confirmed، مدیران
۳۷٬۲۱۴
ویرایش
جز (جایگزینی متن - ' می شد' به ' میشد') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۴۳: | خط ۴۳: | ||
|} | |} | ||
</div> | </div> | ||
'''ام سلمه''' یکی از همسران [[رسول خدا (ص)]] است که بعد از [[شهادت]] همسر اولش در حالی که بیست و پنج سال داشت به همسری پیامبر درآمد، [[مُرّة بن کعب]] جد مشترک [[پیامبر (ص)]] و ام سلمه میباشد. | |||
'''ام سلمه''' یکی از همسران [[رسول خدا(ص)]] است که بعد از [[شهادت]] همسر اولش در حالی که بیست و پنج سال داشت به همسری پیامبر درآمد، [[مُرّة بن کعب]] جد مشترک [[پیامبر(ص)]] و ام سلمه میباشد. | |||
وی در دوران حضور خود در کنار حضرت همواره حامی وی بود و در رویدادهای مختلف و رخدادها در کنار حضرت بود. خانه ام سلمه به سبب پختگی، تیزهوشی و درایت وی محل تصمیمگیری برخی امور بود و به سبب همین برخی از همسران رسول خدا(ص) نسبت به وی حسادت میکردند. | وی در دوران حضور خود در کنار حضرت همواره حامی وی بود و در رویدادهای مختلف و رخدادها در کنار حضرت بود. خانه ام سلمه به سبب پختگی، تیزهوشی و درایت وی محل تصمیمگیری برخی امور بود و به سبب همین برخی از همسران رسول خدا(ص) نسبت به وی حسادت میکردند. | ||
وی نقشهایی در [[شان نزول]] برخی از آیات داشته و راوی روایتهای فراوان بهویژه درباره رویدادهای تاریخی و نیز فضیلتهای [[اهلبیت]] | وی نقشهایی در [[شان نزول]] برخی از آیات داشته و راوی روایتهای فراوان بهویژه درباره رویدادهای تاریخی و نیز فضیلتهای [[اهلبیت]] (ع) بوده است. وی از کسانی است که در تشیع جنازه [[حضرت زهرا (س)]] شرکت کرده است. | ||
== نام و نسب ام سلمه == | |||
ام سلمه، کنیه یکی از [[امهات المؤمنین]] از همسران گرامی پیامبر اسلام(ص) است که نامش قبل از [[اسلام]]، هند، یا رمله بود. <ref> ابن عبدالبر، یوسف بن عبدالله، الاستیعاب فی معرفة الأصحاب، تحقیق، البجاوی، علی محمد، ج 4، ص 1920، بیروت، دار الجیل، چاپ اول، 1412ق</ref> پدرش سهیل <ref> ابن سعد کاتب واقدی، محمد بن سعد، الطبقات الکبری، تحقیق، عطا، محمد عبدالقادر، ج 8، ص 69، بیروت، دار الکتب العلمیة، چاپ اول، 1410ق</ref> و یا حذیفه با کنیه ابیمغیره، ملقب به زاد الرکب، <ref>الاستیعاب، ج 4، ص 1920؛ این لقب به جهت شهرتش در بخشش و کرم به وی داده شد</ref> از تیره [[بنیمخزوم]] از قبیله [[قریش]]<ref>ر. ک:مقاله قریش</ref> بود و مادرش نیز عاتکه نام داشت. <ref> ابن اثیر جزری، علی بن محمد، اسدالغابة فی معرفة الصحابة، ج 6، ص 340، بیروت، دار الفکر، 1409ق</ref> | ام سلمه، کنیه یکی از [[امهات المؤمنین]] از همسران گرامی پیامبر اسلام(ص) است که نامش قبل از [[اسلام]]، هند، یا رمله بود. <ref> ابن عبدالبر، یوسف بن عبدالله، الاستیعاب فی معرفة الأصحاب، تحقیق، البجاوی، علی محمد، ج 4، ص 1920، بیروت، دار الجیل، چاپ اول، 1412ق</ref> پدرش سهیل <ref> ابن سعد کاتب واقدی، محمد بن سعد، الطبقات الکبری، تحقیق، عطا، محمد عبدالقادر، ج 8، ص 69، بیروت، دار الکتب العلمیة، چاپ اول، 1410ق</ref> و یا حذیفه با کنیه ابیمغیره، ملقب به زاد الرکب، <ref>الاستیعاب، ج 4، ص 1920؛ این لقب به جهت شهرتش در بخشش و کرم به وی داده شد</ref> از تیره [[بنیمخزوم]] از قبیله [[قریش]]<ref>ر. ک:مقاله قریش</ref> بود و مادرش نیز عاتکه نام داشت. <ref> ابن اثیر جزری، علی بن محمد، اسدالغابة فی معرفة الصحابة، ج 6، ص 340، بیروت، دار الفکر، 1409ق</ref> | ||
=ازدواج اول ام سلمه= | == ازدواج اول ام سلمه == | ||
شوهر اوّل ام سلمه، أبی سلمة بن عبدالأسد، برادر [[رضاعی]] پیامبر بود <ref>الطبقات الکبری، ج 1، ص 87</ref> که در [[جنگ أحد]] مجروح شد و بعد از مدتی در اثر همین جراحت به شهادت رسید. <ref> الاستیعاب، ج 4، ص 1682</ref> | شوهر اوّل ام سلمه، أبی سلمة بن عبدالأسد، برادر [[رضاعی]] پیامبر بود <ref>الطبقات الکبری، ج 1، ص 87</ref> که در [[جنگ أحد]] مجروح شد و بعد از مدتی در اثر همین جراحت به شهادت رسید. <ref> الاستیعاب، ج 4، ص 1682</ref> | ||
خط ۶۲: | خط ۵۹: | ||
ام سلمه از همسر اولش چهار فرزند به نامهای عمر، سلمه، زینب و دره داشت. <ref>بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، تحقیق، زکار، سهیل، زرکلی، ج 1، 430، ریاض، بیروت، دار الفکر، چاپ اول، 1417ق</ref> | ام سلمه از همسر اولش چهار فرزند به نامهای عمر، سلمه، زینب و دره داشت. <ref>بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، تحقیق، زکار، سهیل، زرکلی، ج 1، 430، ریاض، بیروت، دار الفکر، چاپ اول، 1417ق</ref> | ||
=ازدواج ام سلمه با پیامبر | == ازدواج ام سلمه با پیامبر == | ||
ام سلمه قصد داشت بعد از ابوسلمه دیگر با کسی ازدواج ننماید؛ اما خود ابوسلمه وی را از این کار بازداشت و به وی سفارش کرد تا بعد از او همسری برگزیند. <ref>الإصابة، ج 8، ص 343</ref> ام سلمه که جواب خواستگارانی؛ مانند [[ابوبکر]]<ref>ر. ک:مقاله ابوبکر</ref> و [[عمر]]<ref>ر. ک:مقاله عمر</ref> را رد کرده بود. در جواب خواستگاری پیامبر(ص) گفت که من زن غیرتمندی هستم (نمیتوانم دیگر همسران شوهرم را تحمل کنم، نمیتوانم غیر از شوهر اول کسی را به عنوان شوهر برگزینم و یا... ) و کودکان خردسالی هم دارم و هیچیک از اولیای من نیز در اینجا حضور ندارند! | ام سلمه قصد داشت بعد از ابوسلمه دیگر با کسی ازدواج ننماید؛ اما خود ابوسلمه وی را از این کار بازداشت و به وی سفارش کرد تا بعد از او همسری برگزیند. <ref>الإصابة، ج 8، ص 343</ref> ام سلمه که جواب خواستگارانی؛ مانند [[ابوبکر]]<ref>ر. ک:مقاله ابوبکر</ref> و [[عمر]]<ref>ر. ک:مقاله عمر</ref> را رد کرده بود. در جواب خواستگاری پیامبر(ص) گفت که من زن غیرتمندی هستم (نمیتوانم دیگر همسران شوهرم را تحمل کنم، نمیتوانم غیر از شوهر اول کسی را به عنوان شوهر برگزینم و یا... ) و کودکان خردسالی هم دارم و هیچیک از اولیای من نیز در اینجا حضور ندارند! | ||
خط ۷۶: | خط ۷۲: | ||
ام سلمه دست کم به مدت هفت سال با [[رسول خدا(ص)]] زندگی مشترک داشت؛ <ref>مستوفی قزوینی، حمد الله بن ابیبکر بن احمد، تاریخ گزیده، تحقیق، نوایی، عبدالحسین، ص 160، تهران، امیر کبیر، چاپ سوم، 1364ش</ref> اما از ایشان صاحب فرزند نشد. <ref>محمد بن اسحاق بن یسار، سیرة ابن اسحاق(کتاب السیر و المغازی)، ص 260، قم، دفتر مطالعات تاریخ و معارف اسلامی، چاپ اول، 1410ق</ref> | ام سلمه دست کم به مدت هفت سال با [[رسول خدا(ص)]] زندگی مشترک داشت؛ <ref>مستوفی قزوینی، حمد الله بن ابیبکر بن احمد، تاریخ گزیده، تحقیق، نوایی، عبدالحسین، ص 160، تهران، امیر کبیر، چاپ سوم، 1364ش</ref> اما از ایشان صاحب فرزند نشد. <ref>محمد بن اسحاق بن یسار، سیرة ابن اسحاق(کتاب السیر و المغازی)، ص 260، قم، دفتر مطالعات تاریخ و معارف اسلامی، چاپ اول، 1410ق</ref> | ||
=جایگاه ام سلمه نزد پیامبر | == جایگاه ام سلمه نزد پیامبر == | ||
پیامبر(ص) به این بانو علاقهای خاص داشت. این همسر پیامبر علاوه بر آنکه زنی زیباروی بود که موجب حسادت [[عایشه]]<ref>ر. ک:مقاله عایشه</ref> قرار میگرفت، بانویی عاقل و تیزبین بود که گاه پیامبر(ص) با او مشورت میکرد. <ref>صالحی دمشقی، محمد بن یوسف، سبل الهدی و الرشاد فی سیرة خیر العباد، ج 5، ص 79، بیروت، دار الکتب العلمیة، بیروت، چاپ اول، 1414ق</ref> | پیامبر(ص) به این بانو علاقهای خاص داشت. این همسر پیامبر علاوه بر آنکه زنی زیباروی بود که موجب حسادت [[عایشه]]<ref>ر. ک:مقاله عایشه</ref> قرار میگرفت، بانویی عاقل و تیزبین بود که گاه پیامبر(ص) با او مشورت میکرد. <ref>صالحی دمشقی، محمد بن یوسف، سبل الهدی و الرشاد فی سیرة خیر العباد، ج 5، ص 79، بیروت، دار الکتب العلمیة، بیروت، چاپ اول، 1414ق</ref> | ||
خط ۸۶: | خط ۸۱: | ||
همچنین گزارش شده است که پیامبر اسلام(ص) در جریان اجرای [[عقد اخوت]] میان مسلمانان، بین ام سلمه و صفیه نیز عقد اخوت برقرار نمود. <ref>ابن شهر آشوب مازندرانی، مناقب آل أبیطالب ع، ج 2، ص 185، قم، علامه، چاپ اول، 1379ق</ref> | همچنین گزارش شده است که پیامبر اسلام(ص) در جریان اجرای [[عقد اخوت]] میان مسلمانان، بین ام سلمه و صفیه نیز عقد اخوت برقرار نمود. <ref>ابن شهر آشوب مازندرانی، مناقب آل أبیطالب ع، ج 2، ص 185، قم، علامه، چاپ اول، 1379ق</ref> | ||
=ام سلمه در قرآن= | == ام سلمه در قرآن == | ||
نام و یاد بسیاری از افراد در قرآن ذکر شده که برخی از آنان افتخار را برای خود جاودانه کردهاند و برخی دیگر نامشان در ردیف بدکاران و ستمگران، ماندگار شده است. در این میان، ام سلمه بانویی است که آیاتی چند در مورد او نازل شده است و مفسران در شأن نزول برخی از آیات، به او اشاره نمودهاند: | نام و یاد بسیاری از افراد در قرآن ذکر شده که برخی از آنان افتخار را برای خود جاودانه کردهاند و برخی دیگر نامشان در ردیف بدکاران و ستمگران، ماندگار شده است. در این میان، ام سلمه بانویی است که آیاتی چند در مورد او نازل شده است و مفسران در شأن نزول برخی از آیات، به او اشاره نمودهاند: | ||
خط ۱۰۲: | خط ۹۶: | ||
«یا اَیُّهَا الَّذینَ آمَنوُا لا یَسْخَرْ قَوْمٌ مِنْ قَوْمٍ عَسی اَنْ یَکوُنوُا خَیْرا مِنْهُم، وَ لا نِساء مِنْ نِساءٍ عَسی أَنْ یَکُنَّ خَیْرا مِنْهُنَّ.» <ref>حجرات/11</ref> «ای کسانی که ایمان آوردید، گروهی از شما، گروه دیگر را مسخره نکند؛ چه بسا از آنها بهتر باشند و هیچ یک از زنان، زنان دیگر را مسخره نکند، چرا که شاید، آن زنان، از مسخره کنندگان بهتر باشند.» | «یا اَیُّهَا الَّذینَ آمَنوُا لا یَسْخَرْ قَوْمٌ مِنْ قَوْمٍ عَسی اَنْ یَکوُنوُا خَیْرا مِنْهُم، وَ لا نِساء مِنْ نِساءٍ عَسی أَنْ یَکُنَّ خَیْرا مِنْهُنَّ.» <ref>حجرات/11</ref> «ای کسانی که ایمان آوردید، گروهی از شما، گروه دیگر را مسخره نکند؛ چه بسا از آنها بهتر باشند و هیچ یک از زنان، زنان دیگر را مسخره نکند، چرا که شاید، آن زنان، از مسخره کنندگان بهتر باشند.» | ||
=وفاداری ام سلمه نسبت به اهلبیت | == وفاداری ام سلمه نسبت به اهلبیت == | ||
وی از میان همسران پیامبر، ارادت ویژهای به [[حضرت فاطمه(س)]] و فرزندانش داشت، به گونهای که زمان وضع حمل حضرت فاطمه(س) حاضر بود و به فرمان پیامبر(ص) در گوش فرزندش [[امام حسن(ع)]]<ref>ر. ک:مقاله امام حسن(ع)</ref> [[اذان]] و [[اقامه]] گفت. <ref>مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج 43، ص 255، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ دوم، 1403ق</ref> | وی از میان همسران پیامبر، ارادت ویژهای به [[حضرت فاطمه(س)]] و فرزندانش داشت، به گونهای که زمان وضع حمل حضرت فاطمه(س) حاضر بود و به فرمان پیامبر(ص) در گوش فرزندش [[امام حسن(ع)]]<ref>ر. ک:مقاله امام حسن(ع)</ref> [[اذان]] و [[اقامه]] گفت. <ref>مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج 43، ص 255، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ دوم، 1403ق</ref> | ||
این بانوی گرامی، بعد از رحلت رسول خدا(ص) همواره در کنار اهلبیت(ع) بود و در حمایت از آنها میکوشید، تا آنجا که در جریان مصادره [[فدک]] از حضرت زهرا(س) دفاع کرد و در آن سال از عطا محروم ماند. <ref>طبری آملی، محمد بن جریر، دلائل الامامة، ص 124، قم، بعثت، چاپ اول، 1413ق</ref> | این بانوی گرامی، بعد از رحلت رسول خدا(ص) همواره در کنار اهلبیت(ع) بود و در حمایت از آنها میکوشید، تا آنجا که در جریان مصادره [[فدک]] از حضرت زهرا(س) دفاع کرد و در آن سال از عطا محروم ماند. <ref>طبری آملی، محمد بن جریر، دلائل الامامة، ص 124، قم، بعثت، چاپ اول، 1413ق</ref> | ||
او همچنین با نقل سخنان رسول خدا(ص)، [[ولایت]] [[امام علی(ع)]] | او همچنین با نقل سخنان رسول خدا(ص)، [[ولایت]] [[امام علی (ع)]] و منزلت ایشان نزد پیامبر را به مسلمانان یادآور میشد. <ref>بحار الأنوار، ج 22، ص 222</ref> | ||
هنگام [[بیعت]] گرفتن اجباری از امام علی(ع)، وی به همراه ام ایمن نوبیه همسر دیگر پیامبر(ص)، اجبارکنندگان را به حسادت متهم ساختند. <ref>هلالی، سلیم بن قیس، کتاب سلیم بن قیس الهلالی، محقق، مصحح، انصاری زنجانی خوئینی، محمد، ج 2، ص 867، قم، نشر الهادی، چاپ اول، 1405ق</ref> | هنگام [[بیعت]] گرفتن اجباری از امام علی(ع)، وی به همراه ام ایمن نوبیه همسر دیگر پیامبر (ص)، اجبارکنندگان را به حسادت متهم ساختند. <ref>هلالی، سلیم بن قیس، کتاب سلیم بن قیس الهلالی، محقق، مصحح، انصاری زنجانی خوئینی، محمد، ج 2، ص 867، قم، نشر الهادی، چاپ اول، 1405ق</ref> | ||
گزارشهای دیگری نیز در این زمینه وجود دارد که تطبیق آن با دیگر حوادث دشوار است. به عنوان نمونه گزارش شده است: | گزارشهای دیگری نیز در این زمینه وجود دارد که تطبیق آن با دیگر حوادث دشوار است. به عنوان نمونه گزارش شده است: | ||
الف) پیامبر اسلام(ص) بعد از ازدواج با ام سلمه، مسئولیت نگهداری [[حضرت زهرا(س)]] را به ایشان سپرد. <ref>دلائل الامامة، ص 82</ref> | الف) پیامبر اسلام(ص) بعد از ازدواج با ام سلمه، مسئولیت نگهداری [[حضرت زهرا (س)]] را به ایشان سپرد. <ref>دلائل الامامة، ص 82</ref> | ||
ب) در جریان عروسی حضرت زهرا(س) در میان همسران پیامبر(ص) گفتوگو شد که مراسم در خانه کدام یک از آنها باشد که در نهایت، منزل ام سلمه انتخاب شد. <ref>بحار الانوار، ج 43، ص 95</ref> | ب) در جریان عروسی حضرت زهرا(س) در میان همسران پیامبر (ص) گفتوگو شد که مراسم در خانه کدام یک از آنها باشد که در نهایت، منزل ام سلمه انتخاب شد. <ref>بحار الانوار، ج 43، ص 95</ref> | ||
=امین و مورد اعتماد اهلبیت= | == امین و مورد اعتماد اهلبیت == | ||
اعتماد اهلبیت(ع) به این بانو آنچنان بود که حضرت فاطمه(س) وصیت کرد تا ام سلمه در مراسم خاکسپاریاش حضور داشته باشد؛ لذا وی از محل دفن آنحضرت آگاه بود. <ref>دلائل الإمامة، ص 133</ref> و دهها سال بعد [[امام حسین (ع)]] هنگام خارجشدن از مدینه، وصیتنامه و دیگر امانتها را به وی سپرد و از او خواست هرگاه فرزندش نزد وی آمد، آنها را به او تحویل دهد. پس از شهادت امام حسین(ع) زمانی که [[امام سجاد]] به دیدن ام سلمه آمد، آن امانتها را به حضرتشان بازگرداند<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، آخوندی، محمد، ج 1، ص 304، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق</ref>. | |||
اعتماد اهلبیت(ع) به این بانو آنچنان بود که حضرت فاطمه(س) وصیت کرد تا ام سلمه در مراسم خاکسپاریاش حضور داشته باشد؛ لذا وی از محل دفن آنحضرت آگاه بود. <ref>دلائل الإمامة، ص 133</ref> و دهها سال بعد [[امام حسین(ع)]] | |||
== ام سلمه راوی احادیث و روایات == | |||
از ام سلمه احادیث و روایات زیادی از [[شیعه]] و [[اهلسنت]] در زمینههای مختلف تاریخی، اخلاقی، فضیلت اهلبیت(ع) و... نقل شده است. <ref>الإصابة فی تمییز الصحابة، ج 8، ص 344</ref> | از ام سلمه احادیث و روایات زیادی از [[شیعه]] و [[اهلسنت]] در زمینههای مختلف تاریخی، اخلاقی، فضیلت اهلبیت(ع) و... نقل شده است. <ref>الإصابة فی تمییز الصحابة، ج 8، ص 344</ref> | ||
وی احادیث مهمی؛ مانند حدیث کساء، <ref>کافی، ج 1، ص 287</ref> حدیث «عَلِی مَعَ الْقُرْآنِ وَ الْقُرْآنُ مَعَهُ»؛ <ref> ابن بابویه الرازی، منتجب الدین علی بن عبیدالله، الأربعون حدیثا عن أربعین شیخا من أربعین صحابیا فی فضائل الإمام أمیر المؤمنین ع، ص 73، قم، مدرسة الإمام المهدی(عج)، چاپ اول، 1408ق</ref> حدیث «مَنْ کنْتُ مَوْلَاهُ فَعَلِی مَوْلَاهُ»، <ref> شیخ مفید، الاختصاص، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، محرمی زرندی، محمود، ص 79، قم، المؤتمر العالمی لالفیة الشیخ المفید، چاپ اول، 1413ق</ref> خبر شهادت امام حسین(ع) در [[کربلا]] <ref>شیخ مفید، الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، ج 2، ص 130، قم، کنگره شیخ مفید، چاپ اول، 1413ق</ref> و... را روایت نمود. | وی احادیث مهمی؛ مانند حدیث کساء، <ref>کافی، ج 1، ص 287</ref> حدیث «عَلِی مَعَ الْقُرْآنِ وَ الْقُرْآنُ مَعَهُ»؛ <ref> ابن بابویه الرازی، منتجب الدین علی بن عبیدالله، الأربعون حدیثا عن أربعین شیخا من أربعین صحابیا فی فضائل الإمام أمیر المؤمنین ع، ص 73، قم، مدرسة الإمام المهدی(عج)، چاپ اول، 1408ق</ref> حدیث «مَنْ کنْتُ مَوْلَاهُ فَعَلِی مَوْلَاهُ»، <ref> شیخ مفید، الاختصاص، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، محرمی زرندی، محمود، ص 79، قم، المؤتمر العالمی لالفیة الشیخ المفید، چاپ اول، 1413ق</ref> خبر شهادت امام حسین(ع) در [[کربلا]] <ref>شیخ مفید، الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، ج 2، ص 130، قم، کنگره شیخ مفید، چاپ اول، 1413ق</ref> و... را روایت نمود. | ||
=وفات ام سلمه= | == وفات ام سلمه == | ||
تاریخ تولد ام سلمه مشخص نیست، اما در برخی کتب، وفات وی را در [[رمضان]] و یا شوال سال 59، <ref> الاستیعاب، ج 4، ص 1921</ref> سال 60 و یا در اوائل خلافت یزید گزارش کردهاند. <ref> الاستیعاب، ج 4، ص 1921</ref> | تاریخ تولد ام سلمه مشخص نیست، اما در برخی کتب، وفات وی را در [[رمضان]] و یا شوال سال 59، <ref> الاستیعاب، ج 4، ص 1921</ref> سال 60 و یا در اوائل خلافت یزید گزارش کردهاند. <ref> الاستیعاب، ج 4، ص 1921</ref> | ||