سوره جمعه: تفاوت میان نسخه‌ها

<div class="wikiInfo">[[پرونده:سوره جمعه.jpg |جایگزین=سوره جمعه|سوره جمعه]]

!سوره جمعه

|شماره سوره

|جزء

|تعداد آیات

'''سوره جمعه''' شصت و دومین سوره و از [[سوره‌های مدنی]] است که در جزء بیست و هشتم [[قرآن]] قرار دارد. این سوره به سبب بیان حکم [[نماز جمعه]]، [[جمعه]] نامیده شده است. [[خداوند]] در این [[سوره]] به اهمیت نماز جمعه می‌پردازد و به [[مسلمانان]] دستور می‌دهد هنگام برپایی نماز جمعه از خرید و فروش دوری کنند. [[آیه]] پنجم درباره حمل‌کنندگان [[تورات]] و آیه نهم این سوره در بیان حکم نماز جمعه از آیات مشهور این سوره است. در فضیلت تلاوت این سوره آمده است اگر کسی این سوره را در هر [[شب جمعه]] بخواند، کفاره گناهان بین دو جمعهٔ او خواهد بود.  

=جمعه=

 

=مفهوم کلی سوره=

 

* تعليم و تربيت هدف اساسى [[بعثت پيامبر]]؛

 

«سوره جمعه»؛ اسم جمعه از آيه نهم اين سوره گرفته شده و اهميت و عظمت [[نماز جمعه]] را بيان مى كند<ref>تفسير قرآن مهر، ج 21، ص25.</ref>.  

 

* سوره جمعه صدوهشتاد کلمه دارد<ref>همان.</ref>.(لازم به ذکر است اقوال در تعداد کلمات سوره های قرآن مختلف است)

* سوره جمعه هفتصدوبیست حرف دارد<ref>همان.</ref>.(لازم به ذکر است اقوال در تعداد حروف سوره های قرآن مختلف است)

سوره جمعه در حقيقت بر دو محور اصلى اساسى دور مى زند: نخست توجه به [[توحيد]] و صفات خدا و هدف از [[بعثت]] پيامبر [[اسلام]] و مساله [[معاد]]، و ديگرى برنامه سازنده نماز جمعه و بعضى از خصوصيات اين عبادت بزرگ.

ولى با نظر ديگر محتواى اين سوره را در چند بخش مى توان خلاصه كرد.

# تسبيح عمومى موجودات؛  

# هدف بعثت پيامبر اسلام از نظر تعليم و تربيت؛

# هشدار به مؤمنان كه از اصول آئين حق منحرف نشوند آن گونه كه [[يهود]] منحرف شدند؛  

# اشاره اى به قانون عمومى مرگ كه دريچه اى است به سوى عالم بقاء؛  

# دستور مؤكد براى انجام فريضه نماز جمعه و تعطيل كسب و كار براى شركت در آن<ref>تفسير نمونه، ج 24، ص101</ref>.

=فضائل، خواص و ثواب قرائت=

[[ابى‌بن‌كعب]] از پيامبر روايت نموده كه فرمودند: «كسى كه سوره جمعه را قرائت كند به عدد افرادى كه به نماز جمعه آمده و به عدد آن كسانى كه شركت نكرده اند به او داده خواهد شد».

[[منصوربن‌حازم]] از [[حضرت صادق]] روايت كرده كه فرمودند: «بر هر مؤمنى از [[شيعيان]] ما لازم است كه در شب جمعه سوره جمعه و سوره «سبح اسم ربك» را قرائت کند، و در نماز ظهر جمعه سوره جمعه و [[سوره منافقين]] را بخواند، پس وقتى كه اين كار را كرد مثل آن است كه عمل [[رسول خدا]] را انجام داده و [[ثواب]] و جزاء او بر خدا، [[بهشت]] است»<ref>ترجمه تفسير مجمع‌البيان، ج 25، ص3.</ref>.

=محل و زمان نزول=

# تاريخ نزول سوره جمعه در ما بين [[صلح حديبيه]] و [[جنگ تبوك]] است و بعد از [[سوره تحريم]] (و به قولى صف) نازل شده است<ref>حجة التفاسير و بلاغ الإكسير، مقدمه اول، ص28.</ref>.

=فضای نزول=

فضای نزول سوره جمعه تشویق و ترغیب به نماز جمعه است. ترک صفوف نماز جمعه به خاطر رسیدن کاروانی تجاری می‌توانست برای مسلمانان گران تمام بشود و عذابی دردناک بر آنان نازل کند اما خداوند متعال فقط به هشدار و نصیحت در این مرحله قناعت می کند و با نزول سوره جمعه مسلمانان را متوجه تسبیح کائنات نسبت به خداوند و نعمت وجود پیامبر اسلام می‌نماید.

 

 

 

سوره جمعه از [[سور مفصلات]] می باشد<ref>التمهید في علوم القرآن، ج1، ص313.</ref> [[ابن قتیبه]] می گوید: ... مفصلات سوره های کوچکی هستند که بعد از [[سور مثانی]] آمده اند اینکه چرا این سوره ها را مفصل نامیده اند به خاطر کوتاه بودن آنها و اینکه بسيار به واسطه بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ از يكديگر جدا شده‌اند<ref>جامع البيان فى تفسير القرآن، ج 1، ص 34.</ref>.

 

روايتى است كه از [[رسول خدا]] نقل شده كه فرمود: خداوند هفت سوره طوال را به جاى [[تورات]] و [[سوره هاى مئين]] را به جاى [[انجيل]] و سوره هاى مثانى را به جاى زبور به من داد، و پروردگارم مرا با دادن سوره هاى مفصّل فزونى بخشيد<ref>همان.</ref>.

در سوره جمعه فرمان نماز جمعه براى مسلمانان صادر شده است<ref>تفسير قرآن مهر، ج 21، ص25.</ref>.

مخصوصا تاكيد زيادى روى اين مطلب شده كه سوره" جمعه" و" منافقين" را در نماز جمعه بخوانند و در بعضى از اين [[روايات]] آمده كه حتى الامكان آن را ترك نكنند<ref> نور الثقلين" جلد 5 صفحه 321.</ref> و با اين كه عدول از [[سوره توحيد]] و" قُلْ يا أَيُّهَا الْكافِرُونَ " به سوره هاى ديگر در قرائت [[نماز]] جائز نيست اين مساله در خصوص نماز جمعه استثنا شده است و عدول از آنها به سوره" جمعه" و" منافقين" جايز بلكه [[مستحب]] شمرده است.

و اينها همه نشانه اهميت فوق العاده اين سوره [[قرآن مجيد]] است<ref>تفسير نمونه، ج 24، ص: 102</ref>.

=منبع=

 

[[رده:قرآن‌شناسی]]

[[رده:سوره‌های دارای آیه مشهور]]