مجسمه: تفاوت میان نسخه‌ها

۵۴ بایت اضافه‌شده ،  ‏۳ آوریل ۲۰۲۳
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲: خط ۲:


== پیشینه تشبیه ==
== پیشینه تشبیه ==
اصل اعتقاد به تشبیه از طرف افرادی چون یحیی بن معین، احمد بن حنبل، سفیان ثوری، اسحاق بن راهویه، داوود اصفهانی و هشام بن الحکم مطرح شد.
ریشه اعتقاد به تشبیه در ابتدا از طرف افرادی چون یحیی بن معین، احمد بن حنبل، سفیان ثوری، اسحاق بن راهویه، داوود اصفهانی و هشام بن الحکم مطرح شد.


== افسانه مجسمه ==
== افسانه مجسمه ==
در برخی از منابع <ref>حسنی رازی سید مرتضی، تبصرة العوام فى معرفة مقالات الانام، با اهتمام عباس اقبال آشتيانى، تهران، سال 1313 هجری شمسی، ص 75- 86.</ref> ضمن بیان مقالات مربوط به مجسمه و مشبهه آمده است که مشبهه می‌گویند: روز قیامت حضرت فاطمه (س) در حالی که پیراهن خون‌آلود امام حسین(ع) را بر دوش خود حمل می‌کند نزد خدا آمده دادخواهی می‌کند و وقتی خداوند او را می‌بیند، به یزید می‌گوید که برو زیر عرش مخفی شو تا فاطمه(س) تو را نبیند. یزید زیر عرش پنهان می‌‏شود. چون فاطمه حاضر می‌شود فریاد دادخواهی سر می‌دهد. در این هنگام خداوند پای خود را برهنه کرده دستارچه بر روی خود می‌بندد و خطاب به فاطمه(س) می‌گوید که ای فاطمه(س) اینک پای من از تیر نمرود مجروح است آنگاه که تیر را به سوی من انداخت و من نمرود را عفو کردم و تو نیز یزید را عفو کن در این هنگام فاطمه (س) یزید را عفو می‌کند.
در برخی از منابع <ref>حسنی رازی سید مرتضی، تبصرة العوام فى معرفة مقالات الانام، با اهتمام عباس اقبال آشتيانى، تهران، سال 1313 هجری شمسی، ص 75- 86.</ref> ضمن بیان مطالب مربوط به مجسمه و مشبهه، این سخن را از سوی آنان نقل می‌کند که: روز قیامت حضرت فاطمه (س) در حالی‌که پیراهن خون‌آلود امام حسین(ع) را بر دوش خود حمل می‌کند نزد خدا آمده دادخواهی می‌کند و وقتی خداوند او را می‌بیند، به یزید می‌گوید که برو زیر عرش مخفی شو تا فاطمه(س) تو را نبیند. یزید زیر عرش پنهان می‌‏شود. چون فاطمه حاضر می‌شود فریاد دادخواهی سر می‌دهد، در این هنگام خداوند پای خود را برهنه کرده دستارچه بر روی خود می‌بندد و خطاب به فاطمه(س) می‌گوید که ای فاطمه(س) اینک پای من از تیر نمرود مجروح است، آنگاه که تیر را به سوی من انداخت و من نمرود را عفو کردم و تو نیز یزید را عفو کن در این هنگام فاطمه (س) یزید را عفو می‌کند.


== عقاید مجسمه ==
= عقاید مجسمه =


=== خداوند شبیه خلق است و جا و مکان دارد ===
== خداوند شبیه خلق است و جا و مکان دارد ==
تمامی مجسمه و مشبهه خداوند را به خلق تشبیه می‌کنند و معتقدند که خداوند جا و مکان دارد عرش مکان اوست و پاهایش را بر کرسی عرش قرار داده است سر و دست و سایر اعضا را دارد، بنابراین نمی‌توان موجودی را تصور کرد که جا و مکان نداشته باشد.
تمامی مجسمه و مشبهه خداوند را به خلق تشبیه می‌کنند و معتقدند که خداوند جا و مکان دارد و عرش مکان اوست در حالی‌که  پاهای خود را بر کرسی عرش قرار داده است. سر و دست و سایر اعضا را دارد، بنابراین، نمی‌توان موجودی را تصور کرد که جا و مکان نداشته باشد.


=== خداوند خود را شبیه آدم آفرید ===
== خداوند خود را شبیه آدم آفرید ==
مجسمه و مشبهه معتقدند که هنگامی که خداوند خواست تا آدم را بیافریند، آئینه‌ای پیش روی خود نهاد و آدم را به صورت خود بیافرید. از یکی از بزرگان «[[حشویه]]» پرسیدند که خدای متعال اعضا دارد؟ گفت: آری همان اعضایی که ما داریم او نیز دارد. ابو المهزام از ابوهریره روایت می‌کند که از رسول (ص) خدا پرسیدند خداوند از چیست؟ گفت: از آب و لیکن نه از آب زمین و نه از آب آسمان، لکن او اسب را بیافرید و بدوانید تا عرق کرد پس خود را از آن عرق بیافرید.
مجسمه و مشبهه معتقدند هنگامی که خداوند اراده کرد تا آدم را بیافریند، آیینه‌ای پیش روی خود نهاد و آدم را به صورت خود بیافرید. از یکی از بزرگان «[[حشویه]]» پرسیدند که خدای متعال اعضاء دارد؟ گفت: آری همان اعضایی که ما داریم او نیز دارد. ابوالمهزام از ابوهریره روایت می‌کند که از رسول (ص) خدا پرسیدند خداوند از چیست؟ گفت: از آب و لیکن نه از آب زمین و نه از آب آسمان، لکن او اسب را بیافرید و بدوانید تا عرق کرد پس خود را از آن عرق بیافرید.


=== خداوند شبیه حضرت علی(ع) است ===
== خداوند شبیه حضرت علی(ع) است ==
«سبائیه» حضرت علی (ع) را به خداوند تشبیه کردند و گفتند: او خدا است.
«سبائیه» حضرت علی (ع) را به خداوند تشبیه کردند و گفتند: او خدا است.


=== خداوند دارای اعضا و صورت ===
== خداوند دارای اعضا و صورت ==
«مغیریه» که پیروان مغیرة بن سعید عجلی بودند گفتند که: پروردگارشان دارای اعضایی به صورت حروف هجا است.
«مغیریه» که پیروان مغیرة بن سعید عجلی بودند گفتند که: پروردگارشان دارای اعضایی به صورت حروف هجا است.


=== خداوند جسم است نه مثل دیگر اجسام ===
== خداوند جسم است نه مثل دیگر اجسام ==
برخی از مجسّمه گفتند: خدای تعالی جسم است ولی مانند دیگر اجسام نیست و شی‏ء است و مانند و مثل دیگر اشیاء نیست و نفس است و مانند دیگر نفس‌ها نیست و عالم است و مانند دیگر عالمان نیست.
برخی از مجسّمه گفتند: خدای تعالی جسم است ولی مانند دیگر اجسام نیست و شی‏ء است و مانند و مثل دیگر اشیاء نیست و نفس است و مانند دیگر نفس‌ها نیست و عالم است و مانند دیگر عالمان نیست.


=== آفرینش ملائک از موی سینه و دست خدا ===
== آفرینش ملائک از موی سینه و دست خدا ==
عروه از عبد اللّه بن عمرو بن عاص روایت می‌کند که گفت: خدای متعال ملائکه را از موی سینه و دست‌های خود بیافرید.
عروه از عبد اللّه بن عمرو بن عاص روایت می‌کند که گفت: خدای متعال ملائکه را از موی سینه و دست‌های خود بیافرید.


=== سلام خدا بر اهل بهشت ===
== سلام خدا بر اهل بهشت ==
قرطی از عمر بن عبدالعزیز روایت کند که چون خداوند در قیامت از حساب خلق فارغ شود، با جماعتی از ملائکه برود و بر اهل بهشت سلام کند و می‌گویند که این سلام همان سلامی است که خداوند در قرآن فرمود: «سَلامٌ قَوْلًا مِنْ رَبٍّ رَحِیمٍ.» سوره یاسین، آیه 58. ابو هریره از رسول خدا روایت می‌کند که: چون پیغمبر (ص) قرآن می‌‏خواند و به آیه «أَنَّ اللَّهَ سَمِیعٌ بَصِیرٌ» می‏‌رسید دست‌ها بر چشم و گوش‌ها می‏‌نهاد.
قرطی از عمر بن عبدالعزیز روایت کند که چون خداوند در قیامت از حساب خلق فارغ شود، با جماعتی از ملائکه برود و بر اهل بهشت سلام کند و می‌گویند که این سلام همان سلامی است که خداوند در قرآن فرمود: «سَلامٌ قَوْلًا مِنْ رَبٍّ رَحِیمٍ.» سوره یاسین، آیه 58. ابو هریره از رسول خدا روایت می‌کند که: چون پیغمبر (ص) قرآن می‌‏خواند و به آیه «أَنَّ اللَّهَ سَمِیعٌ بَصِیرٌ» می‏‌رسید دست‌ها بر چشم و گوش‌ها می‏‌نهاد.


خط ۳۴: خط ۳۴:


== تقسیم‌بندی دیگر ==
== تقسیم‌بندی دیگر ==
بغدادی می‌نویسد: مشبهه بر دو دسته‌اند: دسته‌‏ای که ذات خداوند را به ذاتی جز او مانند کنند و گروهی دیگر که صفات او را به صفات غیر او تشبیه کنند.
بغدادی می‌نویسد: مشبهه بر دو دسته‌اند: دسته‌‏ای که ذات خداوند را به ذاتی جز او مانند کنند و گروهی دیگر که صفات او را به صفات غیر او تشبیه کنند.<ref>مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 390 با ویرایش و اصلاح و جابجایی گسترده عبارات.</ref><ref>حسنی رازی سید مرتضی، تبصرة العوام فى معرفة مقالات الانام، با اهتمام عباس اقبال آشتيانى، تهران، سال 1313 هجری شمسی، ص 75- 86.</ref> <ref>بغدادی عبدالقاهر، الفرق بين الفرق، با اهتمام محمد زاهد بن حسن الكوثرى، قاهره، سال 1948 میلادی، ص 138- 140.</ref><ref>اشعری ابوالحسن، مقالات الاسلاميين و اختلاف المصلين، مصر، مجلد اول 1950، مجلد دوم 1954، ص 257.</ref> <ref>عراقی ابو محمد عثمان بن عبدالله، الفرق المفترقة بين اهل الزيغ و الزندقة، تحقيق يشار قوتلو آى، آنكارا، سال 1961 میلادی، ص 76.</ref>.
 
<ref>مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 390 با ویرایش و اصلاح و جابجایی گسترده عبارات.</ref><ref>حسنی رازی سید مرتضی، تبصرة العوام فى معرفة مقالات الانام، با اهتمام عباس اقبال آشتيانى، تهران، سال 1313 هجری شمسی، ص 75- 86.</ref> <ref>بغدادی عبدالقاهر، الفرق بين الفرق، با اهتمام محمد زاهد بن حسن الكوثرى، قاهره، سال 1948 میلادی، ص 138- 140.</ref><ref>اشعری ابوالحسن، مقالات الاسلاميين و اختلاف المصلين، مصر، مجلد اول 1950، مجلد دوم 1954، ص 257.</ref> <ref>عراقی ابو محمد عثمان بن عبدالله، الفرق المفترقة بين اهل الزيغ و الزندقة، تحقيق يشار قوتلو آى، آنكارا، سال 1961 میلادی، ص 76.</ref>.
<br />
<br />


confirmed
۵٬۷۴۷

ویرایش