۸۵٬۹۴۴
ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'سطحی نگری' به 'سطحینگری') |
جز (جایگزینی متن - ' آنها' به ' آنها') |
||
(۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۴۰: | خط ۴۰: | ||
یکی از مباحثی که در زمینه مراحل فهم قرآن لازم است مورد بررسی قرار گیرد روایاتی است که بیانگر وجود معانی بطنی برای قرآن کریم میباشد. | یکی از مباحثی که در زمینه مراحل فهم قرآن لازم است مورد بررسی قرار گیرد روایاتی است که بیانگر وجود معانی بطنی برای قرآن کریم میباشد. | ||
در منابع روائی فریقین روایاتی وجود دارد که بیانگر آن است که قرآن علاوه بر معانی ظاهری، مشتمل بر معانی باطنی نیز میباشد بگونهای که چنین معانی از دسترسی عموم خارج بوده و فقط خواص قادرند آگاهی از آن پیدا کنند. در اغاز روایات فریقین را دراینباره نقل نموده و | در منابع روائی فریقین روایاتی وجود دارد که بیانگر آن است که قرآن علاوه بر معانی ظاهری، مشتمل بر معانی باطنی نیز میباشد بگونهای که چنین معانی از دسترسی عموم خارج بوده و فقط خواص قادرند آگاهی از آن پیدا کنند. در اغاز روایات فریقین را دراینباره نقل نموده و آنگاه دیدگاه مفسرین را نسبت به آن بیان میکنیم: | ||
== روایات بطون معانی قرآن == | == روایات بطون معانی قرآن == | ||
خط ۱۰۹: | خط ۱۰۹: | ||
=== شیخ طوسی در التبیان === | === شیخ طوسی در التبیان === | ||
ایشان در ذیل روایت نبوی و ائمه معصومین | ایشان در ذیل روایت نبوی و ائمه معصومین علیهمالسلام (ما نَزَلَ مِن القُرآنِ مِن آیَةٍ اٍّلا وَلَها ظَهرٌ وَ بطنٌ) چهار وجه را در معنای ظهر و بطن محتمل میداند: | ||
وجه اول: مقصود از ظاهر، قصص نابودی امتهای پیشین و مقصود از باطن، مواعظ و عبرتهایی است که از آن داستانها برای دیگران مانده است. | وجه اول: مقصود از ظاهر، قصص نابودی امتهای پیشین و مقصود از باطن، مواعظ و عبرتهایی است که از آن داستانها برای دیگران مانده است. | ||
خط ۱۲۵: | خط ۱۲۵: | ||
ایشان در آغاز تفسیر الاصفی اظهار میدارد در فهم معانی قرآن نباید به معانی ظاهری آن اکتفا نمود بلکه لازم است به حقائق معانی و لایههای باطنی آن نیز توجه داشت. تنها دراین صورت تناقضات بدوی در قرآن مرتفع شده و به اسرار قرآن میتوان نائل شد.<ref>ینبغی لمن أراد فهم معانی القرآن من الأخبار من دون توهم تناقض وتضاد، أن لا یجمد فی تفسیره ومعناه على خصوص بعض الآحاد والأفراد، بل یعمم المعنى والمفهوم فی کل ما یحتمل الإحاطة والعموم، کما ورد فی بعض الآیات من الروایات. فإن وهم التناقض فی الأخبار المخصصة إنما یرتفع بذلک، وفهم أسرار القرآن یبتنی على ذلک، وإن نظر أهل البصیرة إنما یکون على الحقائق الکلیة، دون الأفراد الجزئیة. فما ورد فی بعض الأخبار من التخصیص، فإنما ورد للتنبیه على المنزل فیه، أو الإشارة إلى أحد بطون معانیه، أو غیر ذلک. وذلک بحسب فهم المخاطب على سبیل الاستئناس، إذ کان کلامهم مع الناس على قدر عقول الناس </ref> | ایشان در آغاز تفسیر الاصفی اظهار میدارد در فهم معانی قرآن نباید به معانی ظاهری آن اکتفا نمود بلکه لازم است به حقائق معانی و لایههای باطنی آن نیز توجه داشت. تنها دراین صورت تناقضات بدوی در قرآن مرتفع شده و به اسرار قرآن میتوان نائل شد.<ref>ینبغی لمن أراد فهم معانی القرآن من الأخبار من دون توهم تناقض وتضاد، أن لا یجمد فی تفسیره ومعناه على خصوص بعض الآحاد والأفراد، بل یعمم المعنى والمفهوم فی کل ما یحتمل الإحاطة والعموم، کما ورد فی بعض الآیات من الروایات. فإن وهم التناقض فی الأخبار المخصصة إنما یرتفع بذلک، وفهم أسرار القرآن یبتنی على ذلک، وإن نظر أهل البصیرة إنما یکون على الحقائق الکلیة، دون الأفراد الجزئیة. فما ورد فی بعض الأخبار من التخصیص، فإنما ورد للتنبیه على المنزل فیه، أو الإشارة إلى أحد بطون معانیه، أو غیر ذلک. وذلک بحسب فهم المخاطب على سبیل الاستئناس، إذ کان کلامهم مع الناس على قدر عقول الناس </ref> | ||
ایشان در ادامه ضمن بیان اینکه ائمه | ایشان در ادامه ضمن بیان اینکه ائمه علیهمالسلام به مقدار عقول مردم سخن میگفتند به یکی از برداشتهای عمیق امام صادق ع از قرآن کریم اشاره کرده مینویسد: | ||
امام علیهالسلام آیهای که در زمینه صله رحم نسبت به اهل البیت ع وارد شده است را به مطلق صله ارحام تعمیم داد بدلیل آنکه نمیتوان آیه را مختص موردی که آیه در آن نازل شده است دانست بلکه قرآن کتابی است که از معانی باطنی عمیقی برخوردار است. <ref>تفسیر الاصفی ص 3-5 وقد عمم مولانا الصادق علیهالسلام الآیة التی وردت فی صلة رحم آل محمد | امام علیهالسلام آیهای که در زمینه صله رحم نسبت به اهل البیت ع وارد شده است را به مطلق صله ارحام تعمیم داد بدلیل آنکه نمیتوان آیه را مختص موردی که آیه در آن نازل شده است دانست بلکه قرآن کتابی است که از معانی باطنی عمیقی برخوردار است. <ref>تفسیر الاصفی ص 3-5 وقد عمم مولانا الصادق علیهالسلام الآیة التی وردت فی صلة رحم آل محمد علیهمالسلام صلة کل رحم، ثم قال: " ولا تکونن ممن یقول فی الشئ: إنه فی شئ واحد " .... فإنه-قرآن - " بحر لا ینزف ،ظاهره أنیق، وباطنه عمیق، لا تحصى عجائبه، ولا تبلى غرائبه ". کما ورد –انتهی-</ref> | ||
=== علامه طباطبائی در القرآن فی الاسلام === | === علامه طباطبائی در القرآن فی الاسلام === | ||
خط ۲۳۳: | خط ۲۳۳: | ||
درنتیجه تنها کسانی که واجد چنین مقدماتی باشند حق ورود در حوزه قرآن کریم را خواهد داشت. برخی از این مقدمات بشرح ذیل میباشد: | درنتیجه تنها کسانی که واجد چنین مقدماتی باشند حق ورود در حوزه قرآن کریم را خواهد داشت. برخی از این مقدمات بشرح ذیل میباشد: | ||
آشنایى با ادبیات عرب، آگاهى از شان نزول آیات – تاریخ آیات -اگاهی از تاریخ صدر اسلام، اطلاع از علوم قرآن، مثل ناسخ، منسوخ، متشابه و... ،آگاهى از احادیث و مراجعه به | آشنایى با ادبیات عرب، آگاهى از شان نزول آیات – تاریخ آیات -اگاهی از تاریخ صدر اسلام، اطلاع از علوم قرآن، مثل ناسخ، منسوخ، متشابه و... ،آگاهى از احادیث و مراجعه به آنها، آگاهی از قواعد اصول الفقه، پرهیز از پیش داورى | ||
بر این اساس هر قدر سطح آگاهی انسان در مقدمات ذکر شده بیشتر و عمیقتر باشد ظرفیتش در فهم دقائق قرآن بیشتر خواهد بود. | بر این اساس هر قدر سطح آگاهی انسان در مقدمات ذکر شده بیشتر و عمیقتر باشد ظرفیتش در فهم دقائق قرآن بیشتر خواهد بود. | ||
خط ۲۵۴: | خط ۲۵۴: | ||
{{پانویس|1}} | {{پانویس|1}} | ||
[[رده: | [[رده:مقالهها]] | ||
[[رده:علوم مقارن]] | [[رده:علوم مقارن]] | ||
[[رده:علوم قرآنی]] | [[رده:علوم قرآنی]] | ||
[[رده:مراتب فهم قرآن]] | [[رده:مراتب فهم قرآن]] |