موسویه (موسائیه): تفاوت میان نسخه‌ها

'''موسویه''' یا '''موسائیه‏''' گروهی از فرقه [[غلاة]] بودند که از [[امام کاظم|امام کاظم (علیه‌السلام)]] طرفداری کرده و منتظر [[رجعت]] او بودند.  

به فرقۀ '''موسویه''' «[[واقفیه]]» نیز می‌گفتند که در برابر فرقۀ «[[قطعیه]]» قرار داشتند. از این‌رو، واقفیه، اصطلاحی است که بر عده‌ای از منحرفین از [[اسلام]] یا [[امامیه|مکتب امامیه]] اطلاق می‌شود. این عده با توقف بر [[امامت]] و مهدویت امام خویش و با انحراف از [[امامیه]] به وجود آمدند. با این‌حال، واقفیه به‌طور مطلق، به افراد یا گروه‌هایی گفته می‌شود که معتقدند [[موسی بن جعفر|امام موسی‌بن‌جعفر (علیه‌السلام)]] زنده و او [[مهدی منتظر]] است. این فرقه در برابر فرقه قطعیه که نامی دیگر از [[شیعه اثنی عشری|شیعه  اثنی‌عشریه]] است، قرار دارد که بر مرگ موسی‌بن‌جعفر قطع و یقین کردند و به امامت [[امام علی بن موسی الرضا|علی‌بن‌موسی‌الرضا (علیه‌السلام)]] و پس از وی به امامت امامان دیگر قائل گشتند.  

'''موسائیه''' معتقد بودند که امام موسی‌بن‌جعفر (علیه‌السلام) زنده است و به وقت خودش بر شرق و غرب عالم مسلط خواهد شد و جهان را از عدل و داد پر خواهد کرد. او [[قائم آل محمد|مهدی قائم]] است. و اما افرادی چون [[هارون‌الرشید]] و یارانش به مردم وانمود می‌کردند که امام از دنیا رفته است در حالی‌که امام زنده و فعلا از دید مردم پنهان شده است. موسویه برای تایید ادعای خویش، به روایتی از [[امام صادق علیه السلام|امام‌ صادق (علیه‌السلام)]] که درباره مهدویت نقل شده است؛ استناد می‌کردند که به بخشی از آن اشاره می‌شود: «هو القائم‌المهدی فان یدهده رأسه علیکم من جبل فلا تصدقوا فانه القائم.» یعنی او مهدی‌قائم است و اگر ببینید سر او غلتان‌غلتان از کوهی فرود می‌‏آید باور نکنید و بدانید که او زنده و مهدی قائم‌آل‌محمد است.

و اما برخی از افراد این فرقه معتقد بودند که امام کاظم علیه‌السلام قائم است، اما از دنیا رفته است و پس از مرگش کسی به عنوان امام معرفی نشده است. پس خود او پس از مرگ رجعت خواهد کرد و در مکانی پنهان می‌شود و یارانش با وی دیدار می‌کنند و گوش به امر و نهی او می‌دهند. این گروه نیز چون گروه سابق، برای تایید ادعای خود به روایتی از امام صادق استناد می‌کردند که فرمود:«سمی القائم قائما لانه یقوم بعد ما یموت». یعنی به این‌دلیل قائم را قائم خوانند که پس از مرگ بر می‌خیزد. و باز عده‌ای از این فرقه معتقد بودند که حضرت، مثل [[عیسی‌بن‌مریم]] است، جز آن که عیسی بن مریم باز نمی‌گردد، ولی او در زمان موعود باز می‌گردد و جهان پر شده از جور و ستم را از عدل و داد پر خواهد کرد، زیرا که پدرش امام صادق (علیه‌السلام) فرمود که او به عیسی (علیه‌السلام) بن مریم شبیه است و به دست [[بنى‌عباس|بنی‌عباس]] کشته می‌شود و چنان که گفته بود، به دست ایشان کشته شد. برخی دیگر از ایشان می‌گفتند که امام کشته نشده است، بلکه به مرگ طبیعی از دنیا رفته است و خداوند او را نزد خود به آسمان برده و هنگام قیامش، او را به زمین باز می‏‌گرداند. از منظر عده‌ای دیگر امام‌رضا (علیه‌السلام) و کسانی که پس از او به امامت برخاستند، در واقع امام نبودند، بلکه جانشینانی بودند که یکی پس از دیگری آمدند تا این‌که زمان برانگیخته شدن او فرا برسد و بر مردم واجب است که از جانشینان وی فرمان برند. نگاه برخی دیگر این بود که ما نمی‌دانیم که حضرت زنده است، زیرا پیرو اخبار فراوان، وی مهدی قائم است و دروغ پنداشتن آن جایز نیست. از طرف دیگر، خبر مرگ پدر و نیاکانش به گوش ما رسیده است، بنابر‌این ما نباید درباره مرگ و زندگی حضرت بحث کنیم، بلکه باید بر امامتش استوار باشیم و پا را فراتر از آن ننهیم تا حقیقت حال روشن شود.

و اما عده‌ای دیگر که «بشریه» نام داشتند، معتقد بودند که موسی بن جعفر (علیه‌السلام) زنده است و به زندان هم نرفته و او مهدی قائم است<ref>ر. ک. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 431 با ویرایش و اصلاح عبارات.</ref>،<ref>نوبختی حسن بن موسی، فرق الشيعة، ترجمه و تحقيق محمد جواد مشكور، تهران، نشر مركز انتشارات علمى و فرهنگى، ص 79- 85.</ref>،<ref>اشعری قمی سعدبن عبدالله، المقالات و الفرق، تحقيق محمد جواد مشكور، تهران، سال 1963 میلادی، صفحات 93، 173، 235، 237.</ref>،<ref>اشعری ابوالحسن، مقالات الاسلاميين و اختلاف المصلين، مصر، ص 28</ref>،<ref>اسفرایینی شاهفور بن طاهر، التبصير فى الدين و تمييز الفرقة الناجية عن الفرق الهالكين، تحقيق شيخ محمد زاهد بن الحسن الكوثرى، قاهره، سال 1940 میلادی، ص 23</ref>.