۸۷٬۵۶۷
ویرایش
جز
جایگزینی متن - 'زمینه ساز' به 'زمینهساز'
جز (جایگزینی متن - ' رسانده اند' به ' رساندهاند') |
جز (جایگزینی متن - 'زمینه ساز' به 'زمینهساز') |
||
| (۱۴ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱۸: | خط ۱۸: | ||
|- | |- | ||
|اهداف و مبانی | |اهداف و مبانی | ||
|هدف نخستین گروه که جنبش اسلامی ازبکستان بر اساس آن شکل گرفت یک هدف ملی بود. نمنگانی به دنبال سرنگونی دولت اسلام کریموف بود. به نظر میرسد در دروان رهبری او و | |هدف نخستین گروه که جنبش اسلامی ازبکستان بر اساس آن شکل گرفت یک هدف ملی بود. نمنگانی به دنبال سرنگونی دولت اسلام کریموف بود. به نظر میرسد در دروان رهبری او و علیرغم همکاری با سازمانهای بینالمللی همچون القاعده خط مشی اصلی گروه همچنان بر محو اهداف ملی باقی ماند و حرکت اسلامی ازبکستان به منظور آزادی عمل برای اقدام علیه دولت اسلام کریموف تصمیم به حضور در افغانستان و همکاری با طالبان و القاعده گرفته است. در دوره رهبری یولداشوف که از ابتدای شکلگیری جنبش مسئول امور عقیدتی آن بود، حرکت اسلامی ازبکستان به سمت آرمان القاعده پیش رفت. | ||
|- | |- | ||
|} | |} | ||
</div> | </div> | ||
'''حرکت اسلامی ازبکستان''' دارای جایگاه و اهمیت در مجموعه تشکلات موسوم به «جهادی» است که این مطلب به خوبی از سخن منسوب به [[اسامه بن لادن]] که آنها را جزء ضروری و | '''حرکت اسلامی ازبکستان''' دارای جایگاه و اهمیت در مجموعه تشکلات موسوم به «جهادی» است که این مطلب به خوبی از سخن منسوب به [[اسامه بن لادن]] که آنها را جزء ضروری و انکارناپذیر [[جهاد]] معرفی کرده است روشن میگردد. گفتنی است گرچه از سال 2001 م به این سو و در پی فروپاشی پایگاه [[القاعده]] در [[افغانستان]] قدرت و نفوذ حرکت اسلامی [[ازبکستان]] به شکل محسوسی کاسته شد لکن این گروه هرگز به طور کامل متلاشی نشد بلکه توانست با ایجاد پیوندهای جدید در سختترین شرایط حیات خود را تداوم دهد و حتی در سال 2021 م همچنان به عنوان یک تهدید به حساب میآید. | ||
=رهبران گروه= | =رهبران گروه= | ||
| خط ۳۵: | خط ۳۵: | ||
== طاهر یولداشف == | == طاهر یولداشف == | ||
دومین رهبر و فرمانده گروه که از سال 2001 م و در پی مرگ نمنگانی جانشین او گردید و تا 27 اکتبر 2009 م که در حمله هواپیماهای آمریکایی مجروح و کشته شد رهبری جنبش را برعهده داشت. البته پیش از سال 2001 م نیز او همکار و معاون نمنگانی در امر مدیریت و رهبری گروه بود و مسئولیت امور عقیدتی و سیاسی به وی سپرده شده بود. ارتباط او و نمنگانی به | دومین رهبر و فرمانده گروه که از سال 2001 م و در پی مرگ نمنگانی جانشین او گردید و تا 27 اکتبر 2009 م که در حمله هواپیماهای آمریکایی مجروح و کشته شد رهبری جنبش را برعهده داشت. البته پیش از سال 2001 م نیز او همکار و معاون نمنگانی در امر مدیریت و رهبری گروه بود و مسئولیت امور عقیدتی و سیاسی به وی سپرده شده بود. ارتباط او و نمنگانی به سالهای 1990م و قبل از تاسیس جنبش باز میگردد. در حقیقت در آن سالها وی و حزبش از جمله افراد و جریانهای مؤثر بر نمنگانی بودند، گرچه ویژگیهای فردی نمنگانی سبب شد او بعدا در جایگاه برتر رهبری و فرماندهی قرارگیرد. | ||
== ابو عثمان عادل == | == ابو عثمان عادل == | ||
| خط ۴۳: | خط ۴۳: | ||
== عثمان غازی == | == عثمان غازی == | ||
دوران رهبری غازی (آوریل 2012 م- دسامبر 2015م) از حساسترین و پر حرف و حدیثترین دوران تاریخی حرکت اسلامی ازبکستان است. او که متولد سال 1970م بود در جریان عملیاتهای سال1990م مورد توجه مسئولین دولتی ازبکستان قرار گرفت و به دلیل عضویت در گروههای مخالف دولت و چاپ مقالات با مضامین جهادی، توسط دستگاه اطلاعاتی ازبکستان دستگیر شد لکن در جریان بازجویی موفق به فرار از زندان و سپس فرار از کشور گردید. اتفاقی که به گفته برخی تحلیل گران، با توجه به حساسیت بالای دستگاه اطلاعاتی ازبکستان نسبت به اسلامگرایان رادیکال، بسیار شک برانگیز است و احتمال جذب او توسط سرویس اطلاعاتی را مطرح میکند. کشته شدن رهبران حرکت اسلامی ازبکستان بعد از پیوستن او به این گروه و مواضع و اقدامات حرکت اسلامی ازبکستان در دوران رهبری او که آن را از یک | دوران رهبری غازی (آوریل 2012 م- دسامبر 2015م) از حساسترین و پر حرف و حدیثترین دوران تاریخی حرکت اسلامی ازبکستان است. او که متولد سال 1970م بود در جریان عملیاتهای سال1990م مورد توجه مسئولین دولتی ازبکستان قرار گرفت و به دلیل عضویت در گروههای مخالف دولت و چاپ مقالات با مضامین جهادی، توسط دستگاه اطلاعاتی ازبکستان دستگیر شد لکن در جریان بازجویی موفق به فرار از زندان و سپس فرار از کشور گردید. اتفاقی که به گفته برخی تحلیل گران، با توجه به حساسیت بالای دستگاه اطلاعاتی ازبکستان نسبت به اسلامگرایان رادیکال، بسیار شک برانگیز است و احتمال جذب او توسط سرویس اطلاعاتی را مطرح میکند. کشته شدن رهبران حرکت اسلامی ازبکستان بعد از پیوستن او به این گروه و مواضع و اقدامات حرکت اسلامی ازبکستان در دوران رهبری او که آن را از یک همپیمان طالبان به دشمن آن تبدیل کرد احتمال ارتباطات او با نیروهای منیتی را تقویت میکند. زندگی توأم با آرامش همسر او در تاشکند در کنار آزار و اذیتهای مداوم سرویس اطلاعاتی ازبکستان برای خانواده مبارزان به عنوان شاهد دیگری بر همکاری غازی با سرویس جاسوسی ازبکستان تلقی شده است. برخی دستگاههای اطلاعاتی کشورهای منطقه نیز ارتباط غازی و دستگاه اطلاعتی تاشکند را تایید کردهاند. بالاخره در دسامبر 2015م طالبان افغانستان با انتشار خبری اعلام کرد که افراد ملا اختر منصور، عثمان غازی رهبر حرکت اسلامی ازبکستان را در حالیکه با لباس زنانه در حال فرار بوده است شناسایی کرده و به قتل رساندهاند. | ||
== عزیز یولداشف == | == عزیز یولداشف == | ||
| خط ۵۱: | خط ۵۱: | ||
== ابوذر عزام == | == ابوذر عزام == | ||
ابوذر البرمی معروف به ابوذر عزام مفتی گروه در | ابوذر البرمی معروف به ابوذر عزام مفتی گروه در سالهای اخیر بوده است. وی به [[داعش]] پیوست لکن پس از مدتی با انتشار فیلمی از این گروه جدا شد. | ||
=تاریخچه پیدایش «حرکت اسلامی ازبکستان» = | =تاریخچه پیدایش «حرکت اسلامی ازبکستان» = | ||
| خط ۵۷: | خط ۵۷: | ||
== خواستگاه شکلگیری؛ حزب عدالت == | == خواستگاه شکلگیری؛ حزب عدالت == | ||
شرایط ازبکستانِ تازه استقلال یافته از شوروی، | شرایط ازبکستانِ تازه استقلال یافته از شوروی، زمینهساز شکلگیری جریانهایی گردید که کمتر از یک دهه بعد به تشکیل «حرکت اسلامی ازبکستان» ختم شدند. | ||
حذف خدمات رایگانِ دولت کمونیستی و در پی آن ایجاد مشکلات اقتصادی و معیشتی، قدرت گرفتن گرایشات و جریانهای دینی و برخوردهای سرکوبگرانه دولت «اسلام کریموف» از مهمترین خصوصیات این دوران است. در چنین اوضاعی که نابرابریهای اجتماعی در کنار بیکاری و مشکلات اقتصادی اقشار متوسط و ضعیف را تحت فشار قرار داده بود برخی گروههای متسلفین در «فرغانه» که به طور سنتی یکی از اسلامیترین مناطق آسیای مرکزی است نفوذ کرده و با شعارهای انقلابی و داعیه اصلاح اوضاع، شروع به جذب جوانان به خود میکنند. در بستر این اوضاع و تحت تأثیر مولفههای موجود، طاهر یولداشف در سال 1990(1991) حزب «عدالت» را با رویکرد سیاسی- مذهبی و تا حدی نظامی تأسیس میکند. | حذف خدمات رایگانِ دولت کمونیستی و در پی آن ایجاد مشکلات اقتصادی و معیشتی، قدرت گرفتن گرایشات و جریانهای دینی و برخوردهای سرکوبگرانه دولت «اسلام کریموف» از مهمترین خصوصیات این دوران است. در چنین اوضاعی که نابرابریهای اجتماعی در کنار بیکاری و مشکلات اقتصادی اقشار متوسط و ضعیف را تحت فشار قرار داده بود برخی گروههای متسلفین در «فرغانه» که به طور سنتی یکی از اسلامیترین مناطق آسیای مرکزی است نفوذ کرده و با شعارهای انقلابی و داعیه اصلاح اوضاع، شروع به جذب جوانان به خود میکنند. در بستر این اوضاع و تحت تأثیر مولفههای موجود، طاهر یولداشف در سال 1990(1991) حزب «عدالت» را با رویکرد سیاسی- مذهبی و تا حدی نظامی تأسیس میکند. | ||
| خط ۶۹: | خط ۶۹: | ||
خرده جریانی که آرمانش در مذاکره با دولت ازبکستان و سهم خواهی سیاسی از آن خلاصه میشد، با پا گذاشتن به تاجیکستان که خود کانون درگیریهای داخلی بود میرفت تا از یک حرکت ملی به یک حرکت منطقهای تبدیل شود. نمنگانی به لطف توانایی اش در جذب و سازماندهی نیروها خیلی زود حلقهای حدودا 200 نفره را به دور خود جمع و در دره طویلدره یک پایگاه نظامی برای خود برپا میکند. | خرده جریانی که آرمانش در مذاکره با دولت ازبکستان و سهم خواهی سیاسی از آن خلاصه میشد، با پا گذاشتن به تاجیکستان که خود کانون درگیریهای داخلی بود میرفت تا از یک حرکت ملی به یک حرکت منطقهای تبدیل شود. نمنگانی به لطف توانایی اش در جذب و سازماندهی نیروها خیلی زود حلقهای حدودا 200 نفره را به دور خود جمع و در دره طویلدره یک پایگاه نظامی برای خود برپا میکند. | ||
در این | در این سالها یولداشف، یار دیرین نمنگانی، تاجیکستان را ترک کرده و همچون بسیاری دیگر از اسلامگرایان به [[پاکستان]] رفته و در مدارس جمعیت علماء پاکستان تحصیل میکند. او همچنین در سفرهایی به کشورهای مختلف [[خاورمیانه]] به دنبال جذب حمایت کشورهای خارجی از جمله پاکستان، [[عربستان]]، [[ترکیه]] و [[امارات]] است. گفته میشود او در جریان این سفرها موفق به جذب حمایتهای مالی از سرویس اطلاعاتی پاکستان میشود و در سالهای 1995- 1998 در پیشاور با گروههای افغانها وعرب افغان ارتباط میگیرد، با شخص اسامه بن لادن ملاقات میکند و از جمعیت علماء پاکستان کمک مالی دریافت میکند. | ||
نمنگانی نیز با معترضان داخلی تاجیک | نمنگانی نیز با معترضان داخلی تاجیک همپیمان شده و در جنگ داخلی تاجیکستان ورود میکند. این نبرد تجربه خوبی برای او بود و وی را در مقیاس یک فرمانده موفق مطرح ساخت. او حتی توانست در چند نوبت کنترل شهر طویلدره را به مدت کوتاهی در دست بگیرد. | ||
=تأسیس «حزب اسلامی ازبکستان» = | =تأسیس «حزب اسلامی ازبکستان» = | ||
در سال 1997م دولت ازبکستان کنترلش بر مرزها را تشدید میکند و با اسلامگرایان درگیر میشود از سوی دیگر توافق دولت تاجیکستان و معترضان و خاتمه یافتن جنگ داخلی بیش از پیش نمنگانی را در مضیقه قرار داده و او را مجبور به | در سال 1997م دولت ازبکستان کنترلش بر مرزها را تشدید میکند و با اسلامگرایان درگیر میشود از سوی دیگر توافق دولت تاجیکستان و معترضان و خاتمه یافتن جنگ داخلی بیش از پیش نمنگانی را در مضیقه قرار داده و او را مجبور به عقبنشینی به پایگاه خود در دره «طویلدره» میکند تا جایی که به ناچار به کشاورزی رو میآورد، گرچه همچنان تلاش دارد قدرت نظامی خود را حفظ کند. | ||
در این شرایط نمنگانی تصمیم میگیرد به سوی [[طالبان]] که یکسال است تصرف کابل را در دست گرفته و تشکیل حکومت داده متمایل شود. نزدیک شدن به طالبان کم کم باعث میشود او از همپیمان سابق خود «حزب رنسانی اسلامی ازبکستان» که بر اساس منطق نژادی گاه از [[احمد شاه مسعود]] و اتحاد شمال در مقابل طالبان حمایت میکند فاصله بگیرد. | در این شرایط نمنگانی تصمیم میگیرد به سوی [[طالبان]] که یکسال است تصرف کابل را در دست گرفته و تشکیل حکومت داده متمایل شود. نزدیک شدن به طالبان کم کم باعث میشود او از همپیمان سابق خود «حزب رنسانی اسلامی ازبکستان» که بر اساس منطق نژادی گاه از [[احمد شاه مسعود]] و اتحاد شمال در مقابل طالبان حمایت میکند فاصله بگیرد. | ||
| خط ۹۳: | خط ۹۳: | ||
=حرکت اسلامی ازبکستان بعد از سقوط طالبان= | =حرکت اسلامی ازبکستان بعد از سقوط طالبان= | ||
با سقوط طالبان دوره ضعف، ویرانی و پراکندگی حرکت اسلامی ازبکستان آغاز و گروه از درون و بیرون با مشکلات و چالشهایی مواجه شد. فقدان رهبری کاریزماتیک نمنگانی، سبب تاثیر گذاری بیشتر این شرایط بر گروه میگردید. یولداشوف هرگز نتوانست همانند نمنگانی تعلق و وابستگی یارانش به گروه را تضمین کند. بنابراین بخشی از نیروهای جنبش از آن جدا شده و احتمالا برای سپری کردن باقی عمر در فضای آرام و به دور از جنگ و تفنگ به کشورهای همسایه کوچ کردند و تنها یک گروه چند صد نفری پیرامون یولداشوف باقی ماندند. البته همین جمع اندک انسجام و همبستگی درونی لازم را نداشتند و برخی اختلافات از جمله نسبت به نحوه مدیریت یولداشوف [[وحدت]] گروه را تهدید میکرد. این اختلافات منجر شد بخشی از اعضای گروه که روحیات تندتری داشتند و خواهان تداوم خط مشی نمنگانی بودند گروه جدیدی را در سال 2002به نام [[اتحادیه]] جهاد اسلامی | با سقوط طالبان دوره ضعف، ویرانی و پراکندگی حرکت اسلامی ازبکستان آغاز و گروه از درون و بیرون با مشکلات و چالشهایی مواجه شد. فقدان رهبری کاریزماتیک نمنگانی، سبب تاثیر گذاری بیشتر این شرایط بر گروه میگردید. یولداشوف هرگز نتوانست همانند نمنگانی تعلق و وابستگی یارانش به گروه را تضمین کند. بنابراین بخشی از نیروهای جنبش از آن جدا شده و احتمالا برای سپری کردن باقی عمر در فضای آرام و به دور از جنگ و تفنگ به کشورهای همسایه کوچ کردند و تنها یک گروه چند صد نفری پیرامون یولداشوف باقی ماندند. البته همین جمع اندک انسجام و همبستگی درونی لازم را نداشتند و برخی اختلافات از جمله نسبت به نحوه مدیریت یولداشوف [[وحدت]] گروه را تهدید میکرد. این اختلافات منجر شد بخشی از اعضای گروه که روحیات تندتری داشتند و خواهان تداوم خط مشی نمنگانی بودند گروه جدیدی را در سال 2002به نام [[اتحادیه]] جهاد اسلامی پایهگذاری کنند. این گروه تند رو تر از حرکت اسلامی ازبکستان بوده و بسیاری از عملیاتهای نظامی که به حرکت اسلامی ازبکستان نسبت داده میشود در حقیقت کار این گروه است. | ||
=پیوند با تحریک طالبان و شبکه حقانی= | =پیوند با تحریک طالبان و شبکه حقانی= | ||
| خط ۱۰۷: | خط ۱۰۷: | ||
=فاصله گرفتن از طالبان و پیوستن به داعش= | =فاصله گرفتن از طالبان و پیوستن به داعش= | ||
طالبان گرچه به نیروهای «حرکت اسلامی ازبکستان» اجازه داد در آن مناطقی از افغانستان که تحت نفوذ آنها بود فعالیت کنند لکن از همکاری با آنها خودداری کرد. بنابراین آنها که از همکاری طالبان ناامید شده بودند، در | طالبان گرچه به نیروهای «حرکت اسلامی ازبکستان» اجازه داد در آن مناطقی از افغانستان که تحت نفوذ آنها بود فعالیت کنند لکن از همکاری با آنها خودداری کرد. بنابراین آنها که از همکاری طالبان ناامید شده بودند، در سالهای 2014 -2015 تصمیم گرفتند بهسمت شمال افغانستان و کشورهای آسیای مرکزی حرکت کنند. | ||
در این | در این سالها داعش به تازگی در [[عراق]] و [[سوریه]] سر برآورده است. بر اساس منابع خبری دولتی افغانستان عثمان غازی که از سال 2012م و بعد از مرگ ابوعثمان عادل رهبری گروه را در دست گرفته بود در دسامبر 2014م از داعش حمایت کرد گرچه همچنان روابط خود با با طالبان را حفظ میکرد. برخی روابط میان داعش و ازبکها شکل گرفت و بالاخره در مارس 2015م یک گروه از جنگجویان حرکت اسلامی ازبکستان در شمال افغانستان به رهبری سعدلا اورجنجی با انتشار فیلمی اعلام میکنند که دیگر تحت امر ملا عمر نیستند و با [[ابوبکر بغدادی]] بیعت کردهاند. در ژوئیه نیز فیلمی از شیخ محمد علی رهبر معنوی گروه منتشر شد که نشان میداد او هم با ابوبکر بغدادی بیعت کرده است. در نهایت عثمان غازی رهبر گروه در اوت همان سال در فیلمی همراه با یارانش ضمن اعلام بیعت با بغدادی به «ولایت [[خراسان]] داعش» میپیوندد. با این وجود در سال بعد برخی از این نیروها از جمله ابوذر عزام (مفتی گروه) از داعش جدا میشوند و سعی در بازسازی روابط دیرینه خود با طالبان در زیر پرچم حرکت اسلامی ازبکستان میکنند. | ||
پیوستن عثمان غازی و یارانش به داعش عملا آنها را در تنش وتقابل با طالبان قرار داد، مواجههای که به قیمت جان او تمام شد. بعد از بیعت با داعش نیروهای تحت امر غازی در حالیکه با ملا اختر منصور توافق کرده بودند که در میانه ماه سپتامبر 2014م ولایت زابل را تخلیه کنند با زیر پا گذاشتن توافق در نزدیکی گروه «مولی داد الله» یکی از فرماندهان طالبان که مشروعیت رهبری ملا اختر منصور بعد از ملا عمر را زیر سؤال برده و از طالبان جدا شده بود مستقر شدند و حتی در فوریه 2015م با توقف یک اتوبوس 31 [[شیعه]] هزاره را به گروگان گرفتند. | پیوستن عثمان غازی و یارانش به داعش عملا آنها را در تنش وتقابل با طالبان قرار داد، مواجههای که به قیمت جان او تمام شد. بعد از بیعت با داعش نیروهای تحت امر غازی در حالیکه با ملا اختر منصور توافق کرده بودند که در میانه ماه سپتامبر 2014م ولایت زابل را تخلیه کنند با زیر پا گذاشتن توافق در نزدیکی گروه «مولی داد الله» یکی از فرماندهان طالبان که مشروعیت رهبری ملا اختر منصور بعد از ملا عمر را زیر سؤال برده و از طالبان جدا شده بود مستقر شدند و حتی در فوریه 2015م با توقف یک اتوبوس 31 [[شیعه]] هزاره را به گروگان گرفتند. | ||
| خط ۱۳۷: | خط ۱۳۷: | ||
2004م بمب گذاری در تاشکند با نزدیک به 50 کشته | 2004م بمب گذاری در تاشکند با نزدیک به 50 کشته | ||
2000م5 حمله به اندیجان که البته یولداشوف با بیان اینکه ما هیچ گاه پشت سر زنان و بچهها مخفی | 2000م5 حمله به اندیجان که البته یولداشوف با بیان اینکه ما هیچ گاه پشت سر زنان و بچهها مخفی نمیشویم دست داشتن گروهش در آن را انکار کرد. | ||
به گفته مقامات تاجیکستان در 28 سپتامبر 2006م چند تن از نیروهای حرکت اسلامی ازبکستان به هواداران امامعلی رحمانوف رئیسجمهور تاجیکستان حمله و دو نفر را مجروح کردند. | به گفته مقامات تاجیکستان در 28 سپتامبر 2006م چند تن از نیروهای حرکت اسلامی ازبکستان به هواداران امامعلی رحمانوف رئیسجمهور تاجیکستان حمله و دو نفر را مجروح کردند. | ||
| خط ۱۶۳: | خط ۱۶۳: | ||
=منابع مالی= | =منابع مالی= | ||
حرکت اسلامی ازبکستان از راههای مختلف هزینه لازم برای اقدامات خود را تآمین کرده است. کمکهای مالی تاجران سعودی از قدیمیترین این منابع است که حتی قبل از ایجاد جنبش، نمنگانی از آن بهرهمند بوده است. به هنگام فرار از ازبکستان به تاجیکستان حلقهای 30 نفره از اطرافیان او را همراهی میکردند که برخی از آنها واسطههای میان او و تاجران سعودی بودند. همچنین در سال 2000 توانست 15 میلیون دلار از منابع خارجی کمک دریافت کند که به نظر میرسد همه یا بخش عمدهای از این کمکها از سوی | حرکت اسلامی ازبکستان از راههای مختلف هزینه لازم برای اقدامات خود را تآمین کرده است. کمکهای مالی تاجران سعودی از قدیمیترین این منابع است که حتی قبل از ایجاد جنبش، نمنگانی از آن بهرهمند بوده است. به هنگام فرار از ازبکستان به تاجیکستان حلقهای 30 نفره از اطرافیان او را همراهی میکردند که برخی از آنها واسطههای میان او و تاجران سعودی بودند. همچنین در سال 2000 توانست 15 میلیون دلار از منابع خارجی کمک دریافت کند که به نظر میرسد همه یا بخش عمدهای از این کمکها از سوی سرمایهداران سعودی بوده است. علاوه بر این در سال 2008م، تعدادی مرد در شرق [[فرانسه]]، [[هلند]] و [[آلمان]] به اتهام جمعآوری کمکهای مالی برای جنبش اسلامی ازبکستان بین سالهای 2003م و 2008م دستگیر شدند که اکثر آنها در سال 2013م در ددگاه محکوم شدند. | ||
جذب کمکهای گروهها و نهادهای مختلف هم یکی دیگر از راههای تامین منابع مالی این گروه بوده است. یولداشوف در | جذب کمکهای گروهها و نهادهای مختلف هم یکی دیگر از راههای تامین منابع مالی این گروه بوده است. یولداشوف در سالهای دهه 1990م در سفرهای مختلف به کشورهای خاورمیانه به دنبال جذب کمکهای مالی بوده است. گرچه از میزان موفقیت او در این امر اطلاعات دقیقی در دسترس نیست لکن گزارشهایی وجود دارد که او توانسته است کمکهای را از جمعیت علمای پاکستان و سرویس اطلاعاتی ارتش این کشور دریافت کند. همچنین پیوند میان این گروه با طالبان و افغانستان موجب سرازیر شدن کمکهای مالی و تجهیزاتی به سوی آن شد. از جمله کمک 20 میلیون دلاری اسامه بن لادن به این گروه در سال 2000م. | ||
در مدت کوتاهی نمنگانی به روز آوردن به کشاورزی بخشی از هزینههای خود را از این طریق تامین میکرد. او با خریداری چند مزرعه و کامیون به بازار محصولات کشاورزی ورود میکند. | در مدت کوتاهی نمنگانی به روز آوردن به کشاورزی بخشی از هزینههای خود را از این طریق تامین میکرد. او با خریداری چند مزرعه و کامیون به بازار محصولات کشاورزی ورود میکند. | ||
| خط ۱۷۱: | خط ۱۷۱: | ||
گروگانگیری نیز در برخی دورهها برای این گروه درآمدهایی در پی داشته است. اولین عملیات نظامی این گروه به گروگان گرفتن چند نفر تبعه [[ژاپن]] ختم میشود که در عوض دریافت 2 تا 6 میلیون دلار باج نمنگانی حاضر به آزاد کردن آنها میشود. | گروگانگیری نیز در برخی دورهها برای این گروه درآمدهایی در پی داشته است. اولین عملیات نظامی این گروه به گروگان گرفتن چند نفر تبعه [[ژاپن]] ختم میشود که در عوض دریافت 2 تا 6 میلیون دلار باج نمنگانی حاضر به آزاد کردن آنها میشود. | ||
یکی از راههای تامین مالی که همواره به گروههای افراطی نسبت داده میشود فعالیت در بازار قاچاق خصوصا قاچاق مواد مخدر است. حرکت اسلامی ازبکستان نیز از این نسبت استثنا نشده است. مجله Critique Eurasie ادعا کرده که این گروه در فعالیتهای مجرمانه سازمان یافته مانند کنترل و تسهیل قاچاق مواد مخدر دخالت دارد. همچنین گفته شده است در | یکی از راههای تامین مالی که همواره به گروههای افراطی نسبت داده میشود فعالیت در بازار قاچاق خصوصا قاچاق مواد مخدر است. حرکت اسلامی ازبکستان نیز از این نسبت استثنا نشده است. مجله Critique Eurasie ادعا کرده که این گروه در فعالیتهای مجرمانه سازمان یافته مانند کنترل و تسهیل قاچاق مواد مخدر دخالت دارد. همچنین گفته شده است در سالهای حضور در طویلدره نمنگانی و یارانش واسطه قاچاق هروئین از افغانستان بودهاند. به گفته رالف موچکه در اینترپل 60 درصد صادرات تریاک افغانستان از آسیای مرکزی عبور میکند و نمنگانی و افرادش 60 درصد این بازار را کنترل میکرده اند. | ||
=نیروی انسانی= | =نیروی انسانی= | ||
گرچه حرکت اسلامی ازبکستان اصالتا یک گروه قومی ازبک بود لکن اتباع افغانستان، تاجیکستان، [[چین]](ایغورها)، ترکمنستان، کشورهای عربی، پاکستان، [[چچن]]، [[قرقیزستان]]، [[قزاقستان]] و حتی اتباع کشورهای غربی هم در آن حضور | گرچه حرکت اسلامی ازبکستان اصالتا یک گروه قومی ازبک بود لکن اتباع افغانستان، تاجیکستان، [[چین]](ایغورها)، ترکمنستان، کشورهای عربی، پاکستان، [[چچن]]، [[قرقیزستان]]، [[قزاقستان]] و حتی اتباع کشورهای غربی هم در آن حضور داشتهاند. حتی تعدادی از رهبرن و فرماندهان عالیرتبه گروه نیز غیر ازبک بودهاند مانند عباس منصور فرمانده قرقیز، و ابوذر البرمی معروف به ابوذر عزام که اهل [[میانمار]] و مفتی گروه بوده است. در واقع تجربه حضور در افغانستان گروه را بینالمللی تر کرد. طالبان مدیریت نیروهای ایغور و پاکستانی را به حرکت اسلامی ازبکستان سپرد تا عضویت این افراد در طالبان مانع مذاکرات و ارتباطات دیپلماتیک با چین و پاکستان نشود. | ||
تعداد نیروهای گروه مذکور هم به حسب چالشها و شرایط متغیر بوده است. بر اساس گزارشهای مختلف مبارزان گروه از 500 نفر تا 5000 نفر در نوسان بوده است. | تعداد نیروهای گروه مذکور هم به حسب چالشها و شرایط متغیر بوده است. بر اساس گزارشهای مختلف مبارزان گروه از 500 نفر تا 5000 نفر در نوسان بوده است. | ||
| خط ۱۸۱: | خط ۱۸۱: | ||
=اهداف و آرمانها= | =اهداف و آرمانها= | ||
اهداف و آرمانهای گروه در مسیر حوادث و تحولات دچار تحول شده است. هدف نخستین گروه که جنبش اسلامی ازبکستان بر اساس آن شکل گرفت یک هدف ملی بود. نمنگانی به دنبال سرنگونی دولت اسلام کریموف بود. به نظر میرسد در دروان رهبری او و | اهداف و آرمانهای گروه در مسیر حوادث و تحولات دچار تحول شده است. هدف نخستین گروه که جنبش اسلامی ازبکستان بر اساس آن شکل گرفت یک هدف ملی بود. نمنگانی به دنبال سرنگونی دولت اسلام کریموف بود. به نظر میرسد در دروان رهبری او و علیرغم همکاری با سازمانهای بینالمللی همچون القاعده خط مشی اصلی گروه همچنان بر محو اهداف ملی باقی ماند و حرکت اسلامی ازبکستان به منظور آزادی عمل برای اقدام علیه دولت اسلام کریموف تصمیم به حضور در افغانستان و همکاری با طالبان و القاعده گرفته است. | ||
در دوره رهبری یولداشوف که از ابتدای شکلگیری جنبش مسئول امور عقیدتی آن بود، حرکت اسلامی ازبکستان به سمت آرمان القاعده پیش رفت. وی در یک سخنرانی در سال 2007م گفته بود: روزگاری ما فقط بر علیه کریمف میجنگیدیم ولی دیگر فقط او دشمن ما نیست. ما علیه همه دشمنان [[اسلام]] میجنگیم. همین خط سیر در دورههای بعد با جدیت بیشتری پیگیری شد و گروه را به یک تهدید بینالمللی تبدیل کرد<ref>[https://makhaterltakfir.com/fa/Mainstreamingview/21356/%D8%AD%D8%B1%DA%A9%D8%AA-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C-%D8%A7%D8%B2%D8%A8%DA%A9%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86 حرکت اسلامی ازبکستان]</ref>. | در دوره رهبری یولداشوف که از ابتدای شکلگیری جنبش مسئول امور عقیدتی آن بود، حرکت اسلامی ازبکستان به سمت آرمان القاعده پیش رفت. وی در یک سخنرانی در سال 2007م گفته بود: روزگاری ما فقط بر علیه کریمف میجنگیدیم ولی دیگر فقط او دشمن ما نیست. ما علیه همه دشمنان [[اسلام]] میجنگیم. همین خط سیر در دورههای بعد با جدیت بیشتری پیگیری شد و گروه را به یک تهدید بینالمللی تبدیل کرد<ref>[https://makhaterltakfir.com/fa/Mainstreamingview/21356/%D8%AD%D8%B1%DA%A9%D8%AA-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C-%D8%A7%D8%B2%D8%A8%DA%A9%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86 حرکت اسلامی ازبکستان]</ref>. | ||