حمزه: تفاوت میان نسخه‌ها

حمزه حداکثر دو سال از پیامبر(ص) بزرگ‌تر بوده است. عده‌ای این اختلاف سنی را چهار سال هم دانسته‌اند <ref>واقدی، المغازی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۷۰</ref> که باتوجه به تردید بعضی از محققان در مورد شیر دادن ثویبه به پیامبر<ref>عاملی، الصحیح من سیرة النبی، ج۲، ص۷۱ـ۷۸</ref> ممکن است بیشتر هم باشد. در مجموع وی احتمالاً دو تا چهار سال پیش از عام الفیل (سال تولد پیامبر اکرم) متولد شده است.  

پس از [[مبعوث]] شدن محمد(ص) به پیامبری حمزه نیز به وحدانیت خدا و رسالت پیامبر شهادت داد و به دین برادرزاده‌اش ایمان آورد. پس از اسلام آوردن حمزه بود که پیشنهادهای قریش یکی پس از دیگری به رسول خدا شروع شد؛ زیرا آنان دیدند که شجاع‌ترین فرد به پیامبر ایمان آورده است و دیگر امیدی به پشتیبانی حمزه از خویش نداشتند اما پیامبر هیچ یک از پیشنهاد‌های آنها را نپذیرفت.

[[شیخ صدوق]] همچنین از [[انس بن مالک]] نقل می‌‌کند که: رسول خدا(ص) فرمود: ما فرزندان عبدالمطلب، سروران اهل بهشتیم. رسول الله، حمزه سیدالشهدا، [[جعفر ذوالجناحین]]، [[علی]]، [[فاطمه]]، [[حسن]]، [[حسین]] و [[مهدی]] (ع). <ref> «نحن بنو عبدالمطلب سادة أهل الجنة، رسول اللّه و حمزة سیدالشهداء...». امالی صدوق، مجلس هفتاد و دوم</ref>

در تاریخ اسلام دو شخصیت بزرگ با لقب سید‌الشهداء شناخته می‌شوند: حمزة‌بن‌عبدالمطلب و[[حسین‌ بن‌علی]]. روشن است که این لقب به معنای برتری و فضیلت یک [[شهید]] بر سایر شهیدان است. چنانکه در برخی [[روایات]] درکنار سید‌الشهداء، افضل‌الشهداء نیز درباره حسین‌بن‌علی(ع) آمده است. <ref>شیخ صدوق، ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، ص122</ref>

نخستین بار این لقب ازسوی رسول‌خدا (ص) به حمزة‌بن‌عبدالمطلب عموی پیامبر که در [[جنگ اُحد]] به شهادت رسید عطا شد و از آن پس از حمزه با لقب سید‌الشهداء یاد می‌شد. <ref>الإصابة، ج2، ص106. متقی هندی، ‌ کنزل‌العمال، ج11، ص675؛ سیوطی، الدر المنثور، ج2، ص97</ref>

حمزه به سبب ایمان بالا و سابقه درخشان، در حمایت از اسلام، یاری و دفاع از شخص رسول‌خدا (ص) همواره مورد توجه و علاقه ایشان بود. ایثار و فداکاری‌های حمزه و همچنین شجاعت فوق‌العاده او در تاریخ اسلام مشهور است. همچنان که در [[جنگ اُحد]] نیز صحنه‌هایی از این ایمان و [[ایثار]] و شجاعت و دلاوری را به نمایش گذاشت. درکنار این فضایل، چگونگی شهادت او و اوج غربت و مظلومیت او نیز در میان شهیدان اُحد و قبل و بعد از آن کم نظیر بوده است. <ref> ابن‌هشام، السیرة النبویة، ج 3، ص74-76</ref>

گویا با توجه به موارد فوق، حمزه، ملقب به سید‌الشهداء گردید و بر سایر شهیدان والامقام اسلام برتری یافت. [[امامان شیعه]] نیز بر تکرار لقب سید‌الشهداء برای حمزة‌بن‌عبدالمطلب تأکید می‌ورزیدند و همواره یکی از افتخارات و ارزش‌های والای معنوی خاندان رسول‌خدا(ص) را، انتساب‌شان به حمزه سیدالشهداء ذکر می‌کردند. <ref>شیخ صدوق، الامالی، مجلس 30، ص222؛ طبری، تاریخ الامم و الملوک، ج5، ص424؛ شیخ مفید، الإرشاد، ج1، ص38</ref>

لقب سید‌الشهداء برای [[اباعبدالله الحسین(ع)]] نیز دارای چنین زمینة فکری، معنوی و سیاسی است. یعنی هم شخصیت امام حسین(ع) در میان شهیدان عالم، بی‌نظیر و بی‌همتا است و هم نحوه شهادت و غربت و مظلومیت او، و هم تابندگی و اثربخشی خون او بی‌مانند است.

از این رو حقیقتا امام حسین(ع)، سید وسرور و مولای همه شهیدان عالم است و خون او بر همه خون‌ها فضیلت و برتری دارد. اما سؤال این است که نخستین بار لقب سید‌الشهداء کی و از سوی چه کسی به امام حسین(ع) داده شد؟

طبق پاره‌ای ازروایات، لقب سید‌الشهداء برای امام حسین(ع) نخستین بار از سوی [[جبرئیل(ع)]] به کار برده شد. پیامبر(صع) بارها خبر شهادت امام حسین(ع) را که از فرشتگان مقرب الهی دریافت کرده بود، برای مردم به ویژه خواص و یاران نزدیک و برخی خویشان بیان کرده بود. <ref> ابن قولویه، کامل‌الزیارات، باب 21، ص 142 و 148</ref>

ضمن یکی از این روایات، پیامبر از طرف خداوند حسین‌بن‌علی(ع) را سیدالشهداء معرفی کرد و فرمود:

طبق روایت مشهور دیگری که بیشتر منابع آن را نقل کرده‌اند، رسول‌خدا(ص) که به نقل از جبرئیل، از شهادت فرزندش خبر می‌داد، درضمن دعایی، درخواست مقام سیدالشهدایی برای حسین کرد و از خدا خواست که حسین را از سادات و سرور شهیدان قرار دهد. تعبیر سادات الشهداء در این روایت بیانگر همین معنا (سیدالشهداء) است. <ref>ابن‌اعثم، کتاب الفتوح، ج4، ص325؛ ابن‌نما، مثیر الاحزان، ص19؛ همو، ذوب النضار، ص21</ref>

بنابراین لقب سیدالشهداء برای نخستین بار از سوی رسول‌خدا(ص) به سبط بزرگوارشان عطا شد و پس از آن سایر امامان بر تکرار آن تأکید کردند. در روایتی، امام علی‌بن‌الحسین (ص) در بیان فضیلت و قداست سرزمین [[کربلا]] بر سایر زمین‌ها به این نکته اشاره می‌کند که فضیلت کربلا به این است که پیکر پاک سیدالشهداء(ع)را در آغوش گرفته است: قال علی‌بن‌الحسین(ع): اِتَخَذَاللهُ اَرضَ کَربلا حَرَماً آمِناً مُبارَکا .....الَّتی تَضَمَّنَتْ سیدَ‌الشُّهداء و سیدَ شبابِ أهلِ الجَنَّة:<ref>حر عاملی، وسائل‌الشیعة، ج10، ص403</ref> «خداوند زمین کربلا را حرم امن و پر برکت قرار داده ...که سید‌الشهداء(ع) و سرور جوانان اهل بهشت را در خود جای داده است.» افزون براین، بر اساس روایات متعدد، [[امام صادق(ع)]]، امام حسین(ع) را سیدالشهداء خوانده است. <ref> ابن قولویه قمی، کامل‌الزیارات، باب 28، ص 184 و باب37، ص 216ـ 220</ref>

پس ازآن در روایات فراوانی که ازامام صادق (ع) نقل شده بر این لقب شریف تاکید زیادی شده است ودر حقیقت این لقب برای امام حسین (ع) از این دوره رواج فراوان یافته است.

طبق روایتی امام صادق (ع) به ام‌سعید اَحمَسِیَّه که مرکبی کرایه کرده بود تا در [[مدینه]] بر سر قبور شهدا برود، فرمود: چرا به زیارت سیدالشهداء نمی‌روی؟. پرسید: سرور شهیدان (سیدالشهداء) کیست؟ فرمود: حسین‌بن‌علی است ... . <ref> ابن قولویه قمی، ‌ کامل‌الزیارات، ‌ ص 217؛ شیخ صدوق، ثواب الاعمال، ص122</ref>