۸۶٬۲۵۵
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'ى' به 'ی') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''ختم نبوت''' یا خاتمیت به معنای پایان‌بخشی سلسله انبیا و [[شریعت]] تا روز قیامت است به طوری که انکار ختم نبوت به معنای نفی ضروری دین شمرده می‌‌شود و پیامبر اسلام(ص) را خاتم‌النبیین می‌‌گویند. خاتمیت نبوت به معنای خاتمیت شریعت اسلام در میان شرایع آسمانی و خاتمیت قرآن در میان کتاب‌های آسمانی نیز هست. فلسفه ختم نبوت را باید در جامعیت، جهانی بودن و جاودانگی اسلام و بلوغ مخاطبین آن و راهکارهایی که اسلام برای آینده قرار داده است جستجو کرد. | '''ختم نبوت''' یا خاتمیت به معنای پایان‌بخشی سلسله انبیا و [[شریعت]] تا روز قیامت است به طوری که انکار ختم نبوت به معنای نفی ضروری دین شمرده می‌‌شود و پیامبر اسلام(ص) را خاتم‌النبیین می‌‌گویند. خاتمیت نبوت به معنای خاتمیت شریعت اسلام در میان شرایع آسمانی و خاتمیت قرآن در میان کتاب‌های آسمانی نیز هست. فلسفه ختم نبوت را باید در جامعیت، جهانی بودن و جاودانگی اسلام و بلوغ مخاطبین آن و راهکارهایی که اسلام برای آینده قرار داده است جستجو کرد. | ||
== چیستی ختم نبوت == | == چیستی ختم نبوت == | ||
ختم در لغت به معانی پایان است و آنچه که پایان دهندۀ چیزی باشد را خاتم می‌‌گویند<ref>خسروپناه، عبدالحسین، کلام نوین اسلامی، ص ۲۷۷ - ۲۷۸.</ref>. در اصطلاح دینی، ختم نبوت یا خاتمیت به این معناست که پس از اسلام، نبوت پیامبران تمام می‌‌شود و پیامبر اسلام پایان‌دهندۀ سلسله پیامبران آسمانی است<ref>فرهنگ شیعه، ص ۲۳۲.</ref>. | ختم در لغت به معانی پایان است و آنچه که پایان دهندۀ چیزی باشد را خاتم می‌‌گویند<ref>خسروپناه، عبدالحسین، کلام نوین اسلامی، ص ۲۷۷ - ۲۷۸.</ref>. در اصطلاح دینی، ختم نبوت یا خاتمیت به این معناست که پس از اسلام، نبوت پیامبران تمام می‌‌شود و پیامبر اسلام پایان‌دهندۀ سلسله پیامبران آسمانی است<ref>فرهنگ شیعه، ص ۲۳۲.</ref>. | ||
ختم نبوت به معنای ختم شریعت هم هست، زیرا نبوت عبارت است از وحی اصول و فروع دین بر شخص نبی و این یعنی شریعت اسلام نیز بر پیامبر خاتم وحی شده است، بنابراین معنا ندارد نبوت ختم شده باشد، اما شریعت ختم نشده باشد<ref>ر. ک: ربانی گلپایگانی، علی، کلام تطبیقی، ص ۱۰۶-۱۰۸.</ref>. | ختم نبوت به معنای ختم شریعت هم هست، زیرا نبوت عبارت است از وحی اصول و فروع دین بر شخص نبی و این یعنی شریعت اسلام نیز بر پیامبر خاتم وحی شده است، بنابراین معنا ندارد نبوت ختم شده باشد، اما شریعت ختم نشده باشد<ref>ر. ک: ربانی گلپایگانی، علی، کلام تطبیقی، ص ۱۰۶-۱۰۸.</ref>. | ||
| خط ۱۲: | خط ۹: | ||
== شناخت و ویژگی‌های خاتمیت پیامبر(ص) == | == شناخت و ویژگی‌های خاتمیت پیامبر(ص) == | ||
خاتم‌النبیین بودن پیامبر(ص) علاوه بر اینکه در معانی خاتمیت نبوت در میان انبیاء و رسولان الهی؛ خاتمیت قرآن در میان کتاب‌های آسمانی و خاتمیت شریعت اسلام در میان شرایع آسمانی، خلاصه می‌‌شود؛ در بردارندۀ معنای عمیق دیگری نیز هست به طوری که برخی از بزرگان، خاتمیت را مقامی اعطایی از جانب حضرت حق و بالاترین مرتبۀ وجودی انسان پس از گذراندن مراحل ایمان، عبادت، زهد، معرفت، ولایت، رسالت و اولوالعزم بودن دانسته‌اند <ref>نک: انسان کامل، ص ۹۳..</ref> | خاتم‌النبیین بودن پیامبر(ص) علاوه بر اینکه در معانی خاتمیت نبوت در میان انبیاء و رسولان الهی؛ خاتمیت قرآن در میان کتاب‌های آسمانی و خاتمیت شریعت اسلام در میان شرایع آسمانی، خلاصه می‌‌شود؛ در بردارندۀ معنای عمیق دیگری نیز هست به طوری که برخی از بزرگان، خاتمیت را مقامی اعطایی از جانب حضرت حق و بالاترین مرتبۀ وجودی انسان پس از گذراندن مراحل ایمان، عبادت، زهد، معرفت، ولایت، رسالت و اولوالعزم بودن دانسته‌اند <ref>نک: انسان کامل، ص ۹۳..</ref> | ||
چنانکه پیامبر اکرم(ص) فرمودند: «نبوت، مثل آخرین خشت یک عمارت است که با آمدن آن، کار عمارت به پایان می‌رسد». این مطلب نشان دهندۀ عظمت ختم نبوت پیامبر(ص) است، چراکه منظور این است که ختم نبوت در بردارندۀ تمام احکام انسانی و اسلامی است <ref>ر. ک: خسروپناه، عبدالحسین، دائرةالمعارف قرآن کریم، ص۵۲۹ ـ ۵۳۸.</ref> | چنانکه پیامبر اکرم(ص) فرمودند: «نبوت، مثل آخرین خشت یک عمارت است که با آمدن آن، کار عمارت به پایان می‌رسد». این مطلب نشان دهندۀ عظمت ختم نبوت پیامبر(ص) است، چراکه منظور این است که ختم نبوت در بردارندۀ تمام احکام انسانی و اسلامی است <ref>ر. ک: خسروپناه، عبدالحسین، دائرةالمعارف قرآن کریم، ص۵۲۹ ـ ۵۳۸.</ref> | ||
همین امر سبب شد | همین امر سبب شد عده‌ای در بیان ویژگی‌های خاتمیت قائل شدند برترین علم‌ها در اختیار خاتم است و در دایره ممکنات، دانش هیچ موجودی به علم وی نمی‌رسد، زیرا تنها اوست که به همه مقامات و مراتب و به تمام کمالات رسیده است و چون ختم نبوت و قرآن شریف از سوی خداوند است، به همین دلیل کاملتر و شریف‌تر از آن قابل تصور نیست<ref>ر. ک: خسروپناه، عبدالحسین، دائرةالمعارف قرآن کریم، ص۵۲۹ ـ ۵۳۸..</ref> | ||
ویژگی دیگری که برای خاتم النبیین لحاظ شده، وسعت این صفت است، چنانکه این وسعت را می‌‌توان در مقایسه با کلمۀ "أب" با واژۀ خاتم النبیین به وضوح مشاهده کرد؛ در روایت: "أَنَا وَ عَلِیٌ أَبَوَا هَذِهِ الْأُمَّةِ"<ref>کمال الدین، ج۱، ص۲۶۱.</ref> | ویژگی دیگری که برای خاتم النبیین لحاظ شده، وسعت این صفت است، چنانکه این وسعت را می‌‌توان در مقایسه با کلمۀ "أب" با واژۀ خاتم النبیین به وضوح مشاهده کرد؛ در روایت: "أَنَا وَ عَلِیٌ أَبَوَا هَذِهِ الْأُمَّةِ"<ref>کمال الدین، ج۱، ص۲۶۱.</ref> | ||
| خط ۲۴: | خط ۲۰: | ||
== فلسفۀ ختم نبوت == | == فلسفۀ ختم نبوت == | ||
1.کمال دین: فلسفه و راز خاتمیت اسلام در کمال این شریعت است، زیرا خاتمیت و کمال دو امر متلازم‌اند. شریعت اسلام از ادیان پیشین جامع‌تر و کاملتر است و این ادعا را می‌‌توان با بیان برخی از مصادیق اسلامی‌مانند: توحید، معاد، نظام اخلاقی اسلام و اصول اجتماعی اسلام می‌‌توان ثابت کرد<ref>ر. ک: خسروپناه، عبدالحسین، کلام نوین اسلامی، ص۲۸۲؛ ربانی گلپایگانی، علی، کلام تطبیقی، ص۱۱۵ - ۱۲۱..</ref> | 1.کمال دین: فلسفه و راز خاتمیت اسلام در کمال این شریعت است، زیرا خاتمیت و کمال دو امر متلازم‌اند. شریعت اسلام از ادیان پیشین جامع‌تر و کاملتر است و این ادعا را می‌‌توان با بیان برخی از مصادیق اسلامی‌مانند: توحید، معاد، نظام اخلاقی اسلام و اصول اجتماعی اسلام می‌‌توان ثابت کرد<ref>ر. ک: خسروپناه، عبدالحسین، کلام نوین اسلامی، ص۲۸۲؛ ربانی گلپایگانی، علی، کلام تطبیقی، ص۱۱۵ - ۱۲۱..</ref> | ||
2.مصونیت قرآن: آیین اسلام در کتاب آسمانی قرآن تدوین و تجلی پیدا کرده است. ادلۀ متعدد ثابت می‌کند همۀ آیات قرآن از تحریف مصون مانده است. علاوه بر دلیل نقلی، اعجاز و تحدی قرآن نیز دلیل بر الهی بودن آن است<ref>ر. ک: ربانی گلپایگانی، علی، کلام تطبیقی، ص۱۱۶ ـ ۱۲۱؛ قدردان قراملکی، محمد حسن، دین و نبوت، ص ۲۰۵-۲۱۰.</ref> | 2.مصونیت قرآن: آیین اسلام در کتاب آسمانی قرآن تدوین و تجلی پیدا کرده است. ادلۀ متعدد ثابت می‌کند همۀ آیات قرآن از تحریف مصون مانده است. علاوه بر دلیل نقلی، اعجاز و تحدی قرآن نیز دلیل بر الهی بودن آن است<ref>ر. ک: ربانی گلپایگانی، علی، کلام تطبیقی، ص۱۱۶ ـ ۱۲۱؛ قدردان قراملکی، محمد حسن، دین و نبوت، ص ۲۰۵-۲۱۰.</ref> | ||
| خط ۴۰: | خط ۳۵: | ||
در این آیه ختم نبوت به وسیله رسول اکرم(ص) به صراحت اعلام گردیده است. | در این آیه ختم نبوت به وسیله رسول اکرم(ص) به صراحت اعلام گردیده است. | ||
در جای دیگر می‌فرماید: ﴿هُوَ الَّذِی أَرْسَلَ رَسُولَهُ بِالْهُدَی وَدِینِ الْحَقِّ لِیُظْهِرَهُ عَلَی الدِّینِ کُلِّهِ وَلَوْ کَرِهَ الْمُشْرِکُونَ﴾<ref>«اوست که پیامبرش را با رهنمود و دین راستین فرستاد تا آن را بر همه دین‌ها برتری دهد | در جای دیگر می‌فرماید: ﴿هُوَ الَّذِی أَرْسَلَ رَسُولَهُ بِالْهُدَی وَدِینِ الْحَقِّ لِیُظْهِرَهُ عَلَی الدِّینِ کُلِّهِ وَلَوْ کَرِهَ الْمُشْرِکُونَ﴾<ref>«اوست که پیامبرش را با رهنمود و دین راستین فرستاد تا آن را بر همه دین‌ها برتری دهد اگر‌چه مشرکان نپسندند» سوره صف، آیه ۹. و همین آیه در سورۀ توبه نیز تکرار شده و بدین وسیله این حقیقت که دین اسلام، خاتم ادیان و دینی است که از سوی خدای متعال چیرگی و غلبۀ آن بر همۀ ادیان مقرر شده مورد تأکید قرار گرفته است.</ref> | ||
و نیز فرموده است: ﴿وَمَنْ یَبْتَغِ غَیْرَ الْإِسْلَامِ دِینًا فَلَنْ یُقْبَلَ مِنْهُ وَهُوَ فِی الْآخِرَةِ مِنَ الْخَاسِرِینَ﴾<ref>.«و هر کس جز اسلام دینی گزیند هرگز از او پذیرفته نمی‌شود و او در جهان واپسین از زیانکاران است» سوره آل عمران، آیه ۸۵.</ref> | و نیز فرموده است: ﴿وَمَنْ یَبْتَغِ غَیْرَ الْإِسْلَامِ دِینًا فَلَنْ یُقْبَلَ مِنْهُ وَهُوَ فِی الْآخِرَةِ مِنَ الْخَاسِرِینَ﴾<ref>.«و هر کس جز اسلام دینی گزیند هرگز از او پذیرفته نمی‌شود و او در جهان واپسین از زیانکاران است» سوره آل عمران، آیه ۸۵.</ref> | ||
| خط ۶۲: | خط ۵۷: | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||
{{پانویس}} | |||
== منابع == | == منابع == | ||
1. ربانی گلپایگانی، علی، کلام تطبیقی | 1. ربانی گلپایگانی، علی، کلام تطبیقی | ||
| خط ۸۷: | خط ۸۲: | ||
منبع: دانشنامه مجازی امامت و ولایت | منبع: دانشنامه مجازی امامت و ولایت | ||
[[رده: | [[رده:مفاهیم و اصطلاحات]] | ||
[[رده: | [[رده:مقاله‌ها]] | ||