هیأت کبار العلماء عربستان سعودی: تفاوت میان نسخه‌ها

→ تفاوت با ویرایش قدیمی‌تر

هیأت کبار العلماء عربستان سعودی (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۷ مارس ۲۰۲۳، ساعت ۱۴:۰۱

۱۴۳ بایت حذف‌شده ، ‏۷ مارس ۲۰۲۳

بدون خلاصۀ ویرایش

Hadifazl

Writers، confirmed، مدیران

۸۵٬۹۶۳

ویرایش

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-'''هیأت کبار العلماء [[عربستان سعودی]]''' مهم‌ترین نهاد مذهبی در این کشور است که  وظیفه‌ی [[افتاء]] و جهت‌دهی مذهبی مردم آن را به عهده دارد. این نهاد مذهبی وابسته به نظام سلطنتی در این کشور است. ازاین‌رو اعضا، ساختار و کیفیت فعالیت آن توسط پادشاه تعیین می‌شود. چنان‌که، طی چند دهه تغییرات محدودی را تجربه کرده است. در ادامه به معرفی این نهاد مذهبی ـ حکومتی خواهیم پرداخت:
+'''هیأت کبار العلماء [[عربستان سعودی]]''' مهم‌ترین نهاد مذهبی در این کشور است که وظیفه‌ی [[افتاء]] و جهت‌دهی مذهبی مردم آن را به عهده دارد. این نهاد مذهبی وابسته به نظام سلطنتی در این کشور است. ازاین‌رو اعضا، ساختار و کیفیت فعالیت آن توسط پادشاه تعیین می‌شود. چنان‌که طی چند دهه تغییرات محدودی را تجربه کرده است. در ادامه به معرفی این نهاد مذهبی ـ حکومتی خواهیم پرداخت:
-=تأسیس هیأت کبار العلما=
+== تأسیس هیأت کبار العلما ==
 نهاد افتاء در عربستان نهادی دینی ـ حکومتی است که با عنوان هیأت کبار العلما شناخته می‌شود. این هیأت در 1391ق / 1971م به دستور پادشاه عربستان و با تعیین 17 عضو توسط او تأسیس شد. هیأت کبار العلما را می‌توان شورای افتایی دانست که وظیفه‌ی صدور فتاوای مذهبی را بر عهده دارد. جلسات این شورا با فاصله‌ای طولانی قریب به شش ماه تشکیل می‌شود. ازاین‌رو، گاه جلسات آن با عنوان محل تشکیل و شماره‌ی آن شناخته می‌شوند.
-=کارکردهای هیأت کبار العلما=
+== کارکردهای هیأت کبار العلما ==
 این نهاد کارکردهای مختلفی دارد. از آن جمله:
@@ خط ۱۹: / خط ۱۹: @@
 . زمینه‌سازی برای محوریت دیدگاه‌های مذهبی سلفی در سراسر جهان.
-=تشکیلات هیأت کبار العلما=
+== تشکیلات هیأت کبار العلما ==
-==رئیس==
+=== رئیس ===
 رئیس این نهاد افتای مذهبی در حال حاضر، مفتی عربستان سعودی است که همانند دیگر اعضای این هیأت توسط پادشاه نصب می‌شود.
@@ خط ۳۴: / خط ۳۴: @@
 در پی فوت عبدالعزیز بن باز، با صدور فرمان پادشاهی در 1999م عبدالعزیز بن عبدالله آل الشیخ به عنوان مفتی عام مملکت عربی سعودی و رئیس هیأت کبار علما و نیز به عنوان رئیس ادارة البحوث و الإفتاء نصب شد.
-==اللجنة الدائمة للبحوث العلمیة و الفتوی==
+=== اللجنة الدائمة للبحوث العلمیة و الفتوی ===
 بخش مهمی از فعالیت علمی هیأت کبر العلما به عنوان شورای افتای حکومتی در تشکیلاتی موسوم به «اللجنة الدائمة للبحوث و الفتوی» (کمیته‌ی دائمی پژوهش‌ها و افتاء) و زیر نظر رئیس هیأت کبار العلما انجام می‌گیرد.
@@ خط ۵۸: / خط ۵۸: @@
 . عبدالله بن محمد المطلق
-==الأمانة العامة لهیئة العلماء==
+=== الأمانة العامة لهیئة العلماء ===
 بر اساس تصریح دستورالعمل پادشاهی در سال 1971م، بخش اداری هیأت کبار العلما با عنوان «الأمانة العامة لهیئة العلماء» شناخته شد. اشراف بر این مجموعه بر عهده‌ی دبیر کل (= الأمین العام للهیئة) قرار گرفت و وظیفه‌ی تعیین او نیز از اختیارات هیأت دولت (= مجلس الوزراء) معرفی شد.
@@ خط ۶۴: / خط ۶۴: @@
 وظیفه‌ی گردآوری و ارائه‌ی نتایج پژوهش‌ها و بررسی‌های کمیته‌ی بر عهده‌ی دبیرخانه‌ای موسوم به الأمانة العامة لهیئة العلماء است. در این میان، خروجی‌های این مرکز علمی از طریق توسط دبیر آن به هیأت کبار العلما ارائه می‌شود. چنان‌که، وظیفه‌ی ارتباط با ریاست هیأت کبار العلما نیز بر دوش او قرار گرفت.
-=کیفیت تشکیل جلسات هیأت کبار العلما=
+== کیفیت تشکیل جلسات هیأت کبار العلما ==
 هیأت کبار العلما هر شش ماه یک‌بار تشکیل جلسه می‌دهد. در صورت نیاز این هیأت جلسات استثنایی نیز می‌تواند داشته باشد.
@@ خط ۷۰: / خط ۷۰: @@
 محل برگزاری جلسات مزبور در مقر ریاست آن در ریاض است. چنان‌که، در صورت نیاز می‌تواند به صورت استثنایی در جای دیگری نیز برگزار شود.
-=اعضای هیأت کبار العلما=
+== اعضای هیأت کبار العلما ==
-اعضای این شورای فقهی در ادوار مختلف تغییر کرده‌اند. چنان‌که، برخی از این افراد در برخی از ادوار و به خاطر برخی مواضع دینی ـ سیاسی ناهمسو با مواضع حکومتی به ویژه در مخالفت با حضور سربازان امریکایی در عربستان عزل شده‌اند.
+اعضای این شورای فقهی در ادوار مختلف تغییر کرده‌اند. چنان‌که، برخی از این افراد در برخی از ادوار و به خاطر برخی مواضع دینی ـ سیاسی ناهمسو با مواضع حکومتی به ویژه در مخالفت با حضور سربازان آمریکایی در عربستان عزل شده‌اند.
 با صدور فرمان پادشاهی در 2001م اعلان شد که:
@@ خط ۸۰: / خط ۸۰: @@
 . مدت عضویت در این هیأت جز در صورت تمدید، حداکثر چهار سال است.
-==اعضای دوره نخست==
+=== اعضای دوره نخست ===
 نخستین دوره از هیأت کبار العلمای عربستان در 1971م شکل گرفت. در این دوره، 17 نفر به عضویت هیأت درآمدند. آن افراد عبارتند از:
-{{ستون-شروع|2}}
+{{فهرست ستونی|1}}
 . محضار عقیل؛
@@ خط ۱۲۲: / خط ۱۲۲: @@
 این نکته نیز نقل شده است که با صدور فرمان پادشاهی در 1980م شیخ عبدالعزیز بن عبدالله بن محمد آل الشیخ به عنوان عضو هیأت کبار العلما نصب شد.
+=== اعضای هیأت در 1987م ===
-==اعضای هیأت در 1987م==
 با صدور فرمان پادشاهی در 1987م چهار نفر به عنوان اعضای جدید هیأت کبار العلما منصوب شدند. آنان عبارت بودند از:
@@ خط ۱۳۷: / خط ۱۳۴: @@
 . حسن بن جعفر العتمی.
+=== هیأت در 1980 ===
-==هیأت در 1980==
 با صدور فرمان پادشاهی در 1980م افراد زیر به عنوان اعضای جدید هیأت کبار العلما نصب شدند:
@@ خط ۱۶۳: / خط ۱۵۸: @@
 . عبدالله بن محمد بن إبراهیم آل الشیخ
+=== اعضای هیأت در 2001م ===
-==اعضای هیأت در 2001م==
 با صدور فرمان پادشاهی در 26 مارس 2001م افراد زیر به عضویت هیأت کبار علما درآمدند:
@@ خط ۱۷۶: / خط ۱۷۰: @@
 . عبدالله بن محمد المطلق.
+=== هیأت کبار العلما در سال 2003م ===
-==هیأت کبار العلما در سال 2003م==
 هیأت در این دوره هفده عضو داشت که عبارت بودند از:
@@ خط ۲۱۶: / خط ۲۰۸: @@
 . عبدالله بن علی الركبان
+=== اعضای هیأت در سال 2013م ===
+ملک عبدالله بن عبدالعزیز آل‌سعود عضویت افراد زیر در هیأت کبار العلما را در سال 2013م تمدید یا تعیین کرد:
-==اعضای هیأت در سال 2013م==
+{{فهرست ستونی|1}}
-ملک عبدالله بن عبدالعزیز آل سعود عضویت افراد زیر در هیأت کبار العلما را در سال 2013م تمدید یا تعیین کرد:
-{{ستون-شروع|2}}
 . عبدالعزیز بن عبدالله بن محمد آل به عنوان رئیس.
@@ خط ۲۶۲: / خط ۲۵۲: @@
 . سعد بن تركی الخثلان.
+=== اعضای هیأت در سال 1438 هـ / 2016 م ===
+ملك سلمان بن عبدالعزیز آل‌سعود در سال 1438ق / 2016م مبادرت به تمدید و تعیین اعضای زیر در هیأت کبار العلما کرد:
-==اعضای هیأت در سال 1438 هـ / 2016 م==
+{{فهرست ستونی|1}}
-ملك سلمان بن عبدالعزیز آل سعود در سال 1438ق / 2016م مبادرت به تمدید و تعیین اعضای زیر در هیأت کبار العلما کرد:
-{{ستون-شروع|2}}
 . عبدالعزیز بن عبدالله بن محمد آل الشیخ به عنوان رئیس.
@@ خط ۳۱۲: / خط ۳۰۰: @@
 . صالح بن عبدالله بن حمد العصیمی.
+=== تکمیل عضویت در 2019م ===
-==تکمیل عضویت در 2019م==
 در 2019م نیز ایشان به عضویت هیأت کبار العلما درآمد:
 عبدالسلام بن عبدالله بن محمد السلیمان.
-==اعضای هیأت در 1442ق / 2020م==
+=== اعضای هیأت در 1442ق / 2020م ===
 با فرمان ملک سلمان اعضای هیأت كبار العلما در 18 أكتوبر 2020م به صورت زیر تعیین شدند:
-{{ستون-شروع|2}}
+{{فهرست ستونی|1}}
 . عبدالعزیز بن عبدالله آل الشیخ به عنوان رئیس.
@@ خط ۳۷۰: / خط ۳۵۴: @@
 . بندر بن عبدالعزیز بلیلة
+== افراد مستعفی از هیأت ==
-==افراد مستعفی از هیأت==
 با صدور فرمان پادشاهی در 2003م با استعفای راشد بن صالح بن خنین موافقت شد.
+=== افراد اخراجی از هیأت ===
+در جریان لشکرکشی آمریکا ‏به خلیج فارس در سال 1990م، آمریکا خواهان حضور در عربستان بود و این مسأله با پذیرش دولت سعودی و فتوای ‏موافق هیأت کبار علما مواجه شد. این مسأله به چالشی درونی میان علمای وهابی منتهی شد. سرانجام این درگیری به اخراج چند ‏تن از علمای وهابی نوسلفی از هیأت کبار العلما انجامید.
-==افراد اخراجی از هیأت==
-در جریان لشکرکشی امریکا ‏به خلیج فارس در سال 1990م، امریکا خواهان حضور در عربستان بود و این مسأله با پذیرش دولت سعودی و فتوای ‏موافق هیأت کبار علما مواجه شد. این مسأله به چالشی درونی میان علمای وهابی منتهی شد. سرانجام این درگیری به اخراج چند ‏تن از علمای وهابی نوسلفی از هیأت کبار العلما انجامید.
 چنان‌که، با صدور فتوای بن باز مبنی بر تجویز استقرار سربازان غیر مسلمان در عربستان، مجادله‌ای میان گرایش‌های مختلف در ‏عربستان شکل گرفت. در این مجادله، کسی چون عبدالرحمن غازی القصیبی از تصمیم پادشاه دفاع کرد.
@@ خط ۳۸۶: / خط ۳۶۶: @@
 در دسامبر 1990م چهل و سه روشنفکر لیبرال طی نامه‌ای سرگشاده خطاب به پادشاه عربستان، خواستار اصلاحاتی ‏دموکراتیک در ساختار سیاسی عربستان شدند. در واکنش به این شکوائیه، 52 نفر از اسلام‌گرایان در ماه می 1991م، از طریق ‏پیامی دوازده درخواست اصلاحی به پادشاه ارائه دادند. ‏
-سازمان دینی تحت نظر بن باز، یعنی هیأت کبار العلما، پیام می 1991م را به خاطر تعرض و بی‌احترامی به پادشاه محکوم ‏کرد. پس از آن، در سپتامبر 1992م، «یادداشتی توصیه‌آمیز» در 45 صفحه، خطاب به بن‌باز نگاشته شد و ابعادی از پیام می ‏‏1991م را مورد تأکید قرار داد و برخی از ابعاد را بیشتر توضیح داد. این اقدام نیز با محکومیت فوری هیأت کبار العلما مواجه ‏شد و این اقدام تفرقه‌گرایانه خوانده شد. البته هفت عضو از اعضای نوزده‌گانه‌ی نهاد مذکور از تأیید آن خودداری کرده و به ‏همین خاطر از جانب پادشاه برکنار شدند و به جای آنها ده نفر دیگر از افراد طرفدار رژیم به عضویت هیأت کبار العلما منصوب ‏شدند. در مقابل، سه تن از علمای جنبش مخالف (حمد عقله الشعیبی، عبدالله المصعری و عبدالله بن جبرین) طی نامه‌ای ‏سرگشاده خطاب به بن باز، اتهام تفرقه‌افکنی را نفی کرده و تهدید به کشاندن مسأله به دادگاه کردند.‏
+سازمان دینی تحت نظر بن باز، یعنی هیأت کبار العلما، پیام می 1991م را به خاطر تعرض و بی‌احترامی به پادشاه محکوم ‏کرد. پس از آن، در سپتامبر 1992م، «یادداشتی توصیه‌آمیز» در 45 صفحه، خطاب به بن‌باز نگاشته شد و ابعادی از پیام می ‏‏1991م را مورد تأکید قرار داد و برخی از ابعاد را بیشتر توضیح داد. این اقدام نیز با محکومیت فوری هیأت کبار العلما مواجه ‏شد و این اقدام تفرقه‌گرایانه خوانده شد. البته هفت عضو از اعضای نوزده‌گانه‌ی نهاد مذکور از تأیید آن خودداری کرده و به ‏همین خاطر از جانب پادشاه برکنار شدند و به جای آنها ده نفر دیگر از افراد طرفدار رژیم به عضویت هیأت کبار العلما منصوب ‏شدند. در مقابل، سه تن از علمای جنبش مخالف (حمد عقله الشعیبی، عبدالله المصعری و عبدالله بن جبرین) طی نامه‌ای ‏سرگشاده خطاب به بن باز، اتهام تفرقه‌افکنی را نفی کرده و تهدید به کشاندن مسأله به دادگاه کردند. ‏
-[[رده: جریان های جهان اسلام]]
+[[رده:نهادها]]
-[[رده: جریان‌های عربستان سعودی]]
+[[رده:عربستان سعودی]]
-[[رده: جریان‌های سلفی]]
-[[رده: نهادهای دینی عربستان سعودی]]
-[[رده: نهادهای دینی کشورهای اسلامی]]