اصول فقه در مکتب اهل‌سنت (مقاله): تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲: خط ۲:


== شکل‌گیری اصول فقه ==
== شکل‌گیری اصول فقه ==
در نیمه نخست‌ سده ۲ق‌/ ۸م‌ گذار [[فقه‌]] از مرحله آغازین‌ خود به‌ مرحله «فقه‌ تقدیری‌» یا نظام‌گرا، تحولی‌ سریع‌ بود که‌ گرایشی‌ گسترده‌ به‌ رأی‌ و شیوه‌های‌ هنوز نامدون‌ اجتهادی‌ را به‌ همراه‌ داشت‌ و همین‌ امر به‌ نوبه خود، اختلافاتی‌ گسترده‌ در فتاوی‌، و نابسامانی‌هایی‌ در امر قضا را موجب‌ شده‌ بود. اگرچه‌ در آغاز این‌ سده‌، اندیشه «اختلاف‌ امتی‌ رحمه»، در محافل‌ فقهی‌ پذیرشی‌ قابل‌ ملاحظه‌ داشت‌، اما گستردگی‌ تشتت‌ آراء و اختلاف‌ شیوه‌ها در [[قضا]] و [[فتوا]]، برخی‌ از صاحب‌نظران‌ را به‌ هراس‌ انداخته‌ بود.
در نیمه نخست‌ سده ۲ق‌/ ۸م‌ گذار [[فقه‌]] از مرحله آغازین‌ خود به‌ مرحله «فقه‌ تقدیری‌» یا نظام‌گرا، تحولی‌ سریع‌ بود که‌ گرایشی‌ گسترده‌ به‌ رأی‌ و شیوه‌های‌ هنوز نامدون‌ اجتهادی‌ را به‌ همراه‌ داشت‌ و همین‌ امر به‌ نوبه خود، اختلافاتی‌ گسترده‌ در فتاوی‌ و نابسامانی‌هایی‌ در امر قضا را موجب‌ شده‌ بود. اگرچه‌ در آغاز این‌ سده‌، اندیشه «اختلاف‌ امتی‌ رحمه»، در محافل‌ فقهی‌ پذیرشی‌ قابل‌ ملاحظه‌ داشت‌، اما گستردگی‌ تشتت‌ آراء و اختلاف‌ شیوه‌ها در [[قضا]] و [[فتوا]]، برخی‌ از صاحب‌نظران‌ را به‌ هراس‌ انداخته‌ بود.


درست‌ در آغاز سده ۲ق‌، جمعی‌ از عالمان‌ در مکتوبی‌ خطاب‌ به‌ خلیفه وقت‌ [[عمر بن عبدالعزیز|عمر بن‌ عبدالعزیز]]، از وی‌ درخواستند تا مردم‌ را بر مذهبی‌ واحد گرد آورد، اما او این‌ امر را به‌ مصلحت‌ نیافت‌ و با نامه‌هایی‌ که‌ به‌ سرزمین‌های‌ مختلف‌ ارسال‌ داشت‌، اختلاف‌ میان‌ مذاهب‌ بومی‌ را به‌ رسمیت‌ شناخت‌. <ref>دارمی‌، عبدالله، سنن‌، ج۱، ص۱۵۱.</ref> در سال‌های‌ آغازین‌ خلافت‌ عباسی‌ (بین‌ ۱۳۶-۱۴۲ق‌/ ۷۵۳-۷۵۹م‌) ابن‌مقفع‌، نویسنده نامدار ایرانی‌ در رساله‌ای‌ خطاب‌ به‌ خلیفه‌ منصور، با اشاره‌ به‌ دامنه آشفتگی‌ها در قضا، خلیفه‌ را ترغیب‌ کرد تا شیوه‌های‌ قضایی‌ و روش‌های‌ دست‌یابی‌ بر حکم‌ را مدون‌ سازد و آن‌ را به‌ سان‌ دستور عملی‌ به‌ همگان‌ ابلاغ‌ نماید. <ref>عبدالله‌ بن مقفع‌، رسالة فی‌ الصحابة، ج۱، ص۱۲۵-۱۲۶.</ref>
درست‌ در آغاز سده ۲ق‌، جمعی‌ از عالمان‌ در مکتوبی‌ خطاب‌ به‌ خلیفه وقت‌ [[عمر بن عبدالعزیز|عمر بن‌ عبدالعزیز]]، از وی‌ درخواستند تا مردم‌ را بر مذهبی‌ واحد گرد آورد، اما او این‌ امر را به‌ مصلحت‌ نیافت‌ و با نامه‌هایی‌ که‌ به‌ سرزمین‌های‌ مختلف‌ ارسال‌ داشت‌، اختلاف‌ میان‌ مذاهب‌ بومی‌ را به‌ رسمیت‌ شناخت‌. <ref>دارمی‌، عبدالله، سنن‌، ج۱، ص۱۵۱.</ref> در سال‌های‌ آغازین‌ خلافت‌ عباسی‌ (بین‌ ۱۳۶-۱۴۲ق‌/ ۷۵۳-۷۵۹م‌) ابن‌مقفع‌، نویسنده نامدار ایرانی‌ در رساله‌ای‌ خطاب‌ به‌ خلیفه‌ منصور، با اشاره‌ به‌ دامنه آشفتگی‌ها در قضا، خلیفه‌ را ترغیب‌ کرد تا شیوه‌های‌ قضایی‌ و روش‌های‌ دست‌یابی‌ بر حکم‌ را مدون‌ سازد و آن‌ را به‌ سان‌ دستور عملی‌ به‌ همگان‌ ابلاغ‌ نماید. <ref>عبدالله‌ بن مقفع‌، رسالة فی‌ الصحابة، ج۱، ص۱۲۵-۱۲۶.</ref>
Writers، confirmed، مدیران
۸۶٬۰۹۳

ویرایش