روحانیه

روحانیه از جمله فرقه‌های اسلامی است که خود دارای چند صنف می‌باشد.

وجه تسمیه

این فرقه را از آن جهت روحانیه می‌نامند زیرا که آنها به ملکوت آسمان‌ها نظر دارند و آشکارا بهشت را می‌بینند و از نعمات آن بهره‌مند می‌شوند. به این فرقه فکریه نیز می‌گویند، به این دلیل که فکر را هدف عبادات خود می‌دانند و در فکر و اندیشه‌شان با خداوند سخن می‌گویند و با او مصافحه می‌کنند.

اعتقادات

برخی از روحانیه معتقدند که دوستی خداوند بر دل‌های‌شان غالب شده و گناه سرقت و زنا و نیز شرب خمر از آنان برداشته شده است، زیرا هر چیزی را که بردارند همه مال خداوند است و تصرف در اموال دوست بدون اجازه او حلال است.

ریاضت

برخی از روحانیه خود را در زندگی دنیایی دچار رنج و دشواری می‌افکندند و غذاهای ناسازگار می‌خوردند و نیز خوراک‌های تلخ و بدبو را در عالم تصور و خیال‌شان عسل و انگبین می‌انگاشتند. با این‌حال برخی از ایشان پس از آن که مدتی به دنیاپرستی گراییدند، دنیا را ترک کرده و طعام‌های لذیذ و شراب‌های گوارا و لباس‌های نرم و عطریات خوش‌بو را فرو گذاردند و دل‌های خود را به ترک آن مشغول کردند. و برخی دیگر معتقدبودند که زهد در دنیا حرام است، اما طعام‌های نیکو و عیش و نوش حلال است و اغنیا و توانگران در نزد خدا بیش از فقرا ارج و منزلت دارند.