کبرویه: تفاوت میان نسخه‌ها

'''کُبرویه''' یکی از فرقه‌های [[تصوف|متصوفه]] در طی قرون ششم تا هشتم هجری (دوازدهم تا چهاردهم میلادی) می باشد. این فرقه در جهان اسلام و به ویژه در آسیای مرکزی پدید آمد. برخی دیگر از این فرق صوفیه عبارت بودند از [[یسویه]]، کبرویه و [[نقشبندیه]] بودند. از میان این سه فرقه، یسویه و کبرویه در [[آسیای مرکزی]] مجال رشد یافتند و حتّی در قرون بعدی کبرویه به یکی از انجمن‌‌های مهم تصوّف مبدل شدند. کبرویه در آسیای مرکزی، حضوری چشمگیر و مقتدرانه در تمام عرصه‌‌های سیاسی، اجتماعی و اقتصادی داشتند به طوری که آنها را سبب گرایش ایلخانان مغول به اسلام و بازگشت مجدد این دین به ایران تلقی کرده‌‌اند؛ ولی به تدریج به دلیل شرایط سیاسی حاکم بر جامعه و اختلافات درون فرقه‌‌ای، دچار پراکندگی و انشعاب و نهایتاً افول شدند.

=بنیانگذار=

'''نجم‌‌الدین کبری''' در خوارزم «کبرویه» را پایه‌‌گذاری کرد .

پژوهشگران قرون نوزده و بیست از کبرویه به عنوان یکی از مهم‌‌ترین انجمن‌‌های تصوّف در آسیای مرکزی در زمان سلطه روس‌‌ها بر این منطقه یاد کرده‌‌اند، آن هم به گونه‌‌ای که گویا قدرت آنها از زمان نجم‌‌الدین کبری ضعیف‌‌تر نشده بود. در هر صورت، هیچ یک از اینها شواهد خاصی در مورد شیوخ، نیاکان یا مؤسسان ویژه کبروی ارائه نکردند.  

به نظر می‌‌رسد تنها میراث قابل توجه فرقه کبروی در آسیای مرکزی معاصر، مرقد نجم‌‌الدین کبری در اورگنج قونیه [یا خوارزم] است. وجود مقبره او در این منطقه بیانگر فعالیت پیوسته کبرویه در خوارزم بوده است. اما براساس شواهد تاریخی و ادبی، هیچ نشانه‌‌ای دال بر ادامه فعالیت خطوط سلسله کبرویه در آسیای مرکزی وجود ندارد. مرقد کبری ممکن است هنوز هم همانند شش قرن گذشته افراد مذهبی را به خود جذب کند، اما آرامگاه او از نظر تاریخی کانون توجه و مکان مشترکی برای زیارت دو محفل نقشبندی و یسوی بوده و هیچ مدرک مستقیمی دال بر حضور پیوسته کبروی در خوارزم، آن هم پس از قرن شانزده وجود ندارد. هنگام بررسی و امعان نظر در مورد کار انجمن‌‌های تصوّف، بیان بودن و نبودن مدارک و منابع، بسیار عاقلانه به نظر می‌‌رسد؛ اما اگر چه تصوّف بر طبق فتاوی مشهور «در کتاب‌‌ها یافت نمی‌‌شود»،* ولی شواهد تاریخی معتبر موجود این نتیجه‌‌گیری را تأیید می‌‌کند که فرقه کبروی در آسیای مرکزی از بین رفته و خاطره نجم‌‌الدین کبری به واسطه اساطیر معروف و آیین نقوش مقبره‌‌اش زنده مانده و حفظ شده است نه به وسیله پیوندی رسمی و ارتباطی مستقیم با مؤسس سلسله کبروی.

[[رده: فرق و مذاهب]]

[[رده: صوفیه]]