مقتل نویسی: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۲۰ بایت اضافه‌شده ،  ‏۳۰ ژوئیهٔ ۲۰۲۳
خط ۳۲: خط ۳۲:
# فُتوح از ''ابن اعثم'' (درگذشت: بعد از ۳۲۰ ق)<ref>جعفریان، «درباره منابع تاریخ عاشورا»، ص۴۲.</ref>.
# فُتوح از ''ابن اعثم'' (درگذشت: بعد از ۳۲۰ ق)<ref>جعفریان، «درباره منابع تاریخ عاشورا»، ص۴۲.</ref>.


او نوشته است:‌ مقتل‌هایی که از قرن پنجم قمری به بعد، نوشته شده‌اند، همگی یا اعتبار چندانی ندارند یا حاوی مطالبی هستند که در پنج منبع مذکور آمده است. برای نمونه مطالبی که طبری در '''«تاریخ الامم والملوک»'''، شیخ مفید در '''«ارشاد»'''، و ''ابوالفرج اصفهانی'' در '''«مقاتل الطالبیین»''' آورده‌اند، کم‌ و بیش برگرفته از مقتل ابی مِخنَف است و آنچه ''خوارزمی'' در '''«مقتل الحسین (علیه‌السلام)»''' آورده، به‌طور عمده برگرفته از کتاب '''«فتوح»''' نوشتۀ ''ابن‌اعثم'' است. همچنین سید ''ابن‌ طاووس'' در کتاب '''«لهوف»''' یا '''«مَلهوف علی قَتلی الطُفوف'''» ، بیشتر، از مقتل خوارزمی گزارش کرده است.
او نوشته است:‌ مقتل‌هایی که از قرن پنجم قمری به بعد، نوشته شده‌اند، همگی یا اعتبار چندانی ندارند یا حاوی مطالبی هستند که در پنج منبع مذکور آمده است. برای نمونه مطالبی که طبری در '''«تاریخ الامم والملوک»'''، [[شیخ مفید]] در '''«ارشاد»'''، و ''ابوالفرج اصفهانی'' در '''«مقاتل الطالبیین»''' آورده‌اند، کم‌ و بیش برگرفته از مقتل ابی مِخنَف است و آنچه ''خوارزمی'' در '''«مقتل الحسین (علیه‌السلام)»''' آورده، به‌طور عمده برگرفته از کتاب '''«فتوح»''' نوشتۀ ''ابن‌اعثم'' است. همچنین سید ''ابن‌ طاووس'' در کتاب '''«لهوف»''' یا '''«مَلهوف علی قَتلی الطُفوف'''» ، بیشتر، از مقتل خوارزمی گزارش کرده است.


== مطالب مقتل‌ها ==
== مطالب مقتل‌ها ==
خط ۴۵: خط ۴۵:
== مقتل‌های مهم معاصر ==
== مقتل‌های مهم معاصر ==
مقتل‌های معاصر کتاب‌هایی هستند که در سدۀ اخیر به بررسی و گزارش واقعۀ کربلا پرداخته‌اند. اکثر این کتاب‌ها از دو جهت با منابع تاریخی دست اول و دست دوم متفاوت هستند. نخست آنکه با ورود تحریفات فراوان بخصوص در چند قرن اخیر در بیان حوادث نبرد کربلا، این کتاب‌ها تلاش داشته‌اند که واقعیت تاریخی بدون تحریف را ارائه کنند. دوم آنکه عمدتاً دربردارندۀ تحلیل‌های اعتقادی، سیاسی و اجتماعی هستند و به عبارت دیگر بیشتر تاریخ تحلیلی هستند و نه صرفاً تاریخ نقلی. برخی از مقتل‌های مهم در دوران معاصر (قرن‌های چهاردهم و پانزدهم قمری) عبارت‌اند از:
مقتل‌های معاصر کتاب‌هایی هستند که در سدۀ اخیر به بررسی و گزارش واقعۀ کربلا پرداخته‌اند. اکثر این کتاب‌ها از دو جهت با منابع تاریخی دست اول و دست دوم متفاوت هستند. نخست آنکه با ورود تحریفات فراوان بخصوص در چند قرن اخیر در بیان حوادث نبرد کربلا، این کتاب‌ها تلاش داشته‌اند که واقعیت تاریخی بدون تحریف را ارائه کنند. دوم آنکه عمدتاً دربردارندۀ تحلیل‌های اعتقادی، سیاسی و اجتماعی هستند و به عبارت دیگر بیشتر تاریخ تحلیلی هستند و نه صرفاً تاریخ نقلی. برخی از مقتل‌های مهم در دوران معاصر (قرن‌های چهاردهم و پانزدهم قمری) عبارت‌اند از:
# نفس المهموم فی مصیبة سیدنا الحسین المظلوم؛ شیخ عباس قمی؛
# '''نفس المهموم فی مصیبة سیدنا الحسین المظلوم'''؛ اثر [[شیخ عباس قمی]]؛
# مقتل الحسین (علیه‌السلام)؛ عبدالرزاق موسوی مُقَرَّم؛
# '''مقتل الحسین (علیه‌السلام)'''؛ اثر عبدالرزاق موسوی مُقَرَّم؛
# لَواعِجُ الاَشجان فی مقتل الحسین (علیه‌السلام)؛ محسن امین عاملی؛
# '''لَواعِجُ الاَشجان فی مقتل الحسین (علیه‌السلام)'''؛ اثر محسن امین عاملی؛
# عَبَرات المصطفَین فی مقتل الحسین (علیه‌السلام)؛ محمدباقر محمودی؛
# '''عَبَرات المصطفَین فی مقتل الحسین (علیه‌السلام)'''؛ محمدباقر محمودی؛
# مقتل جامع سید الشهداء؛ گروهی از تاریخ‌پژوهان زیر نظر مهدی پیشوایی <ref>«مقتل جامع سیدالشهدا (علیه‌السلام)»؛ گروهی از تاریخ‌پژوهان؛ ج ۱، ص ۱۳۹ - ۱۴۹.</ref>؛
# '''مقتل جامع سید الشهداء'''؛  نوشتۀ گروهی از تاریخ‌پژوهان زیر نظر مهدی پیشوایی <ref>«مقتل جامع سیدالشهدا (علیه‌السلام)»؛ گروهی از تاریخ‌پژوهان؛ ج ۱، ص ۱۳۹ - ۱۴۹.</ref>؛
# لمعات الحسین، سید محمد حسین حسینی طهرانی؛
# '''لمعات الحسین'''، اثر سید محمد حسین حسینی طهرانی؛
# حماسه حسینی، نوشتۀ مرتضی مطهری؛
# '''حماسه حسینی'''، نوشتۀ [[مرتضی مطهری]]؛
# پس از پنجاه سال، نوشتۀ سید جعفر شهیدی؛
# '''پس از پنجاه سال'''، نوشتۀ سید جعفر شهیدی؛
# انوار الشهاده، نوشتۀ محمدحسین یزدی؛
# '''انوار الشهاده'''، اثر محمدحسین یزدی؛
# کتاب‌شناسی اندیشه سیاسی عاشورا؛
# '''کتاب‌شناسی اندیشه سیاسی عاشورا'''؛
# فتح خون، نوشتۀ مرتضی آوینی.
# '''فتح خون'''، نوشتۀ سیدمرتضی آوینی.


== جستارهای وابسته ==
== جستارهای وابسته ==