۸۶٬۲۵۵
ویرایش
مرجعیت علمی اهلبیت (علیهم‌السلام) (مقاله) (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۷ مارس ۲۰۲۳، ساعت ۱۲:۰۷
، ۷ مارس ۲۰۲۳جایگزینی متن - ' العظمی' به 'العظمی'
جز (جایگزینی متن - 'راه گشا' به 'راه‌گشا') |
جز (جایگزینی متن - ' العظمی' به 'العظمی') |
||
| خط ۱۴: | خط ۱۴: | ||
== طرفداران == | == طرفداران == | ||
این رویکرد به آیت | این رویکرد به آیت اللّه‌العظمی بروجردی از مراجع بزرگ شیعه در قرن اخیر منسوب است. نظر ایشان برای تقریب بین پیروان مذاهب اسلامی طبق آن چه از برخی شاگردان ایشان نقل شده است این بود که سزاوار است شیعه در عصر حاضر تنها بر مرجعیت علمی اهل بیت «علیهم السلام» تأکید کند و از طرح مسأله خلافت بلافصل حضرت علی «علیه‌السلام» و خاندان پاکش بعد از رحلت رسول خدا«صلّی اللّه علیه و آله» خودداری نماید.<br> | ||
البته ایشان به هیچ وجه در نظر نداشت که مسأله خلافت سیاسی ائمه «علیهم السلام» را انکار نماید یا آن را کم ارزش و غیر مهم جلوه دهد بلکه ایشان با در نظر گرفتن اولویتها و نیازهای ضروری مسلمانان در عصرحاضر، عقیده داشت اگرشیعه دراثبات مذهب خود به مرجعیت علمی اهل بیت «علیهم السلام» اکتفا نماید، قادر خواهد بود پیروان سایر مذاهب را قانع سازد که تمسک به اقوال و فتاوای عترت پیامبر اکرم «صلّی اللّه علیه و آله» می‌تواند مسلمان‌ها را دور هم جمع گردآورد و از اختلاف مذاهب جلوگیری کند. | البته ایشان به هیچ وجه در نظر نداشت که مسأله خلافت سیاسی ائمه «علیهم السلام» را انکار نماید یا آن را کم ارزش و غیر مهم جلوه دهد بلکه ایشان با در نظر گرفتن اولویتها و نیازهای ضروری مسلمانان در عصرحاضر، عقیده داشت اگرشیعه دراثبات مذهب خود به مرجعیت علمی اهل بیت «علیهم السلام» اکتفا نماید، قادر خواهد بود پیروان سایر مذاهب را قانع سازد که تمسک به اقوال و فتاوای عترت پیامبر اکرم «صلّی اللّه علیه و آله» می‌تواند مسلمان‌ها را دور هم جمع گردآورد و از اختلاف مذاهب جلوگیری کند. | ||
== مبانی == | == مبانی == | ||
یکی از مهم‌ترین مبانی این رویکرد، حدیث معروف ثقلین است که به تواتر از راویان شیعه و اهل سنّت نقل شده است و به اصطلاح مورد تسالم شیعه و سنّی است. علامه شرف الدین عاملی پس از آنکه طرق صحیح نقل این حدیث را متواتر می‌داند از ابن حجر نقل می‌کند که بیش از بیست طریق برای این حدیث شریف از صحابه رسول خدا «صلّی اللّه علیه و آله» وجود دارد.<br> آیت | یکی از مهم‌ترین مبانی این رویکرد، حدیث معروف ثقلین است که به تواتر از راویان شیعه و اهل سنّت نقل شده است و به اصطلاح مورد تسالم شیعه و سنّی است. علامه شرف الدین عاملی پس از آنکه طرق صحیح نقل این حدیث را متواتر می‌داند از ابن حجر نقل می‌کند که بیش از بیست طریق برای این حدیث شریف از صحابه رسول خدا «صلّی اللّه علیه و آله» وجود دارد.<br> آیت اللّه‌العظمی بروجردی در جلد اول کتاب جامع احادیث شیعه ضمن تحقیق جامعی پیرامون حدیث ثقلین می‌نویسد:<br> | ||
«این حدیث مورد اجماع فریقین است و سی وچهار تن از مردان و زنان صحابه و بیش از صد و هشتاد تن از بزرگان، دانشمندان و محدّثان مشهور اهل سنّت در سنن و جوامع حدیثی خود با سندهای صحیح آن را نقل کرده‌اند» <br> | «این حدیث مورد اجماع فریقین است و سی وچهار تن از مردان و زنان صحابه و بیش از صد و هشتاد تن از بزرگان، دانشمندان و محدّثان مشهور اهل سنّت در سنن و جوامع حدیثی خود با سندهای صحیح آن را نقل کرده‌اند» <br> | ||
این حدیث با الفاظ گوناگون در مجامع معتبر حدیث شیعه و سنی نقل شده است. احمد بن حنبل در کتاب معروف خود به نام «مسند احمد» حدیث ثقلین را این گونه نقل می‌کند:<br> | این حدیث با الفاظ گوناگون در مجامع معتبر حدیث شیعه و سنی نقل شده است. احمد بن حنبل در کتاب معروف خود به نام «مسند احمد» حدیث ثقلین را این گونه نقل می‌کند:<br> | ||
| خط ۲۶: | خط ۲۶: | ||
بنابر حدیث ثقلین، عترت پیامبر«صلّی اللّه علیه و آله»تا روز قیامت از قرآن جدا نمی‌شوند پس هرگونه رفتار یا گفتار آنان همواره مطابق قرآن بوده و این به معنای عصمت و خطاناپذیری آنان در بیان معارف دین است. بنابراین طبق مفاد این حدیث بهترین مرجع برای فهم معارف دین و تفسیر وحی الهی، عترت نبی اکرم«صلّی اللّه علیه و آله» هستند و این مرجعیت در بیان معارف دین می‌تواند عاملی مهم برای تقریب بین مذاهب مختلف اسلامی به شمارآید.<br> | بنابر حدیث ثقلین، عترت پیامبر«صلّی اللّه علیه و آله»تا روز قیامت از قرآن جدا نمی‌شوند پس هرگونه رفتار یا گفتار آنان همواره مطابق قرآن بوده و این به معنای عصمت و خطاناپذیری آنان در بیان معارف دین است. بنابراین طبق مفاد این حدیث بهترین مرجع برای فهم معارف دین و تفسیر وحی الهی، عترت نبی اکرم«صلّی اللّه علیه و آله» هستند و این مرجعیت در بیان معارف دین می‌تواند عاملی مهم برای تقریب بین مذاهب مختلف اسلامی به شمارآید.<br> | ||
مرحوم آیت | مرحوم آیت اللّه‌العظمی بروجردی بر مبنای همین حدیث شریف بر مرجعیت علمی اهل بیت «علیهم السلام» تأکید می‌کرد و عقیده داشت اگر شیعه در اثبات مذهب خویش به مفاد همین حدیث به مرجعیت علمی اهل بیت «علیهم السلام» اکتفاء نماید، در زمان حاضر می‌تواند پیروان مذاهب دیگر را قانع کند که تمسک به عترت در فهم معارف دین می‌تواند عاملی برای تقریب بین پیروان مذاهب گردد. <br> | ||
تلاش‌های مرحوم آیت | تلاش‌های مرحوم آیت اللّه‌العظمی بروجردی منجر شد که علمای دارالتقریب قاهره به نشر رساله «حدیث الثقلین» پرداختند و بدین وسیله بر صحّت این حدیث گواهی دادند. در مقدمه این رساله و تقریظی که دارالتقریب بر آن زده است آمده است:<br> | ||
«هر زمان صحّت نسبت روایتی به پیامبر «صلّی اللّه علیه و آله» و درستی قولی از آن جناب به هر راه ثابت شود، بر مسلمین است که آن را بپذیرند و به حسن قبول، تلقی نمایند و به فرمان خداوند که در آن روایت کرده است، گردن فرمانبری فرودآورند» <br> | «هر زمان صحّت نسبت روایتی به پیامبر «صلّی اللّه علیه و آله» و درستی قولی از آن جناب به هر راه ثابت شود، بر مسلمین است که آن را بپذیرند و به حسن قبول، تلقی نمایند و به فرمان خداوند که در آن روایت کرده است، گردن فرمانبری فرودآورند» <br> | ||
البته اثبات مرجعیت علمی اهلبیت در بیان معارف اسلام منحصر به حدیث ثقلین نیست و احادیث دیگری که مورد پذیرش اهل سنّت و جماعت نیز هست بیانگر این مطلب می‌باشند مانند حدیث شریف سفینه که پیامبراکرم «صلّی اللّه علیه و آله» فرمودند: | البته اثبات مرجعیت علمی اهلبیت در بیان معارف اسلام منحصر به حدیث ثقلین نیست و احادیث دیگری که مورد پذیرش اهل سنّت و جماعت نیز هست بیانگر این مطلب می‌باشند مانند حدیث شریف سفینه که پیامبراکرم «صلّی اللّه علیه و آله» فرمودند: | ||