شیعه و راهبرد وحدت (مقاله): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - ' می ب' به ' می‌ب'
جز (جایگزینی متن - ' می ی' به ' می‌ی')
جز (جایگزینی متن - ' می ب' به ' می‌ب')
خط ۳۰: خط ۳۰:
باید از وقایع تاریخی ای که به پیدایی انشعابات سیاسی انجامیده، فراتر رفت. این انشعابات سیاسی رفته رفته در اختلافات علمی و فکری درحوزه فقه – چه در بُعد ادله و چه در بُعد استنباط- تأثیر برجای نهاد. ما بـاید از سـطـح این وقایع فراتر رویم و در آگاه کردن عامه مردم به این وقایع تاریخی و آثار سیاسی اش، شیوه‌ای را به کار گیریم که به وحدت[[مسلمانان]]، زیان نرساند و موجب گسست نشود. زیرا کشمکش های مذهبی بر سر وقایع گذشته، وضعیت کنونی امت را به شدت ناگوار و ناهموار می‌کند و موجب جدایی میان مجموعه‌های امت می‌شود و این همان وضعی است که امام علی علیه‌السلام و فرزندان او از در افتادن در آن پرهیز داده‌اند و حتی برای اجتناب از گسست در میان امت، فداکاری‌های مادی و معنوی فراوان نمودند.<br>
باید از وقایع تاریخی ای که به پیدایی انشعابات سیاسی انجامیده، فراتر رفت. این انشعابات سیاسی رفته رفته در اختلافات علمی و فکری درحوزه فقه – چه در بُعد ادله و چه در بُعد استنباط- تأثیر برجای نهاد. ما بـاید از سـطـح این وقایع فراتر رویم و در آگاه کردن عامه مردم به این وقایع تاریخی و آثار سیاسی اش، شیوه‌ای را به کار گیریم که به وحدت[[مسلمانان]]، زیان نرساند و موجب گسست نشود. زیرا کشمکش های مذهبی بر سر وقایع گذشته، وضعیت کنونی امت را به شدت ناگوار و ناهموار می‌کند و موجب جدایی میان مجموعه‌های امت می‌شود و این همان وضعی است که امام علی علیه‌السلام و فرزندان او از در افتادن در آن پرهیز داده‌اند و حتی برای اجتناب از گسست در میان امت، فداکاری‌های مادی و معنوی فراوان نمودند.<br>


ما باید واقعیتی را که در آن به سر می بریم، درک کنیم، زیرا امکان ندارد که وحدت را با احیای اختلافات گذشته مستقر کنیم. باید وحدت را بر نیازهای عصر و زمانه و مبانی ثابت و مسلّم شریعت و عقیده (فقه و کلام) اسلامی که مسلمانان را امتی واحد قرار می‌دهد، استوار کنیم. از سوی دیگر، باید اعتبار حکم شرعی اسلامی سازمان بخش و اساسی "تولّی" مسلمانان نسبت به یکدیگر را بدان باز گردانیم و این اصل مغفول را که مستند به آیه قرآن (المؤمنون و المؤمنات بعضهم اولیاء بعض) است احیا کنیم. <br>
ما باید واقعیتی را که در آن به سر می‌بریم، درک کنیم، زیرا امکان ندارد که وحدت را با احیای اختلافات گذشته مستقر کنیم. باید وحدت را بر نیازهای عصر و زمانه و مبانی ثابت و مسلّم شریعت و عقیده (فقه و کلام) اسلامی که مسلمانان را امتی واحد قرار می‌دهد، استوار کنیم. از سوی دیگر، باید اعتبار حکم شرعی اسلامی سازمان بخش و اساسی "تولّی" مسلمانان نسبت به یکدیگر را بدان باز گردانیم و این اصل مغفول را که مستند به آیه قرآن (المؤمنون و المؤمنات بعضهم اولیاء بعض) است احیا کنیم. <br>
این اصل از در افتادن جوامع و دولت‌های اسلامی به دام هم‌پیمانی با نیروهای بیگانه غیرمسلمان که گاه مسلمانان را هم در مقابل یکدیگر قرار می‌دهد، پیشگیری می‌کند. قرآن کریم و سنت نبوی، مسلمانان را از تولی و دوستی غیر مسلمانان درصورتی که منجر به تفرقه و اختلاف میان مسلمانان شود، نهی کرده است.<br>
این اصل از در افتادن جوامع و دولت‌های اسلامی به دام هم‌پیمانی با نیروهای بیگانه غیرمسلمان که گاه مسلمانان را هم در مقابل یکدیگر قرار می‌دهد، پیشگیری می‌کند. قرآن کریم و سنت نبوی، مسلمانان را از تولی و دوستی غیر مسلمانان درصورتی که منجر به تفرقه و اختلاف میان مسلمانان شود، نهی کرده است.<br>


خط ۸۹: خط ۸۹:
موضوع دیگری که بحث از آن ضروری است، نقش سیاست در تحریک و تعمیق خاص گرایی های مذهبی و حجیم کردن آن با عوامل تفرقه و چه بسا عوامل دشمنی است. پژوهش در زمینه‌ها و بسترهای سیاسی و مصلحتی حکام یا خاندان های حاکم و احزاب حاکم برای تدوین و ترویج روش‌های حدیثی و فقهی و تفسیری و ملحق کردن این روش‌ها به نظام یا ساختار معرفتی اسلام، از ضرورت ها و اولویت‌های جـدی اسـت. روش‌هایی که آنان تولید و ترویج و حاکم کردند، رفته رفته، نماد اسلام حقیقی برگرفته از قرآن و سنت شد، درحالی که حقیقتاً بازتاب رویکردهای سیاسی ای بود که هیچ رابطه ای با کتاب و سنت نداشته‌اند.<br>
موضوع دیگری که بحث از آن ضروری است، نقش سیاست در تحریک و تعمیق خاص گرایی های مذهبی و حجیم کردن آن با عوامل تفرقه و چه بسا عوامل دشمنی است. پژوهش در زمینه‌ها و بسترهای سیاسی و مصلحتی حکام یا خاندان های حاکم و احزاب حاکم برای تدوین و ترویج روش‌های حدیثی و فقهی و تفسیری و ملحق کردن این روش‌ها به نظام یا ساختار معرفتی اسلام، از ضرورت ها و اولویت‌های جـدی اسـت. روش‌هایی که آنان تولید و ترویج و حاکم کردند، رفته رفته، نماد اسلام حقیقی برگرفته از قرآن و سنت شد، درحالی که حقیقتاً بازتاب رویکردهای سیاسی ای بود که هیچ رابطه ای با کتاب و سنت نداشته‌اند.<br>


دراین جا لازم است یاد‌آوری کنیم که روش اهل بیت (ع) الگویی شایسته تقلید در نگاه به وحدت به عنوان عقیده ای مقدس است که سستی و کم کاری در رعایت مقتضیات آن ناروا است. در سیره اهل بیت (ع) می بینیم که هرگاه وحدت مسلمانان در معرض خطر قرار می‌گرفت، آنان از هیچ گونه حمایت و کمک و حراستی دریغ نمی‌کردند. این روش را از همان آغاز که قضیه زمامداری اشان با قضیه وحدت تعارض پیدا کرد، مشاهده می‌کنیم که آنان وحدت را بر قدرت ترجیح دادند و در همه حالات وحدت را حراست کردند و در راه وحـدت امـت از مـواضـع سیـاسی خـود عـقـب نشستند. نمونه‌ای از این دست را در دعای امام زین‌العابدین (ع)- که برجسته‌ترین آنها دعا برای مرزداران است، مشاهده می‌کنیم.<br>
دراین جا لازم است یاد‌آوری کنیم که روش اهل بیت (ع) الگویی شایسته تقلید در نگاه به وحدت به عنوان عقیده ای مقدس است که سستی و کم کاری در رعایت مقتضیات آن ناروا است. در سیره اهل بیت (ع) می‌بینیم که هرگاه وحدت مسلمانان در معرض خطر قرار می‌گرفت، آنان از هیچ گونه حمایت و کمک و حراستی دریغ نمی‌کردند. این روش را از همان آغاز که قضیه زمامداری اشان با قضیه وحدت تعارض پیدا کرد، مشاهده می‌کنیم که آنان وحدت را بر قدرت ترجیح دادند و در همه حالات وحدت را حراست کردند و در راه وحـدت امـت از مـواضـع سیـاسی خـود عـقـب نشستند. نمونه‌ای از این دست را در دعای امام زین‌العابدین (ع)- که برجسته‌ترین آنها دعا برای مرزداران است، مشاهده می‌کنیم.<br>


    
    
Writers، confirmed، مدیران
۸۷٬۹۳۹

ویرایش