۲۰٬۷۲۱
ویرایش
خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
== اعتبار مقتلهای حسینبنعلی == | == اعتبار مقتلهای حسینبنعلی == | ||
از نگاه رسول | از نگاه پژوهشگرانی همچون ''رسول جعفریان''، از میان مقتلهای نوشته شده در قرنهای دوم تا چهارم قمری، تنها پنج اثر معتبرند: | ||
# مقتل الحسین (علیهالسلام)، از ابی مِخنَف | # مقتل الحسین (علیهالسلام)، از ''ابی مِخنَف لوط بن یحیی ازدی'' (درگذشت ۱۵۷ ق)؛ | ||
# ترجمةالحسین علیهالسلام و مقتله، از کتاب الطبقات الکبری اثر ابنسعد (۱۶۸ – ۲۳۰ ق)؛ | # ترجمةالحسین (علیهالسلام) و مقتله، از کتاب الطبقات الکبری اثر ''ابنسعد'' (۱۶۸ – ۲۳۰ ق)؛ | ||
# ترجمه و مقتل حسینبنعلی (علیهالسلام)، از انساب الاشراف اثر احمد بن یحیی بلاذُری (سده دوم و سوم قمری)؛ | # ترجمه و مقتل حسینبنعلی (علیهالسلام)، از انساب الاشراف اثر ''احمد بن یحیی بلاذُری'' (سده دوم و سوم قمری)؛ | ||
# گزارش قیام کربلا در کتاب الاخبار الطوال تألیف دینَوَری (۲۲۲ - ۲۸۲ ق)؛ | # گزارش قیام کربلا در کتاب الاخبار الطوال تألیف ''دینَوَری'' (۲۲۲ - ۲۸۲ ق)؛ | ||
# فُتوح از ابن اعثم (درگذشت: بعد از ۳۲۰ ق)<ref>جعفریان، «درباره منابع تاریخ عاشورا»، ص۴۲.</ref>. | # فُتوح از ''ابن اعثم'' (درگذشت: بعد از ۳۲۰ ق)<ref>جعفریان، «درباره منابع تاریخ عاشورا»، ص۴۲.</ref>. | ||
او نوشته است: مقتلهایی که از قرن پنجم قمری به بعد، نوشته شدهاند، همگی یا اعتبار چندانی ندارند یا حاوی مطالبی هستند که در پنج منبع مذکور آمده است. برای نمونه مطالبی که طبری در | او نوشته است: مقتلهایی که از قرن پنجم قمری به بعد، نوشته شدهاند، همگی یا اعتبار چندانی ندارند یا حاوی مطالبی هستند که در پنج منبع مذکور آمده است. برای نمونه مطالبی که طبری در '''«تاریخ الامم والملوک»'''، شیخ مفید در '''«ارشاد»'''، و ''ابوالفرج اصفهانی'' در '''«مقاتل الطالبیین»''' آوردهاند، کم و بیش برگرفته از مقتل ابی مِخنَف است و آنچه ''خوارزمی'' در '''«مقتل الحسین (علیهالسلام)»''' آورده، بهطور عمده برگرفته از کتاب '''«فتوح»''' نوشتۀ ''ابناعثم'' است. همچنین سید ''ابن طاووس'' در کتاب '''«لهوف»''' یا '''«مَلهوف علی قَتلی الطُفوف'''» ، بیشتر، از مقتل خوارزمی گزارش کرده است. | ||
== مطالب مقتلها == | == مطالب مقتلها == | ||
برخی از مطالب مقتلهای حسینبنعلی (علیهالسلام)، | برخی از مطالب مقتلهای حسینبنعلی (علیهالسلام)، عبارت است از: | ||
# روایاتی از پیامبر اسلام و امام علی (علیهالسلام) دربارۀ پیشبینی | # روایاتی از پیامبر اسلام و امام علی (علیهالسلام) دربارۀ پیشبینی واقعۀ [[عاشورا]]؛ | ||
# نامهها و سخنان حسینبنعلی (علیهالسلام) از آغاز حرکت تا شهادت؛ | # نامهها و سخنان حسینبنعلی (علیهالسلام) از آغاز حرکت تا شهادت؛ | ||
# مطالبی که توسط آن دسته از همراهان حسینبنعلی (علیهالسلام) نقل شده که در | # مطالبی که توسط آن دسته از همراهان حسینبنعلی (علیهالسلام) نقل شده که در واقعۀ کربلا حضور داشتهاند، اما کشته نشدهاند<ref>جمعی از نویسندگان، پژوهشی در مقتلهای فارسی، ١٣٨۶ ش، ص ۲۱ - ۲۷.</ref>؛ | ||
# خطبههای علیبنحسین (علیهالسلام) و [[زینب بنت علی|زینب بنت علی (سلامالله علیها)]] در طول سفر در [[کوفه]]، [[شام (شامات)|شام]] و [[مدینه]]؛ | # خطبههای علیبنحسین (علیهالسلام) و [[زینب بنت علی|زینب بنت علی (سلامالله علیها)]] در طول سفر در [[کوفه]]، [[شام (شامات)|شام]] و [[مدینه]]؛ | ||
# روایات منسوب به [[امامان شیعه]] دربارۀ شهادت حسینبنعلی (علیهالسلام)؛ | # روایات منسوب به [[امامان شیعه]] دربارۀ شهادت حسینبنعلی (علیهالسلام)؛ | ||
خط ۴۴: | خط ۴۴: | ||
== مقتلهای مهم معاصر == | == مقتلهای مهم معاصر == | ||
مقتلهای معاصر کتابهایی هستند که در | مقتلهای معاصر کتابهایی هستند که در سدۀ اخیر به بررسی و گزارش واقعۀ کربلا پرداختهاند. اکثر این کتابها از دو جهت با منابع تاریخی دست اول و دست دوم متفاوت هستند. نخست آنکه با ورود تحریفات فراوان بخصوص در چند قرن اخیر در بیان حوادث نبرد کربلا، این کتابها تلاش داشتهاند که واقعیت تاریخی بدون تحریف را ارائه کنند. دوم آنکه عمدتاً دربردارندۀ تحلیلهای اعتقادی، سیاسی و اجتماعی هستند و به عبارت دیگر بیشتر تاریخ تحلیلی هستند و نه صرفاً تاریخ نقلی. برخی از مقتلهای مهم در دوران معاصر (قرنهای چهاردهم و پانزدهم قمری) عبارتاند از: | ||
برخی از مقتلهای مهم در دوران معاصر (قرنهای چهاردهم و پانزدهم قمری) عبارتاند از: | |||
# نفس المهموم فی مصیبة سیدنا الحسین المظلوم؛ شیخ عباس قمی؛ | # نفس المهموم فی مصیبة سیدنا الحسین المظلوم؛ شیخ عباس قمی؛ | ||
# مقتل الحسین (علیهالسلام)؛ عبدالرزاق موسوی مُقَرَّم؛ | # مقتل الحسین (علیهالسلام)؛ عبدالرزاق موسوی مُقَرَّم؛ |