۱٬۲۳۲
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۱: | خط ۲۱: | ||
عناصر اختصاصی توهین ساده: | عناصر اختصاصی توهین ساده: | ||
=== عنصر مادی === | ===عنصر مادی=== | ||
برای تحقق جرم لازم است که مرتکب با انجام عمل مادی خود به صورت گفتار یا نوشتار موجبات هتک حرمت دیگری را فراهم نماید و نیز توهین متوجه شخص یا اشخاص معینی باشد. | برای تحقق جرم لازم است که مرتکب با انجام عمل مادی خود به صورت گفتار یا نوشتار موجبات هتک حرمت دیگری را فراهم نماید و نیز توهین متوجه شخص یا اشخاص معینی باشد. | ||
| خط ۳۳: | خط ۳۳: | ||
2-توهین از طریق مطبوعات. | 2-توهین از طریق مطبوعات. | ||
لکن باید دانست که اولا: هر نوع اهانتی مستوجب اعدام نیست. ثانیا: اهانت به هر امر مقدسی مجازات اعدام به همراه ندارد. ثالثا: اگر شخصی هم مستحق اعدام باشد اجرای اعدام درباره او شرایط متعددی دارد و هر کسی مجاز به اجرای آن نیست. <ref>بررسی فقهی و حقوقی جرم سب النبی، عباس زراعت، مجله مطالعات اسلامی، پاییز 1381ش، شماره 57،ص 98.</ref> | لکن باید دانست که اولا: هر نوع اهانتی مستوجب اعدام نیست. ثانیا: اهانت به هر امر مقدسی مجازات اعدام به همراه ندارد. ثالثا: اگر شخصی هم مستحق اعدام باشد اجرای اعدام درباره او شرایط متعددی دارد و هر کسی مجاز به اجرای آن نیست. <ref>بررسی فقهی و حقوقی جرم سب النبی، عباس زراعت، مجله مطالعات اسلامی، پاییز 1381ش، شماره 57،ص 98.</ref> | ||
=== عنصر معنوی === | ===عنصر معنوی=== | ||
جرم توهین و فحاشی از جمله جرائم عمدی است و منظور از آن علم و آگاهی مرتکب، به وهن آور بودن کردار یا گفتار یا نوشتاری است که به حیثیت و شرافت طرف لطمه وارد می‌سازد. به طور کلی سوء نیت در جرم توهین و فحاشی مفروض می‌باشد و احتیاج به اثبات ندارد و اثبات خلاف آن به عهده متهم می‌باشد. در توهین مشدد شخص مرتکب علاوه بر داشتن قصد اهانت باید شخصیت طرف توهین را بشناسد و از سمت و مقام او نیز آگاهی داشته باشد و گرنه عمل او توهین ساده تلقی خواهد شد. | جرم توهین و فحاشی از جمله جرائم عمدی است و منظور از آن علم و آگاهی مرتکب، به وهن آور بودن کردار یا گفتار یا نوشتاری است که به حیثیت و شرافت طرف لطمه وارد می‌سازد. به طور کلی سوء نیت در جرم توهین و فحاشی مفروض می‌باشد و احتیاج به اثبات ندارد و اثبات خلاف آن به عهده متهم می‌باشد. در توهین مشدد شخص مرتکب علاوه بر داشتن قصد اهانت باید شخصیت طرف توهین را بشناسد و از سمت و مقام او نیز آگاهی داشته باشد و گرنه عمل او توهین ساده تلقی خواهد شد. | ||
گفتنی است که توهین به افراد عادی، توهین ساده و از جرایم قابل گذشت، ولی توهین به ماموران رسمی و مقامات دولتی، توهین مشدد و از جرایم غیرقابل گذشت می‌باشد.<ref>شامبیابی، هوشنگ؛ حقوق کیفری اختصاصی، تهران، انتشارات ژوبین، 1384، چاپ نهم، ج اول، صص 541-522.</ref><ref>ولیدی، محمد صالح؛ حقوق جزای اختصاصی، تهران، انتشارات امبرکبیر، 1373، چاپ سوم، ج 2، صص 295-278.</ref><ref>حسین جانی، بهمن؛ حقوق جزای اختصاصی(1)، تهران، انتشارات نسل نیکان، 1382، چاپ اول، صص 225-213.</ref> | گفتنی است که توهین به افراد عادی، توهین ساده و از جرایم قابل گذشت، ولی توهین به ماموران رسمی و مقامات دولتی، توهین مشدد و از جرایم غیرقابل گذشت می‌باشد.<ref>شامبیابی، هوشنگ؛ حقوق کیفری اختصاصی، تهران، انتشارات ژوبین، 1384، چاپ نهم، ج اول، صص 541-522.</ref><ref>ولیدی، محمد صالح؛ حقوق جزای اختصاصی، تهران، انتشارات امبرکبیر، 1373، چاپ سوم، ج 2، صص 295-278.</ref><ref>حسین جانی، بهمن؛ حقوق جزای اختصاصی(1)، تهران، انتشارات نسل نیکان، 1382، چاپ اول، صص 225-213.</ref> | ||
[http://pajoohe.ir/%D8%AA%D9%88%D9%87%DB%8C%D9%86__a-9796.aspx برگرفته از مقاله سید جعفر رحیمی درباره توهین] | [http://pajoohe.ir/%D8%AA%D9%88%D9%87%DB%8C%D9%86__a-9796.aspx برگرفته از مقاله سید جعفر رحیمی درباره توهین] | ||
=== مجازات جرم توهین === | ===مجازات جرم توهین=== | ||
مجازات توهین به افراد عادی، چنان‌چه موجب حدّ قذف نباشد، شلاق تا 74 ضربه و یا پنجاه‌هزار ریال تا یک میلیون ریال جزای نقدی است و مجازات توهین به مقامات و مسئولین، حبس از سه تا شش ماه یا شلاق تا 74 ضربه و یا جزای نقدی از پنجاه هزار تا یک میلیون ریال می‌باشد و اگر مرتکب، ضمن عمل توهین، اقدام به ایراد ضرب یا جرح به مأمور نماید، این مورد طبق ماده 614 قانون مجازات اسلامی از موارد تعدد جرم محسوب می‌شود. | مجازات توهین به افراد عادی، چنان‌چه موجب حدّ قذف نباشد، شلاق تا 74 ضربه و یا پنجاه‌هزار ریال تا یک میلیون ریال جزای نقدی است و مجازات توهین به مقامات و مسئولین، حبس از سه تا شش ماه یا شلاق تا 74 ضربه و یا جزای نقدی از پنجاه هزار تا یک میلیون ریال می‌باشد و اگر مرتکب، ضمن عمل توهین، اقدام به ایراد ضرب یا جرح به مأمور نماید، این مورد طبق ماده 614 قانون مجازات اسلامی از موارد تعدد جرم محسوب می‌شود. | ||
== نهی از توهین حتی به دشمنان در اسلام == | ==نهی از توهین حتی به دشمنان در اسلام== | ||
در آیین اسلام، اصل آن است که تمام جانها حرمت داشته باشند و آبروها و حیثیتها حفظ گردند. بدون شک ادبیات گفتاری و رفتاری مسلمانان، مشحون از نکات اخلاقی و تربیتی است و به شدت با دشنام، بدزبانی و دشمن تراشی مخالف است. البته بدیهی است دینی که پیروانش را از دشنام دادن به پدیده های طبیعت (روزگار، شب، روز، باد، زمین، آسمان و...) نهی میکند، به طریق اولی آنها را از دشنام دادن به یکدیگر و توهین به مقدسات باز میدارد. و شاهد و دلیل بر مدعای بالا آیه «وَلَا تَسُبُّوا الَّذِینَ یَدْعُونَ مِن دُونِ اللَّهِ فَیَسُبُّوا اللَّهَ عَدْوًا بِغَیْرِ عِلْمٍ کَذَلِکَ زَیَّنَّا لِکُلِّ أُمَّةٍ عَمَلَهُمْ ثُمَّ إِلَى رَبِّهِم مَّرْجِعُهُمْ فَیُنَبِّئُهُم بِمَا کَانُوا یَعْمَلُونَ» (انعام، 108) است. | در آیین اسلام، اصل آن است که تمام جانها حرمت داشته باشند و آبروها و حیثیتها حفظ گردند. بدون شک ادبیات گفتاری و رفتاری مسلمانان، مشحون از نکات اخلاقی و تربیتی است و به شدت با دشنام، بدزبانی و دشمن تراشی مخالف است. البته بدیهی است دینی که پیروانش را از دشنام دادن به پدیده های طبیعت (روزگار، شب، روز، باد، زمین، آسمان و...) نهی میکند، به طریق اولی آنها را از دشنام دادن به یکدیگر و توهین به مقدسات باز میدارد. و شاهد و دلیل بر مدعای بالا آیه «وَلَا تَسُبُّوا الَّذِینَ یَدْعُونَ مِن دُونِ اللَّهِ فَیَسُبُّوا اللَّهَ عَدْوًا بِغَیْرِ عِلْمٍ کَذَلِکَ زَیَّنَّا لِکُلِّ أُمَّةٍ عَمَلَهُمْ ثُمَّ إِلَى رَبِّهِم مَّرْجِعُهُمْ فَیُنَبِّئُهُم بِمَا کَانُوا یَعْمَلُونَ» (انعام، 108) است. | ||
<ref>غلام یحیی شامردی، مقاله «درنگی در آیه حرمت توهین به مقدسات»، فصلنامه علمی - تخصصی حبل المتین، مقاله 7، دوره هفتم، شماره 23، تابستان 1397، صفحه 110-126</ref> | <ref>غلام یحیی شامردی، مقاله «درنگی در آیه حرمت توهین به مقدسات»، فصلنامه علمی - تخصصی حبل المتین، مقاله 7، دوره هفتم، شماره 23، تابستان 1397، صفحه 110-126</ref> | ||
| خط ۴۶: | خط ۴۶: | ||
یکی از اصول مسلم اخلاقی و انسانی، احترام به هم نوع است. این اصل نقش مهمی را در تحکیم روابط دوستانه میان جوامع بشری ایفا می کند. احترام گزاردن به هم نوع دایره گسترده ای دارد و شاید بتوان گفت تمام آن چه که دیگران به آن تعلق خاطر دارند را شامل می شود و بسته به میزان تعلق خاطر، انتظار احترام متناسبی را هم طالبند. ارزش های مذهبی نمونه ای است که میزان تعلق خاطر به آن در حدی است که اغلب مذهبیون برای حفظش از جان و مال خویش هم دریغ نمی کنند. از این رو در تعهدات بین المللی برای حفظ ثبات و صلح در جوامع بشری از اهانت به مقدسات مذهبی منع شده است. <ref>مسئولیت بین المللی اهانت به مقدسات مسلمانان جهان از دیدگاه حقوق بین الملل، عباسعلی عمید زنجانی، مجله: اطلاعات سیاسی – اقتصادی، فروردین 1368ش، شماره 27، ص 26و27.</ref> و حتی برخی از کشورها هم چون انگلستان، نسبت به مقدسات دینی نوعی حمایت های قانونی را اعمال کرده و مجازات هایی را برای اهانت کنندگان به مذهب مسیحیت معین نموده اند. <ref>جرم اهانت به مقدسات در نظام حقوقی «اسلام» و «کامن لا»، سید حسین هاشمی، مجله رواق اندیشه، مرداد و شهریور 1380ش، شماره 2، ص 92.</ref> بدون شک احترام گزاردن به ارزش های مذهبی دیگران باعث مصون ماندن مذهب خویش از توهین دیگران است. | یکی از اصول مسلم اخلاقی و انسانی، احترام به هم نوع است. این اصل نقش مهمی را در تحکیم روابط دوستانه میان جوامع بشری ایفا می کند. احترام گزاردن به هم نوع دایره گسترده ای دارد و شاید بتوان گفت تمام آن چه که دیگران به آن تعلق خاطر دارند را شامل می شود و بسته به میزان تعلق خاطر، انتظار احترام متناسبی را هم طالبند. ارزش های مذهبی نمونه ای است که میزان تعلق خاطر به آن در حدی است که اغلب مذهبیون برای حفظش از جان و مال خویش هم دریغ نمی کنند. از این رو در تعهدات بین المللی برای حفظ ثبات و صلح در جوامع بشری از اهانت به مقدسات مذهبی منع شده است. <ref>مسئولیت بین المللی اهانت به مقدسات مسلمانان جهان از دیدگاه حقوق بین الملل، عباسعلی عمید زنجانی، مجله: اطلاعات سیاسی – اقتصادی، فروردین 1368ش، شماره 27، ص 26و27.</ref> و حتی برخی از کشورها هم چون انگلستان، نسبت به مقدسات دینی نوعی حمایت های قانونی را اعمال کرده و مجازات هایی را برای اهانت کنندگان به مذهب مسیحیت معین نموده اند. <ref>جرم اهانت به مقدسات در نظام حقوقی «اسلام» و «کامن لا»، سید حسین هاشمی، مجله رواق اندیشه، مرداد و شهریور 1380ش، شماره 2، ص 92.</ref> بدون شک احترام گزاردن به ارزش های مذهبی دیگران باعث مصون ماندن مذهب خویش از توهین دیگران است. | ||
==فتاوای صادره در خصوص اهانت به مقدسات پیروان مذاهب اسلامی== | ==فتاوای صادره در خصوص اهانت به مقدسات پیروان مذاهب اسلامی== | ||
=== الازهر و شیخ احمد کریمه === | ===الازهر و شیخ احمد کریمه=== | ||
شیخ کریمه گفت: من ۲۲ فتوا از مراجع ایران و عراق و لبنان در اختیار دارم که همگی توهین به صحابه و همسران پیامبر(ص) را حرام می‌دانند و از کسانی که به صحابه و همسران پیامبر(ص) توهین می‌کنند برائت جسته اند. | شیخ کریمه گفت: من ۲۲ فتوا از مراجع ایران و عراق و لبنان در اختیار دارم که همگی توهین به صحابه و همسران پیامبر(ص) را حرام می‌دانند و از کسانی که به صحابه و همسران پیامبر(ص) توهین می‌کنند برائت جسته اند. | ||
به گزارش شبکه اجتهاد، در حالی که شیخ الازهر برای شرکت در کنفرانس اهل سنت عازم چچن شده، شیخ احمد کریمه استاد فقه الازهر اولین کنفرانس تقریب میان شیعه وسنی و برادری میان مسلمان و مسیحی را با حضور برخی شخصیت‌های شیعی و مسیحی برگزار کرد. | به گزارش شبکه اجتهاد، در حالی که شیخ الازهر برای شرکت در کنفرانس اهل سنت عازم چچن شده، شیخ احمد کریمه استاد فقه الازهر اولین کنفرانس تقریب میان شیعه وسنی و برادری میان مسلمان و مسیحی را با حضور برخی شخصیت‌های شیعی و مسیحی برگزار کرد. | ||
| خط ۵۳: | خط ۵۳: | ||
[http://ijtihadnet.ir/%D8%B5%D8%AF%D9%88%D8%B1-%DB%B2%DB%B2-%D9%81%D8%AA%D9%88%D8%A7-%D8%AF%D8%B1-%D8%AD%D8%B1%D9%85%D8%AA-%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86%D8%AA-%D8%A8%D9%87-%D8%B5%D8%AD%D8%A7%D8%A8%D9%87/ به نقل از پایگاه اجتهاد] | [http://ijtihadnet.ir/%D8%B5%D8%AF%D9%88%D8%B1-%DB%B2%DB%B2-%D9%81%D8%AA%D9%88%D8%A7-%D8%AF%D8%B1-%D8%AD%D8%B1%D9%85%D8%AA-%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86%D8%AA-%D8%A8%D9%87-%D8%B5%D8%AD%D8%A7%D8%A8%D9%87/ به نقل از پایگاه اجتهاد] | ||
===فتوای مقام معظم رهبری در حرمت اهانت به مقدسات سایر مذاهب اسلامی=== | ===فتوای مقام معظم رهبری در حرمت اهانت به مقدسات سایر مذاهب اسلامی=== | ||
'''فتوای [[سید علی خامنه‌ای]] پیرامون حرمت اهانت به نمادهای اهل‌سنت و [[همسران پیامبر اسلام|همسران پیامبر]]''' | '''فتوای [[سید علی خامنه‌ای]] پیرامون حرمت اهانت به نمادهای اهل‌سنت و [[همسران پیامبر اسلام|همسران پیامبر]]''' فتوایی است که طی آن این مرجع تقلید [[شیعه]] اهانت به مقدسات [[اهل سنت]] و عایشه همسر محمد و همچنین اهانت به همسران سایر پیامبران خصوصاً همسران [[پیامبر اسلام]] را حرام اعلام کرده‌است.<ref name="khamenei">{{یادکرد وب |نام خانوادگی= |نام= |عنوان=Ayatollah Khamenei’s fatwa: Insulting the Mother of the Faithful Aisha is prohibited |نشانی= http://english.khamenei.ir/news/3905/Ayatollah-Khamenei-s-fatwa-Insulting-the-Mother-of-the-Faithful|بازبینی= |اثر= |تاریخ= ۱۱ ژوئن ۲۰۱۶|ناشر= دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله العظمی خامنه ای |نشانی بایگانی= |تاریخ بایگانی= |کد زبان=en}}</ref><ref name="خبر">{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=https://www.khabaronline.ir/detail/97161/Politics/leader |عنوان=استقبال گسترده از فتوای مقام معظم رهبری دربارهٔ همسران پیامبر (ص) | ناشر =[[خبر آنلاین]] |تاریخ =۱۱ مهر ۱۳۸۹ |تاریخ بازبینی=}}</ref><ref name="الجزیره">{{یادکرد وب |نام خانوادگی= |نام= |عنوان= خامنئی یحرّم الإساءة للسیدة عائشة|نشانی= http://www.aljazeera.net/news/arabic/2010/10/1/خامنئي-يحرّم-الإساءة-للسيدة-عائشة|بازبینی= |اثر= |تاریخ= ۱ اکتبر ۲۰۱۰|ناشر=[[الجزیره (شبکه خبری)|الجزیره]] |نشانی بایگانی= |تاریخ بایگانی= |کد زبان=ar}}</ref> این فتوا در پاسخ به استفتائی از سوی جمعی از علمای [[شیعه]] منطقه احساء عربستان سعودی به دنبال اهانت‌های یک روحانی کویتی به نام یاسر الحبیب به عایشه، صادر شد.<ref name="فارس">{{یادکرد وب |نام خانوادگی= |نام= |عنوان= فتوایی که فتنه تفرقه بین مسلمین را خنثی کرد|نشانی= http://www.farsnews.com/printable.php?nn=8907191487|بازبینی= |اثر= |تاریخ=۲۰ مهر ۱۳۸۹ |ناشر= [[خبرگزاری فارس]] |نشانی بایگانی= |تاریخ بایگانی= |کد زبان= fa}}</ref> سؤال‌کنندگان در این استفتاء خواستار ارائه نظر فقهی آیت‌الله خامنه‌ای پیرامون «توهین صریح و بدگویی به عایشه در برخی شبکه‌های ماهواره‌ای و اینترنتی» شده بودند.<ref name="فارس" /><ref name="العربیه">{{یادکرد وب |نام خانوادگی= |نام= |عنوان= فتوی لـ"خامنئی" تحرّم الإساءة لزوجات الرسول ورموز أهل السنة| | ||
نشانی=https://www.alarabiya.net/articles/2010/10/01/120857.html | نشانی=https://www.alarabiya.net/articles/2010/10/01/120857.html | ||
|بازبینی= |اثر= |تاریخ=۱ اکتبر ۲۰۱۰ |ناشر= [[العربیه]] |نشانی بایگانی= |تاریخ بایگانی= |کد زبان=}}</ref> | |بازبینی= |اثر= |تاریخ=۱ اکتبر ۲۰۱۰ |ناشر= [[العربیه]] |نشانی بایگانی= |تاریخ بایگانی= |کد زبان=}}</ref> | ||
خبرگزاری مهر وابسته به سازمان تبلیغات اسلامی اولین رسانه‌ای بود که این فتوا را در بخش عربی خود منتشر کرد.<ref name="خبر" /><ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی= https://ar.mehrnews.com/news/1161721/قائد-الثورة-يحرم-النيل-من-رموز-اهل-السنة-و-نساء-النبي-ص|عنوان=قائد الثورة یحرم النیل من رموز اهل السُنة و نساء النبی (ص) | ناشر =[[خبرگزاری مهر]] |تاریخ = ۳۰ سپتامبر ۲۰۱۰ |تاریخ بازبینی=}}</ref> | |||
صدور این فتوا با بازتاب‌ها و واکنش‌هایی در [[جهان اسلام]] و نیز رسانه‌های غربی<ref name="المانیتور">{{یادکرد وب |نام خانوادگی= |نام= |عنوان=Iran targets 'MI6 Shiites |نشانی= http://www.al-monitor.com/pulse/en/originals/2015/04/iran-shia-shirazi-movement-secterian.html|بازبینی= |اثر= |تاریخ= ۴ می ۲۰۱۵ |ناشر= [[المانیتور]] |نشانی بایگانی=https://web.archive.org/web/20171107112851/https://www.al-monitor.com/pulse/en/originals/2015/04/iran-shia-shirazi-movement-secterian.html |تاریخ بایگانی= ۷ نوامبر ۲۰۱۷|کد زبان= en}}</ref><ref name="رویترز">[https://www.reuters.com/article/shiites-sunnis-khamenei-idAFLDE6930AA20101013 Iran leader wins plaudits over sectarian strife fatwa]- [[رویترز]]- ۱۳ اکتبر ۲۰۱۰</ref> و عربی خصوصاً کشورهای سنی‌نشین منطقه مواجه شد.<ref name="الجزیره"/><ref name="العربیه"/><ref name="العهد">[https://alahednews.com.lb/36906/7/فتوى-الامام-الخامنئي-بتحريم-الإساءة-إلى-رموز-أهل-السنة-والسيدة-عائشة-تلاقی-اهتماماً-واسعاً-في/نساء#.WewuvFuCyM- فتوی الامام الخامنئی بتحریم الإساءة إلی رموز أهل السنة والسیدة عائشة تلاقی اهتماماً واسعاً فی لبنان]- العهد نیوز- ۱ اکتبر ۲۰۱۰</ref><ref name="عکاظ">{{یادکرد وب|نویسنده= |نشانی= http://www.okaz.com.sa/article/357368/|عنوان= الاستفتاء دفاعاً عن عائشة|ناشر= روزنامه عکاظ (عربستان)|تاریخ= ۶ اکتبر ۲۰۱۰|تاریخ بازبینی= |archiveurl= https://web.archive.org/web/20180304233349/https://www.okaz.com.sa/article/357368/|archivedate= ۴ مارس ۲۰۱۸|dead-url= yes}}</ref><ref name="جزیرة 2">[http://www.aljazeera.net/programs/behindthenews/2010/10/4/دور-فتوى-خامنئي-في-درء-الفتنة-الطائفية دور فتوی خامنئی فی درء الفتنة الطائفیة]- [[الجزیره (شبکه خبری)|الجزیره]]- ۴ اکتبر ۲۰۱۰</ref> | صدور این فتوا با بازتاب‌ها و واکنش‌هایی در [[جهان اسلام]] و نیز رسانه‌های غربی<ref name="المانیتور">{{یادکرد وب |نام خانوادگی= |نام= |عنوان=Iran targets 'MI6 Shiites |نشانی= http://www.al-monitor.com/pulse/en/originals/2015/04/iran-shia-shirazi-movement-secterian.html|بازبینی= |اثر= |تاریخ= ۴ می ۲۰۱۵ |ناشر= [[المانیتور]] |نشانی بایگانی=https://web.archive.org/web/20171107112851/https://www.al-monitor.com/pulse/en/originals/2015/04/iran-shia-shirazi-movement-secterian.html |تاریخ بایگانی= ۷ نوامبر ۲۰۱۷|کد زبان= en}}</ref><ref name="رویترز">[https://www.reuters.com/article/shiites-sunnis-khamenei-idAFLDE6930AA20101013 Iran leader wins plaudits over sectarian strife fatwa]- [[رویترز]]- ۱۳ اکتبر ۲۰۱۰</ref> و عربی خصوصاً کشورهای سنی‌نشین منطقه مواجه شد.<ref name="الجزیره" /><ref name="العربیه" /><ref name="العهد">[https://alahednews.com.lb/36906/7/فتوى-الامام-الخامنئي-بتحريم-الإساءة-إلى-رموز-أهل-السنة-والسيدة-عائشة-تلاقی-اهتماماً-واسعاً-في/نساء#.WewuvFuCyM- فتوی الامام الخامنئی بتحریم الإساءة إلی رموز أهل السنة والسیدة عائشة تلاقی اهتماماً واسعاً فی لبنان]- العهد نیوز- ۱ اکتبر ۲۰۱۰</ref><ref name="عکاظ">{{یادکرد وب|نویسنده= |نشانی= http://www.okaz.com.sa/article/357368/|عنوان= الاستفتاء دفاعاً عن عائشة|ناشر= روزنامه عکاظ (عربستان)|تاریخ= ۶ اکتبر ۲۰۱۰|تاریخ بازبینی= |archiveurl= https://web.archive.org/web/20180304233349/https://www.okaz.com.sa/article/357368/|archivedate= ۴ مارس ۲۰۱۸|dead-url= yes}}</ref><ref name="جزیرة 2">[http://www.aljazeera.net/programs/behindthenews/2010/10/4/دور-فتوى-خامنئي-في-درء-الفتنة-الطائفية دور فتوی خامنئی فی درء الفتنة الطائفیة]- [[الجزیره (شبکه خبری)|الجزیره]]- ۴ اکتبر ۲۰۱۰</ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{پانویس|2}} | {{پانویس|2}} | ||