هفته وحدت

هفته وحدت هفته منتهى به هفدهم ربیع الاول از اول انقلاب به هفته وحدت نامگذارى شده است، علت هم این است که روز دوازدهم ربیع الاول به روایت مشهور قال ابن إسحاق: وُلد رسول الله9 یوم الاثنین، لاثنتى عشرة لیلة خلت من شهر ربیع الأوّل، عام الفیل. ابن هشام حمیرى معافرى، السیرة النبویة، ج بین برادران اهل سنت روز ولادت است؛ و روز هفدهم ربیع الاول به روایت مشهور بین شیعه روز ولادت است. بین این دو روز را به عنوان هفته وحدت از اول انقلاب، ملت ایران و مسئولین کشور نامگذارى کردند و این را یک رمز و نماد اتحاد بین مسلمانان قرار دادند در این مجال، هفتۀ وحدت را از منظر رهبر انقلاب اسلامی ایران، حضرت آیت‌الله سید علی خامنه‌ای بررسی می‌کنیم:

آمادگی برای ساختن حصن محکم

جمهورى اسلامى به مسلمانان عالم گفت، بیایید از دوازدهم تا هفدهم ربیع‌الاول، وحدت را آزمایش کنیم. به یک روایت^[5] - که غالباً اهل‌سنت این روایت را تأیید کرده‌اند و بعضى از شیعه هم آن را قبول دارند - روز دوازدهم ربیع‌الاول، روز ولادت پیامبر9 است. یک روایت^[6] هم مربوط به هفدهم ربیع‌الاول است که غالباً شیعه و بعضى از اهل سنت، آن را تأیید کرده‌اند. به‌هرحال، بین دوازدهم تا هفدهم که ایام ولادت نبىّ‌اکرم9 است، باید به وحدت جهانى اسلام توجه بیشترى شود؛ آن حصن و حصار مستحکمى که اگر تشکیل بشود، هیچ قدرتى نمى‌تواند به حریم کشورها و ملت‌هاى اسلامى دست‌درازى کند^[7].

تاریخچه

قبل از اینکه نظام اسلامى تشکیل بشود، برادران ما، بزرگان نهضت، بزرگان مبارزه انقلابى در آن روز - که هنوز خبرى از حکومت اسلامى و جمهورى اسلامى نبود - در جهت وحدت شیعه و سنّى تلاش می­کردند. من خودم در بلوچستان تبعید بودم. از آن زمان تا حالا با علماى سنّى حنفىِ شهرهاى بلوچستان - ایرانشهر و چابهار و سراوان و زاهدان - با آنهایی که بحمداللَّه زنده هستند، رفیقیم، نزدیکیم، صمیمى هستیم. من آنجا تبعیدى بودم، دستگاه‌ها نمی­خواستند بگذارند تلاشى از سوى ما انجام بگیرد؛ اما در عین حال ما گفتیم بیائید کارى کنیم که یک نشانه‌اى از اتحاد شیعه و سنّى را در این شهر نشان بدهیم؛ که این مسئله هفته وحدت - ولادت نبى اکرم در دوازدهم ربیع‌الاول به روایت اهل سنت، و در هفدهم ربیع‌الاول به روایت شیعه - آن روز به ذهن ما رسید و در ایرانشهر آن را عمل کردیم؛ یعنى از دوازدهم تا هفدهم جشن گرفتیم^[8].

مبدع اولیه هفته وحدت

بد نیست این نکته را در اینجا بگویم که نطفه اصلى هفته وحدت - که حالا بحمداللَّه سال‌هاست تشکیل مى‌شود - قبل از پیروزى انقلاب شکل گرفت. ما در سال 57 قبل از پیروزى انقلاب، با این آقاى مولوى قمرالدین در ایرانشهر مذاکره کردیم که بیاییم یک عید دوطرفه داشته باشیم و از دوازدهم تا هفدهم ربیع را جشن بگیریم. مذاکره‌اش در آن وقت انجام شد که اتفاقاً همان روزها هم بود که در ایرانشهر سیل آمد و جشن و همه چیز ما را برد. البته، آن سیل هم یکى از الطاف خفیّه الهى بود و ما را با وضع زندگى مردم بیشتر آشنا کرد. داخل کپرها و خانه‌ها رفتیم و وضع زندگى مردم را از نزدیک دیدیم. قبل از آن، چند ماه در ایرانشهر بودیم؛ اما ظاهر قضیه را مى‌دیدیم. مردم، ما را نمى‌شناختند و ما هم مردم را نمى‌شناختیم. بعد که سیل آمد، هم ما مردم را شناختیم و هم مردم قدرى با ما آشنا شدند^[9].

صدقه جاریه انقلاب و امام

یکى از صدقات جاریه انقلاب که به برکت ذهن بیدار امام راحل رحمه الله تحقّق پیدا کرد، این بود که ایام ولادت نبىّ اکرم صلی الله علیه وآله وسلم، به عنوان ایام وحدت معرفى شد. از این جهت این مسئله جالب است که وحدت اسلامى یک آرزوست^[10].

اتحاد بر محور قرآن و سنت

حرف ما در هفته وحدت و به عنوان پیام وحدت این است که مسلمانان بیایند با هم متحد بشوند و با یکدیگر دشمنى نکنند. محور هم کتاب خدا و سنت نبىّ‌اکرم9و شریعت اسلامى باشد. این حرف، حرف بدى نیست. این حرف، حرفى است که هر عاقل بى‌غرض و منصفى، آن را قبول خواهد کرد^[11].

دوری از اختلافات

اگر ما مى‌گوییم که شیعه و سنّى در کنار هم قرار بگیرند، یعنى شیعه، شیعه بماند؛ سنّى هم سنّى بماند. ما چه موقع به عالم تسنن گفته‌ایم که منظورمان از وحدت این است که شما شیعه بشوید؟! ما چنین چیزى نگفته‌ایم. هر کس خواست شیعه بشود، از طریق علمى و از راه مباحثات عالمانه شیعه بشود. آنها هم آزادند که بروند کار خودشان را بکنند. ما نمى‌گوییم شما مذهبت را عوض کن؛ ما مى‌گوییم شیعه و سنّى باید همیشه سر عقل باشند؛ همچنان که بحمداللَّه در دوران انقلاب اسلامى، در کشور ما مشاهده شد. نگذارند دشمن از اختلافات این‌ها سوءاستفاده کند. برگزارى هفته وحدت، براى این است^[12].

تکیه بر مشترکات

در هفته وحدت دعوت جمهوری اسلامی به این نیست که شیعیان یا سنّیان از مذهب خود دست بکشند و به آن مذهب دیگر رو بیاورند؛ دعوت جمهوری اسلامی این است که مشترکات میان مذاهب اسلامی برجسته شود و دیوارهای ساخته دست دشمنان اسلام و عنادها و کینه‌ورزی‌ها برداشته شود؛ بیایند و در عرصه معارف اهل‌بیت، بشنوند و ببینند^[13].

گرامیداشت

لذا من توصیه مى‌کنم هفته وحدت را - که به مناسبت میلاد نبىّ اکرم9 از روز دوازدهم تا هفدهم ربیع‌الاول ادامه دارد - همه آحاد مردم، مخصوصاً علما و فضلا و گویندگان و دانشمندان و افراد صاحب نفوذ گرامى بدارند و این مسئله را به عنوان یک شعار جمهورى اسلامى همیشه نگه دارند^[14].

مایۀ یکپارچگی ملت

«هفته وحدت»، اسم مناسبى است. بحمداللَّه وحدت بین آحاد ملت ایران، بین قشرهاى مردم، در هر راه و رسم و حدى که هستند و به هر کارى که مشغولند، وجود دارد. آحاد ملت ما، على‌رغم توطئه‌ها و بذر نفاق افکنی­ها، با هم متحدند و در یک جهت حرکت مى‌کنند: در جهت اسلام؛ در جهت قرآن؛ در جهت حاکمیت دین؛ بدون فرقى بین شیعه و سنّى و قومیت­هاى مختلف (فارس و عرب و ترک و ترکمن و بلوچ و کرد و غیر این‌ها)؛ یک ملت یکپارچه. واقعاً ملت ایران، به برکت اسلام، یک نمونه است. بین ملت‌هاى مسلمان، یک الگوى موفق است. خداوند از شما ملت ایران، به خاطر صادقانه پاسخ گفتن‌تان به دعوت دین و نداى امام بزرگوارتان راضى باشد. این را باید حفظ کنید. همین وحدت با ارزشى که به برکت آن، شما توانسته‌اید این همه پیروزى را به دست بیاورید، دشمن‌هایى در کمین دارد. باید هوشیار باشید و نگذارید اختلافات به وجود آید. در آنجایى که بهانه اختلاف هست و دشمن مى‌تواند آنجا مستمسکى براى اختلاف درست کند، بیشتر مواظب باشید. در مسئله مذهب و اختلافات مذهبى، که قرن­هاى متمادى دشمنان از آن سوءاستفاده کردند، بیشتر باید مواظب باشند. هم شیعه باید مواظب باشد، هم سنّى^[15].

وظیفۀ نخبگان

این هفته، حقیقتاً هفته وحدت است؛ این ایّام حقیقتاً ایّام اتحاد مسلمان‌هاست. مسئولان سیاسى، وظیفه‌شان سنگین است؛ مسئولان فرهنگى، نویسندگان و علما، باید از طرح مسائل اختلاف‌آفرین و تفرقه‌افکن بپرهیزند؛ هم سنّى و هم شیعه، همه، باید روى این نقطه اتحاد تکیه کنند. و توقع از علما و زبدگان و نخبگان سیاسى است که خطرات زمان را بفهمند، اهمیت اتحاد مسلمانان را بفهمند و توطئه دشمنان را براى شکستن این اتحاد و همدلى بفهمند. این حرف و عرض ما به ملت خودمان و به دنیاى اسلام است^[16].

[5]. المقنعة، ج 1، ص456، تهذیب الأحکام، ج1، ص 439. ، العدد القویّة: 110/7، الدروس، ج2، ص5.

[6]. ابن هشام حمیرى معافرى، السیرة النبویة، ج 1، ص 158. طبرى، محمد بن جریر، تاریخ الأمم و الملوک، ج 2، ص 156. قال ابن إسحاق: وُلد رسول الله9 یوم الاثنین، لاثنتى عشرة لیلة خلت من شهر ربیع الأوّل، عام الفیل.

[7]. بیانات در دیدار با گروه کثیرى از آزادگان و اقشار مختلف مردم، در اولین روز از هفته وحدت، 11/7/1369.

[8]. بیانات در اجتماع مردم پاوه، 25/7/1390.

[9]. بیانات در دیار گروهی از روحانیون ائمه جمعه و اساتید حوزهای اهل‌سنت سیستان خراسان و مازندران، 5/10/1368.

[10]. بیانات در دیدار مسئولان و کارگزاران نظام و میهمانان خارجى شرکت‌کننده در کنفرانس بین‌المللى وحدت اسلامى، 24/5/1374.

[11]. بیانات در دیدار با جمع کثیرى از اقشار مختلف مردم شهرهاى شاهرود، خلخال، بیرجند، قیدار، خمسه، تیران و چالوس، روحانیون و معاونان دفاتر عقیدتى، سیاسى نیروى زمینى ارتش و جمعى از شیعیان استان سرحدّ پاکستان، 19/7/1368.

[12]. بیانات در دیدار با گروه کثیرى از آزادگان و اقشار مختلف مردم، در اولین روز از هفته وحدت، 11/7/1369.

[13]. بیانات در اجتماع بزرگ زائران و مجاوران حرم مطهر رضوى، 1/1/1387.

[14]. بیانات در دیدار با جمع کثیرى از اقشار مختلف مردم شهرهاى شاهرود، خلخال، بیرجند، قیدار، خمسه، تیران و چالوس، روحانیون و معاونان دفاتر عقیدتى، سیاسى نیروى زمینى ارتش و جمعى از شیعیان استان سرحدّ پاکستان، 19/7/1368.

[15]. بیانات در دیدار کارگزاران نظام، به‌مناسبت سالروز ولادت رسول اکرم9 و امام جعفر صادق7، 24/6/1371.

[16]. بیانات ‌در سالروز میلاد پیامبر اعظم9 و امام جعفر صادق7، 27/1/1385.