confirmed، مدیران
۳۷٬۲۱۴
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۶: | خط ۶: | ||
| سال تولد = ۱۲۹۴ هجری قمری | | سال تولد = ۱۲۹۴ هجری قمری | ||
| تاریخ تولد = | | تاریخ تولد = | ||
| محل تولد = قم | | محل تولد = [[قم]] | ||
| سال درگذشت = ۱۳۵۹ هجری قمری | | سال درگذشت = ۱۳۵۹ هجری قمری | ||
| تاریخ درگذشت = ۲۲ [[ذی الحجه|ذیالحجه]] | | تاریخ درگذشت = ۲۲ [[ذی الحجه|ذیالحجه]] | ||
خط ۱۲: | خط ۱۲: | ||
| استادان = {{فهرست جعبه عمودی | [[سید محمد کاظم طباطبایی یزدی|سید محمد کاظم طباطبائی یزدی]]| [[میرزا حسین نوری]]| [[میرزا محمدتقی شیرازی]]}} | | استادان = {{فهرست جعبه عمودی | [[سید محمد کاظم طباطبایی یزدی|سید محمد کاظم طباطبائی یزدی]]| [[میرزا حسین نوری]]| [[میرزا محمدتقی شیرازی]]}} | ||
| شاگردان = {{فهرست جعبه عمودی | [[آقا بزرگ تهرانی|آقا بزرگ طهرانی]]| سردار کابلی| [[سید شهاب الدین مرعشی نجفی|سید شهابالدین مرعشی نجفی]]| عبدالحسین فقیهی رشتی| ملا علی واعظ خیابانی تبریزی| [[سید محمد هادی میلانی]]}} | | شاگردان = {{فهرست جعبه عمودی | [[آقا بزرگ تهرانی|آقا بزرگ طهرانی]]| سردار کابلی| [[سید شهاب الدین مرعشی نجفی|سید شهابالدین مرعشی نجفی]]| عبدالحسین فقیهی رشتی| ملا علی واعظ خیابانی تبریزی| [[سید محمد هادی میلانی]]}} | ||
| دین = اسلام | | دین = [[اسلام]] | ||
| مذهب = شیعه | | مذهب = [[مذهب شیعه|شیعه]] | ||
| آثار = {{فهرست جعبه افقی| [[مفاتیح الجنان]]| سفینة البحار| منتهی الآمال}} | | آثار = {{فهرست جعبه افقی| [[مفاتیح الجنان]]| سفینة البحار| منتهی الآمال}} | ||
| فعالیتها = | | فعالیتها = | ||
خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
شیخ عباس در سال ۱۲۹۴ق در [[قم]] به دنیا آمد. <ref>قمی، الفوائد الرضویه، ۱۳۲۷ش، ص۲۲۱</ref> پدرش <big>محمدرضا قمی</big> فردی متدین و مرجع مردم برای آگاهی از وظایف شرعی بود. مادر شیخ عباس به نام <big>بانو زینت</big> نیز از زنان متدین و پارسا بود. <ref>احمدیان، خاتم المحدثین حاج شیخ عباس قمی، ۱۳۸۰ش</ref> شیخ عباس قمی درباره وی میگوید: من هر موفقیتی که دارم از برکت مادرم است؛ زیرا ایشان سعی داشت همیشه مرا با طهارت کامل شیر دهد. <ref>دوانی، مفاخر اسلام، ۱۳۷۹ش، ج۱۱، ص۴۰</ref> | شیخ عباس در سال ۱۲۹۴ق در [[قم]] به دنیا آمد. <ref>قمی، الفوائد الرضویه، ۱۳۲۷ش، ص۲۲۱</ref> پدرش <big>محمدرضا قمی</big> فردی متدین و مرجع مردم برای آگاهی از وظایف شرعی بود. مادر شیخ عباس به نام <big>بانو زینت</big> نیز از زنان متدین و پارسا بود. <ref>احمدیان، خاتم المحدثین حاج شیخ عباس قمی، ۱۳۸۰ش</ref> شیخ عباس قمی درباره وی میگوید: من هر موفقیتی که دارم از برکت مادرم است؛ زیرا ایشان سعی داشت همیشه مرا با طهارت کامل شیر دهد. <ref>دوانی، مفاخر اسلام، ۱۳۷۹ش، ج۱۱، ص۴۰</ref> | ||
شیخ عباس در بازگشت از [[نجف]] به قم ازدواج کرد. وی دختر سید زکریا قزوینی از | شیخ عباس در بازگشت از [[نجف]] به قم ازدواج کرد. وی دختر سید زکریا قزوینی از علمای قم را به همسری برگزید؛ اما این وصلت پس از چندی به جدایی انجامید. محدث قمی هنگامی که در [[مشهد مقدس|مشهد]] اقامت داشت، با دختر [[آیتالله سید احمد طباطبایی]] ازدواج کرد. <ref> احمدیان، خاتم المحدثین حاج شیخ عباس قمی، ۱۳۸۰ش</ref> | ||
== تحصیل شیخ عباس قمی == | == تحصیل شیخ عباس قمی == | ||
خط ۳۲: | خط ۳۲: | ||
او در دوران نوجوانی مراحل آغازین تحصیلات حوزوی را به پایان برده بود و در سال 1316 قمری به دنبال فراگیری دانش، عازم [[نجف اشرف]] گردید. <ref>واعظ خیابانی، میرزا علی، علمای معاصر، ص 181، به کوشش عقیقی بخشایشی، نوید اسلام، قم، 1382 ش</ref> | او در دوران نوجوانی مراحل آغازین تحصیلات حوزوی را به پایان برده بود و در سال 1316 قمری به دنبال فراگیری دانش، عازم [[نجف اشرف]] گردید. <ref>واعظ خیابانی، میرزا علی، علمای معاصر، ص 181، به کوشش عقیقی بخشایشی، نوید اسلام، قم، 1382 ش</ref> | ||
از آنجا که شیخ عباس اشتیاق وصف ناپذیری به شناخت راویان و [[محدثان]] و نقل اخبار [[اهلبیت (علیه السلام)]] داشت، شیفته [[حاج میرزا حسین نوری]] (متوفای 1320ق) گشت و در درس او شرکت جست. <ref>واعظ خیابانی، میرزا علی، علمای معاصر، ص 181، به کوشش عقیقی بخشایشی، نوید اسلام، قم، 1382 ش</ref> شیخ عباس قمی بر آن بود تا آنچه را از استاد فرا میگیرد بی کم و کاست بنویسد و همانند استاد، بازگویش کند. به همین سبب طولی نکشید که به کمک حافظه قوی و تلاش پیگیر به مقام و منزلت والایی در نزد استاد خود دست یافت؛ تا آنجا که در همان ایام نسخه برداریِ [[مستدرک الوسائل]] را در اختیار گرفت. | از آنجا که شیخ عباس اشتیاق وصف ناپذیری به شناخت راویان و [[محدثان]] و نقل اخبار [[اهل بیت (علیهم السلام)|اهلبیت (علیه السلام)]] داشت، شیفته [[میرزا حسین نوری|حاج میرزا حسین نوری]] (متوفای 1320ق) گشت و در درس او شرکت جست. <ref>واعظ خیابانی، میرزا علی، علمای معاصر، ص 181، به کوشش عقیقی بخشایشی، نوید اسلام، قم، 1382 ش</ref> شیخ عباس قمی بر آن بود تا آنچه را از استاد فرا میگیرد بی کم و کاست بنویسد و همانند استاد، بازگویش کند. به همین سبب طولی نکشید که به کمک حافظه قوی و تلاش پیگیر به مقام و منزلت والایی در نزد استاد خود دست یافت؛ تا آنجا که در همان ایام نسخه برداریِ [[مستدرک الوسائل]] را در اختیار گرفت. | ||
[[محدث قمی]] درک محضر این استاد بزرگ را لطف خداوند میداند و مینویسد: «... پس [[خداوند]] متعال ملازمت [[ثقة الاسلام نوری طبرسی]] را به من منّت گذارد، [[مستدرک الوسائل]] را برای او نسخه برداری کردم که برای چاپ به [[ایران]] فرستاده شد». <ref>واعظ خیابانی، میرزا علی، علمای معاصر، ص 181 و 182، به کوشش عقیقی بخشایشی، نوید اسلام، قم، 1382 ش</ref> | [[محدث قمی]] درک محضر این استاد بزرگ را لطف خداوند میداند و مینویسد: «... پس [[خداوند]] متعال ملازمت [[ثقة الاسلام نوری طبرسی]] را به من منّت گذارد، [[مستدرک الوسائل]] را برای او نسخه برداری کردم که برای چاپ به [[ایران]] فرستاده شد». <ref>واعظ خیابانی، میرزا علی، علمای معاصر، ص 181 و 182، به کوشش عقیقی بخشایشی، نوید اسلام، قم، 1382 ش</ref> | ||
خط ۴۱: | خط ۴۱: | ||
شیخ عباس قمی در زمان خود یکی از مربّیان بزرگ و معلّمان اخلاق اسلامی در میان مردم و حوزههای علمیه شناخته میشده و در کلیه اخلاق حسنه و ملکات فاضله انسانی برجسته بود. در مسیری که می رفت اگر کوچکترین شبهه ای در دلش رخنه می کرد که قدمش برای خدا نیست یا وسوسه ای قلبش را می لرزاند بدون هیچ تأمل، از آنجا باز میگشت. | شیخ عباس قمی در زمان خود یکی از مربّیان بزرگ و معلّمان اخلاق اسلامی در میان مردم و حوزههای علمیه شناخته میشده و در کلیه اخلاق حسنه و ملکات فاضله انسانی برجسته بود. در مسیری که می رفت اگر کوچکترین شبهه ای در دلش رخنه می کرد که قدمش برای خدا نیست یا وسوسه ای قلبش را می لرزاند بدون هیچ تأمل، از آنجا باز میگشت. | ||
یکی از ویژگیهای اخلاقی ایشان این بود که علاقه زیادی به مطالعه و نوشتن داشته است. هم درس و هم دوره اش [[آیت اللَّه شیخ آقا بزرگ تهرانی]]، در بارۀ او می نویسد: «... او پیوسته سرگرم کار بود، عشق شدید به نوشتن، بحث و تحقیق داشت. هیچ چیز او را از این شوق و عشق منصرف نمی کرد و مانعی در این راه نمی شناخت». | یکی از ویژگیهای اخلاقی ایشان این بود که علاقه زیادی به مطالعه و نوشتن داشته است. هم درس و هم دوره اش [[شیخ آقا بزرگ تهرانی|آیت اللَّه شیخ آقا بزرگ تهرانی]]، در بارۀ او می نویسد: «... او پیوسته سرگرم کار بود، عشق شدید به نوشتن، بحث و تحقیق داشت. هیچ چیز او را از این شوق و عشق منصرف نمی کرد و مانعی در این راه نمی شناخت». | ||
یکی دیگر از خصلت های پسندیده آن مرحوم پایبندی به [[نماز شب]] و [[شب زنده داری]] و قرائت قرآن و تلاوت [[ادعیه]] و اوراد و اذکار مأثور، از [[ائمه معصومین (علیه السلام)]] بود و در این مورد فرزند بزرگش میگوید: «تا آنجا که من به خاطر دارم بیداری آخر شب از آن مرحوم فوت نشد، حتی در سفرها» او مانند [[شیخ طوسی]] که نخست خود به [[مصباح المتهجد]] عمل کرد، قبل از دیگران خود به مفاتیح الجنان عمل می کرد. | یکی دیگر از خصلت های پسندیده آن مرحوم پایبندی به [[نماز شب]] و [[شب زنده داری]] و قرائت قرآن و تلاوت [[دعا|ادعیه]] و اوراد و اذکار مأثور، از [[ائمه معصومین(ع)|ائمه معصومین (علیه السلام)]] بود و در این مورد فرزند بزرگش میگوید: «تا آنجا که من به خاطر دارم بیداری آخر شب از آن مرحوم فوت نشد، حتی در سفرها» او مانند [[شیخ طوسی]] که نخست خود به [[مصباح المتهجد]] عمل کرد، قبل از دیگران خود به مفاتیح الجنان عمل می کرد. | ||
یکی دیگر از ملکات روحی و سجایای اخلاقی آن مرحوم، تواضع بسیار و همه جانبه ای بود که از خود نشان می داد، در خانه و مدرسه و خیابان، هر کس را که می دیدند خاصه علما و از بین آنان بیشتر به کسانی که با [[حدیث]] و اخبار [[اهل بیت (علیه السلام)]] سر و کار داشتند فروتنی می نمود و هیچ گاه در مجالسی که وارد می شد در صدر مجلس نمی نشست و هرگز خود را بر دیگران مقدم نمی داشت. آثار صدق و صفا از رخسار و رفتار وی هویدا بود. <ref>بخش ویژگیهای اخلاقی این مقاله، برگرفته شده از: مجله نورعلم، دوره دوم، شماره دوم، شماره مسلسل 14، با عنوان: «نجوم امت» (11): آیة اللّه حاج شیخ عباس قمی (رحمه الله) با اضافات و اصلاحات، ص 24- 27. ر. ک: مرکز کامپیوتری اسلامی نور، نرم افزار محدث قمی، شناخت نامه محدث قمی، ص 24- 27</ref> | یکی دیگر از ملکات روحی و سجایای اخلاقی آن مرحوم، تواضع بسیار و همه جانبه ای بود که از خود نشان می داد، در خانه و مدرسه و خیابان، هر کس را که می دیدند خاصه علما و از بین آنان بیشتر به کسانی که با [[حدیث]] و اخبار [[اهل بیت (علیهم السلام)|اهل بیت (علیه السلام)]] سر و کار داشتند فروتنی می نمود و هیچ گاه در مجالسی که وارد می شد در صدر مجلس نمی نشست و هرگز خود را بر دیگران مقدم نمی داشت. آثار صدق و صفا از رخسار و رفتار وی هویدا بود. <ref>بخش ویژگیهای اخلاقی این مقاله، برگرفته شده از: مجله نورعلم، دوره دوم، شماره دوم، شماره مسلسل 14، با عنوان: «نجوم امت» (11): آیة اللّه حاج شیخ عباس قمی (رحمه الله) با اضافات و اصلاحات، ص 24- 27. ر. ک: مرکز کامپیوتری اسلامی نور، نرم افزار محدث قمی، شناخت نامه محدث قمی، ص 24- 27</ref> | ||
== آثار و تألیفات شیخ عباس قمی == | == آثار و تألیفات شیخ عباس قمی == | ||
خط ۵۲: | خط ۵۲: | ||
# کلمات لطیفه (در [[علم اخلاق]]) | # کلمات لطیفه (در [[علم اخلاق]]) | ||
# الدرّ النظیم فی لغات القرآن العظیم <ref>عقیقی بخشایشی، عبدالرحیم، طبقات مفسران شیعه، ص 854، نوید اسلام، قم، چاپ چهارم، 1387ش</ref> | # الدرّ النظیم فی لغات القرآن العظیم <ref>عقیقی بخشایشی، عبدالرحیم، طبقات مفسران شیعه، ص 854، نوید اسلام، قم، چاپ چهارم، 1387ش</ref> | ||
# کحل البصر فی سیرة سید البشر؛ <ref>این کتاب، توسط محمد محمدی اشتهاردی، تحت عنوان «سیرت پیامبر اعظم و مهربان» به زبان فارسی ترجمه شده است؛ محمدی اشتهاردی، محمد، سیرت پیامبر اعظم و مهربان، انتشارات ناصر، قم، چاپ اول، 1385ش</ref> یعنی سرمه چشم، پیرامون زندگی سرور | # کحل البصر فی سیرة سید البشر؛ <ref>این کتاب، توسط محمد محمدی اشتهاردی، تحت عنوان «سیرت پیامبر اعظم و مهربان» به زبان فارسی ترجمه شده است؛ محمدی اشتهاردی، محمد، سیرت پیامبر اعظم و مهربان، انتشارات ناصر، قم، چاپ اول، 1385ش</ref> یعنی سرمه چشم، پیرامون زندگی سرور انسانها [[پیامبر اسلام (ص)|پیامبر اسلام (صلی الله علیه)]] | ||
# کتاب نقد [[الوسائل]] (مختصر کتاب [[وسائل الشیعه]] [[شیخ حر عاملی]]) | # کتاب نقد [[الوسائل]] (مختصر کتاب [[وسائل الشیعه]] [[شیخ حر عاملی]]) | ||
# شرح حکم نهجالبلاغه (شرح کلمات قصار [[امام علی(علیه السلام)]] در [[نهجالبلاغه]]) | # شرح حکم نهجالبلاغه (شرح کلمات قصار [[امام علی|امام علی(علیه السلام)]] در [[نهجالبلاغه]]) | ||
# وقایع الایام (فیض العلام فی عمل الشهور و وقایع الایام)؛ در این کتاب، علاوه بر وقایع و حوادث تاریخی، به اعمال روزها و | # وقایع الایام (فیض العلام فی عمل الشهور و وقایع الایام)؛ در این کتاب، علاوه بر وقایع و حوادث تاریخی، به اعمال روزها و ماههای قمری نیز پرداخته شده است. <ref>شیخ آقا بزرگ تهرانی، محمد محسن، الذریعة إلی تصانیف الشیعة، ج 16، ص 408؛ و ج 25، ص 128، نشر اسماعیلیان، کتابخانه اسلامیه، قم، تهران، 1408ق</ref> | ||
# سفینة البحار؛ <ref>شیخ آقا بزرگ تهرانی، محمد محسن، الذریعة إلی تصانیف الشیعة، ج 16، ص 408؛ و ج 12، ص 195، نشر اسماعیلیان، کتابخانه اسلامیه، قم، تهران، 1408ق</ref> این کتاب، فهرست موضوعی [[بحارالانوار]] [[علامه مجلسی]] است. ایشان آن را در دو جلد تنظیم نموده و در جهت آسان نمودن مراجعه به بحارالانوار نوشته است. | # سفینة البحار؛ <ref>شیخ آقا بزرگ تهرانی، محمد محسن، الذریعة إلی تصانیف الشیعة، ج 16، ص 408؛ و ج 12، ص 195، نشر اسماعیلیان، کتابخانه اسلامیه، قم، تهران، 1408ق</ref> این کتاب، فهرست موضوعی [[بحارالانوار]] [[علامه مجلسی]] است. ایشان آن را در دو جلد تنظیم نموده و در جهت آسان نمودن مراجعه به بحارالانوار نوشته است. | ||
# مفاتیح الجنان؛ کتاب مشهوری که در اکثر [[مشاهد مشرف]] و خانههای [[شیعیان]] مورد استفاده بوده و به عربی نوشته شده و به فارسی نیز ترجمه گردیده است. این کتاب شریف در جایگاه خود کم نظیر است؛ زیرا بسیاری از [[دعاها]] و [[نوافل]] و [[مستحباب]] و [[زیارات ائمه اطهار(علیه السلام) | # مفاتیح الجنان؛ کتاب مشهوری که در اکثر [[مشاهد مشرف]] و خانههای [[شیعیان]] مورد استفاده بوده و به عربی نوشته شده و به فارسی نیز ترجمه گردیده است. این کتاب شریف در جایگاه خود کم نظیر است؛ زیرا بسیاری از [[دعا|دعاها]] و [[نوافل]] و [[مستحب|مستحباب]] و [[زیارت|زیارات]] ائمه اطهار(علیه السلام) را در یکجا گردآوری کرده و در دسترس همگان قرار داده است. | ||
# [[منتهی الآمال فی تاریخ النبی و الآل]]؛ <ref>شیخ آقا بزرگ تهرانی، محمد محسن، الذریعة إلی تصانیف الشیعة، ج 16، ص 408؛ وج 23، ص 9، نشر اسماعیلیان، کتابخانه اسلامیه، قم، تهران، 1408ق</ref> در زمینۀ زندگانی [[رسول اکرم (صلی الله علیه)]]، [[حضرت زهرا (سلام الله علیها)]] و [[ائمه اطهار(علیه السلام)]] و تاریخ ولادت و وفات و وقایع دوران آنها نوشته شده است. | # [[منتهی الآمال فی تاریخ النبی و الآل]]؛ <ref>شیخ آقا بزرگ تهرانی، محمد محسن، الذریعة إلی تصانیف الشیعة، ج 16، ص 408؛ وج 23، ص 9، نشر اسماعیلیان، کتابخانه اسلامیه، قم، تهران، 1408ق</ref> در زمینۀ زندگانی [[رسول اکرم (صلی الله علیه)]]، [[حضرت زهرا (سلام الله علیها)]] و [[ائمه اطهار(علیه السلام)]] و تاریخ ولادت و وفات و وقایع دوران آنها نوشته شده است. | ||
# [[منازل الآخره]]؛ <ref>شیخ آقا بزرگ تهرانی، محمد محسن، الذریعة إلی تصانیف الشیعة، ج 16، ص 408؛ و ج 22، ص 245، نشر اسماعیلیان، کتابخانه اسلامیه، قم، تهران، 1408ق</ref> کتاب نفیسی است که مکرر چاپ شده و مراحل دشوار سفر آخرت را بر اساس روایات بررسی نموده و توشه لازم را یادآور شده است. | # [[منازل الآخره]]؛ <ref>شیخ آقا بزرگ تهرانی، محمد محسن، الذریعة إلی تصانیف الشیعة، ج 16، ص 408؛ و ج 22، ص 245، نشر اسماعیلیان، کتابخانه اسلامیه، قم، تهران، 1408ق</ref> کتاب نفیسی است که مکرر چاپ شده و مراحل دشوار سفر آخرت را بر اساس روایات بررسی نموده و توشه لازم را یادآور شده است. |