۸۷٬۸۱۰
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'رده:مقالات' به 'رده:مقاله‌ها') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۶: | خط ۲۶: | ||
</div> | </div> | ||
'''استراتژی تقریب''' عنوان مقاله‌ای از بخش اندیشه [[اندیشه تقریب (فصلنامه)|فصلنامه اندیشه تقریب]] در شماره هفتم می‌باشد که به قلم دکترمحمدرضا رضوان‌طلب<ref>عضو هيأت علمی دانشگاه تهران</ref> و به اهتمام [[مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی]] تدوین و منتشر شده است. این مقاله در فصل تابستان سال 1385 منتشر شده است.</div> | '''استراتژی تقریب''' عنوان مقاله‌ای از بخش اندیشه [[اندیشه تقریب (فصلنامه)|فصلنامه اندیشه تقریب]] در شماره هفتم می‌باشد که به قلم دکترمحمدرضا رضوان‌طلب<ref>عضو هيأت علمی دانشگاه تهران</ref> و به اهتمام [[مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی]] تدوین و منتشر شده است. این مقاله در فصل تابستان سال 1385 منتشر شده است.</div> | ||
=چکیده= | |||
== چکیده == | |||
تاکنون مقالات فراوانی در مورد تقریب مذاهب اسلامی به عنوان یک ضرورت، تدوین و منتشر گردیده و کنفرانس‌ها و نشست‌ها‌ی متعددی دراین‌باره برگزار شده است که بیش‌تر جنبه تأکیدی داشته‌اند. به نظر می‌رسد وقت آن فرا رسیده که از تمرکز بر این بداهت، دست برداشته و به تبیین و طی گام‌ها‌ی عملی در مسیر تقریب بپردازیم. این مقاله ضمن ارایه تعریف‌ها‌ی دقیق از معانی استراتژی و تقریب به عنوان دو مفهوم اساسی این بحث، و بررسی اهداف آن، به ارایه دست‌کم بیست راه‌کار عملی تقریب مذاهب اسلامی می‌پردازد و در پایان، تقریب و همبستگی مذاهب را چشم‌اندازی محتوم برای جهان اسلام می‌داند و مخالفان و معاندان را از نبرد با آفتاب برحذر می‌دارد.<br> | تاکنون مقالات فراوانی در مورد تقریب مذاهب اسلامی به عنوان یک ضرورت، تدوین و منتشر گردیده و کنفرانس‌ها و نشست‌ها‌ی متعددی دراین‌باره برگزار شده است که بیش‌تر جنبه تأکیدی داشته‌اند. به نظر می‌رسد وقت آن فرا رسیده که از تمرکز بر این بداهت، دست برداشته و به تبیین و طی گام‌ها‌ی عملی در مسیر تقریب بپردازیم. این مقاله ضمن ارایه تعریف‌ها‌ی دقیق از معانی استراتژی و تقریب به عنوان دو مفهوم اساسی این بحث، و بررسی اهداف آن، به ارایه دست‌کم بیست راه‌کار عملی تقریب مذاهب اسلامی می‌پردازد و در پایان، تقریب و همبستگی مذاهب را چشم‌اندازی محتوم برای جهان اسلام می‌داند و مخالفان و معاندان را از نبرد با آفتاب برحذر می‌دارد.<br> | ||
'''کلید واژه‌ها:''' استراتژی، تقریب، مذاهب اسلامی، اهداف، اختلاف، وحدت، فتنه، تشیع، تسنن، تشنج زدایی، تهمت، برائت، جهان اسلام، تفرقه.<br> | '''کلید واژه‌ها:''' استراتژی، تقریب، مذاهب اسلامی، اهداف، اختلاف، وحدت، فتنه، تشیع، تسنن، تشنج زدایی، تهمت، برائت، جهان اسلام، تفرقه.<br> | ||
شاید با مفهومی که ما از «استراتژی» در ذهن داریم، بحث از تعیین استراتژی را در سن کهن سالی شجره تقریب <ref>دارالتقريب اسلامی در مصر به سال 1325 هجری شمسی (1946 ميلادی) به دست مرحوم علامه محمدتقی قمی(رحمة‌الله) و با همراهی و همکاری جمعی از اساتيد و رييس وقت الازهر، شيخ مصطفی عبدالرزاق، بنا نهاده شد.</ref>، دیرهنگام ارزیابی کنیم، اما با بررسی معنا و مفهوم استراتژی به این نتیجه خواهیم رسید که این بحث، به صورت دوره‌ای و بلکه سالانه و به اقتضای متغیرهای گوناگون قابل طرح بوده و کاملاً کاربردی و غیرتکراری است. بنابراین، ابتدا معنای استراتژی را بررسی نموده و سپس به بحث در مورد معنی تقریب و اهداف و طرح‌ها‌ی کاربردی آن می‌پردازیم. | شاید با مفهومی که ما از «استراتژی» در ذهن داریم، بحث از تعیین استراتژی را در سن کهن سالی شجره تقریب <ref>دارالتقريب اسلامی در مصر به سال 1325 هجری شمسی (1946 ميلادی) به دست مرحوم علامه محمدتقی قمی(رحمة‌الله) و با همراهی و همکاری جمعی از اساتيد و رييس وقت الازهر، شيخ مصطفی عبدالرزاق، بنا نهاده شد.</ref>، دیرهنگام ارزیابی کنیم، اما با بررسی معنا و مفهوم استراتژی به این نتیجه خواهیم رسید که این بحث، به صورت دوره‌ای و بلکه سالانه و به اقتضای متغیرهای گوناگون قابل طرح بوده و کاملاً کاربردی و غیرتکراری است. بنابراین، ابتدا معنای استراتژی را بررسی نموده و سپس به بحث در مورد معنی تقریب و اهداف و طرح‌ها‌ی کاربردی آن می‌پردازیم. | ||
=معنی استراتژی= | |||
== معنی استراتژی == | |||
از بررسی فرهنگ نامه‌ها و لغت نامه‌ها‌ی مختلف، این نتیجه به دست می‌آید که واژه استراتژی (Strategie(فرانسه) Strategy(انگلیسی))، اصطلاحی است که در حوزه نظامی تولد یافته و بازگرفته از کلمه لاتینی Stratos به معنی ارتش و کلمه ageinبه معنی فرماندهی کردن است. اما فرهنگ نویسان برای آن معانی و تفاسیر گوناگونی ارایه کرده و مدیران در عموم حوزه‌ها‌ی مدیریتی و برنامه‌ریزی آن را به کار گرفته‌اند. کوتاه‌ترین تعریف از آن عبارت است از: «روش یا سیاست کلی برای دست‌یابی به هدف‌ها‌ی معین». (آقابخشی و افشاری، ص 568). بنابراین پیش نیاز تعیین استراتژی، هدف‌گذاری است و در کنار آن، ریز برنامه، نقشه عملیات، توصیف کار عملی و تعیین لیست امکانات مورد نیاز ضرورت دارد. استراتژیست معروف فرانسوی «ژنرال آندره بوفه» (Andre beaufer) در کتاب مقدمه‌ای بر استراتژی (introductiona la strategie) می‌گوید:<br> | از بررسی فرهنگ نامه‌ها و لغت نامه‌ها‌ی مختلف، این نتیجه به دست می‌آید که واژه استراتژی (Strategie(فرانسه) Strategy(انگلیسی))، اصطلاحی است که در حوزه نظامی تولد یافته و بازگرفته از کلمه لاتینی Stratos به معنی ارتش و کلمه ageinبه معنی فرماندهی کردن است. اما فرهنگ نویسان برای آن معانی و تفاسیر گوناگونی ارایه کرده و مدیران در عموم حوزه‌ها‌ی مدیریتی و برنامه‌ریزی آن را به کار گرفته‌اند. کوتاه‌ترین تعریف از آن عبارت است از: «روش یا سیاست کلی برای دست‌یابی به هدف‌ها‌ی معین». (آقابخشی و افشاری، ص 568). بنابراین پیش نیاز تعیین استراتژی، هدف‌گذاری است و در کنار آن، ریز برنامه، نقشه عملیات، توصیف کار عملی و تعیین لیست امکانات مورد نیاز ضرورت دارد. استراتژیست معروف فرانسوی «ژنرال آندره بوفه» (Andre beaufer) در کتاب مقدمه‌ای بر استراتژی (introductiona la strategie) می‌گوید:<br> | ||
«استراتژی، فنی است که پیش از اندیشیدن به وسایل و ابزارها، امکان چیره‌گی بر دشواری‌ها‌ی هر کارزاری را فراهم می‌کند».<br> | «استراتژی، فنی است که پیش از اندیشیدن به وسایل و ابزارها، امکان چیره‌گی بر دشواری‌ها‌ی هر کارزاری را فراهم می‌کند».<br> | ||
در قالب مثال می‌توان چنین ترسیم کرد که در برنامه حرکت به سمت یک نقطه جغرافیایی مشخص، تعیین نقطه مقصد، وسیله، جاده و ملزومات سفر همه خارج از استراتژی و پیش نیاز آن است و استراتژی آن است که پیش‌بینی کنیم با چه ریتم و سرعتی حرکت کنیم که در پستی و بلندی‌ها به مانعی برخورد نکنیم، با شب و عوامل تهدید کننده روبه‌رو نشویم، انحراف از جاده پیش نیاید و امثال آن. <br> | در قالب مثال می‌توان چنین ترسیم کرد که در برنامه حرکت به سمت یک نقطه جغرافیایی مشخص، تعیین نقطه مقصد، وسیله، جاده و ملزومات سفر همه خارج از استراتژی و پیش نیاز آن است و استراتژی آن است که پیش‌بینی کنیم با چه ریتم و سرعتی حرکت کنیم که در پستی و بلندی‌ها به مانعی برخورد نکنیم، با شب و عوامل تهدید کننده روبه‌رو نشویم، انحراف از جاده پیش نیاید و امثال آن. <br> | ||
بنابراین، استراتژی را می‌توان به معنی تدابیری دانست که یک پروژه را از رویارویی با خطرات و تهدیدها یا انفعال در برابر موانع مصون می‌دارد. دانشمندان علوم سیاسی معتقدند رؤسای جمهور و سیاست مداران نباید پرکارترین مردم کشور باشند. اگر زیاد کار کنند، نشانه ضعف یا فقدان استراتژی است. اصولاً آنها کاری برای انجام دادن ندارند. کار آنها محدود به تعیین و کنترلِ رعایت استراتژی است و اگر کشوری خوب اداره شود استراتژی‌ها‌ی آن خوب انتخاب شده است.<br> | بنابراین، استراتژی را می‌توان به معنی تدابیری دانست که یک پروژه را از رویارویی با خطرات و تهدیدها یا انفعال در برابر موانع مصون می‌دارد. دانشمندان علوم سیاسی معتقدند رؤسای جمهور و سیاست مداران نباید پرکارترین مردم کشور باشند. اگر زیاد کار کنند، نشانه ضعف یا فقدان استراتژی است. اصولاً آنها کاری برای انجام دادن ندارند. کار آنها محدود به تعیین و کنترلِ رعایت استراتژی است و اگر کشوری خوب اداره شود استراتژی‌ها‌ی آن خوب انتخاب شده است.<br> | ||
نکته دیگری که در فهم استراتژیِ تقریب دخالت دارد، آن است که این مفهوم از مفاهیم مضافی است که با شناخت مضاف الیه قابل درک و تشخیص است. بدیهی است استراتژی نظامی، استراتژی پیشرفت، استراتژی خنثی کننده، استراتژی رویارویی و استراتژی بازدارنده، هرکدام تعریف خاص خود را دارند. بنابراین در کنار آشنایی با معنی استراتژی باید معنی تقریب و اهداف آن نیز دانسته شود و ما در این مقال اشاره‌ای گذرا به هریک از این موارد خواهیم داشت. | نکته دیگری که در فهم استراتژیِ تقریب دخالت دارد، آن است که این مفهوم از مفاهیم مضافی است که با شناخت مضاف الیه قابل درک و تشخیص است. بدیهی است استراتژی نظامی، استراتژی پیشرفت، استراتژی خنثی کننده، استراتژی رویارویی و استراتژی بازدارنده، هرکدام تعریف خاص خود را دارند. بنابراین در کنار آشنایی با معنی استراتژی باید معنی تقریب و اهداف آن نیز دانسته شود و ما در این مقال اشاره‌ای گذرا به هریک از این موارد خواهیم داشت. | ||
=تقریب چیست؟ = | |||
== تقریب چیست؟ == | |||
معمار بزرگ بنای تقریب در قرون اخیر مرحوم [[قمی، شیخ محمد تقی|علامه محمد تقی قمی]](رحمة‌الله) می‌گوید: «هدف ما اندماج مذاهب فقهی در یک‌دیگر نیست، زیرا اختلاف امری است طبیعی و در این‌گونه اختلافات، زیانی نبوده بلکه موجب توسعه فکری و فراهم آمدن تسهیلات و گشایش رحمت الهی خواهد بود». (علامه قمی، ص 66).<br> | معمار بزرگ بنای تقریب در قرون اخیر مرحوم [[قمی، شیخ محمد تقی|علامه محمد تقی قمی]](رحمة‌الله) می‌گوید: «هدف ما اندماج مذاهب فقهی در یک‌دیگر نیست، زیرا اختلاف امری است طبیعی و در این‌گونه اختلافات، زیانی نبوده بلکه موجب توسعه فکری و فراهم آمدن تسهیلات و گشایش رحمت الهی خواهد بود». (علامه قمی، ص 66).<br> | ||
بدون شک تقریب مذاهب به معنی توحید و یکی کردن مذاهب و جای گزین نمودن مذهبی به جای مذهب دیگر نیست، بلکه در لغت، تقریب از باب تفعیل به معنی نزدیک کردن دو چیزی است که از هم دور افتاده‌اند. بنابراین ابتدا مفهوم تبعید تصور می‌شود و سپس تقریب شکل می‌گیرد و واژه تقریب اشارتی به پیشینه تنافر و تباعد دارد که ضرورتاً ناشی از اختلاف فکری و تفاوت رأی و نظر نیست، بلکه خاستگاه آن دوگانگی در باورهای اساسی و ریشه‌ای و متکی بر کینه قلبی و احساس عداوت و دشمنی از طرف مقابل است.<br> | بدون شک تقریب مذاهب به معنی توحید و یکی کردن مذاهب و جای گزین نمودن مذهبی به جای مذهب دیگر نیست، بلکه در لغت، تقریب از باب تفعیل به معنی نزدیک کردن دو چیزی است که از هم دور افتاده‌اند. بنابراین ابتدا مفهوم تبعید تصور می‌شود و سپس تقریب شکل می‌گیرد و واژه تقریب اشارتی به پیشینه تنافر و تباعد دارد که ضرورتاً ناشی از اختلاف فکری و تفاوت رأی و نظر نیست، بلکه خاستگاه آن دوگانگی در باورهای اساسی و ریشه‌ای و متکی بر کینه قلبی و احساس عداوت و دشمنی از طرف مقابل است.<br> | ||
| خط ۵۸: | خط ۶۱: | ||
3ـ برنامه‌ها‌ی عملی تقریب.<br> | 3ـ برنامه‌ها‌ی عملی تقریب.<br> | ||
=اهداف تقریب مذاهب اسلامی= | == اهداف تقریب مذاهب اسلامی == | ||
==1ـ پیش گیری از فروپاشی درونی آیین اسلام == | === 1ـ پیش گیری از فروپاشی درونی آیین اسلام === | ||
از نخستین روزی که پیامبر عظیم‌الشأن اسلام به عنوان ختم رسولان برای ابلاغ پیام بیداری مأمور گردید، دشمنی‌ها و کینه‌ها علیه آیین جدید به گونه‌ها‌ی مختلف خودنمایی کرد. ملحدان و مشرکان کینه‌توز، هیچ‌گاه پنهان نمی‌کردند که از نسخ آیین گذشته و به سخریه گرفته شدن تمامی بافته‌ها‌ی خرافی خود عصبانی و نگران‌اند و الا منازعه‌ای با شخص مدعی رسالت یا پیروان او ندارند و از هر گفتمان و وفاقی که بر اساس حذف آیین نو و نادیده گرفتن جریان فکری جدید انجام شود، حتی اگر در آن واگذاری قطب‌ها‌ی قدرت و ثروت به مدعی جدید پیش‌بینی شود، استقبال می‌کنند. در آن روزگار گونه‌ها‌ی مختلف براندازی آیین اسلام عزیز و سرفراز، از جمله تطمیع، تهدید، شکنجه، بایکوت، محاصره اقتصادی، جنگ روانی و ده‌ها تهدید و یورش نظامی تجربه گردید، اما «یرِیدُونَ لِیطْفِؤُا نُورَ اللّهِ بِأَفْواهِهِمْ وَ اللّهُ مُتِمُّ نُورِهِ ...».<br> | از نخستین روزی که پیامبر عظیم‌الشأن اسلام به عنوان ختم رسولان برای ابلاغ پیام بیداری مأمور گردید، دشمنی‌ها و کینه‌ها علیه آیین جدید به گونه‌ها‌ی مختلف خودنمایی کرد. ملحدان و مشرکان کینه‌توز، هیچ‌گاه پنهان نمی‌کردند که از نسخ آیین گذشته و به سخریه گرفته شدن تمامی بافته‌ها‌ی خرافی خود عصبانی و نگران‌اند و الا منازعه‌ای با شخص مدعی رسالت یا پیروان او ندارند و از هر گفتمان و وفاقی که بر اساس حذف آیین نو و نادیده گرفتن جریان فکری جدید انجام شود، حتی اگر در آن واگذاری قطب‌ها‌ی قدرت و ثروت به مدعی جدید پیش‌بینی شود، استقبال می‌کنند. در آن روزگار گونه‌ها‌ی مختلف براندازی آیین اسلام عزیز و سرفراز، از جمله تطمیع، تهدید، شکنجه، بایکوت، محاصره اقتصادی، جنگ روانی و ده‌ها تهدید و یورش نظامی تجربه گردید، اما «یرِیدُونَ لِیطْفِؤُا نُورَ اللّهِ بِأَفْواهِهِمْ وَ اللّهُ مُتِمُّ نُورِهِ ...».<br> | ||
برای هر دشمنی، عملیات روانی یا جنگ داخلی بی‌خطرترین و سریع‌ترین راه دست‌یابی به هدف است، اما معمار هوشیار و آگاه نظام اسلامی، یعنی پیامبر گرامی اسلام(صلی‌الله‌علیه‌وآله)، با ایجاد برادری بین مسلمانان در نخستین روزهای رهایی از چنگال ستمگران قریش، روزنه‌ها‌ی امید دشمنان را برای ایجاد شکاف بین صفوف مسلمین و راه‌اندازی دعوای مهاجر و انصار، سیاه و سفید، عبد و آزاد مسدود نمود.<br> | برای هر دشمنی، عملیات روانی یا جنگ داخلی بی‌خطرترین و سریع‌ترین راه دست‌یابی به هدف است، اما معمار هوشیار و آگاه نظام اسلامی، یعنی پیامبر گرامی اسلام(صلی‌الله‌علیه‌وآله)، با ایجاد برادری بین مسلمانان در نخستین روزهای رهایی از چنگال ستمگران قریش، روزنه‌ها‌ی امید دشمنان را برای ایجاد شکاف بین صفوف مسلمین و راه‌اندازی دعوای مهاجر و انصار، سیاه و سفید، عبد و آزاد مسدود نمود.<br> | ||
| خط ۷۱: | خط ۷۴: | ||
تقریب، با هدف پیشگیری از به انجام رسیدن این توطئه بزرگ دشمنان اسلام، برنامه‌ها‌یی را طرح و ارایه می‌نماید. <br> | تقریب، با هدف پیشگیری از به انجام رسیدن این توطئه بزرگ دشمنان اسلام، برنامه‌ها‌یی را طرح و ارایه می‌نماید. <br> | ||
==2ـ صیانت از عظمت مسلمین == | === 2ـ صیانت از عظمت مسلمین === | ||
با آنکه هم اکنون حدود یک چهارم از جمعیت 6 میلیارد نفری جهان را مسلمانان تشکیل می‌دهند، اما این جمعیت حدود 5/1 میلیاردی نتوانسته است در طول پنجاه سال گذشته در برابر یک جمعیت 3 میلیون نفره، از پاره تن خود یعنی فلسطین مظلوم، دفاع کند. آیا این امر جز به این دلیل است که مسلمانان با طرح اختلافات واهی و تشعب و تجزی، عظمت و عزت خود را مخدوش ساخته و خود را ناتوان نموده‌اند؟ قرآن کریم می‌فرماید: «وَ أَعِدُّوا لَهُمْ مَا اسْتَطَعْتُمْ مِنْ قُوَّة وَ مِنْ رِباطِ الْخَیلِ تُرْهِبُونَ بِهِ عَدُوَّ اللّهِ وَ عَدُوَّکمْ»؛ آیا تاکنون هیچ اجتماعی از عقول مسلمانان تشکیل شده تا دستاورد این همه طعن و نفرین و ردیه و منبر نهادن علیه یک‌دیگر را بررسی نمایند؟<br> | با آنکه هم اکنون حدود یک چهارم از جمعیت 6 میلیارد نفری جهان را مسلمانان تشکیل می‌دهند، اما این جمعیت حدود 5/1 میلیاردی نتوانسته است در طول پنجاه سال گذشته در برابر یک جمعیت 3 میلیون نفره، از پاره تن خود یعنی فلسطین مظلوم، دفاع کند. آیا این امر جز به این دلیل است که مسلمانان با طرح اختلافات واهی و تشعب و تجزی، عظمت و عزت خود را مخدوش ساخته و خود را ناتوان نموده‌اند؟ قرآن کریم می‌فرماید: «وَ أَعِدُّوا لَهُمْ مَا اسْتَطَعْتُمْ مِنْ قُوَّة وَ مِنْ رِباطِ الْخَیلِ تُرْهِبُونَ بِهِ عَدُوَّ اللّهِ وَ عَدُوَّکمْ»؛ آیا تاکنون هیچ اجتماعی از عقول مسلمانان تشکیل شده تا دستاورد این همه طعن و نفرین و ردیه و منبر نهادن علیه یک‌دیگر را بررسی نمایند؟<br> | ||
آیا بدیهی‌تر از این قضیه، گزاره‌ای را می‌توان یافت که جدایی اجزای یک مجموعه به دشمن، فرصت، شوکت و قدرت می‌بخشد تا عظمت امت اسلام را نابود و بی خاصیت نماید؟! چرا زنگ‌ها‌ی خطر در این مجتمع تمدن ساز، یعنی دهکده جهانی اسلام، دیر به صدا در می‌آید و خطری که بارها بر چهره آنان پنجه انداخته، آنان را بیدار نمی‌کند؟ امروزه شناسایی نقطه آسیب‌پذیری مسلمانان یک ضرورت و هوشیاری است. یهود می‌کوشد تمام وابستگان خود را از سراسر دنیا جمع و حتی مسیحیت صهیونیستی را ضمیمه خود نماید و دشمنی‌ها‌ی ریشه دار خود با مسیحیان را فراموش کند تا مبارزه خود را با دشمن اصلی، یعنی اسلام، سازمان بخشد.<br> | آیا بدیهی‌تر از این قضیه، گزاره‌ای را می‌توان یافت که جدایی اجزای یک مجموعه به دشمن، فرصت، شوکت و قدرت می‌بخشد تا عظمت امت اسلام را نابود و بی خاصیت نماید؟! چرا زنگ‌ها‌ی خطر در این مجتمع تمدن ساز، یعنی دهکده جهانی اسلام، دیر به صدا در می‌آید و خطری که بارها بر چهره آنان پنجه انداخته، آنان را بیدار نمی‌کند؟ امروزه شناسایی نقطه آسیب‌پذیری مسلمانان یک ضرورت و هوشیاری است. یهود می‌کوشد تمام وابستگان خود را از سراسر دنیا جمع و حتی مسیحیت صهیونیستی را ضمیمه خود نماید و دشمنی‌ها‌ی ریشه دار خود با مسیحیان را فراموش کند تا مبارزه خود را با دشمن اصلی، یعنی اسلام، سازمان بخشد.<br> | ||
| خط ۷۹: | خط ۸۲: | ||
[[علامه شیخ سعید شعبان]]، رهبر اهل‌سنت شمال لبنان نیز می‌گوید: <br> | [[علامه شیخ سعید شعبان]]، رهبر اهل‌سنت شمال لبنان نیز می‌گوید: <br> | ||
«من گمان نمی‌کنم هیچ‌گاه مردمی هم‌چون امت مسلمان ما مبتلا به محنت شده باشند. علی‌رغم آنکه حق، همواره ثابت، پایدار و پدیدار است، اما آمریکا همواره با ملت مسلمان بازی کرده است، چرا که دشمنان توانسته‌اند از روزنه‌ها‌ی اختلاف به داخل صفوف امت ما نفوذ کنند... از خاطر نمی‌برم که در کوچک سالی در بیروت می‌دیدم که شیعه و سنی در یک مسجد بدون تعرض به یک‌دیگر نماز می‌خواندند... آری! ما این‌گونه اسلام را دین واحد یافتیم. آیا می‌خواهید شیخ ضلالت را بشناسید؟ آن کس که نقاط اختلاف مسلمانان را برمی‌شمرد، شیخ ضلالت و آن کس که نحوه اتحاد با آنان را می‌آموزد، شیخ هدایت خوانده می‌شود. در کتاب جاء دورالمجوس در جلد دوم آمده است که شیخ سعید شعبان شیعه شده و خواهر و دخترش را به ازدواج شیعهدر‌آورده است. این مطلب را مؤلف کتاب بیان نموده است، ولی من هم‌اکنون به شما می‌گویم من سنی نبوده‌ام تا شیعه شوم من از روز نخست مسلمان بوده‌ام و دانسته‌ام که اسلام دین خداست. «إِنَّ الدِّینَ عِنْدَ اللّهِ الإِْسْلامُ» «و من یبتغ غیرالاسلام دینا فلن یقبل منه...». (ملحمه الوحدة، ص 17).<br> | «من گمان نمی‌کنم هیچ‌گاه مردمی هم‌چون امت مسلمان ما مبتلا به محنت شده باشند. علی‌رغم آنکه حق، همواره ثابت، پایدار و پدیدار است، اما آمریکا همواره با ملت مسلمان بازی کرده است، چرا که دشمنان توانسته‌اند از روزنه‌ها‌ی اختلاف به داخل صفوف امت ما نفوذ کنند... از خاطر نمی‌برم که در کوچک سالی در بیروت می‌دیدم که شیعه و سنی در یک مسجد بدون تعرض به یک‌دیگر نماز می‌خواندند... آری! ما این‌گونه اسلام را دین واحد یافتیم. آیا می‌خواهید شیخ ضلالت را بشناسید؟ آن کس که نقاط اختلاف مسلمانان را برمی‌شمرد، شیخ ضلالت و آن کس که نحوه اتحاد با آنان را می‌آموزد، شیخ هدایت خوانده می‌شود. در کتاب جاء دورالمجوس در جلد دوم آمده است که شیخ سعید شعبان شیعه شده و خواهر و دخترش را به ازدواج شیعهدر‌آورده است. این مطلب را مؤلف کتاب بیان نموده است، ولی من هم‌اکنون به شما می‌گویم من سنی نبوده‌ام تا شیعه شوم من از روز نخست مسلمان بوده‌ام و دانسته‌ام که اسلام دین خداست. «إِنَّ الدِّینَ عِنْدَ اللّهِ الإِْسْلامُ» «و من یبتغ غیرالاسلام دینا فلن یقبل منه...». (ملحمه الوحدة، ص 17).<br> | ||
به هر حال، تقریب از عظمت و یک‌پارچگی مسلمانان صیانت می‌کند و فکر تعرض به اسلام را از سر دشمنان بیرون می‌سازد. جامعه‌ای که مردم آن هیچ نشانی جز نشان اسلام ندارند، رخنه‌ها را می‌پوشانند تا دشمن از آن به صفوف متحد ایشان نفوذ نکند، نه آنکه با ایجاد حساسیت در مورد مسایل جزئی، شکاف‌ها را به گذرگاه امن برای تهاجم دشمن تبدیل نمایند | به هر حال، تقریب از عظمت و یک‌پارچگی مسلمانان صیانت می‌کند و فکر تعرض به اسلام را از سر دشمنان بیرون می‌سازد. جامعه‌ای که مردم آن هیچ نشانی جز نشان اسلام ندارند، رخنه‌ها را می‌پوشانند تا دشمن از آن به صفوف متحد ایشان نفوذ نکند، نه آنکه با ایجاد حساسیت در مورد مسایل جزئی، شکاف‌ها را به گذرگاه امن برای تهاجم دشمن تبدیل نمایند | ||
==3ـ قطع طمع دشمنان اسلام == | |||
=== 3ـ قطع طمع دشمنان اسلام === | |||
اگر صفحاتِ تاریخ پرحادثه دفتر اسلام را ورق بزنیم، هر کجای آن، رد پای درنده‌ای گرگ صفت را می‌بینیم که با دندان‌ها‌ی تیز خود به خیل پیروان آیین محمدی هجوم آورده است. مرحوم علامه شیخ محمدحسین آل کاشف‌الغطاء می‌گوید: «امروز هر کر و لالی از مسلمانان می‌فهمد که در هر نقطه از کشور پهناور اسلامی، نهنگی از نهنگان غربی و یک افعی از افعی‌ها‌ی استعمار، دهان گشوده تا این قطعه و سرزمین را ببلعد. آیا این خطر کافی نیست تا مسلمانان را مجتمع نماید و شعله‌ها‌ی غیرت و حماسه را در عزم و اراده آنان بیفروزد؟ آیا این دردها و درد این گرفتاری‌ها آنان را به وحدت و فراموش‌کردن کینه‌ها وانمی‌دارد، در حالی‌که گفته شده «به هنگام گرفتاری، کینه از یاد می‌رود». (حول الوحدة الاسلامیه، ص 37).<br> | اگر صفحاتِ تاریخ پرحادثه دفتر اسلام را ورق بزنیم، هر کجای آن، رد پای درنده‌ای گرگ صفت را می‌بینیم که با دندان‌ها‌ی تیز خود به خیل پیروان آیین محمدی هجوم آورده است. مرحوم علامه شیخ محمدحسین آل کاشف‌الغطاء می‌گوید: «امروز هر کر و لالی از مسلمانان می‌فهمد که در هر نقطه از کشور پهناور اسلامی، نهنگی از نهنگان غربی و یک افعی از افعی‌ها‌ی استعمار، دهان گشوده تا این قطعه و سرزمین را ببلعد. آیا این خطر کافی نیست تا مسلمانان را مجتمع نماید و شعله‌ها‌ی غیرت و حماسه را در عزم و اراده آنان بیفروزد؟ آیا این دردها و درد این گرفتاری‌ها آنان را به وحدت و فراموش‌کردن کینه‌ها وانمی‌دارد، در حالی‌که گفته شده «به هنگام گرفتاری، کینه از یاد می‌رود». (حول الوحدة الاسلامیه، ص 37).<br> | ||
سرزمین مسلمانان سرشار از انواع ثروت‌ها و همواره مورد طمع جهان‌خواران بوده است. حدود 70درصد منابع انرژی و زیرزمینی دنیا در خاورمیانه است. قسمت‌ها‌ی مهمی از آفریقا با همه ثروت و معادن و ذخایرش از آن مسلمین است و در اروپا و آمریکا مسلمانان دارای عده‌ای چشم‌گیرند. تنها چیزی که می‌تواند چشم طمع دزدان مسلحی که کشورهای اسلامی را احاطه کرده‌اند و بنام امنیت، ناامنی را برای پیروان پیامبر گرامی اسلام(صلی‌الله‌علیه‌وآله)، به ارمغان آورده‌اند، کور کند همبستگی ملت‌ها‌ی اسلامی است. وحدت ملت‌ها‌ی اسلامی مهم‌ترین راه‌کاری است که می‌تواند توطئه‌ها را علیه مسلمانان در نطفه خنثی سازد. | سرزمین مسلمانان سرشار از انواع ثروت‌ها و همواره مورد طمع جهان‌خواران بوده است. حدود 70درصد منابع انرژی و زیرزمینی دنیا در خاورمیانه است. قسمت‌ها‌ی مهمی از آفریقا با همه ثروت و معادن و ذخایرش از آن مسلمین است و در اروپا و آمریکا مسلمانان دارای عده‌ای چشم‌گیرند. تنها چیزی که می‌تواند چشم طمع دزدان مسلحی که کشورهای اسلامی را احاطه کرده‌اند و بنام امنیت، ناامنی را برای پیروان پیامبر گرامی اسلام(صلی‌الله‌علیه‌وآله)، به ارمغان آورده‌اند، کور کند همبستگی ملت‌ها‌ی اسلامی است. وحدت ملت‌ها‌ی اسلامی مهم‌ترین راه‌کاری است که می‌تواند توطئه‌ها را علیه مسلمانان در نطفه خنثی سازد. | ||
| خط ۸۸: | خط ۹۲: | ||
جـ سرمایه نیروی انسانی شمار قابل توجهی از جمعیت جهان؛<br> | جـ سرمایه نیروی انسانی شمار قابل توجهی از جمعیت جهان؛<br> | ||
دـ پیش کسوتی دانشمندان و پژوهش‌گران مسلمان در علوم و فن‌آوری‌ها‌ی مختلف و نشانه‌ها‌ی تمدنی.<br> | دـ پیش کسوتی دانشمندان و پژوهش‌گران مسلمان در علوم و فن‌آوری‌ها‌ی مختلف و نشانه‌ها‌ی تمدنی.<br> | ||
==4ـ خرسندی خاطر پیام‌آور وحدت == | |||
=== 4ـ خرسندی خاطر پیام‌آور وحدت === | |||
شکی نیست که تمامی مسلمانان به پیامبر گرامی اسلام، عشق می‌ورزند و او را از فرزندان و نوامیس خود بیش‌تر دوست دارند. او پدر امت و نبی رحمت و سراپا رأفت و مهربانی بود. اگر در یک خانواده، فرزندان و اخلاف بزرگ خانواده با هم اختلاف و نزاع کنند، بی‌گمان ملالت و غبار غم را بر قلبِ بزرگِ خاندان نشانده و روح او را آزرده‌اند. آیا وقت آن نرسیده که مسلمانان با فشردن دست یک‌دیگر، خاطر پیامبری را که«حریص علیکم»(توبه /128) بود و آن قدر برای تعالی جامعه اسلامی کوشید که خداوند فرمود: «طه * ما أَنْزَلْنا عَلَیک الْقُرْآنَ لِتَشْقی» (طه/1و2) شادمان سازند. به طور قطع پیامبر از شقاق و خلاف، شادمان نمی‌شود.<br> | شکی نیست که تمامی مسلمانان به پیامبر گرامی اسلام، عشق می‌ورزند و او را از فرزندان و نوامیس خود بیش‌تر دوست دارند. او پدر امت و نبی رحمت و سراپا رأفت و مهربانی بود. اگر در یک خانواده، فرزندان و اخلاف بزرگ خانواده با هم اختلاف و نزاع کنند، بی‌گمان ملالت و غبار غم را بر قلبِ بزرگِ خاندان نشانده و روح او را آزرده‌اند. آیا وقت آن نرسیده که مسلمانان با فشردن دست یک‌دیگر، خاطر پیامبری را که«حریص علیکم»(توبه /128) بود و آن قدر برای تعالی جامعه اسلامی کوشید که خداوند فرمود: «طه * ما أَنْزَلْنا عَلَیک الْقُرْآنَ لِتَشْقی» (طه/1و2) شادمان سازند. به طور قطع پیامبر از شقاق و خلاف، شادمان نمی‌شود.<br> | ||
خداوند در قرآن درباره وحدت مسلمانان می‌فرماید: «وَ اعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللّهِ جَمِیعاً وَ لا تَفَرَّقُوا» (آل‌عمران/103)؛ «وَ أَطِیعُوا اللّهَ وَ رَسُولَهُ وَ لا تَنازَعُوا فَتَفْشَلُوا وَ تَذْهَبَ رِیحُکمْ» (انفال/ 46)؛ «وَ لا تَکونُوا کالَّذِینَ تَفَرَّقُوا وَ اخْتَلَفُوا مِنْ بَعْدِ ما جاءَهُمُ الْبَیناتُ وَ أُولئِک لَهُمْ عَذابٌ عَظِیمٌ» (آل‌عمران/105). پیامبر(صلی‌الله‌علیه‌وآله)نیز دراین‌باره می‌فرمود:: «ما اختلف أمّة بعد نبیها الا ظهر اهل باطلها علی اهل حقّها» (هندی، حدیث شماره 929). هم‌چنین می‌فرمود: «لا تختلفوا فان من کان قبلکم اختلفوا فهلکوا» (پیشین، حدیث شماره894). و امام علی(علیه‌السلام) می‌فرمود: <br> | خداوند در قرآن درباره وحدت مسلمانان می‌فرماید: «وَ اعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللّهِ جَمِیعاً وَ لا تَفَرَّقُوا» (آل‌عمران/103)؛ «وَ أَطِیعُوا اللّهَ وَ رَسُولَهُ وَ لا تَنازَعُوا فَتَفْشَلُوا وَ تَذْهَبَ رِیحُکمْ» (انفال/ 46)؛ «وَ لا تَکونُوا کالَّذِینَ تَفَرَّقُوا وَ اخْتَلَفُوا مِنْ بَعْدِ ما جاءَهُمُ الْبَیناتُ وَ أُولئِک لَهُمْ عَذابٌ عَظِیمٌ» (آل‌عمران/105). پیامبر(صلی‌الله‌علیه‌وآله)نیز دراین‌باره می‌فرمود:: «ما اختلف أمّة بعد نبیها الا ظهر اهل باطلها علی اهل حقّها» (هندی، حدیث شماره 929). هم‌چنین می‌فرمود: «لا تختلفوا فان من کان قبلکم اختلفوا فهلکوا» (پیشین، حدیث شماره894). و امام علی(علیه‌السلام) می‌فرمود: <br> | ||
| خط ۹۴: | خط ۹۹: | ||
آری! امروزه ضروری است که امت اسلامی با نادیده گرفتن اختلافات موجود و حفظ وحدت، زحمات و محنت‌ها‌ی طولانی مدت پیامبر اسلام(صلی‌الله‌علیه‌وآله) در دست‌یابی به این هدف بزرگ را ارج نهند. دکتر محمد الدسوقی استاد دانشگاه قطر می‌گوید:<br> | آری! امروزه ضروری است که امت اسلامی با نادیده گرفتن اختلافات موجود و حفظ وحدت، زحمات و محنت‌ها‌ی طولانی مدت پیامبر اسلام(صلی‌الله‌علیه‌وآله) در دست‌یابی به این هدف بزرگ را ارج نهند. دکتر محمد الدسوقی استاد دانشگاه قطر می‌گوید:<br> | ||
«وحدت اسلامی به حکم فقهی شرعاً واجب است و تنها یک عمل ترغیبی نیست که داوطلبانه بدان دعوت شوند بلکه این کار یک عمل واجبی است که هر مسلمان معتقد به وحدانیت خدا و نبوت پیامبر خاتم باید بدان پایبند باشد و این واجب، گریبان‌گیر آحاد مسلمانان است که روز قیامت درباره آن، مورد سؤال قرار می‌گیرند و به همین دلیل هرچه از لوازم وحدت باشد، آن نیز واجب است. زیرا هر چه واجب به آن بستگی داشته باشد، از ضروریات است و مسئولیت تقریب به عهده دانشمندان است زیرا عامه مردم تابع آنان‌اند». (علی دروب التقریب، ص 59).<br> | «وحدت اسلامی به حکم فقهی شرعاً واجب است و تنها یک عمل ترغیبی نیست که داوطلبانه بدان دعوت شوند بلکه این کار یک عمل واجبی است که هر مسلمان معتقد به وحدانیت خدا و نبوت پیامبر خاتم باید بدان پایبند باشد و این واجب، گریبان‌گیر آحاد مسلمانان است که روز قیامت درباره آن، مورد سؤال قرار می‌گیرند و به همین دلیل هرچه از لوازم وحدت باشد، آن نیز واجب است. زیرا هر چه واجب به آن بستگی داشته باشد، از ضروریات است و مسئولیت تقریب به عهده دانشمندان است زیرا عامه مردم تابع آنان‌اند». (علی دروب التقریب، ص 59).<br> | ||
==5ـ تشکیل اتحادیه کشورهای اسلامی == | |||
=== 5ـ تشکیل اتحادیه کشورهای اسلامی === | |||
شهید دکتر عبدالعزیز رنتیسی در مقاله ای، پس از شمردن دردها و مشکلات جهان اسلام می‌گوید:<br> | شهید دکتر عبدالعزیز رنتیسی در مقاله ای، پس از شمردن دردها و مشکلات جهان اسلام می‌گوید:<br> | ||
«برای احیای اسلام باید ایالات متحده اسلامی تشکیل دهیم». وی می‌گوید: «دخالت بیگانگان به ویژه آمریکا در امور داخلی ما به عنوان کشورهای اسلامی، به جایی رسیده که این کشور متجاوز حتی به خود اجازه می‌دهد در تهیه بیانیه نشست‌ها‌ی سران کشورهای عربی و اسلامی اعمال نظر کند. دشمنان امت اسلامی می‌کوشند بین کشورهای اسلامی دشمنی ایجاد کنند؛ حوادثی که در افغانستان و عراق است، گواه این مدعاست. حتی تشکیلات خودگردان فلسطین را برضد مقاومت فلسطین و به ویژه علیه جنبش مقاومت اسلامی حماس تحریک می‌کنند. راه برون رفت که در پرتو آن می‌توانیم پراکندگی مسلمانان را به اتحاد در درون یک دولت تبدیل کنیم، تشکیل ایالات متحده اسلامی است. اگر در این مورد یک نظرسنجی انجام دهیم، در می‌یابیم که مسلمانان در این مورد متحدند. (سایت مرکز اطلاع رسانی فلسطین).<br> | «برای احیای اسلام باید ایالات متحده اسلامی تشکیل دهیم». وی می‌گوید: «دخالت بیگانگان به ویژه آمریکا در امور داخلی ما به عنوان کشورهای اسلامی، به جایی رسیده که این کشور متجاوز حتی به خود اجازه می‌دهد در تهیه بیانیه نشست‌ها‌ی سران کشورهای عربی و اسلامی اعمال نظر کند. دشمنان امت اسلامی می‌کوشند بین کشورهای اسلامی دشمنی ایجاد کنند؛ حوادثی که در افغانستان و عراق است، گواه این مدعاست. حتی تشکیلات خودگردان فلسطین را برضد مقاومت فلسطین و به ویژه علیه جنبش مقاومت اسلامی حماس تحریک می‌کنند. راه برون رفت که در پرتو آن می‌توانیم پراکندگی مسلمانان را به اتحاد در درون یک دولت تبدیل کنیم، تشکیل ایالات متحده اسلامی است. اگر در این مورد یک نظرسنجی انجام دهیم، در می‌یابیم که مسلمانان در این مورد متحدند. (سایت مرکز اطلاع رسانی فلسطین).<br> | ||
=استراتژی تقریب:= | == استراتژی تقریب: == | ||
معمولاً پژوهش‌گران و محققانی که تاکنون در عرصه تقریب قلم زده یا سخنرانی کرده‌اند، بیش‌تر به ذکر فضایل وحدت بسنده نموده و بر ضرورت هم‌یاری و اتحاد تأکید نموده‌اند، اما به نتیجه سازنده‌ای دست نیافته و راه‌کاری عملی برای دست‌یافتن به وحدت ارایه نداده‌اند. ما ضمن ارج نهادن به مساعی انجام شده در راه وحدت امت‌ها‌ی اسلامی، از مشعل‌داران این نهضت فکری در عصر حاضر می‌خواهیم پس از اتخاذ و تبیین و استراتژی و ارایه برنامه‌ها‌ی کاربردی، کمیته‌ها‌ی اجرایی را برای دسترسی به اهداف تقریب فعال نمایند و هم‌زمان با مذاکرات، اقدامات عملی را نیز پیش برند. <br> | معمولاً پژوهش‌گران و محققانی که تاکنون در عرصه تقریب قلم زده یا سخنرانی کرده‌اند، بیش‌تر به ذکر فضایل وحدت بسنده نموده و بر ضرورت هم‌یاری و اتحاد تأکید نموده‌اند، اما به نتیجه سازنده‌ای دست نیافته و راه‌کاری عملی برای دست‌یافتن به وحدت ارایه نداده‌اند. ما ضمن ارج نهادن به مساعی انجام شده در راه وحدت امت‌ها‌ی اسلامی، از مشعل‌داران این نهضت فکری در عصر حاضر می‌خواهیم پس از اتخاذ و تبیین و استراتژی و ارایه برنامه‌ها‌ی کاربردی، کمیته‌ها‌ی اجرایی را برای دسترسی به اهداف تقریب فعال نمایند و هم‌زمان با مذاکرات، اقدامات عملی را نیز پیش برند. <br> | ||
ما در بحث نظری، اهداف تقریب را برشمردیم و پیش از آن معنی واژه‌ها‌ی استراتژی و تقریب را بیان نمودیم. در اینجا به بیان سیاست راهبردی (یا استراتژی) تقریب مذاهب اسلامی پرداخته و پس از در نظر داشتن این راهبردها، راه‌کارهای دسترسی به اهداف تقریب را جستوجو خواهیم نمود.<br> | ما در بحث نظری، اهداف تقریب را برشمردیم و پیش از آن معنی واژه‌ها‌ی استراتژی و تقریب را بیان نمودیم. در اینجا به بیان سیاست راهبردی (یا استراتژی) تقریب مذاهب اسلامی پرداخته و پس از در نظر داشتن این راهبردها، راه‌کارهای دسترسی به اهداف تقریب را جستوجو خواهیم نمود.<br> | ||
==1ـ تشنج‌زدایی == | === 1ـ تشنج‌زدایی === | ||
دشمنان اسلام تاکنون کوشیده‌اند با برانگیختن احساسات شخصیت‌ها‌ی مجهولی هم‌چون آيت‌الله بلژیکی، شیخ حسن آلمانی و شیخ یوسف فرانسوی و با برپا نمودن محافلی که در آنها به ظاهر تاریخ اسلام را بیان می‌کنند اما هدف آنان برجسته کردن یا ساختن صحنه‌ها‌یی است که احساسات طیف‌ها‌ی داخلی مسلمین را علیه یک‌دیگر تهییج می‌کند، جو تشنج را دامن زنند و هریک از دو طرف درگیر را به مجروح ساختن طرف مقابل تشویق نمایند.<br> | دشمنان اسلام تاکنون کوشیده‌اند با برانگیختن احساسات شخصیت‌ها‌ی مجهولی هم‌چون آيت‌الله بلژیکی، شیخ حسن آلمانی و شیخ یوسف فرانسوی و با برپا نمودن محافلی که در آنها به ظاهر تاریخ اسلام را بیان می‌کنند اما هدف آنان برجسته کردن یا ساختن صحنه‌ها‌یی است که احساسات طیف‌ها‌ی داخلی مسلمین را علیه یک‌دیگر تهییج می‌کند، جو تشنج را دامن زنند و هریک از دو طرف درگیر را به مجروح ساختن طرف مقابل تشویق نمایند.<br> | ||
از سوی دیگر، خلفای راشدین با نام‌گذاری فرزندان خود به اسم یک‌دیگر و انجام ازدواج‌ها‌ی فامیلی و شرکت در نمازهای جماعت به امامتِ فردی که با او در مورد نحوه اداره جامعه اسلامی پس از پیامبر اختلاف‌نظر داشته‌اند، سعی در تشنج‌زدایی و عادی کردن روابط داشته‌اند. و پس از آنان ائمه اربعه مذاهب همین شیوه و سنت را رعایت کرده‌اند و حتی پشت سر امامی که فتوای او با فتوای آنان مخالفت داشته نماز خوانده‌اند. <ref>هم‌چون نمازخواندن ابوحنيفه و يارانش که قايل به وجوب بسم‌الله نبودند، پشت سر امام مدينه که قايل به وجوب آن بود و اقتدای ابويوسف حنبلی مذهب در نماز به رشيد مالکی مذهب، در حالی‌که احمد بن حنبل بر خلاف مالک، خون گرفتن را موجب بطلان وضو می‌داند و رشيد در آن ساعت حجامت کرده بود و سپس به نماز ايستاد و ابويوسف پشت سر او نماز خواند و گفت چرا پشت سر رشيد نماز نخوانم در حالی‌که شافعی در صبحگاهی که در نزدیک آرامگاه ابوحنيفه نماز می‌خواند، به احترام او قنوت نماز را به جای نياورد.</ref><br> | از سوی دیگر، خلفای راشدین با نام‌گذاری فرزندان خود به اسم یک‌دیگر و انجام ازدواج‌ها‌ی فامیلی و شرکت در نمازهای جماعت به امامتِ فردی که با او در مورد نحوه اداره جامعه اسلامی پس از پیامبر اختلاف‌نظر داشته‌اند، سعی در تشنج‌زدایی و عادی کردن روابط داشته‌اند. و پس از آنان ائمه اربعه مذاهب همین شیوه و سنت را رعایت کرده‌اند و حتی پشت سر امامی که فتوای او با فتوای آنان مخالفت داشته نماز خوانده‌اند. <ref>هم‌چون نمازخواندن ابوحنيفه و يارانش که قايل به وجوب بسم‌الله نبودند، پشت سر امام مدينه که قايل به وجوب آن بود و اقتدای ابويوسف حنبلی مذهب در نماز به رشيد مالکی مذهب، در حالی‌که احمد بن حنبل بر خلاف مالک، خون گرفتن را موجب بطلان وضو می‌داند و رشيد در آن ساعت حجامت کرده بود و سپس به نماز ايستاد و ابويوسف پشت سر او نماز خواند و گفت چرا پشت سر رشيد نماز نخوانم در حالی‌که شافعی در صبحگاهی که در نزدیک آرامگاه ابوحنيفه نماز می‌خواند، به احترام او قنوت نماز را به جای نياورد.</ref><br> | ||
| خط ۱۳۸: | خط ۱۴۴: | ||
موضع‌گیری‌ها‌ی تند طالبانیسم و صدور فتوای حلیت جان و مال مردم می‌تواند برای راهبرد تشنج‌زدایی بسیار مضر باشد. وجود این افراد در مصادر تصمیم‌گیری و قدرت با تجهیز ده‌ها لشکر تخریبی برای تضعیف بنیه مسلمانان برابری می‌کند. از این‌رو سزاوار است از اهرم‌ها‌ی جانبی و لابی‌ها و رایزنی‌ها‌ی منطقی برای به حاشیه راندن این افراد و محدود نمودن فعالیت‌ها‌ی آنان استفاده شود.<br> | موضع‌گیری‌ها‌ی تند طالبانیسم و صدور فتوای حلیت جان و مال مردم می‌تواند برای راهبرد تشنج‌زدایی بسیار مضر باشد. وجود این افراد در مصادر تصمیم‌گیری و قدرت با تجهیز ده‌ها لشکر تخریبی برای تضعیف بنیه مسلمانان برابری می‌کند. از این‌رو سزاوار است از اهرم‌ها‌ی جانبی و لابی‌ها و رایزنی‌ها‌ی منطقی برای به حاشیه راندن این افراد و محدود نمودن فعالیت‌ها‌ی آنان استفاده شود.<br> | ||
==2ـ توان‌افزایی == | === 2ـ توان‌افزایی === | ||
جامعه اسلامی باید جامعه‌ای توانمند و مقتدر باشد. اقتدار جامعه اسلامی دشمنان را به خود مشغول می‌سازد و افراد موجود در درون این مجتمع را به کار سازنده، تولید علم، تولید ثروت و فن‌آوری وامی‌دارد. بیش‌تر دعواهای خشک و خام، ره‌آورد ضعف و رکود علمی و ناتوانی اقتصادی کشورهای اسلامی است که دام و صید دیگران قرار می‌گیرند. در حالی‌که دنیا با شتاب هر چه سریع‌تر به نوآوری و تکامل علمی می‌اندیشد و حتی فرضیه‌ها‌ی علمی و باورهای فلسفی خود را نو به نو عوض می‌کند و جزم‌اندیشی قرون وسطایی به خردگرایی راسیونالیسم و سپس به منزلگاه تجربه‌گرایی و پوزیتویسم و از آن به پُست مدرنیسم رو می‌کند، چرا ما همواره در مورد اختلاف فتحه یا کسره لام ارجلَکم بحث کنیم؟!<br> | جامعه اسلامی باید جامعه‌ای توانمند و مقتدر باشد. اقتدار جامعه اسلامی دشمنان را به خود مشغول می‌سازد و افراد موجود در درون این مجتمع را به کار سازنده، تولید علم، تولید ثروت و فن‌آوری وامی‌دارد. بیش‌تر دعواهای خشک و خام، ره‌آورد ضعف و رکود علمی و ناتوانی اقتصادی کشورهای اسلامی است که دام و صید دیگران قرار می‌گیرند. در حالی‌که دنیا با شتاب هر چه سریع‌تر به نوآوری و تکامل علمی می‌اندیشد و حتی فرضیه‌ها‌ی علمی و باورهای فلسفی خود را نو به نو عوض می‌کند و جزم‌اندیشی قرون وسطایی به خردگرایی راسیونالیسم و سپس به منزلگاه تجربه‌گرایی و پوزیتویسم و از آن به پُست مدرنیسم رو می‌کند، چرا ما همواره در مورد اختلاف فتحه یا کسره لام ارجلَکم بحث کنیم؟!<br> | ||
از سیاست‌ها‌ی راهبردی تقریب، توان افزایی جامعه اسلامی است که رهبر معظم نظام اسلامی حضرت آيت‌الله خامنه‌ای مدظله العالی نیز به گونه‌ها‌ی مختلف و در رهنمودها و پیام‌ها‌ی خود بر آن تأکید داشته‌اند. راه‌کارهای عملی پیشنهادی این راهبرد چنین است: <br> | از سیاست‌ها‌ی راهبردی تقریب، توان افزایی جامعه اسلامی است که رهبر معظم نظام اسلامی حضرت آيت‌الله خامنه‌ای مدظله العالی نیز به گونه‌ها‌ی مختلف و در رهنمودها و پیام‌ها‌ی خود بر آن تأکید داشته‌اند. راه‌کارهای عملی پیشنهادی این راهبرد چنین است: <br> | ||
| خط ۱۴۷: | خط ۱۵۳: | ||
*2/4ـ تشکیل سازمان‌ها‌ی اقتصادی چند ملیتی اسلامی.<br> | *2/4ـ تشکیل سازمان‌ها‌ی اقتصادی چند ملیتی اسلامی.<br> | ||
==3ـ معرفت‌آرایی == | === 3ـ معرفت‌آرایی === | ||
در عصر انفجار اطلاعات مهم‌ترین مؤلفه قدرت، ابزارِ اطلاعات است. جورج بوش پدر در اواخر دوره ریاست‌جمهوری‌اش می‌گوید: «به عنوان رییس‌جمهور [[ایالات متحده آمریکا]] می‌توانم به شما اطمینان بدهم که عملیات شنود، فاکتور اصلی فرایند تصمیم‌گیری در عرصه بین‌المللی است» (مجله سیاحت غرب 4، ص44، به نقل از مجله کنفیدانسیل دفانس، ژوئیه 2000). هم‌چنین اسراییل در سال 1994م اعلام کرد 40 درصد بودجه این کشور فرهنگی است و این مبلغ، در زمان صلح، افزایش خواهد یافت.<br> | در عصر انفجار اطلاعات مهم‌ترین مؤلفه قدرت، ابزارِ اطلاعات است. جورج بوش پدر در اواخر دوره ریاست‌جمهوری‌اش می‌گوید: «به عنوان رییس‌جمهور [[ایالات متحده آمریکا]] می‌توانم به شما اطمینان بدهم که عملیات شنود، فاکتور اصلی فرایند تصمیم‌گیری در عرصه بین‌المللی است» (مجله سیاحت غرب 4، ص44، به نقل از مجله کنفیدانسیل دفانس، ژوئیه 2000). هم‌چنین اسراییل در سال 1994م اعلام کرد 40 درصد بودجه این کشور فرهنگی است و این مبلغ، در زمان صلح، افزایش خواهد یافت.<br> | ||
استفاده از ابزار فرهنگ، اطلاع رسانی و تبلیغات رسانه‌ای، می‌تواند مهم‌ترین نقش را در موفقیت جوامع داشته باشد. پروژه مهم و حساس تقریب بدون استفاده از تکنولوژی IT به نتیجه مطلوبی نخواهد رسید. آرایش اطلاعاتی و تبلیغاتی جهان اسلام در محدوده داخل فرقه‌ها‌ی مسلمان و در فضای خارج از آن در سالم به مقصد رسیدن ارّابه تقریب، نقش مهمی ایفا می‌کند. در این مورد، راه‌کارهای عملی زیر پیشنهاد می‌گردد: | استفاده از ابزار فرهنگ، اطلاع رسانی و تبلیغات رسانه‌ای، می‌تواند مهم‌ترین نقش را در موفقیت جوامع داشته باشد. پروژه مهم و حساس تقریب بدون استفاده از تکنولوژی IT به نتیجه مطلوبی نخواهد رسید. آرایش اطلاعاتی و تبلیغاتی جهان اسلام در محدوده داخل فرقه‌ها‌ی مسلمان و در فضای خارج از آن در سالم به مقصد رسیدن ارّابه تقریب، نقش مهمی ایفا می‌کند. در این مورد، راه‌کارهای عملی زیر پیشنهاد می‌گردد: | ||
| خط ۱۶۱: | خط ۱۶۷: | ||
*3/9ـ شبکه کردن و متصل کردن مجامع تقریب بین مذاهب اسلامی در ایران، لبنان، مصر، عراق و غیره و تشکیل کنفدراسیون بین‌المللی تقریب بین مذاهب اسلامی.<br> | *3/9ـ شبکه کردن و متصل کردن مجامع تقریب بین مذاهب اسلامی در ایران، لبنان، مصر، عراق و غیره و تشکیل کنفدراسیون بین‌المللی تقریب بین مذاهب اسلامی.<br> | ||
=سخن پایانی= | == سخن پایانی == | ||
در پایان، ضمن آرزوی توفیق برای تمامی منادیان تقریب به عنوان ارادت مندان و پیروان واقعی پیامبر گرامی اسلام، به مخالفان این ایده مقدس توصیه می‌گردد شرایط زمان و مکان را درک نمایند. با گشوده شدن مرزها و تغییر شرایط، امروزه اباطیلی که مبانی بدبینی و خصومت را تشکیل می‌داد، رنگ باخته و تنها جاهلان و متحجران فرقه‌ها‌ی اسلامی هستند که پایبند به بافته‌ها و پیرایه‌ها‌ی دشمنان اتحاد فرقه‌ها‌ی مسلمان باقی مانده‌اند. امروزه در قلب حجاز که روزی مرکز نشر اکاذیب علیه شیعه بود، کتاب‌ها و منابع شیعی به وفور مبادله و به طور رسمی در نمایشگاه‌ها‌ی بین‌المللی عرضه می‌شود و کتاب‌فروشی‌ها‌ی پایگاه تشیع، یعنی [[قم]]، پر از کتاب‌ها‌ی اهل‌سنت است. بیاییم خود را از صف جاهلان جدا نموده و آیینی را که به زودی عالم‌گیر می‌شود و هراس جهانی شدن آن، دشمنان را فرا گرفته است، باور نموده و برنامه خود قرار دهیم. به امید روزی که پرچم لااله الا الله و محمد رسول الله بر فراز عالم به اهتزاز در آید.<br> | در پایان، ضمن آرزوی توفیق برای تمامی منادیان تقریب به عنوان ارادت مندان و پیروان واقعی پیامبر گرامی اسلام، به مخالفان این ایده مقدس توصیه می‌گردد شرایط زمان و مکان را درک نمایند. با گشوده شدن مرزها و تغییر شرایط، امروزه اباطیلی که مبانی بدبینی و خصومت را تشکیل می‌داد، رنگ باخته و تنها جاهلان و متحجران فرقه‌ها‌ی اسلامی هستند که پایبند به بافته‌ها و پیرایه‌ها‌ی دشمنان اتحاد فرقه‌ها‌ی مسلمان باقی مانده‌اند. امروزه در قلب حجاز که روزی مرکز نشر اکاذیب علیه شیعه بود، کتاب‌ها و منابع شیعی به وفور مبادله و به طور رسمی در نمایشگاه‌ها‌ی بین‌المللی عرضه می‌شود و کتاب‌فروشی‌ها‌ی پایگاه تشیع، یعنی [[قم]]، پر از کتاب‌ها‌ی اهل‌سنت است. بیاییم خود را از صف جاهلان جدا نموده و آیینی را که به زودی عالم‌گیر می‌شود و هراس جهانی شدن آن، دشمنان را فرا گرفته است، باور نموده و برنامه خود قرار دهیم. به امید روزی که پرچم لااله الا الله و محمد رسول الله بر فراز عالم به اهتزاز در آید.<br> | ||
= | == پانویس == | ||
{{پانویس}} | |||
== منابع == | |||
# آذرشب، محمدعلی، ملف التقریب، تهران، المجمع العالمی للتقریب بین المذاهب الاسلامیة، 1379ش. | # آذرشب، محمدعلی، ملف التقریب، تهران، المجمع العالمی للتقریب بین المذاهب الاسلامیة، 1379ش. | ||
# آقابخشی، علی و افشاری، مینو، فرهنگ علوم سیاسی، نشر چاپار. | # آقابخشی، علی و افشاری، مینو، فرهنگ علوم سیاسی، نشر چاپار. | ||
| خط ۱۸۶: | خط ۱۹۴: | ||
# هندی، علاء الدین علی التقی بن حسام الدین، کنز العمال. | # هندی، علاء الدین علی التقی بن حسام الدین، کنز العمال. | ||
مطالب مندرج در این مدخل بارگذاری شده از فصلنامه اندیشه تقریب، سال دوم، شماره هفتم، تابستان 1385 می‌باشد. | مطالب مندرج در این مدخل بارگذاری شده از فصلنامه اندیشه تقریب، سال دوم، شماره هفتم، تابستان 1385 می‌باشد. | ||
[[رده:مقاله‌ها]] | |||
[[رده:فصلنامه اندیشه تقریب]] | [[رده:فصلنامه اندیشه تقریب]] | ||
[[رده:منشورات مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی]] | [[رده:منشورات مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی]] | ||