تحولات سیاسی در عربستان: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'بی امان' به 'بی‌امان'
جز (جایگزینی متن - '=منبع=' به '== منابع ==')
جز (جایگزینی متن - 'بی امان' به 'بی‌امان')
 
(۲ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد)
خط ۳: خط ۳:
=مقدمه=
=مقدمه=


نشست «واکاوی تغییرات کابینه در [[عربستان سعودی]]» در مؤسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین‌المللی ابرار معاصر تهران، در روز چهار‌شنبه 19 دی 1397 برگزار شد. این نشست با حضور کارشناسان مهمان و مقیم همچون دکتر صباح زنگنه، دکتر مجتبی امانی، دکتر محسن نوروزی‏، دکتر رضا میرابیان، دکتر داود فیاضی، دکتر حمیدرضا کمالی، دکتر بهزاد احمدی، دکتر جعفر حق پناه و دکتر حسین آجورلو برگزار شد. در این نشست، درخصوص تغییرات اواخر دسامبر 2018 در کابینه [[عربستان سعودی]] و پیامدهای احتمالی داخلی، منطقه‌ای، بین‌المللی و جمهوری اسلامی ایران بحث و تبادل‌نظر شد.
نشست «واکاوی تغییرات کابینه در [[عربستان سعودی]]» در مؤسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین‌المللی ابرار معاصر تهران، در روز چهار‌شنبه 19 دی 1397 برگزار شد. این نشست با حضور کارشناسان مهمان و مقیم همچون دکتر صباح زنگنه، دکتر مجتبی‌امانی، دکتر محسن نوروزی‏، دکتر رضا میرابیان، دکتر داود فیاضی، دکتر حمیدرضا کمالی، دکتر بهزاد احمدی، دکتر جعفر حق پناه و دکتر حسین آجورلو برگزار شد. در این نشست، درخصوص تغییرات اواخر دسامبر 2018 در کابینه [[عربستان سعودی]] و پیامدهای احتمالی داخلی، منطقه‌ای، بین‌المللی و جمهوری اسلامی ایران بحث و تبادل‌نظر شد.


=بازتاب تغییرات سیاسی در تغییر کابینه 2018م / 1397ش=
=بازتاب تغییرات سیاسی در تغییر کابینه 2018م / 1397ش=
خط ۳۰: خط ۳۰:
11. ترکی بن عبدالمحسن بن عبداللطیف آل الشیخ: مشاور دیوان پادشاهی با مرتبه وزیر و رئیس هیئت عمومی تفریحات و سرگرمی؛
11. ترکی بن عبدالمحسن بن عبداللطیف آل الشیخ: مشاور دیوان پادشاهی با مرتبه وزیر و رئیس هیئت عمومی تفریحات و سرگرمی؛


12. ترکی بن طلال بن عبدالعزیز آل سعود: امیر منطقه عسیر با مرتبه وزیر (به‌جای فیصل بن خالد بن عبدالعزیز آل سعود
12. ترکی بن طلال بن عبدالعزیز آل‌سعود: امیر منطقه عسیر با مرتبه وزیر (به‌جای فیصل بن خالد بن عبدالعزیز آل‌سعود


13. فیصل بن نواف بن عبدالعزیز آل سعود: امیر منطقه جوف با مرتبه وزیر (به‌جای بدر بن سلطان بن عبدالعزیز آل سعود معاون کنونی امیر منطقه مکه مکرمه)؛
13. فیصل بن نواف بن عبدالعزیز آل‌سعود: امیر منطقه جوف با مرتبه وزیر (به‌جای بدر بن سلطان بن عبدالعزیز آل‌سعود معاون کنونی امیر منطقه مکه مکرمه)؛


14. سلطان بن سلمان: رئیس سازمان تازه‌تأسیس فضایی؛
14. سلطان بن سلمان: رئیس سازمان تازه‌تأسیس فضایی؛
خط ۳۸: خط ۳۸:
15. احمد عقیل الخطیب: رئیس هیئت عمومی‌گردشگری و میراث ملی (به‌جای سلطان بن سلمان)؛
15. احمد عقیل الخطیب: رئیس هیئت عمومی‌گردشگری و میراث ملی (به‌جای سلطان بن سلمان)؛


16. عبدالعزیز بن ترکی بن الفیصل آل سعود: رئیس هیئت عمومی ورزش (به‌جای ترکی بن عبدالمحسن بن عبداللطیف آل الشیخ)؛ و
16. عبدالعزیز بن ترکی بن الفیصل آل‌سعود: رئیس هیئت عمومی ورزش (به‌جای ترکی بن عبدالمحسن بن عبداللطیف آل الشیخ)؛ و


17. خالد بن قرار الحربی: مدیر امنیت عمومی (به‌جای سعود عبدالعزیز الهلال).
17. خالد بن قرار الحربی: مدیر امنیت عمومی (به‌جای سعود عبدالعزیز الهلال).
خط ۹۸: خط ۹۸:
به نظر این کارشناسان، دولت سعودی پس از قتل [[خاشقجی]] سیاست کنار گذاشتن شاهزاده‌های متنفذ از مناصب حکومتی و به حاشیه راندن آنها را متوقف کرده است و تلاش دارد تسامح بیشتری با آنها داشته باشد و طیفی از آنها را هم وارد نقش‌آفرینی حکومتی کند. درواقع، وحشتی بزرگ از فشارهای بین‌المللی بر خاندان سلطنتی حاکم شده و این برداشت وجود دارد که اگر خاندان حاکم متحد نباشند سقوط خواهند کرد و رمز بقای آنها در اتحاد دوباره آنهاست.
به نظر این کارشناسان، دولت سعودی پس از قتل [[خاشقجی]] سیاست کنار گذاشتن شاهزاده‌های متنفذ از مناصب حکومتی و به حاشیه راندن آنها را متوقف کرده است و تلاش دارد تسامح بیشتری با آنها داشته باشد و طیفی از آنها را هم وارد نقش‌آفرینی حکومتی کند. درواقع، وحشتی بزرگ از فشارهای بین‌المللی بر خاندان سلطنتی حاکم شده و این برداشت وجود دارد که اگر خاندان حاکم متحد نباشند سقوط خواهند کرد و رمز بقای آنها در اتحاد دوباره آنهاست.


== گذار نسلی در خاندان [[آل سعود]] با افراد باتجربه‌تر ==
== گذار نسلی در خاندان [[آل‌سعود]] با افراد باتجربه‌تر ==


[[عربستان سعودی]] در چند سال اخیر درگیر گذار اجتناب‌ناپذیر از نسل اول خاندان آل سعود یعنی فرزندان ملک عبدالعزیز به نسل دوم و سوم بوده است و دراین‌بین، به‌دلیل ماجراجویی و برخوردهای تند [[محمد بن سلمان]] این‌ روند موجب نارضایتی شده بود. [[محمد بن سلمان]] با ایجاد تغییرات گسترده در سطوح مختلف ازجمله در مناصب سیاسی، امنیتی و نظامی اقدام به روی‌کار آوردن افراد نزدیک به خود و به‌حاشیه راندن افراد پرنفوذ خاندان آل سعود کرده بودند؛ برای مثال، می‌توان به‌حاشیه راندن محمد بن نایف، ولیعهد و وزیر کشور؛ متعب بن عبدالله، وزیر گارد ملی؛ بندر بن سلطان، رئیس سازمان امنیت؛ و سلمان بن سلطان معاون وزیر دفاع؛ و خانواده ملک فیصل اشاره کرد. به نظر کارشناسان حاضر در نشست، این تندروی [[محمد بن سلمان]] روند این گذار نسلی را با مشکل روبه‌رو کرده بود و [[ملک سلمان]] با توجه به سابقه و تجربه بیشتر سعی دارد با دخیل کردن افراد و شاهزادگان مؤثر این امر را تسهیل کند که انسجام داخلی خاندان به‌خطر نیفتد.
[[عربستان سعودی]] در چند سال اخیر درگیر گذار اجتناب‌ناپذیر از نسل اول خاندان آل‌سعود یعنی فرزندان ملک عبدالعزیز به نسل دوم و سوم بوده است و دراین‌بین، به‌دلیل ماجراجویی و برخوردهای تند [[محمد بن سلمان]] این‌ روند موجب نارضایتی شده بود. [[محمد بن سلمان]] با ایجاد تغییرات گسترده در سطوح مختلف ازجمله در مناصب سیاسی، امنیتی و نظامی اقدام به روی‌کار آوردن افراد نزدیک به خود و به‌حاشیه راندن افراد پرنفوذ خاندان آل‌سعود کرده بودند؛ برای مثال، می‌توان به‌حاشیه راندن محمد بن نایف، ولیعهد و وزیر کشور؛ متعب بن عبدالله، وزیر گارد ملی؛ بندر بن سلطان، رئیس سازمان امنیت؛ و سلمان بن سلطان معاون وزیر دفاع؛ و خانواده ملک فیصل اشاره کرد. به نظر کارشناسان حاضر در نشست، این تندروی [[محمد بن سلمان]] روند این گذار نسلی را با مشکل روبه‌رو کرده بود و [[ملک سلمان]] با توجه به سابقه و تجربه بیشتر سعی دارد با دخیل کردن افراد و شاهزادگان مؤثر این امر را تسهیل کند که انسجام داخلی خاندان به‌خطر نیفتد.


== ارسال پیام به شاهزادگان و خاندان‌های قدرتمند آسیب‌دیده از اقدامات [[محمد بن سلمان]] ==
== ارسال پیام به شاهزادگان و خاندان‌های قدرتمند آسیب‌دیده از اقدامات [[محمد بن سلمان]] ==


[[محمد بن سلمان]] در راستای تلاش‌های خود در تثبیت پایه‌های قدرت و به‌اصطلاح مبارزه با فساد با برخی از شاهزادگان مؤثر و خاندان‌های قدرتمند سعودی، برخوردهای خشن داشت و زمینه نارضایتی ایشان را فراهم کرده بود. به نظر برخی از کارشناسان حاضر در نشست، روی‌کار آمدن ابراهیم العساف و همچنین ترکی بن طلال بن عبدالعزیز آل سعود، برادر ولید بن طلال و خالد بن طلال به‌عنوان یکی از آسیب‌دیدگان روندهای افراطی [[محمد بن سلمان]] می‌تواند این پیام را برای شاهزادگان و سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی در [[عربستان سعودی]] داشته باشد که از این پس، دولت این کشور برخورد مناسب‌تری با ایشان خواهد داشت.
[[محمد بن سلمان]] در راستای تلاش‌های خود در تثبیت پایه‌های قدرت و به‌اصطلاح مبارزه با فساد با برخی از شاهزادگان مؤثر و خاندان‌های قدرتمند سعودی، برخوردهای خشن داشت و زمینه نارضایتی ایشان را فراهم کرده بود. به نظر برخی از کارشناسان حاضر در نشست، روی‌کار آمدن ابراهیم العساف و همچنین ترکی بن طلال بن عبدالعزیز آل‌سعود، برادر ولید بن طلال و خالد بن طلال به‌عنوان یکی از آسیب‌دیدگان روندهای افراطی [[محمد بن سلمان]] می‌تواند این پیام را برای شاهزادگان و سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی در [[عربستان سعودی]] داشته باشد که از این پس، دولت این کشور برخورد مناسب‌تری با ایشان خواهد داشت.


== تغییرات در ساختار امنیتی [[عربستان سعودی]] ==
== تغییرات در ساختار امنیتی [[عربستان سعودی]] ==
خط ۱۲۴: خط ۱۲۴:
3. بازسازی و ترمیم دستگاه‌های امنیتی [[عربستان سعودی]] و به‌کارگیری عناصر به‌حاشیه‌رفته در چند سال اخیر؛
3. بازسازی و ترمیم دستگاه‌های امنیتی [[عربستان سعودی]] و به‌کارگیری عناصر به‌حاشیه‌رفته در چند سال اخیر؛


4. تثبیت قدرت [[محمد بن سلمان]] در گارد ملی [[عربستان سعودی]] و کاهش نگرانی از کودتای احتمالی آن با روی‌کار آمدن عبدالله بن بندر آل سعود؛
4. تثبیت قدرت [[محمد بن سلمان]] در گارد ملی [[عربستان سعودی]] و کاهش نگرانی از کودتای احتمالی آن با روی‌کار آمدن عبدالله بن بندر آل‌سعود؛


5. تقویت رویکرد‌های اقتصادی در سیاست خارجی [[عربستان سعودی]]؛
5. تقویت رویکرد‌های اقتصادی در سیاست خارجی [[عربستان سعودی]]؛


6. اجماع بیشتر در خاندان آل سعود درمورد سیاست‌های داخلی، منطقه‌ای و بین‌المللی به‌دلیل دخیل شدن بیشتر ایشان در قدرت و تثبیت داخلی؛
6. اجماع بیشتر در خاندان آل‌سعود درمورد سیاست‌های داخلی، منطقه‌ای و بین‌المللی به‌دلیل دخیل شدن بیشتر ایشان در قدرت و تثبیت داخلی؛


7. کاهش فشار بین‌المللی بر [[عربستان سعودی]] به‌دلیل تغییرات کنونی به‌خصوص فشارهای موجود در کنگره آمریکا؛
7. کاهش فشار بین‌المللی بر [[عربستان سعودی]] به‌دلیل تغییرات کنونی به‌خصوص فشارهای موجود در کنگره آمریکا؛
خط ۱۵۲: خط ۱۵۲:
=جمع‌بندی و توصیه‌های راهبردی=
=جمع‌بندی و توصیه‌های راهبردی=


[[عربستان سعودی]] اکنون چه به‌صورت مستقیم و چه غیرمستقیم (نیابتی توسط گروه‌های تروریستی) به منافع جمهوری اسلامی ایران در کل منطقه غرب آسیا حمله می‌کند و در عرصه اقتصادی نیز در ایجاد محدودیت و تحریم برای کشورمان می‌کوشد. [[ملک سلمان]] و [[محمد بن سلمان]] از ضد ایرانی‌ترین افراد خاندان آل سعود هستند که تاکنون در این خاندان به قدرت رسیده‌اند و برای کاهش نفوذ جمهوری اسلامی ایران از هیچ اقدامی دریغ نمی‌کنند که این امر را ما در سیاست‌های ضد ایرانی بی‌سابقه [[عربستان سعودی]] شاهد هستیم. ایشان در راهبرد کلان خود، جمهوری اسلامی ایران را اصلی‌ترین دشمن [[عربستان سعودی]] تعریف کرده است.
[[عربستان سعودی]] اکنون چه به‌صورت مستقیم و چه غیرمستقیم (نیابتی توسط گروه‌های تروریستی) به منافع جمهوری اسلامی ایران در کل منطقه غرب آسیا حمله می‌کند و در عرصه اقتصادی نیز در ایجاد محدودیت و تحریم برای کشورمان می‌کوشد. [[ملک سلمان]] و [[محمد بن سلمان]] از ضد ایرانی‌ترین افراد خاندان آل‌سعود هستند که تاکنون در این خاندان به قدرت رسیده‌اند و برای کاهش نفوذ جمهوری اسلامی ایران از هیچ اقدامی دریغ نمی‌کنند که این امر را ما در سیاست‌های ضد ایرانی بی‌سابقه [[عربستان سعودی]] شاهد هستیم. ایشان در راهبرد کلان خود، جمهوری اسلامی ایران را اصلی‌ترین دشمن [[عربستان سعودی]] تعریف کرده است.


گفتنی است بین کارشناسان حاضر در نشست بر سر تمایل [[عربستان سعودی]] به تغییر نظام در ایران اختلاف وجود داشت. برخی از کارشناسان بر این باورند که مقامات عربستانی به‌دلیل روشن نبودن فضای ایران بعد از تغییر نظام و همچنین بی‌ثباتی حاصل از آن، موافق تغییر نظام در ایران نیستند و فقط سیاست تضعیف ایران و محور مقاومت را پیگیری می‌کنند. درمقابل، برخی از کارشناسان حاضر در نشست بر این نظر بودند که [[عربستان]] به‌دلیل حمایت آشکار و پنهان از حامیان تغییر نظام و همچنین تشویق آمریکا برای انجام عملیات نظامی علیه ایران در جهت سیاست تغییر نظام حرکت می‌کند.
گفتنی است بین کارشناسان حاضر در نشست بر سر تمایل [[عربستان سعودی]] به تغییر نظام در ایران اختلاف وجود داشت. برخی از کارشناسان بر این باورند که مقامات عربستانی به‌دلیل روشن نبودن فضای ایران بعد از تغییر نظام و همچنین بی‌ثباتی حاصل از آن، موافق تغییر نظام در ایران نیستند و فقط سیاست تضعیف ایران و محور مقاومت را پیگیری می‌کنند. درمقابل، برخی از کارشناسان حاضر در نشست بر این نظر بودند که [[عربستان]] به‌دلیل حمایت آشکار و پنهان از حامیان تغییر نظام و همچنین تشویق آمریکا برای انجام عملیات نظامی علیه ایران در جهت سیاست تغییر نظام حرکت می‌کند.
خط ۱۷۵: خط ۱۷۵:
https://tisri.org/?id=j3wpu2xb
https://tisri.org/?id=j3wpu2xb


[[رده:عربستان]]
[[رده:عربستان سعودی]]
Writers، confirmed، مدیران
۸۶٬۰۹۳

ویرایش