۸۶٬۱۰۷
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۴۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
<div class="wikiInfo">[[پرونده:سوره انبياء.jpg |جایگزین=سوره انبياء|سوره انبياء]]</div> | |||
'''سوره انبیاء'''از [[سوره‌های مکی]] [[قرآن]] است. نام‌گذاری این سوره به نام انبیاء به دلیل وجود نام شانزده [[محمد بن عبدالله (خاتم الانبیا)|پیامبر]] در آن است. از موضوعات اساسی سوره انبیاء [[توحید]]، [[نبوت]]، [[معاد]] و غفلت‌زدایی از مردم است. | |||
<div class="wikiInfo">[[پرونده:سوره انبياء.jpg|جایگزین=سوره انبياء | |||
</div> | |||
'''سوره انبیاء'''از [[سوره‌های مکی]] [[قرآن]] است . نام‌گذاری این سوره به نام انبیاء به دلیل وجود نام شانزده [[پیامبر]] در آن است. از موضوعات اساسی سوره انبیاء [[توحید]]، [[نبوت]]، [[معاد]] و غفلت‌زدایی از مردم است. | |||
آیات ۸۷ و ۸۸ این سوره که به آیه [[نماز غفیله]] یا [[ذکر یونسیه]] معروف است و آیه ۱۰۵ که بر [[ارث]] بردن زمین توسط صالحان اشاره دارد، از آیات مشهور این سوره است. | آیات ۸۷ و ۸۸ این سوره که به آیه [[نماز غفیله]] یا [[ذکر یونسیه]] معروف است و آیه ۱۰۵ که بر [[ارث]] بردن زمین توسط صالحان اشاره دارد، از آیات مشهور این سوره است. | ||
= | == أنبیاء == | ||
جمع [[پیامبران|نبی]] به معنی [[پیامبران]] است. | |||
= | |||
= | == مفهوم کلی سوره == | ||
# یادآوری یگانگی [[خدا]]؛ | |||
# یاد كرد [[رستاخیز]]؛ | |||
# بخش‌هایی از زندگی مبحث پیامبر الهی<ref>تفسیر قرآن مهر، ج 13، ص 135.</ref>. | |||
# | == اسامی سوره == | ||
# [[پیامبران|انبیاء]]، | |||
# إقترب<ref>جمال القراء و كمال الإقراء، ج 1، ص 199.</ref>. | # إقترب<ref>جمال القراء و كمال الإقراء، ج 1، ص 199.</ref>. | ||
=علت نام‌گذاری= | == علت نام‌گذاری == | ||
#«سوره أنبیاء»؛ در این سوره از مجموع بیست‌وشش پیامبری كه نامشان در [[قرآن]] آمده به داستان شانزده نفر از آنها اشاره شده است<ref>تفسیر قرآن مهر، ج 13، ص 137.</ref>. | |||
#«سوره إقترب»؛ به دلیل اینکه این سوره با عبارت «إقترب» آغاز شده است و روایاتی هم در تسمیه سوره به این نام وجود دارد<ref>همانند روایتی از پیامبر ص در التفسیر الكبیر: تفسیر القرآن العظیم (الطبرانی)، ج 4، ص 273.</ref>. | |||
== تعداد آیات و کلمات و حروف == | |||
* سوره انبیاء صدودوازده آیه دارد<ref>الكشف و البیان، ج 6، ص 268.</ref>. | |||
* سوره انبیاء هزاروصدوشصت‌وهشت کلمه دارد<ref>همان.</ref>. (لازم به ذکر است اقوال در تعداد کلمات سوره‌های قرآن مختلف است) | |||
* سوره انبیاء چهارهزاروهشتصدونود حرف دارد<ref>همان.</ref>. (لازم به ذکر است اقوال در تعداد حروف سوره‌های قرآن مختلف است) | |||
= | == اهداف و آموزه‌ها == | ||
هدف‌های اساسی سوره انبیاء عبارت‌اند از: | |||
# توجه به یگانگی [[خدا]]؛ | |||
# توجه به [[معاد]]؛ | |||
# توجه به [[رسالت]] پیامبران الهی<ref>تفسیر قرآن مهر، ج 13، ص 138.</ref>. | |||
== محتوا و موضوعات == | |||
محتوا و موضوعات سوره انبیاء بر محور مطالب ذیل می‌چرخد: | |||
این سوره چنان كه از نامش پیدا است، سوره [[پیامبران]] است، چرا كه نام شانزده پیامبر، بعضی، با ذكر فرازهایی از حالاتشان و بعضی تنها به صورت اشاره در این سوره آمده است ([[موسی]]، ها[[هارون|رون]]، [[ابراهیم]]، [[لوط]]، اسحاق، یعقوب، [[حضرت نوح|نوح]]، [[حضرت داود|داود]]، [[حضرت سلیمان|سلیمان]]، [[حضرت ایوب|ایوب]]، [[حضرت اسماعیل|اسماعیل]]، ادریس، ذوالكفل، ذاالنون، زكریا و یحیی علیهم‌السلام). بنابراین تكیه بحث‌های مهم این سوره بر روی برنامه‌های انبیاء است. علاوه بر اینها پیامبران دیگری هستند كه نامشان صریحا در این سوره برده نشده ولی پیرامون آنها سخنی آمده است (مانند [[محمد بن عبدالله (خاتم الانبیا)|پیامبر اسلام( صلی الله علیه و آله و سلم)]] و [[حضرت عیسی|حضرت مسیح(علیه السلام)]])؛ | |||
از این گذشته ویژگی سوره‌های مكی كه از عقائد دینی، مخصوصا از مبداء و [[معاد]] سخن می‌گوید، كاملا در این سوره منعكس است؛ | |||
در این سوره از وحدت خالق و اینكه جز او معبود و آفریدگاری نیست و نیز از آفرینش جهان بر اساس هدف و برنامه، و وحدت قوانین حاكم بر این عالم و همچنین وحدت سرچشمه حیات و هستی، و نیز وحدت موجودات در برنامه فنا و مرگ، بحث به میان آمده است؛ | |||
بخش دیگری از این سوره، از پیروزی حق بر باطل، توحید بر شرك و لشكریان عدل و داد بر جنود [[شیطان|ابلیس]]، سخن گفته شده است؛ | |||
جالب اینكه این سوره با هشدارهای شدید نسبت به مردم غافل و بی‌خبر از حساب و كتاب آغاز شده، و پایان آن نیز با هشدارهای دیگری در این زمینه تكمیل می‌گردد<ref>تفسیر نمونه، ج 13، ص 349.</ref>. | |||
== فضائل، خواص و ثواب قرائت == | |||
[[ابی‌بن‌كعب]] از پیامبر خدا نقل كرده است كه «هر كس سوره انبیاء را بخواند، خدا با او به آسانی حساب می‌كند و او را می‌بخشاید و همه پیامبرانی كه نامشان در قرآن است او را سلام می‌گویند». | |||
[[جعفر بن محمد (صادق)|امام صادق(علیه السلام)]] فرمود: «هر كس سوره انبیاء را از روی محبت بخواند، در [[بهشت]] همنشین پیامبران است و در این جهان در نظر مردم مهیب است»<ref>ترجمه تفسیر مجمع‌البیان، ج 16، ص 94.</ref>. | |||
در | == زمان و فضای نزول == | ||
* سوره انبیاء در حدود سال دوازدهم [[بعثت]] نازل شده است<ref>دایرة المعارف قرآن كریم، ج 4، ص 433.</ref>. | |||
* سوره انبیاء اندكی پیش از هجرت (حدود سال دوازدهم بعثت) نازل گردید و این برهه تاریخی زمانی بود كه [[مکه|مكیان]] در اوج تكبّر و بی‌اعتنایی به قرآن به سر می‌بردند و سوره همین [[کافر|كافران]] را به نزدیک شدن عذاب تهدید كرد و همانند سایر سوره‌های مكی به تثبیت امور اعتقادی (توحید، نبوت، معاد)<ref>اهداف كل سوره، ج 1، ص 411.</ref> پرداخته است. به گفته [[سید محمد حسین طباطبایی|علامه طباطبایی]] غرض این سوره تثبیت [[نبوت]] است كه آن را بر پایه توحید و معاد بنا نهاده است<ref>المیزان، ج 14، ص 245.</ref>. این سوره با بیان اوصاف پیامبران پیشین، اتهامات [[شرک|مشركان]] به [[محمد بن عبدالله (خاتم الانبیا)|پیامبر اكرم( صلی الله علیه و آله و سلم)]] را رد كرده و تأكید می‌كند كه آن حضرت نیز دارای همان ویژگی‌ها و رسالت او نیز هماهنگ با [[رسالت انبیاء|رسالت]] آنان است. به نظر می‌رسد بیان احوال پیامبران در این سوره با این هدف است كه پیامبر اسلام را برای بر دوش كشیدن بار سنگین رسالت آماده سازد<ref>دایرة المعارف قرآن كریم، ج 4، ص 433.</ref>. | |||
== ویژگی == | |||
سوره انبیاء جزو [[سور مئین]] (صد آیه‌ای‌ها) است [[ابن قتیبه]] می‌گوید سور مئین سوره‌هایی هستند که بعد از سور طوال آمده‌اند علت نام‌گذاری این سوره‌ها به مئین نزدیک بودن تعداد آیه‌های این سوره‌ها به عدد صد می‌باشد<ref>زاد المسیر فی علم التفسیر، ج 4، ص 141.</ref>. گفته شده این سوره‌ها عبارتند از «بنی إسرائیل، كهف، مریم، طه، أنبیاء، حج و مؤمنون»<ref>دراسة حول القرآن الکریم، ص ۳۷.</ref>. برخی دیگر نیز سور مئین را سوره‌های «توبه، نحل، هود، یوسف، کهف، بنی اسرائیل، انبیاء، طه، مؤمنون، شعراء و صافات» ذکر کرده‌اند<ref>التمهید فی علوم القرآن، ج1، ص313.</ref>. | |||
روایتی است كه از رسول خدا( صلی الله علیه و آله و سلم) نقل شده كه فرمود: خداوند هفت [[سوره طوال]] را به جای [[تورات]] و سوره‌های مئین را به جای [[انجیل]] و سوره‌های مثانی را به جای [[زبور]] به من داد، و پروردگارم مرا با دادن سوره‌های مفصّل فزونی بخشید<ref>جامع البیان فی تفسیر القرآن، ج 1، ص 34.</ref>. | |||
[[صحیح بخاری|بخاری]] از [[عبدالله بن مسعود|ابن مسعود]] روایت كرده كه دربارۀ سوره‌های: بنی اسرائیل، كهف، مریم، طه، و الانبیاء گفت: «این سوره‌ها از سوره‌های كهن اول است، و از دیرینه‌ها هستند» سپس به همین ترتیب آنها را ذكر كرد<ref>ترجمه الإتقان فی علوم القرآن، ج 1، ص 215.</ref>. | |||
در قرآن نام بیست‌وشش پیامبر آمده است كه در این سوره از شانزده تن از آنان یاد شده است. و آیات هشتادوهفت و هشتادوهشت این سوره «وَ ذَا النُّونِ إِذْ ذَهَبَ مُغاضِباً ...» در نماز غفیله خوانده می‌شود<ref>تفسیر قرآن مهر، ج 13، ص 137.</ref>. | |||
== پانویس == | |||
{{پانویس}} | |||
= | == منابع == | ||
[https://quran.inoor.ir/fa/surah/21/ برگرفته از سایت معرفی سوره انبیا - پایگاه جامع قرآنhttps://quran.inoor.ir] | |||
[[رده: | [[رده:قرآن]] | ||
[[رده:سوره‌های | [[رده:سوره‌های قرآن]] | ||