جغرافیای جهان اسلام (مقاله): تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - 'ك' به 'ک') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
جز (جایگزینی متن - 'رده:مقالات' به 'رده:مقاله‌ها') |
||
| (۱۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
مقاله جغرافیای جهان | '''مقاله جغرافیای جهان اسلام''' حاوی کلیاتی در مورد برخی از مسائل جغرافیایی [[کشورهای اسلامی]] است. | ||
=مساحت جهان اسلام= | =مساحت جهان اسلام= | ||
مساحت کل کره | مساحت کل کره زمین 510/074/600 کیلو متر مربع است که 139/087/704 کیلومتر مربع آن خشکی و بقیه آب است. قاره [[آسیا|آسیا]] 44/231/000 کیلومتر مربع، آفریقا 20/251/000 کیلومتر مربع، آمریکای شمالی و مرکزی 24/387/259 کیلومتر مربع، آمریکای جنوبی 17/785/612 کیلومتر مربع، اروپا 9.902/470 کیلومتر مربع، اقیانوسیه 8/530/363 کیلو متر مربع و قطب جنوب 14/000/0004 کیلو متر مربع از خشکی‌های زمین را به خود اختصاص دادهاند. | ||
مساحت | مساحت خشکی‌های 51 کشور اسلامی 30/369/600 کیلومتر مربع یعنی 21/85 درصد از کل خشکی‌های زمین است.<ref>مساحتکشورهای اسلامی با جمع کل مساحت آنها بر اساس آن چیزی است که در کتاب گیتاشناسی نوین کشورها، نوشته: عباس جعفری، چاپ اول، تهران، موسسه جغرافیایی و کارتوگرافی گیتاشناسی، 1382، آمده است.</ref> | ||
= | =بزرگ‌ترین و کوچکترین کشورهای اسلامی از حیث مساحت= | ||
بزرگ‌ترین کشورهای اسلامی که بالای یک میلیون کیلومتر مربع مساحت دارند <ref>آمار بزرگ‌ترین و کوچکترین کشورهای اسلامی بر اساس کتاب «گیتا شناسی» آقای عباس حعفری است.</ref> | |||
عبارتند از : | عبارتند از: | ||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
|- | |- | ||
! ردیف !! نام کشور !! مساحت به کیلومتر مربع !! رتبه جهانی | !ردیف!!نام کشور!!مساحت به کیلومتر مربع!!رتبه جهانی | ||
|- | |- | ||
| 1 || قزاقستان|| 2/717/300 || 9 | |1||قزاقستان||2/717/300||9 | ||
|- | |- | ||
| 2 || الجزایر || 2/381/741 || 10 | |2||الجزایر||2/381/741||10 | ||
|- | |- | ||
| 3 ||عربستان سعودی || 2/240/000 || 12 | |3||عربستان سعودی||2/240/000||12 | ||
|- | |- | ||
| 4 || اندونزی || 1/904/433 || 14 | |4||اندونزی||1/904/433||14 | ||
|- | |- | ||
| 5 || سودان || 1/886/068|| 15 | |5||سودان||1/886/068||15 | ||
|- | |- | ||
| 6 || لیبی || 1/759/000 || 16 | |6||لیبی||1/759/000||16 | ||
|- | |- | ||
| 7 || ایران || 1/648/195 || 18 | |7||ایران||1/648/195||18 | ||
|- | |- | ||
| 8 || چاد || 1/284/000 || 20 | |8||چاد||1/284/000||20 | ||
|- | |- | ||
| 9 || نیجر || 1/267/000 || 21 | |9||نیجر||1/267/000||21 | ||
|- | |- | ||
| 10 || مالی || 1/240/192 || 23 | |10||مالی||1/240/192||23 | ||
|- | |- | ||
| 11 || موریتانی || 1/030/700 || 23 | |11||موریتانی||1/030/700||23 | ||
|- | |- | ||
|} | |} | ||
کوچکترین کشورهای جهان اسلام از حیث مساحت عبارتند از: | |||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
|- | |- | ||
! ردیف!! نام کشور !! مساحت به کیلومتر مربع !! رتبه جهانی | !ردیف!!نام کشور!!مساحت به کیلومتر مربع!!رتبه جهانی | ||
|- | |- | ||
| 1 || مالدیو || 298 || 187 | |1||مالدیو||298||187 | ||
|- | |- | ||
| 2 || بحرین|| 694 || 176 | |2||بحرین||694||176 | ||
|- | |- | ||
| 3 || کومور || 1862|| 170 | |3||کومور||1862||170 | ||
|} | |} | ||
= | =آبهای جهان اسلام= | ||
360/986/896 | 360/986/896 کیلومتر مربع یعنی 70/77 درصد از مساحت زمین را آب فراگرفته است ولی تنها سه درصد از این منبع عظیم، آبهای شیرین است. | ||
از کل آب مناسب سطح | از کل آب مناسب سطح زمین 69 درصد به بخش کشاورزی، 21 درصد به مصرف صنعتی، 6 درصد برای مصارف شهری و 4 درصد بقیه نیز عمدتا در منابع ذخیره هرز میرود. در سده بیستم آب مصرفی بخش کشاورزی، 10 درصد افزایش داشته و پیش‌بینی می‌شود که تا 30 سال آینده 80 درصد کل غذای جهان از این بخش تامین گردد و بالطبع به میزان آب مصرفی نیز افزوده خواهد شد. بیش از یک میلیارد نفر از جمعیت هفت و نیم میلیارد نفری کره زمین از آب شیرین و تمیز محرومند. طبق گزارش سازمان بهداشت جهانی در سال 1986 حدود 27/000 نفر بر اثر استفاده از آبهای آلوده و غیر بهداشتی جان خود را از دست دادهاند و 26 کشور در آفریقا و خاورمیانه و بعضی از کشورهای اروپا همانند هلند با کمبود آب مواجهند. <ref>ر. ک: جعفری، عباس، گیتاشناسی نوین کشورها، چاپ اول، تهران، موسسه جغرافیایی و کارتوگرافی گیتاشناسی، 1382، ص 33.</ref> | ||
از مقدار | از مقدار آبی که در سطح کره زمین قرار دارد، بخش کوچکی در جهان اسلام قرار دارد این است که جهان اسلام از لحاظ آب در وضعیتی بدتر از بقیه جهان به سر میبرد. این مشکل در برخی مناطق خاورمیانه شدید می‌شود. <ref>رک: مهکویی، حجت، تحلیلی بر بحران منابع آب در کشورهای اسلامی منتخب، فصلنامه مطالعات سیاسی جهان اسلام، سال ششم، شماره 22، تابستان 1396، ص 169- 199، و نیز: برقی، حمید، بحران منابع آب، چالش اساسی جهان اسلام، در: | ||
https://civilica.com/doc/584397/</ref> | https://civilica.com/doc/584397/</ref> | ||
از لحاظ نزولات | از لحاظ نزولات آسمانی نیز کشورهای جهان اسلام وضعیت مختلفی دارند، برخی از آنها که در کنار دریا یا در مناطق استوایی قرار دارند از میزان نزولات آسمانی نسبتاً خوبی برخوردارند؛ ولی برخی دیگر به خاطر واقع شدن در مناطق صحرایی و بیابانی و یا به خاطر دوری از دریا، از میزان بارش کمتری برخوردارند و جزو مناطق خشک دنیا محسوب می‌شوند. | ||
= | =بزرگ‌ترین جزایر جهان اسلام= | ||
جزیره بورنئو در مالزی با 743/000 کیلومتر مربع و جزیره سوماترا در اندونزی با 475/000 کیلومتر مربع بزرگ‌ترین جزایر جهان اسلام به شمار میروند. | |||
= | =بزرگ‌ترین شبه جزایر جهان اسلام= | ||
شبه | شبه جزیره عربستان با مساحت 3/000/000 کیلومتر مربع، آناتولی با مساحت 500/000 کیلومتر مربع، مالایا با مساحت 237/000 کیلومتر مربع وسیعترین شبه جزایر واقع در جهان اسلام هستند. | ||
= | =وسیعترین صحراهای جهان اسلام= | ||
صحرای بزرگ آفریقا با مساحت 8/500/000 کیلومتر مربع، صحرای عربستان با مساحت 1/300/000 کیلومتر مربع، صحرای قره قوم با مساحت 270/000 کیلومتر مربع در ترکمنستان، صحرای سومالی با مساحت 260/000 کیلومتر مربع، صحرای قزل قوم ازبکستان با مساحت 180/000 کیلومتر مربع و کویر لوت ایران با مساحت 95/804 کیلومتر مربع بزرگ‌ترین صحراهای واقع در جهان اسلام می‌باشند. | |||
[[رده: | [[رده:مقاله‌ها]] | ||
[[رده: جهان اسلام]] | [[رده:جهان اسلام]] | ||
نسخهٔ ۱۹ آوریل ۲۰۲۳، ساعت ۱۶:۲۸
مقاله جغرافیای جهان اسلام حاوی کلیاتی در مورد برخی از مسائل جغرافیایی کشورهای اسلامی است.
مساحت جهان اسلام
مساحت کل کره زمین 510/074/600 کیلو متر مربع است که 139/087/704 کیلومتر مربع آن خشکی و بقیه آب است. قاره آسیا 44/231/000 کیلومتر مربع، آفریقا 20/251/000 کیلومتر مربع، آمریکای شمالی و مرکزی 24/387/259 کیلومتر مربع، آمریکای جنوبی 17/785/612 کیلومتر مربع، اروپا 9.902/470 کیلومتر مربع، اقیانوسیه 8/530/363 کیلو متر مربع و قطب جنوب 14/000/0004 کیلو متر مربع از خشکی‌های زمین را به خود اختصاص دادهاند. مساحت خشکی‌های 51 کشور اسلامی 30/369/600 کیلومتر مربع یعنی 21/85 درصد از کل خشکی‌های زمین است.[۱]
بزرگ‌ترین و کوچکترین کشورهای اسلامی از حیث مساحت
بزرگ‌ترین کشورهای اسلامی که بالای یک میلیون کیلومتر مربع مساحت دارند [۲] عبارتند از:
| ردیف | نام کشور | مساحت به کیلومتر مربع | رتبه جهانی |
|---|---|---|---|
| 1 | قزاقستان | 2/717/300 | 9 |
| 2 | الجزایر | 2/381/741 | 10 |
| 3 | عربستان سعودی | 2/240/000 | 12 |
| 4 | اندونزی | 1/904/433 | 14 |
| 5 | سودان | 1/886/068 | 15 |
| 6 | لیبی | 1/759/000 | 16 |
| 7 | ایران | 1/648/195 | 18 |
| 8 | چاد | 1/284/000 | 20 |
| 9 | نیجر | 1/267/000 | 21 |
| 10 | مالی | 1/240/192 | 23 |
| 11 | موریتانی | 1/030/700 | 23 |
کوچکترین کشورهای جهان اسلام از حیث مساحت عبارتند از:
| ردیف | نام کشور | مساحت به کیلومتر مربع | رتبه جهانی |
|---|---|---|---|
| 1 | مالدیو | 298 | 187 |
| 2 | بحرین | 694 | 176 |
| 3 | کومور | 1862 | 170 |
آبهای جهان اسلام
360/986/896 کیلومتر مربع یعنی 70/77 درصد از مساحت زمین را آب فراگرفته است ولی تنها سه درصد از این منبع عظیم، آبهای شیرین است. از کل آب مناسب سطح زمین 69 درصد به بخش کشاورزی، 21 درصد به مصرف صنعتی، 6 درصد برای مصارف شهری و 4 درصد بقیه نیز عمدتا در منابع ذخیره هرز میرود. در سده بیستم آب مصرفی بخش کشاورزی، 10 درصد افزایش داشته و پیش‌بینی می‌شود که تا 30 سال آینده 80 درصد کل غذای جهان از این بخش تامین گردد و بالطبع به میزان آب مصرفی نیز افزوده خواهد شد. بیش از یک میلیارد نفر از جمعیت هفت و نیم میلیارد نفری کره زمین از آب شیرین و تمیز محرومند. طبق گزارش سازمان بهداشت جهانی در سال 1986 حدود 27/000 نفر بر اثر استفاده از آبهای آلوده و غیر بهداشتی جان خود را از دست دادهاند و 26 کشور در آفریقا و خاورمیانه و بعضی از کشورهای اروپا همانند هلند با کمبود آب مواجهند. [۳] از مقدار آبی که در سطح کره زمین قرار دارد، بخش کوچکی در جهان اسلام قرار دارد این است که جهان اسلام از لحاظ آب در وضعیتی بدتر از بقیه جهان به سر میبرد. این مشکل در برخی مناطق خاورمیانه شدید می‌شود. [۴]
از لحاظ نزولات آسمانی نیز کشورهای جهان اسلام وضعیت مختلفی دارند، برخی از آنها که در کنار دریا یا در مناطق استوایی قرار دارند از میزان نزولات آسمانی نسبتاً خوبی برخوردارند؛ ولی برخی دیگر به خاطر واقع شدن در مناطق صحرایی و بیابانی و یا به خاطر دوری از دریا، از میزان بارش کمتری برخوردارند و جزو مناطق خشک دنیا محسوب می‌شوند.
بزرگ‌ترین جزایر جهان اسلام
جزیره بورنئو در مالزی با 743/000 کیلومتر مربع و جزیره سوماترا در اندونزی با 475/000 کیلومتر مربع بزرگ‌ترین جزایر جهان اسلام به شمار میروند.
بزرگ‌ترین شبه جزایر جهان اسلام
شبه جزیره عربستان با مساحت 3/000/000 کیلومتر مربع، آناتولی با مساحت 500/000 کیلومتر مربع، مالایا با مساحت 237/000 کیلومتر مربع وسیعترین شبه جزایر واقع در جهان اسلام هستند.
وسیعترین صحراهای جهان اسلام
صحرای بزرگ آفریقا با مساحت 8/500/000 کیلومتر مربع، صحرای عربستان با مساحت 1/300/000 کیلومتر مربع، صحرای قره قوم با مساحت 270/000 کیلومتر مربع در ترکمنستان، صحرای سومالی با مساحت 260/000 کیلومتر مربع، صحرای قزل قوم ازبکستان با مساحت 180/000 کیلومتر مربع و کویر لوت ایران با مساحت 95/804 کیلومتر مربع بزرگ‌ترین صحراهای واقع در جهان اسلام می‌باشند.
- ↑ مساحتکشورهای اسلامی با جمع کل مساحت آنها بر اساس آن چیزی است که در کتاب گیتاشناسی نوین کشورها، نوشته: عباس جعفری، چاپ اول، تهران، موسسه جغرافیایی و کارتوگرافی گیتاشناسی، 1382، آمده است.
- ↑ آمار بزرگ‌ترین و کوچکترین کشورهای اسلامی بر اساس کتاب «گیتا شناسی» آقای عباس حعفری است.
- ↑ ر. ک: جعفری، عباس، گیتاشناسی نوین کشورها، چاپ اول، تهران، موسسه جغرافیایی و کارتوگرافی گیتاشناسی، 1382، ص 33.
- ↑ رک: مهکویی، حجت، تحلیلی بر بحران منابع آب در کشورهای اسلامی منتخب، فصلنامه مطالعات سیاسی جهان اسلام، سال ششم، شماره 22، تابستان 1396، ص 169- 199، و نیز: برقی، حمید، بحران منابع آب، چالش اساسی جهان اسلام، در: https://civilica.com/doc/584397/