٬۱۰۷

ویرایش