۸۷٬۸۱۰
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''آیات احکام''' به آیاتی گفته می شود که در آنها حکمی فقهی بیان شده یا بتوان از آنها حکمی فقهی استخراج و استنباط کرد. | |||
'''آیات احکام''' | |||
به آیاتی که در آنها حکمی فقهی بیان شده یا بتوان از آنها حکمی فقهی استخراج و استنباط | |||
== قران به عنوان منبع فقهی == | == قران به عنوان منبع فقهی == | ||
| خط ۹: | خط ۶: | ||
جهت استنباط احكام شرعی قبل از مراجعه به هر منبعی، باید به سراغ كتاب الهی رفت، زیرا قرآن، جامع قوانین الهی و معیار سنجش اخبار و احادیث بوده و خواهد بود و بر همین اساس است كه از زمان نزول بر پیامبر اكرم (ص) تا به امروز و برای همیشه به‌عنوان اولین مرجع احكام موردتوجه فقهای اسلام بوده و خواهد بود و تاریخ فقاهت و اجتهاد خود، گواه این مدعاست. | جهت استنباط احكام شرعی قبل از مراجعه به هر منبعی، باید به سراغ كتاب الهی رفت، زیرا قرآن، جامع قوانین الهی و معیار سنجش اخبار و احادیث بوده و خواهد بود و بر همین اساس است كه از زمان نزول بر پیامبر اكرم (ص) تا به امروز و برای همیشه به‌عنوان اولین مرجع احكام موردتوجه فقهای اسلام بوده و خواهد بود و تاریخ فقاهت و اجتهاد خود، گواه این مدعاست. | ||
به‌هرحال اندیشمندان بزرگ عالم فقاهت در قرون متمادی، بسیار كوشیده‌اند كه با تحقیق بیشتر در آیات الاحكام، ضمن استنباط به دقایق علمی و نكات فقهی بسیاری دست یابند كه بسیاری از این تحقیقات اكنون نیز در دسترس ما قرار دارد. | به‌هرحال اندیشمندان بزرگ عالم فقاهت در قرون متمادی، بسیار كوشیده‌اند كه با تحقیق بیشتر در آیات الاحكام، ضمن استنباط به دقایق علمی و نكات فقهی بسیاری دست یابند كه بسیاری از این تحقیقات اكنون نیز در دسترس ما قرار دارد. | ||
=== نخستین تحقیق در آیات الاحكام === | === نخستین تحقیق در آیات الاحكام === | ||
اولین تحقیق در آیات الاحكام در چه زمانی و توسط چه افرادی صورت گرفته است، سه دیدگاه مهم وجود دارد: <br> | اولین تحقیق در آیات الاحكام در چه زمانی و توسط چه افرادی صورت گرفته است، سه دیدگاه مهم وجود دارد: <br> | ||
| خط ۲۱: | خط ۱۹: | ||
== سیر تألیفات علمای مذاهب در فقه القرآن == | == سیر تألیفات علمای مذاهب در فقه القرآن == | ||
در راستای آشنایی با سیر تاریخی تفسیر آیات الاحکام، شایسته است كه سیر اهمّ تألیفات علمای مذاهب اسلامی را در زمینه «آیات الاحكام» یا «فقه القرآن» فهرست گونه موردتوجه قرار دهیم: | در راستای آشنایی با سیر تاریخی تفسیر آیات الاحکام، شایسته است كه سیر اهمّ تألیفات علمای مذاهب اسلامی را در زمینه «آیات الاحكام» یا «فقه القرآن» فهرست گونه موردتوجه قرار دهیم: | ||
=== الف: آثار اندیشمندان شیعه در فقه القرآن === | === الف: آثار اندیشمندان شیعه در فقه القرآن === | ||
* آیات الاحكام، تألیف محمد بن سائب كلبی (م - 146 ه ق) و این كتاب غیر از تفسیری است كه او در رابطه با كل قرآن نگاشته است. | * آیات الاحكام، تألیف محمد بن سائب كلبی (م - 146 ه ق) و این كتاب غیر از تفسیری است كه او در رابطه با كل قرآن نگاشته است. | ||
| خط ۶۸: | خط ۶۷: | ||
* آیات الاحكام، تألیف حسین عمری یمنی (م - حدود 1380) | * آیات الاحكام، تألیف حسین عمری یمنی (م - حدود 1380) | ||
* شرح آیات الاحكام، تألیف یحیی بن محمد حسنی، چاپ نشده. | * شرح آیات الاحكام، تألیف یحیی بن محمد حسنی، چاپ نشده. | ||
=== ج- آثار علمای مذهب حنفی در فقه القرآن === | === ج- آثار علمای مذهب حنفی در فقه القرآن === | ||
در میان اندیشمندان حنفی نیز علمایی در این علم شهرت یافته و به آن تكامل بخشیده و در این موضوع، كتبی را تألیف نموده‌اند، از آن جمله: | در میان اندیشمندان حنفی نیز علمایی در این علم شهرت یافته و به آن تكامل بخشیده و در این موضوع، كتبی را تألیف نموده‌اند، از آن جمله: | ||
| خط ۸۱: | خط ۸۱: | ||
* نیل المراد من تفسیر آیات الاحكام، تألیف محمد صدیق بخاری (م - 1307) | * نیل المراد من تفسیر آیات الاحكام، تألیف محمد صدیق بخاری (م - 1307) | ||
* احكام القرآن، تألیف اسماعیل حقی (م - 1127) | * احكام القرآن، تألیف اسماعیل حقی (م - 1127) | ||
=== د- آثار علمای مذهب مالكی در فقه القرآن === | === د- آثار علمای مذهب مالكی در فقه القرآن === | ||
در میان اندیشمندان مالكی نیز برخی در ارتباط با آیات الاحكام كوشش و پژوهش فراوان مبذول داشته و در این موضوع، كتبی را تدوین نموده‌اند، از آن جمله: | در میان اندیشمندان مالكی نیز برخی در ارتباط با آیات الاحكام كوشش و پژوهش فراوان مبذول داشته و در این موضوع، كتبی را تدوین نموده‌اند، از آن جمله: | ||
| خط ۱۰۹: | خط ۱۱۰: | ||
* آیات الاحكام، تألیف قاضی ابو یعلی كبیر (م - 458) | * آیات الاحكام، تألیف قاضی ابو یعلی كبیر (م - 458) | ||
* آیات الاحكام، تألیف محمد بن ابی‌بکر دمشقی زرعی، مشهور به ابن قیم جوزی (م - 751) | * آیات الاحكام، تألیف محمد بن ابی‌بکر دمشقی زرعی، مشهور به ابن قیم جوزی (م - 751) | ||
=== ز- آثار علمای ظاهری مذهب در فقه القرآن === | === ز- آثار علمای ظاهری مذهب در فقه القرآن === | ||
علمای مذهب ظاهری نیز پیرامون فقه القرآن كتبی تألیف نموده‌اند، از آن جمله: | علمای مذهب ظاهری نیز پیرامون فقه القرآن كتبی تألیف نموده‌اند، از آن جمله: | ||
| خط ۱۳۲: | خط ۱۳۴: | ||
بنابراین، كسی كه می‌خواهد احكام الهی و قوانین شرعی و ارزش‌های دینی را از آیات قرآن استفاده و استنباط كند، باید در زمینۀ این گونه رموز و اقسام و ویژگی‌ها شناخت‌های لازم را داشته باشد و آن شناخت‌ها را دست‌مایه تحقیق و كاوش و درك مفاهیم قرار دهد.<ref> برگرفته از: جناتی ، ابراهیم، منابع اجتهاد از دیدگاه مذاهب اسلامی، صص7 -15 .</ref> | بنابراین، كسی كه می‌خواهد احكام الهی و قوانین شرعی و ارزش‌های دینی را از آیات قرآن استفاده و استنباط كند، باید در زمینۀ این گونه رموز و اقسام و ویژگی‌ها شناخت‌های لازم را داشته باشد و آن شناخت‌ها را دست‌مایه تحقیق و كاوش و درك مفاهیم قرار دهد.<ref> برگرفته از: جناتی ، ابراهیم، منابع اجتهاد از دیدگاه مذاهب اسلامی، صص7 -15 .</ref> | ||
= منابع= | == منابع == | ||
[[رده:قرآن | [[رده:مفاهیم و اصطلاحات]] | ||
[[رده:مفاهیم و اصطلاحاتاسلامی]] | |||
[[رده:قرآن]] | |||