|
|
| خط ۱: |
خط ۱: |
| {{جعبه اطلاعات شخصیت
| |
| | عنوان = محمد عماره
| |
| | تصویر = محمد عماره.jpg
| |
| | نام = محمد عماره
| |
| | نام‌های دیگر = محمد مصطفی عماره
| |
| | سال تولد =
| |
| | تاریخ تولد = 27 [[رجب|ماه‌رجب]]، 1350ق.
| |
| | محل تولد = {{فهرست جعبه افقی |[[جمهوری عربی مصر|مصر]] |استان کفر شیخ |قلین |روستای صروه }}
| |
| | سال درگذشت =
| |
| | تاریخ درگذشت = 4رجب، 1441ق.
| |
| | محل درگذشت =
| |
| | استادان =
| |
| | شاگردان =
| |
| | دین = [[اسلام]]
| |
| | مذهب = [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]]
| |
| | آثار = {{فهرست جعبه افقی |تفسیر [[مارکسیسم|مارکسیستی]] [[اسلام]] |[[معجزه]] جاوید |تأویل بیهوده |منطق فهم نسخ قرآن |و... }}
| |
| | فعالیت‌ها = {{فهرست جعبه افقی |متفکر |نویسنده |محقق }}
| |
| | وبگاه =
| |
| }}
| |
| '''محمد عماره'''، متفکر، نویسنده، محقق و عضو آکادمی پژوهش‌های اسلامی در [[الأزهر|دانشگاه الازهر]] [[قاهره]] بود. وی در روستای سارووا واقع در شهر قلین استان کفر الشیخ [[جمهوری عربی مصر|مصر]] به دنیا آمد، نامش برای ایرانیان کمتر شهرت دارد. برخی آثارش اما در [[جمهوری اسلامی ایران|ایران]] هم ترجمه شده. به مواضع [[عبدالکریم سروش]] در [[بسط تجربه نبوی]] نقدی کرده بود و کتابش با نام [[تاویل بیهوده]] منتشر شد. وی نقدی هم به [[نصر حامد ابوزید]]، متفکری هم‌وطنش نوشته بود که با عنوان «تفسیر مارکسیستی اسلام» در ایران ترجمه شد. برخی دیگر از آثارش از جمله: اسلام و امنیت اجتماعی هم در ایران منتشر شد اما با این وجود آراء محمد عماره در ایران کمتر مورد توجه و بررسی قرار گرفت.
| |
|
| |
| == زندگی‌نامه ==
| |
| عماره در سال ۱۹۳۱ میلادی 27 رجب 1350 ق (8 دسامبر 1931م)، در روستای صروة استان کفر شیخ، کشور [[جمهوری عربی مصر]]، در خانواده‌ای کشاورز، دیده به جهان گشوده. پدرش [[نذر]] کرده بود که اگر فرزند پسری نصیبش شود، نامش را محمد بگذارد و او را به تحصیل در [[علوم اسلامی|علوم دینی]] بفرستد، همین‌گونه هم شد.
| |
|
| |
| == تحصیلات ==
| |
| در مکتب خانه ی روستا، [[قرآن]] را حفظ کرد و [[تجوید]] را فرا گرفت. دوره ی ابتدایی و آموزش های الزامی را در روستا گذراند.
| |
| در سال 1945 به مدرسه ی مقدماتی [[علوم اسلامی|علوم دینی]] شهر «دسوق» که وابسته به [[الأزهر|دانشگاه الازهر]] بود، راه یافت و دوره مقدمات را در سال 1949 به پایان برد.
| |
|
| |
| از همین دوره به فعالیت های فرهنگی اسلامی و ملی روی آورد و در مسئله استقلال [[جمهوری عربی مصر|مصر]] و موضوع [[فلسطین]] به سخنرانی در [[مسجد|مساجد]]، نوشتن مقالات و اشعار، اهتمام ورزید. نخستین مقاله اش با عنوان [[جهاد]] درباره [[فلسطین]] در سال (1948 م) در روزنامه ی «مصر الفتاة» چاپ شد.
| |
| در سال 1949 به مدرسه ی متوسطه ی علوم دینی احمدی (المعهد الاحمدی الثانوی) در شهر «طنطا» وابسته به دانشگاه الازهر الشریف راه یافت و در سال 1954 دوره متوسطه [[الأزهر|الازهر]] را در این مدرسه به پایان برد. در این دوره به فعالیت‌های سیاسی و فرهنگی اش ادامه داد و مقالات و اشعاری را در روزنامه ها و مجلات مصر مانند:
| |
| # «مصر الفتاة»؛
| |
| # «منبر الشرق»؛
| |
| # «المصری»؛
| |
| # «الکاتب» به چاپ رساند.
| |
|
| |
| در سال 1954 به دانشکده ی «دارالعلوم» دانشگاه قاهره پیوست و مدرک لیسانسِ زبانِ عربی و علوم اسلامی را از این دانشکده دریافت کرد. در دوره دانشجویی‌اش در «دارالعلوم» نخستین کتابش را درباره [[ناسیونالیسم]] عرب نوشت که بعدها به برخی زبان‌های اروپایی ترجمه شد.
| |
|
| |
| == فعالیت‌های علمی و پژوهشی ==
| |
| پس از فراغت از تحصیل، تمام همت خویش را صرف گردآوری و تحقیق و بررسی و انتشار مجموعه آثار چهره های برجسته جنبش [[بیداری اسلامی|بیداری جدید اسلامی ـ عربی]] نمود و مجموعه آثار [[رفاعه الطهطاوی]]، [[سید جمال الدین اسد آبادی|سیدجمال الدین افغانی]]، [[محمد عبده]]، [[عبدالرحمن کواکبی]]، [[علی مبارک]]، [[قاسم امین]] و... را منتشر کرد.
| |
| در سال 1970، پایان نامه فوق لیسانس خود را درباره «معتزله و مسئله ی آزادی انسان» و در سال 1975 رساله دکترایش را با نام «اسلام و فلسفه ی حکومت» نوشت و از دانشکده «دارالعلوم» فارغ التحصیل شد.
| |
| در بسیاری از کنگره‌های علمی در [[جهان اسلام]] و خارج از آن شرکت جسته و در نگارش دایرة المعارف‌های سیاسی و علمی و عمومی؛ مانند «موسوعة السیاسة»، «موسوعة الحضارة العربیة»، «موسوعة الشرق» و «موسوعة سفیر» مشارکت داشته است.
| |
| در بسیاری از نهادهای علمی، فکری و پژوهشی عضویت دارد، مانند: «المجلس الاعلی للشئون الاسلامیة» (شورای عالی امور اسلامی) در مصر، «المعهد العالمی للفکر الاسلامی» (مرکز جهانی اندیشه ی اسلامی) در واشنگتن، «مرکز الدراسات الحضاریة» (مرکز پژوهش های تمدنی) در [[جمهوری عربی مصر|مصر]]، مؤسسة آل البیت در [[اردن]] و....
| |
| نشان‌ها و جوایز و مدال هایی کسب کرده است، مانند: «جایزه ی انجمن دوستان کتاب» [[لبنان]] در سال (1972م)، جایزه تشویقی دولت مصر در سال (1977 م)، نشان درجه یک علوم و فنون، جایزه علی و عثمان حافظ برای متفکر سال (1993م) و...
| |
| وی در این ایام به نگارش مقالات و حتی سرودن شعر گرایش داشت. علاوه بر روزنامه «مصر الفتاه»، با «منبر الشروق» و «المصری» هم همکاری می‌کرد. وی در سال ۱۹۵۴ به دانشگاه دارالعلوم وارد شد. در رشته زبان و ادبیات عرب و علوم اسلامی به تحصیل پرداخت و مدرک لیسانس گرفت.
| |
| در دانشگاه نیز هم‌چنان به فعالیت‌های خود ادامه داد. در این زمان، تهاجم‌هایی به کشور مصر می‌شد و محمد عماره دست بر قلم می‌برد و به اعلام موضع می‌پرداخت. مقالات متعددی در روزنامه مساء چاپ مصر و آداب چاپ [[بیروت]] نوشت. نخستین کتابش را در همین سال‌ها درباره قوم‌گرایی عربی به رشته تحریر در آورد. بیست‌وهفت ساله بود که این کتاب را به چاپ رساند.
| |
|
| |
| == افکار عقیدتی ==
| |
| وی زندگی فکری خود را با افکار و گرایش‌های [[مارکسیسم|مارکسیستی]] شامل نظریات [[ماتریالیسم]] تاریخی در تفسیر تاریخ و رصد حرکت تحولات اجتماعی آغاز کرد، اما چنان‌که وی نیز به کرات اشارت‌هایی داشته است، شاید تأکید [[مارکسیسم]] بر ایدهٔ عدالت اجتماعی و هم‌گرایی آن با [[اسلام|اندیشهٔ اسلامی]] علیه ظلم و فساد اجتماعی جامعه و برهه‌ای که عماره در آن زیست می‌کرده است، از عوامل اصلی تمایل او به اندیشه‌های مارکسیستی بوده باشد.
| |
|
| |
| عواملی چون زندگی ساده روستایی با فرهنگی اسلامی و [[حفظ قرآن]] در مکتب‌خانه روستا و مواجهه او با فرهنگ غربی در حین فعالیت‌های سیاسی‌اش مانند مارکسیسم؛ در تکوین ساختار فکری محمد عماره نقش تعیین‌کننده‌ای داشته‌اند.
| |
|
| |
| این تنوع در مواردشناختی سبب شد که او شخصیتی روشن‌فکر، متخصص و مسلط بر افکار و ایده‌های خود بار آید و آن‌چه برخی از مدعیان تفکر غربی در ارتباط با نظریات خود تبلیغ می‌کنند، او را نَفریبد.
| |
|
| |
| == آثار ==
| |
|
| |
| === آثار چاپ شده ===
| |
| * تفسیر مارکسیستی اسلام؛
| |
| * تأویل بیهوده؛
| |
| * منطق فهم نسخ قرآن؛
| |
| * حقوق و آزادی‌های زن در اسلام؛
| |
| * افراط‌گرایی دینی و لادینی؛
| |
| * جستارهای در اندیشه سیاسی با تکیه بر انقلاب مصر؛
| |
| * دولت اسلامی در کشاکش سکولاریسم و حاکمیت دینی.
| |
|
| |
| === در دست چاپ ===
| |
| معتزله و مسأله آزادی انسان؛
| |
| معتزله و فلسفه قدرت؛
| |
| جریان‌های اندیشه اسلامی؛
| |
| عقل و اعتقاد دینی؛
| |
| جریان‌های اندیشه اسلامی و مسأله آزادی؛
| |
| جنگ مقدس، جهاد و تروریسم؛
| |
| نقد و بررسی اندیشه‌های سیاسی ابوالاعلی مودودی؛
| |
| رواداری و دگرپذیری در اندیشه اسلامی؛
| |
| ابن رشد فقیه فلاسفه و فیلسوف فقیهان؛
| |
| منطق فهم سنت نبوی؛
| |
| و….
| |
|
| |
| == درگذشت ==
| |
| عماره در عصر روز [[جمعه]] 4 [[رجب]] 1441ق/ 28فوریه 2020م در سن 89 سالگی درگذشت.
| |
|
| |
| == منابع ==
| |
| * [https://hawzah.net/fa/Magazine/View/3814/7398/92115/%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C-%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D9%88-%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%DB%8C-%D8%B9%D9%84%D9%85%DB%8C برگرفته از سایت hawzah.net]
| |
| * [https://www.mehrnews.com/news/4867884/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D9%85%D8%AA%D9%81%DA%A9%D8%B1-%DA%AF%D8%B0%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%D8%B2-%D8%AF%D9%88%DA%AF%D8%A7%D9%86%DA%AF%DB%8C-%D9%87%D8%A7-%D9%88-%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D9%86%D8%AF برگرفته از سایت www.mehrnews.com]
| |
|
| |
| [[رده:مصر]]
| |
| [[رده:شخصیت‌ها]]
| |
| [[رده:الأزهر]]
| |
| [[رده:جریان‌ها و جنبش‌ها]]
| |
|
| |
|
| == <big>استان سیستان و بلوچستان</big> == | | == <big>استان سیستان و بلوچستان</big> == |
