صحیفه سجادیه (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'پایین تر' به 'پایین‌تر')
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۲: خط ۲۲:
|}
|}
</div>
</div>
'''صحیفه سجادیه''' مجموعه دعاهایی است که [[امام سجاد|امام زین‌العابدین (ع)]] انشا فرموده‌‌اند و فرزندشان [[امام محمد باقر]] (ع) و نیز برادرش زید بن علی آنها را نوشته‌‌اند و [[امام جعفر صادق]] (ع) نیز در مجلس حاضر بوده و آنها را می‌شنیده است. از صحیفه سجادیه که سند آن به امام سجاد (ع) منتهی می‌شود، به اخت القرآن و انجیل اهل البیت (ع) و زبور آل محمد (ع) و صحیفه کامله تعبیر شده است.


'''صحیفه سجادیه''' مجموعه دعاهایی است که [[امام سجاد|امام زین‌العابدین (ع)]] انشا فرموده‌‌اند و فرزندشان [[امام محمد باقر]] (ع)<ref>ر. ک:مقاله امام باقر (ع)</ref> و نیز برادرش زید بن علی آنها را نوشته‌‌اند و [[امام جعفر صادق]]<ref>ر. ک: مقاله امام جعفر صادق</ref> (ع) نیز در مجلس حاضر بوده و آنها را می‌شنیده است. از صحیفه سجادیه که سند آن به امام سجاد (ع) منتهی می‌شود، به اخت القرآن و انجیل اهل البیت<ref>ر. ک: مقاله اهل بیت</ref> (ع) و زبور آل محمد (ع) و صحیفه کامله تعبیر شده است.
== نام‌های دیگر صحیفه سجادیه ==
به باور برخی صاحب‌ نظران [[مسلمان]] «صحیفه سجادیه» پس از [[قرآن]] و [[نهج‌البلاغه]] بزرگ‌ترین گنجینه حقایق و معارف الهی است و بدین رو، به آن «اخت القرآن» (خواهر قرآن)، «انجیل اهل بیت»، «زبور آل محمد» و «صحیفه کامله» لقب داده‌اند<ref>آقا بزرگ تهرانی، الذریعه، ۱۴۰۳ق، ج۱۵، ص۱۸-۱۹</ref>.


=نام‌های دیگر صحیفه سجادیه=
گفته‌اند علت نام‌گذاری این کتاب به «صحیفه کامله» این است که نزد [[زیدیه]] نسخه‌ای از صحیفه وجود دارد که کامل نیست، بلکه در حدود نصف صحیفه کامله است. به همین سبب، [[امامیه]] صحیفه موجود نزد خویش را صحیفه کامله گویند<ref>مقدمه مرعشی نجفی بر صحیفه، ص۴۶ مقدمه</ref>.


به باور برخی صاحب‌ نظران [[مسلمان]] «صحیفه سجادیه» پس از [[قرآن]] و [[نهج‌البلاغه]] بزرگ‌ترین گنجینه حقایق و معارف الهی است و بدین رو، به آن «اخت القرآن» (خواهر قرآن)، «انجیل اهل بیت»، «زبور آل محمد» و «صحیفه کامله» لقب داده‌اند. <ref>آقا بزرگ تهرانی، الذریعه، ۱۴۰۳ق، ج۱۵، ص۱۸-۱۹</ref>
== ویژگی‌هاصحیفه سجادیه ==
 
این کتاب به «انجیل اهل بیت» و «زبور آل محمد» و «اخت القرآن» معروف است<ref> معالم العلماء، ص ۱۳۵</ref>. این کتاب اگرچه در موضوع [[دعا]] و [[نیایش]] است، ولی شامل بسیاری از علوم و معارف اسلامی و عرفانی، و قوانین و احکام شرعی و مسائل حساس سیاسی و اجتماعی و تربیتی و اخلاقی است که در شکل و قالب دعا امام سجاد(ع) بدانها اشاره کرده‌است<ref>«کتاب صحیفه سجادیه». کتابخانه طهور. دریافت‌شده در ۱۵ دی ۱۳۸۶</ref>.
گفته‌اند علت نام‌گذاری این کتاب به «صحیفه کامله» این است که نزد [[زیدیه]] نسخه‌ای از صحیفه وجود دارد که کامل نیست، بلکه در حدود نصف صحیفه کامله است. به همین سبب، [[امامیه]] صحیفه موجود نزد خویش را صحیفه کامله گویند. <ref>مقدمه مرعشی نجفی بر صحیفه، ص۴۶ مقدمه</ref>
 
=ویژگی‌هاصحیفه سجادیه=
 
این کتاب به «انجیل اهل بیت» و «زبور آل محمد» و «اخت القرآن» معروف است. <ref> معالم العلماء، ص ۱۳۵</ref> این کتاب اگرچه در موضوع [[دعا]] و [[نیایش]] است، ولی شامل بسیاری از علوم و معارف اسلامی و عرفانی، و قوانین و احکام شرعی و مسائل حساس سیاسی و اجتماعی و تربیتی و اخلاقی است که در شکل و قالب دعا امام سجاد(ع) بدانها اشاره کرده‌است. <ref>«کتاب صحیفه سجادیه». کتابخانه طهور. دریافت‌شده در ۱۵ دی ۱۳۸۶</ref>
 
=مباحث صحیفه سجادیه=


== مباحث صحیفه سجادیه ==
#
#
# مسائل اعتقادی: «توحید خالص، [[اسماء الله]]، نبوت و محبت به نبی مکرم، [[پیامبر اسلام (ص)]]، ‌ [[امامت]]، [[معاد]]»
# مسائل اعتقادی: «توحید خالص، [[اسماء الله]]، نبوت و محبت به نبی مکرم، [[پیامبر اسلام (ص)]]، ‌ [[امامت]]، [[معاد]]»
خط ۶۴: خط ۶۰:
# مسائل مربوط به بهداشت و سلامت جسم و آرامش روانی
# مسائل مربوط به بهداشت و سلامت جسم و آرامش روانی
#
#
# مسائل نظامی و یک سلسله مباحث دیگر. <ref> الدلیل الی موضوعات الصحیفه السجادیه، محمد حسین المظفر</ref>
# مسائل نظامی و یک سلسله مباحث دیگر<ref> الدلیل الی موضوعات الصحیفه السجادیه، محمد حسین المظفر</ref>.
 
=صحیفه سجادیه و اندیشمندان شیعه=
 
با توجه به شرح‌هایی که توسط بزرگان شیعه مانند: سید علی خان، [[فیض کاشانی]]، [[شیخ بهایی]]<ref>ر. ک:مقاله شیخ بهایی</ref>، [[میرداماد]] بر صحیفه نوشته شده است، در می‌یابیم، این کتاب در نگاه [[شیعیان]] خیلی اهمیت دارد، که به برخی از موارد اشاره می‌شود.
 
== هدیه امام عصر(عج) ==


[[محمدتقی مجلسی]]<ref>ر. ک:مقاله محمدتقی مجلسی</ref> در شرح احوال خود می‌نویسد:
== صحیفه سجادیه و اندیشمندان شیعه ==
با توجه به شرح‌هایی که توسط بزرگان شیعه مانند: سید علی خان، [[فیض کاشانی]]، [[شیخ بهایی]]، [[میرداماد]] بر صحیفه نوشته شده است، در می‌یابیم، این کتاب در نگاه [[شیعیان]] خیلی اهمیت دارد، که به برخی از موارد اشاره می‌شود.


«در اوایل جوانی به جهت برخی از مشکلات به [[امام زمان(عج)]] توسل جستم. ایشان در مکاشفه‌ای مرا به صحیفه ارجاع دادند. بعد از انس با این کتاب همه مشکلاتم حل شد و به تبلیغ این کتاب در [[اصفهان]] پرداختم. در نتیجه در خانه‌های مردم اصفهان، در کنار قرآن یک نسخه از صحیفه هم یافت می‌شد و به برکت انس مردم با این اثر، نیمی از مردم اصفهان [[مستجاب الدعوه]] شده بودند». <ref>مجلسی، روضه المتقین، ۱۴۰۶ق، ج۱۴، ص۳۸۲</ref>
=== هدیه امام عصر ===


== کتاب درسی حوزه ==
[[محمدتقی مجلسی]] در شرح احوال خود می‌نویسد:


عزالدین جزائری در مقدمه شرح صحیفه سجادیه می‌نویسد: «برخی ازبزرگان حوزه‌های علمیه هندوستان، این کتاب را تدریس می‌کردند».<ref>جزائری، شرح الصحیفه السجادیه، ۱۴۰۲ق، ص۱۹</ref>
«در اوایل جوانی به جهت برخی از مشکلات به [[امام زمان(عج)]] توسل جستم. ایشان در مکاشفه‌ای مرا به صحیفه ارجاع دادند. بعد از انس با این کتاب همه مشکلاتم حل شد و به تبلیغ این کتاب در [[اصفهان]] پرداختم. در نتیجه در خانه‌های مردم اصفهان، در کنار قرآن یک نسخه از صحیفه هم یافت می‌شد و به برکت انس مردم با این اثر، نیمی از مردم اصفهان [[مستجاب الدعوه]] شده بودند»<ref>مجلسی، روضه المتقین، ۱۴۰۶ق، ج۱۴، ص۳۸۲</ref>.


== امام خمینی و صحیفه ==
=== کتاب درسی حوزه ===
عزالدین جزائری در مقدمه شرح صحیفه سجادیه می‌نویسد: «برخی ازبزرگان حوزه‌های علمیه هندوستان، این کتاب را تدریس می‌کردند<ref>جزائری، شرح الصحیفه السجادیه، ۱۴۰۲ق، ص۱۹</ref>.»


[[امام خمینی]] با صحیفه انس داشت. وقتی او را به [[ترکیه]] تبعید کردند، نامه‌ای به خانواده‌اش می‌نویسد و بعد از سفارش به صبر، درخواست فرستادن صحیفه را به آنکارا می‌کند. <ref> امام خمینی، صحیفه امام، ۱۳۸۹ش، ج۱ ص۴۲۸</ref>
=== امام خمینی و صحیفه ===
[[امام خمینی]] با صحیفه انس داشت. وقتی او را به [[ترکیه]] تبعید کردند، نامه‌ای به خانواده‌اش می‌نویسد و بعد از سفارش به صبر، درخواست فرستادن صحیفه را به آنکارا می‌کند<ref> امام خمینی، صحیفه امام، ۱۳۸۹ش، ج۱ ص۴۲۸</ref>.


وی به همراه اهدای یک جلد صحیفه به نوه‌اش، این کتاب را این‌گونه وصف می‌کند: «صحیفه کامله سجادیه، نمونه کامل قرآن صاعد است و از بزرگ‌ترین مناجات عرفانی در خلوتگاه انس است که دست ما کوتاه از نیل به برکات آن است؛ آن کتابی است الهی که از سرچشمه نور الله نشأت گرفته و طریقه سلوک اولیای بزرگ و اوصیای عظیم‌الشأن را به اصحاب خلوتگاه الهی می‌آموزد.  
وی به همراه اهدای یک جلد صحیفه به نوه‌اش، این کتاب را این‌گونه وصف می‌کند: «صحیفه کامله سجادیه، نمونه کامل قرآن صاعد است و از بزرگ‌ترین مناجات عرفانی در خلوتگاه انس است که دست ما کوتاه از نیل به برکات آن است؛ آن کتابی است الهی که از سرچشمه نور الله نشأت گرفته و طریقه سلوک اولیای بزرگ و اوصیای عظیم‌الشأن را به اصحاب خلوتگاه الهی می‌آموزد.  


کتاب شریفی است که سبک بیان معارف الهیه اصحاب معرفت را چون سبک قرآن کریم، بدون تکلف الفاظ در شیوه دعا و مناجات برای تشنگان معارف الهیه بیان می‌کند. این کتاب مقدس چون [[قرآن کریم]] سفره الهی است که در آن، همه گونه نعمت موجود است و هرکس به مقدار اشتهای معنوی خود از آن استفاده می‌کند. این کتاب همچون قرآن الهی ادقِّ(دقیق‌ترین) معارف غیبی که از تجلیات الهی در ملک و ملکوت و جبروت و لاهوت و ما فوق آن حاصل می‌شود، در ذهن من و تو نیاید و دست طلبکاران از حقایق آن کوتاه است، به شیوه خاص خود قطراتی که از دریای بیکران عرفان خود می‌چشاند و آنان را محو و نابود می‌کند...» <ref>امام خمینی، صحیفه امام، ۱۳۸۹ش، ج۲۱ ص۲۰۹</ref>
کتاب شریفی است که سبک بیان معارف الهیه اصحاب معرفت را چون سبک قرآن کریم، بدون تکلف الفاظ در شیوه دعا و مناجات برای تشنگان معارف الهیه بیان می‌کند. این کتاب مقدس چون [[قرآن کریم]] سفره الهی است که در آن، همه گونه نعمت موجود است و هرکس به مقدار اشتهای معنوی خود از آن استفاده می‌کند. این کتاب همچون قرآن الهی ادقِّ(دقیق‌ترین) معارف غیبی که از تجلیات الهی در ملک و ملکوت و جبروت و لاهوت و ما فوق آن حاصل می‌شود، در ذهن من و تو نیاید و دست طلب‌کاران از حقایق آن کوتاه است، به شیوه خاص خود قطراتی که از دریای بیکران عرفان خود می‌چشاند و آنان را محو و نابود می‌کند...<ref>امام خمینی، صحیفه امام، ۱۳۸۹ش، ج۲۱ ص۲۰۹</ref>.»
 
ایشان در وصیت نامه هم یادآور شدند: «ما مفتخریم که ادعیه حیات‌بخش که او را «قرآن صاعد» می‌خوانند از [[ائمه معصومین(ع)]] ما است. ما به [[مناجات شعبانیه]] [[امامان]] و [[دعای عرفات]] [[حسین بن علی(ع)]] و «صحیفه سجادیه» این زبور آل‌محمد و «صحیفه فاطمیه» که کتاب الهام شده از جانب خداوند تعالی به [[زهرای مرضیه]] است از ما است<ref>امام خمینی، صحیفه امام، ۱۳۸۹ش، ج۲۱ ص۳۹۲</ref>


=صحیفه سجادیه و اندیشمندان اهل سنت=
ایشان در وصیت نامه هم یادآور شدند: «ما مفتخریم که ادعیه حیات‌بخش که او را «قرآن صاعد» می‌خوانند از [[ائمه معصومین(ع)]] ما است. ما به [[مناجات شعبانیه]] [[امامان]] و [[دعای عرفات]] [[حسین بن علی(ع)]] و «صحیفه سجادیه» این زبور آل‌محمد و «صحیفه فاطمیه» که کتاب الهام شده از جانب خداوند تعالی به [[زهرای مرضیه]] است از ما است<ref>امام خمینی، صحیفه امام، ۱۳۸۹ش، ج۲۱ ص۳۹۲</ref>.»


== ابن شهر آشوب ==
== صحیفه سجادیه و اندیشمندان اهل سنت ==


«وقتی در [[بصره]]<ref>ر. ک مقاله بصره</ref> نزد یکی از بلغاء از فصاحت صحیفه کامله سخن به میان آمد، او گفت: من هم می‌توانم مانند آن را بر شما املاء و بیان کنم. آنگاه قلم برداشت و سر به زیر افکند [و هیچ جمله‌ای نتوانست به زبان آورد] و در همان حال سرافکندگی از دنیا رفت». <ref>مقدمه مرعشی نجفی، ص۱۳</ref>
=== ابن شهر آشوب ===


در ۱۳۵۳ق [[آیت‌الله مرعشی نجفی]] نسخه‌ای از صحیفه سجادیه را برای [[طنطاوی]] دانشمند اهل سنت و مؤلف تفسیر طنطاوی (مفتی اسکندریه) به [[قاهره]] فرستاد. وی پس از دریافت آن را با عبارت «گفتاری از کلام مخلوق برتر و از خالق پایین‌تر» ستود. <ref>مقدمه مرعشی نجفی، ص۳۷ مقدمه؛ ر. ک: پیشوایی، سیره پیشوایان، ص۲۷۰-۲۷۱</ref>  
«وقتی در [[بصره]] نزد یکی از بلغاء از فصاحت صحیفه کامله سخن به میان آمد، او گفت: من هم می‌توانم مانند آن را بر شما املاء و بیان کنم. آنگاه قلم برداشت و سر به زیر افکند هیچ جمله‌ای نتوانست به زبان آورد] و در همان حال سرافکندگی از دنیا رفت<ref>مقدمه مرعشی نجفی، ص۱۳</ref>».


== ابن جوزی ==
در ۱۳۵۳ق [[آیت‌الله مرعشی نجفی]] نسخه‌ای از صحیفه سجادیه را برای [[طنطاوی]] دانشمند اهل سنت و مؤلف تفسیر طنطاوی (مفتی اسکندریه) به [[قاهره]] فرستاد. وی پس از دریافت آن را با عبارت «گفتاری از کلام مخلوق برتر و از خالق پایین‌تر» ستود<ref>مقدمه مرعشی نجفی، ص۳۷ مقدمه؛ ر. ک: پیشوایی، سیره پیشوایان، ص۲۷۰-۲۷۱</ref>.


علی بن الحسین [[زین العابدین]] (ع) در املاء و انشاء و کیفیت سخن گفتن و خطاب و عرض حاجت به پیشگاه الهی بر مسلمین حق تعلیم دارد؛ زیرا اگر آن حضرت نبود، مسلمانان آیین سخن گفتن و عرض [[حوائج]] خود را به خدای متعال نمی‌دانستند؛ لذا آن [[امام]] به مردم آموخت که هنگام [[استغفار]] چگونه با خدا سخن بگویند و در موقع درخواست باران رحمت با چه زبانی از خداوند نزول باران بخواهند، و زمان ترس از دشمن چگونه به خدا پناه برده، دفع شر دشمنان را بخواهند. <ref>به نقل از: مقدمه مرعشی بر صحیفه، ص۴۳-۴۵</ref>
=== ابن جوزی ===
علی بن الحسین [[زین العابدین]] (ع) در املاء و انشاء و کیفیت سخن گفتن و خطاب و عرض حاجت به پیشگاه الهی بر مسلمین حق تعلیم دارد؛ زیرا اگر آن حضرت نبود، مسلمانان آیین سخن گفتن و عرض [[حوائج]] خود را به خدای متعال نمی‌دانستند؛ لذا آن [[امام]] به مردم آموخت که هنگام [[استغفار]] چگونه با خدا سخن بگویند و در موقع درخواست باران رحمت با چه زبانی از خداوند نزول باران بخواهند، و زمان ترس از دشمن چگونه به خدا پناه برده، دفع شر دشمنان را بخواهند<ref>به نقل از: مقدمه مرعشی بر صحیفه، ص۴۳-۴۵</ref>.


زکی مبارک در کتاب التصوف الاسلامی والادب والاخلاق صحیفه را از جهات گوناگون با [[انجیل]] همانند دانسته است با این تفاوت که انجیل روی دل را به سوی [[حضرت عیسی]]<ref>ر. ک:مقاله حضرت عیسی</ref> می‌گرداند و صحیفه، صفحه دل را به آستان الهی متوجه می‌سازد. <ref>به نقل مبشری، صحیفه سجادیه، مقدمه، ص۱۳</ref>
زکی مبارک در کتاب التصوف الاسلامی والادب والاخلاق صحیفه را از جهات گوناگون با [[انجیل]] همانند دانسته است با این تفاوت که انجیل روی دل را به سوی [[حضرت عیسی]] می‌گرداند و صحیفه، صفحه دل را به آستان الهی متوجه می‌سازد<ref>به نقل مبشری، صحیفه سجادیه، مقدمه، ص۱۳</ref>.


=پانویس=
== پانویس ==
{{پانویس|2}}
{{پانویس|2}}
   
   
[[رده:منابع زیارات و ادعیه]]
[[رده:منابع زیارات و ادعیه]]
confirmed
۳۸٬۰۸۰

ویرایش