الرسالة الفقهیة (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جز (جایگزینی متن - 'عبد ال' به 'عبدال')
 
(۳۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{جعبه اطلاعات کتاب
| عنوان = الرسالة الفقهیة
| تصویر = الرسالة الفقهیه.jpg
| نام = الرسالة الفقهیة
| پدیدآوران = ابومحمد عبدالله بن ابی زید القیروانی
| زبان = [[زبان عربی|عربی‌]]
| زبان اصلی =
| ترجمه =
| سال نشر =
| ناشر = دارالکتب الاسلامی
| تعداد صفحه =
| موضوع = فقه مالکی
| شابک =
}}
کتاب'''«الرسالة الفقهیة»''' رسالهٔ مختصری در [[فقه مالکی]] است و آن را امام ''ابومحمد عبدالله بن ابی زید القیروانی'' که ملقب به ''مالک الصغیر'' و ''شیخ مالکیه'' بود، به پیشنهاد شاگردش شیخ ''محرز بن خلف البکری تونسی'' نوشته شده است.


<div class="wikiInfo">[[پرونده:الرسالة الفقهیه.jpg|جایگزین=کتاب الرسالة الفقهیة|بندانگشتی|کتاب الرسالة الفقهیة]]
== سبب نوشتن کتاب ==
{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |نام
'''ابن ابی زید''' در‌این‌باره خطاب به شیخ محرز می‌گوید: «از من خواستی که یک جمله مختصر از واجبات امور دینی را که زبان‌ها بیان می‌کنند و دل‌ها ایمان می‌آورند و اعضا انجام می‌دهند و [[روایات]] مربوط به تکلیف تصدیقات و زائدات و خواسته‌های آن و پاره‌ای از آداب آن و جملاتی از مبانی [[فقه]] و فنون آن بر مکتب امام [[مالک بن انس]] و روش ایشان و آنچه که موجب تسهیل آن می‌شود. مسیر چه پیچیده‌تر از آن بود از تعبیر متقدم و شرح علما...». انگیزه پیشنهاد شیخ محرز همان بود که ابن ابی زید نیز در سخنان خود به او اشاره کرد: «...همانطور که می‌خواستم آن را به فرزندان بیاموزم، همانطور که شما حروف [[قرآن]] را به آنها می‌آموزید تا به قلب آنها پیش برود. شناخت [[دین]] خدا و احکام آن، پس من به شما پاسخ دادم که به آن امید داشتم، و آن از علم دین خدا یا دعوت به آن است».
!نام نویسنده
== ماهیت رساله ==
|ابومحمد عبدالله بن ابی زید القیروانی
این رساله به گواه سخنان ابن ابی زید در بالا، کتاب تعلیم است، یعنی کتاب درسی به بیان امروزی. نویسنده نیز در پایان نوشته این مطلب را تأیید می‌کند و می‌گوید: «به آنچه شرط کردیم آن را در این کتاب خود بیاوریم که ان شاء الله کسانی که از خردسالان می‌خواهند آن را بیاموزند سود می‌بخشد. و کسانی که از بزرگسالان به آن نیاز دارند، و در آن چیزی است که جاهلان را به سوی آن سوق می‌دهد، او بداند که دین خود را به چه عقیده‌ای می‌داند و به واجبات خود عمل می‌کند و بسیاری از اصول، امیال و اخلاق را درک می‌کند».
|-
== مطالب ==
|موضوع
|فقه
|-
|زبان کتاب
|عربى‌
|-
|ناشر
|دار الکتب العلمیه
|-
|سال نشر
|1433 قمری
|-
|تعداد جلد
|تک جلدی
|-
|مکان چاپ
|مصرـ قاهره
|-


|}
* الف. عقایدی که قیروانی فصل کاملی را به او اختصاص داده است به نام: باب آنچه لسان می‌گویند و ایمان به دل‌ها یک تکلیف برای امور دینی است.
</div>
* ب. مسائل فقهی ترتیب ابن ابی زید در چهل و چهار باب غیر از باب عقائد از جمله ابواب مربوط به ارکان دین مانند: [[نماز]] و [[زکات]] و [[حج]] و [[روزه]] و احکام مربوطه و ابواب مربوط به. [[جهاد]]، [[ایمان]] و [[نذر]]، [[نکاح]] و آنچه پس از آن، [[بیع]] و [[وصیت]]... و سایر ابواب مربوطه.


'''الرسالة الفقهیة''' رسالهٔ مختصری در فقه [[مالکی]] است. کتاب توسط امام [[ابومحمد عبدالله بن ابی زید القیروانی]] که در غرب اسلامی ملقب به مالک الصغیر و شیخ مالکیه بود، به پیشنهاد یکی از شاگردان شیخ محرز بن خلف البکری تونسی نوشته شده است.<br>
== شروح کتاب ==
ابن ابی زید در این باره خطاب به شیخ محرز می گوید: ".. از من خواستی که یک جمله مختصر از واجبات امور دینی را که زبان‌ها بیان می کنند و دل‌ها ایمان می آورند و اعضا انجام می دهند و روایات مربوط به تکلیف تصدیقات و زائدات و خواسته‌های آن و پاره‌ای از آداب آن و جملاتی از مبانی فقه و فنون آن بر مکتب امام [[مالک بن انس]] و روش ایشان و آنچه که موجب تسهیل آن می شود. مسیر چه پیچیده‌تر از آن بود از تعبیر متقدم و شرح علما...". انگیزه پیشنهاد شیخ محرز همان بود که ابن ابی زید نیز در سخنان خود به او اشاره کرد: "...همانطور که می خواستم آن را به فرزندان بیاموزم، همانطور که شما حروف قرآن را به آنها می آموزید تا به قلب آنها پیش برود. شناخت دین خدا و احکام آن، پس من به شما پاسخ دادم که به آن امید داشتم، و آن از علم دین خدا یا دعوت به آن است".
این کتاب شروح زیادی دارد از جمله:
=ماهیت رساله=
این رساله به گواه سخنان ابن ابی زید در بالا، کتاب تعلیم است، یعنی کتاب درسی به بیان امروزی. خود قیروانی نیز در پایان نامه این مطلب را تأیید می کند و می گوید: "به آنچه شرط کردیم آن را در این کتاب خود بیاوریم که ان شاء الله کسانی که از خردسالان می خواهند آن را بیاموزند سود می بخشد. و کسانی که از بزرگسالان به آن نیاز دارند، و در آن چیزی است که جاهلان را به سوی آن سوق می دهد، او بداند که دین خود را به چه عقیده ای می داند و به واجبات خود عمل می کند و بسیاری از اصول امیال و اخلاق را درک می کند."
=مطالب=
الف - عقایدی که قیروانی فصل کاملی را به او اختصاص داده است به نام: باب آنچه لسان می گویند و ایمان به دل‌ها یک تکلیف برای امور دینی است.
ب - مسائل فقهی ترتیب ابن ابی زید در چهل و چهار باب غیر از باب عقائد از جمله ابواب مربوط به ارکان دین مانند: [[نماز]] و [[زکات]] و [[حج]] و [[روزه]] و احکام مربوطه و ابواب مربوط به. [[جهاد]]، [[ایمان]] و [[نذر]]، [[نکاح]] و آنچه پس از آن، [[بیع]] و [[وصیت]].. و سایر ابواب مربوطه.


=شروح کتاب=
# شرح لالقاضی عبدالوهاب.
شروح این کتاب بسیارند از جمله:
# شرح الأفقهسی، عبدالله بن مقداد بن إسماعیل القاضی.
# شرح قاسم بن عیسی بن ناجی القیروانی.
# شرح القلشانی أحمد بن محمد بن عبدالله، أبوالعباس.
# شرح زروق أحمد بن أحمد بن محمد البرنسی.
# شرح المنوفی أبی الحسن علی بن محمد المنوفی العدوی الشاذلی.


#شرح لالقاضی عبدالوهاب (تـ 422).
== شروح معاصرین ==
#شرح الأفقهسی، عبدالله بن مقداد بن إسماعیل القاضی (تـ 823).
# شرح للنفراوی المالکی، أحمد بن غنیم بن سالم.
#شرح قاسم بن عیسى بن ناجی القیروانی ( تـ 837).
# الثمر الدانی فی تقریب المعانی.
#شرح القلشانی (أحمد بن محمد بن عبدالله، أبو العباس تـ 863 هـ).
# شرح للشیخ عبدالمجید الشرنوبی الأزهری المالکی.
#شرح زروق (أحمد بن أحمد بن محمد البرنسی تـ 899 هـ).
# شرح لأحمد بن محمد الصدیق الغماری.
#شرح المنوفی (أبی الحسن علی بن محمد المنوفی العدوی الشاذلی، تـ 939).


==شروح معاصرین==
== منابع ==
1. شرح للنفراوی المالكی (أحمد بن غنیم بن سالم، تـ 1125).
2. الثمر الدانی فی تقریب المعانی.
3. شرح للشیخ عبدالمجید الشرنوبی الأزهری المالكی.
4. شرح لأحمد بن محمد الصدیق الغماری.


==منبع==
* فهرست و مقدمهٔ کتاب الرسالة الفقهیة.


*فهرست و مقدمهٔ کتاب الرسالة الفقهیة.
[[رده:کتاب‌ها]]
 
[[رده:کتاب‌های اهل سنت]]
[[رده: کتاب شناسی]]
[[رده: کتاب کلامی]]