۲۲٬۷۳۹
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۰: | خط ۲۰: | ||
}} | }} | ||
'''سید محمدمهدی خِرْسان''' (۱۳۴۷ق-۱۴۴۵ق)، عالم شیعه اهل نجف، تصحیح‌کننده کتاب‌های شیعی، نویسنده و تراجم‌نگار است. او گردآورنده کتاب موسوعة عبدالله بن عباس با موضوع ابن‌عباس پسرعمو و صحابی پیامبر(ص) است، که در ۲۱ جلد به چاپ رسیده است. سید ابوالقاسم خویی و سید محسن حکیم از استادان اویند و عالمانی چون آقابزرگ تهرانی و سید عبدالاعلی سبزواری به او اجازه روایت داده‌اند. | '''سید محمدمهدی خِرْسان''' (۱۳۴۷ق-۱۴۴۵ق)، عالم شیعه اهل نجف، تصحیح‌کننده کتاب‌های شیعی، نویسنده و تراجم‌نگار است. او گردآورنده کتاب موسوعة عبدالله بن عباس با موضوع ابن‌عباس پسرعمو و صحابی پیامبر(ص) است، که در ۲۱ جلد به چاپ رسیده است. سید ابوالقاسم خویی و سید محسن حکیم از استادان اویند و عالمانی چون آقابزرگ تهرانی و سید عبدالاعلی سبزواری به او اجازه روایت داده‌اند. | ||
'''سید محمدمهدی موسوی خرسان''' که با نام '''محمدمهدی بن حسن خرسان''' نیز شهره است، [[محقق]] و مؤلف [[شیعه|شیعی]] است که آثار مهمی را تصحیح و تألیف نموده‌است. کتاب [[موسوعه عبدالله بن عباس]] وی در سی و چهارمین همایش [[کتاب سال جمهوری اسلامی ایران]]، برنده جایزه برگزیده در حوزه دین و سیره نویسی شد. | |||
== زندگی‌نامه == | |||
سید محمدمهدی به سال ۱۳۴۷ ه.ق در [[نجف]] به دنیا آمده و در خانه با همت پدر و مادرش، شروع به آموختن علوم قرآنی نموده‌است. سپس وارد مکتب خانه شده و در نهایت با ورود به حوزه علمیه نجف، دوره‌های سطح را نیز گذراند. پدرش [[سید حسن خرسان|سید حسن بن هادی خرسان]]، از علماء شهر نجف محسوب می‌شد که نزد فقهای بزرگ شیعه همچون [[سید ابوالحسن اصفهانی]]، [[محمدحسین نائینی]]، [[آقا ضیاءالدین عراقی|ضیاءالدین عراقی]] و [[ابوتراب خوانساری]] درس آموخت. محمدمهدی خرسان از دوران جوانی به تألیف علاقه نشان داد و کتابت را با موضوع [[عبدالله بن عباس]] شروع کرد. چیزی نگذشت که [[کتاب‌فروشی اسلامیه|انتشارات اسلامیه]] تهران، از وی دعوت به عمل آورد که در تصحیح [[بحارالانوار]] [[محمدباقر مجلسی|مجلسی]]، آنان را یاری نماید؛ این دعوت سرانجام سبب شد تا سید محمدمهدی خرسان، هشت جلد از ۱۱۰ جلد کتاب‌های چاپی بحارالانوار را تصحیح و تحقیق نماید. با وجود آنکه وی در دوران سخت سیاسی زندگی می‌کرد، اما هرگز در سیاست وارد نشده‌است.<ref name=":0">{{یادکرد وب|عنوان=حسب حال آیت‌الله حاج سید محمد مهدی خِرْسان/ عباسعلی مردی|نشانی=https://www.ical.ir/ical/fa/Content/4_artmajles1/حسب-حال-آیت-الله-حاج-سید-محمد-مهدی-خرسان-عباسعلی-مردی-696|وبگاه=www.ical.ir|بازبینی=2020-04-27|کد زبان=fa}}{{پیوند مرده}}</ref><ref name=":1">{{یادکرد وب|عنوان=بازدید حضرت آیت‌الله سید مهدی موسوی خرسان از کتابخانه» کتابخانه تخصصی امیرالمؤمنین علی ع ImamAli Specialized Library المکتبةالمتخصصةبأمیرالمؤمنین علی ع اولین و جامعترین کتابخانه تخصصی دربارهٔ حضرت امام علی علیه السلام|نشانی=http://www.imamalislib.com/?p=910|وبگاه=www.imamalislib.com|بازبینی=2020-04-27}}</ref><ref name=":2">{{یادکرد وب|نویسنده=جمعی از محققین|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=سایت دانشنامه جهان اسلام|نشانی=https://rch.ac.ir/article/Details/8512|عنوان=دانشنامه جهان اسلام}}</ref> او حتی در [[خیزش شعبانیه|انتفاضه شعبان ۱۹۹۱ میلادی]] عراق نیز هیچگونه دخالتی نکرد و به درخواست استادش، [[سید ابوالقاسم خویی]]، مبنی بر دعوت از او برای حضور در این انتفاضه، پاسخی نداد.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=درگذشت عضو هیئت هشت نفره آیت‌الله خویی برای اداره نجف در انتفاضه 1991|نشانی=https://www.khabaronline.ir/news/306218/درگذشت-عضو-هیئت-هشت-نفره-آیت-الله-خویی-برای-اداره-نجف-در-انتفاضه|وبگاه=خبرآنلاین|تاریخ=2013-08-01|بازبینی=2020-04-27|کد زبان=fa}}</ref> | |||
از خدمات مهم سید محمدمهدی، خدمات مهم او در زمینه کتابخانه‌های شهر [[نجف]] بود؛ یکی از این اقدامات، انتقال کتاب‌های کتابخانه [[شیرمحمد همدانی]] به [[کتابخانه امیرالمؤمنین|کتابخانه امیرالمؤمنین علیه السلام]] نجف بود. وی این اقدام را با همراهی محمود بن معراج همدانی صورت داد که سبب احیاء و حفظ آثار خطی بسیاری شد.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=شیخ شیر محمد همدانی، پاسدار میراث اسلامی در نجف اشرف/ احمد علی مجید حلّی؛ ترجمه و تلخیص زهرا اسحاقی|نشانی=https://www.ical.ir/ical/fa/Content/4_artmajles1/شیخ-شیر-محمد-همدانی-پاسدار-میراث-اسلامی-در-نجف-اشرف-احمد-علی-مجید-حلی-ترجمه-و-تلخیص-زهرا-اسحاقی1187|وبگاه=www.ical.ir|بازبینی=2020-04-27|کد زبان=fa}}{{پیوند مرده}}</ref> | |||
سیدمحمد مهدی خرسان، در تاریخ اول ربیع الاول ١۴۴۵ هجری قمری، در نجف فوت کرد. | |||
== خاندان خرسان == | |||
خاندان خرسان که در عراق بسیار شهره بوده و به علم و دانش شناخته‌می‌شوند، اصالتاً حجازی بوده که در حدود قرن پنجم از [[حجاز]] به عراق هجرت کردند. نام این خاندان در قرن‌های ۵و ۶ آل معصوم بوده که در قرن هفتم به آل اخرس تغییر داده شده و اکنون به آل خرسان شناخته می‌شوند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=گزارش مختصر چهل نسخه خطی کهن و ممتاز از کتابخانهٔ حرم مطهر علوی در نجف اشرف/ عبدالحسین طالعی|نشانی=https://www.ical.ir/ical/fa/Content/4_artmajles1/گزارش-مختصر-چهل-نسخه-خطی-کهن-و-ممتاز-از-کتابخانۀ-حرم-مطهر-علوی-در-نجف-اشرف-عبدالحسین-طالعی2321|وبگاه=www.ical.ir|بازبینی=2020-04-27|کد زبان=fa}}{{پیوند مرده}}</ref> | |||
== استادان == | |||
دانش‌های ابتدایی را از استادانی چون [[سید حسن خرسان]] (پدرش)، [[محمدرضا عامر]] و [[سید محمود حکیم]] آموخت. دروس سطوح عالی حوزه را نیز در کلاس درس بزرگانی چون [[سید ابوالقاسم خویی]]، [[سید عبدالهادی شیرازی]] و [[سید محسن حکیم]] گذراند.<ref name=":0"/><ref name=":1"/> | |||
== شاگردان == | |||
از جمله شاگردانش می‌توان به [[سید عبدالستار حسنی]]، [[کامل سلیمان]]، [[سید سلمان هادی آل طه]]، [[یوسف عمر قاضی وائلی]]، [[علی آل محسن]]، [[جودت قزوینی]]، [[محمدحسنین بن سابقی]]، حسین واثقی، [[علی‌اکبر مهدی‌پور]] و [[کاظم عبود فتاوی]] اشاره کرد.<ref name=":0"/><ref name=":1"/> | |||
== آثار == | |||
اولین اثری که از وی به چاپ رسیده‌است، تصحیح کتاب [[مفتاح الفلاح]] [[شیخ بهایی|شیخ بهائی]] بود که توسط انتشارات مکتبه اعتماد در [[کاظمین]] و بدون ذکری از نام مصحح آن به چاپ رسید. اولین کتابی که با ذکر نامش به چاپ رسیده‌است، تصحیح و تحقیق کتاب [[البیان فی اخبار صاحب الزمان|البیان فی اخبار صاحب الزمان (عج)]]، نوشته [[حافظ ابی عبدالله محمد بن یوسف گنجی شافعی]] بود. از دیگر آثار وی که آنها را مورد تصحیح قرار داده‌است عبارتند از:<ref name=":0"/><ref name=":2"/> | |||
* موسوعه ابن ادریس حلی | |||
* [[بحارالانوار]]؛ که تصحیح ۸ و به نقلی ۱۲ جلد از آن را عهده‌دار بود. | |||
* طب النبی | |||
* طب الائمه | |||
* طب الرضا | |||
* [[توحید شیخ صدوق]] | |||
* [[کمال‌الدین و تمام‌النعمة|اکمال الدین و تمام النعمة]] | |||
* [[الأمالی (صدوق)|امالی صدوق]] | |||
* [[عیون اخبار الرضا|عیون اخبارالرضا]] | |||
* [[خصال|خصال شیخ صدوق]] | |||
* [[معانی الاخبار|معانی الاخبار شیخ صدوق]] | |||
* [[الاختصاص|الاختصاص شیخ مفید]] | |||
* [[تذکرة الالباب فی الانساب]] | |||
* متنقلة الطالبیه | |||
* [[روضةالواعظین|روضة الواعظین]] | |||
* [[اعلام الوری باعلام الهدی]] | |||
* [[مکارم الاخلاق|مکارم الاخلاق طبرسی]] | |||
* البیان فی الاخبار صاحب الزمان | |||
* فلاح سائل | |||
* الفین فی امامة امیرالمؤمنین علی بن ابی‌طالب | |||
* جواهر الادب فی کلام العرب | |||
* [[تاریخ ابن الوردی]] | |||
* [[کشکول شیخ بهایی|کشکول شیخ بهائی]] | |||
* [[ینابیع الموده|ینابیع المودة]] | |||
* نزهة الجلیس و منیة الادیب الانیس | |||
* صلاة الجماعه و یلیه صلاة المسافر | |||
* ذیل کشف الظنون | |||
و دیگر آثار وی که تألیف خود او بوده‌است عبارتند از:<ref name=":0"/> | |||
* [[موسوعه عبدالله بن عباس|موسوعه عبدالله بن عباس حبر الأمّة و ترجمان القرآن]]، در ۲۱ جلد | |||
* کشاف بلدان منتقلة الطالبیة؛ که استدراکی بر کتاب منتقلة الطالبیه است. | |||
* السجود علی التربة الحسینیة | |||
* علیّ امام البررة؛ شرح ارجوزه (قصیده) سید ابوالقاسم خویی، در ۳ جلد | |||
* [[المحسن السبط مولود أم سقط؟]] | |||
* حیّ علی خیر العمل | |||
* مقدمات کتب تراثیه؛ در ۲ جلد به مقدمه‌های کتاب‌های مؤلف بر سایر کتب پرداخته‌است. | |||
* غریب القرآن؛ در ۲ مجلد شامل مسائل نافع بن ازرق خارجی از ابن‌عباس | |||
* نهایة التحقیق فیما جری فی أمر فدک للصدّیقة والصدّیق | |||
* مزیل اللبس عن معجزتی شق القمر و رد الشمس | |||
* نظرات فاحصة فی کتاب الطبقات الکبیر | |||
* معجم شعراء الطالبیین | |||
* نشوة الامان؛ منظومه‌ای در نسب آل خرسان | |||
* شذا العرف فی ضحایا الطف | |||
* الظاهرة القرآنیة فی نهج البلاغة | |||
* المهدی الموعود مولود و موجود | |||
* سلوة الأفاضل فی المسائل والرسائل | |||
* قلائد العقیان فیما قیل فی آل الخرسان | |||
* علی المحک، صحابة و صحاح؛ که به بررسی روایات صحابه دروغینی است که روایاتشان در کتب صحاح آمده، پرداخته‌است. | |||
* الکشف الصریح فیمن رمی بالتجریح من رجال الصحیح | |||
* ذکریاتی فی حیاتی؛ که به نوعی زندگی‌نامه و کشکول شخصی مؤلف است و وصیت شده تا در زمان حیاتش، هرگز منتشر نشود. | |||
* المنخول والمخلخل من الشعر المهلهل؛ دیوان شعر شخصی | |||
* بعیداً عن السیاسة؛ دیوان شعر شخصی | |||
* جمع دیوان سید جعفر خرسان | |||
== جوایز و افتخارات == | |||
کتاب [[موسوعه عبدالله بن عباس]] وی که در ۲۱ جلد منتشر شده‌است، در سی و چهارمین همایش [[کتاب سال جمهوری اسلامی ایران]]، برنده جایزه برگزیده در حوزه دین و سیره نویسی شد.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=سی و چهارمین جایزه کتاب سال برگزیدگان خود را شناخت- اخبار فرهنگی - اخبار تسنیم - Tasnim|نشانی=https://www.tasnimnews.com/fa/news/1395/11/19/1320744/سی-و-چهارمین-جایزه-کتاب-سال-برگزیدگان-خود-را-شناخت|وبگاه=خبرگزاری تسنیم - Tasnim|بازبینی=2020-04-27|کد زبان=fa}}</ref> | |||
[[رده:عالمان شیعه]] | |||