سی و دومین کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی

پیام آیت‌الله حسین نوری همدانی

آیت‌الله حسین نوری همدانی در پیامی به سی و دومین کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی بیان داشتند: آیین برادری به‌عنوان گزارهٔ مهم وحدت آفرین، مطرح گردیده است. مراد از وحدت و اخوت اسلامی که در منابع و متون دینی بیان شده، آن وحدتی است که بشریت را به سوی خدای واحد و هدف واحد سوق دهد.

لزوم تقویت وحدت امت اسلامی در پیام آیت‌الله نوری همدانی

متن پیام این مرجع تقلید به این شرح است:

بسم الله الرحمن الرحیم
ضمن عرض تبریک به مناسبت میلاد با سعادت نبی مکرم اسلام(ص) و امام صادق(ع) به همهٔ برادران و خواهران به‌عنوان یک ضرورت اجتناب‌ناپذیر درآمده و با سرنوشت مسلمانان در عرصهٔ اجتماعی-سیاسی گره خورده است. تأکید بسیار قرآن بر مسائل بینشی است؛ زیرا بینش و نگرش صحیح برای تقویت انسجام اسلامی، نقش بسیار حساسی در آیندهٔ استراتژتیک جوامع اسلامی‌ دارد؛ بنابراین توحید، محور بینشی آیات قرآن قرار می‌گیرد، تا همگان بر مبنای این اصل بنیادین، بتوانند در راستای تشکیل امت واحده اسلامی حرکت نمایند.

اخوت اسلامی

در قرآن برای اتحاد امت اسلامی، آیین برادری به‌عنوان گزارهٔ مهم وحدت آفرین، مطرح گردیده است. مراد از وحدت و اخوت اسلامی که در منابع و متون دینی بیان شده، آن وحدتی است که بشریت را به سوی خدای واحد و هدف واحد سوق دهد. قرآن با جملهٔ کوتاه «انما المؤمنون اخوه» پیروان خود را به لطیف‌ترین مهر و دوستی و زیباترین مساوات راهنمایی کرده است.
خداوند برای جلوگیری از تشتت در جامعه ایمانی و حفظ اصول وحدت، بر لزوم تمسک دسته جمعی مردم و مؤمنان، به حبل الله تأکید می‌کند و آن را به‌عنوان عامل تقوا مورد شناسایی قرار می‌دهد؛ زیرا اطاعت از فرمان الهی و نیز تمسک به حبل الله، مصداقی از تقوای الهی است و انسان با آن می‌تواند خود و جامعه را از شر بسیاری از امور بازدارد. «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ حَقَّ تُقَاتِهِ وَلَا تَمُوتُنَّ إِلَّا وَأَنْتُمْ مُسْلِمُونَ» وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِیعًا وَلَا تَفَرَّقُوا ۚ وَاذْکُرُوا نِعْمَتَ اللَّهِ عَلَیْکُمْ إِذْ کُنْتُمْ أَعْدَاءً فَأَلَّفَ بَیْنَ قُلُوبِکُمْ فَأَصْبَحْتُمْ بِنِعْمَتِهِ إِخْوَانًا وَکُنْتُمْ عَلَىٰ شَفَا حُفْرَهٍ مِنَ النَّارِ فَأَنْقَذَکُمْ مِنْهَا» خداوند در این آیه، عوامل اصلی ایجاد وحدت جامعه را ضمن گزارشی، تحلیل و تبیین می‌کند و بیان می‌دارد که این عوامل همانطور که در ساخت و تشکیل جامعهٔ مدنی نقش داشته، در تداوم و بقای آن نیز نقش خواهد داشت.

توحید، اصل کلیدی در وحدت و اتحاد امت اسلامی

در این آیات، بر محوریت خداوند و توحید، در همهٔ امور تأکید می‌شود، تا نشان داده شود که اصل کلیدی در وحدت و اتحاد امت اسلامی، توحید و پذیرش وحدانیت الهی است. قرآن کریم در این آیه واجب بودن وحدت را با حرام بودن تفرقه در کنار هم، به صراحت بیان می‌کند. شاید این تأکید، برای جلوگیری از بهانه‌جویی‌های مختلف و تمسک به انواع حیله‌ها و عذرها برای فرار از وحدت است.
توجه به واقعیت موجود میان مسلمانان و تفرقه شدیدی که بیش از چهارده قرن است خسارتی چندین برابر خسارت‌های ناشی از درگیری با مخالفان اسلام، پدید آورده است، می‌تواند آن همه تأکید خداوند متعال را تفسیر کند. ضرورت وجود همدلی و وحدت باطنی میان مسلمانان، از شاخصه‌های مهم در جوامع اسلامی می‌باشد.

ترویج وحدت قلبی

تلاش برای ترویج وحدت قلبی در تقریب مذاهب اسلامی، از مهمترین مؤلفه‌های نشر و گسترش وحدت در میان جوامع اسلامی می‌باشد. گزاره وحدت درونی و باطنی، دارای منشأ قرآنی و برگرفته از کلام وحی است، پس باید با اعمال راهکارهای قرآن، در راستای تقویت این رفتار مهم اقدام نمود. از این رو باید گفت: وحدت پایدار و منطبق با رویکرد همدلی، منجر به شکل گیری وحدت باطنی و درونی خواهد گردید. در غیر این صورت، اتحاد زودگذر و بی‌اثر پدید خواهد آمد.
قرآن کریم در نکوهش چنین اتحادی می‌فرماید: «تَحْسَبُهُمْ جَمِیعاً و قُلُوبُهُمْ شَتَّی ذلِکَ بَأَنَّهُمْ قَوْمٌ لاَ یَعْقِلُونَ» تو آنها را با هم می‌پنداری، در حالی که دل‌هایشان پراکنده است، این به خاطر این است که گروه نابخردند. راه رسیدن به همدلی این است که دل‌ها از آلودگی‌ها پاک باشد: «وَنَزَعْنَا مَا فِی صُدُورِهِمْ مِنْ غِلٍّ إِخْوَانًا» ما غل‌ها را از سینه‌هایشان بر می‌کنیم، در حالی که با هم برادرند، پس اگر این زنجیرها از دست و پای افراد و جوامع اسلامی بازگردد، اخوت و برادری حاصل می‌شود. از این رو، حیات امت اسلامی با رویکرد اتحاد، همدلی، صمیمت و احترام متقابل، نیازمند اتحاد قلبی و باطنی میان مذاهب اسلامی است و همدلی و اتحاد درونی، یک ارمغان الهی است: «وَأَلَّفَ بَیْنَ قُلُوبِهِمْ لَوْ أَنْفَقْتَ مَا فِی الْأَرْضِ جَمِیعًا مَا أَلَّفْتَ بَیْنَ قُلُوبِهِمْ وَلَٰکِنَّ اللَّهَ أَلَّفَ بَیْنَهُمْ» اهمیت گفت‌وگو در روابط انسانی، اجتماعی و فرهنگی غیرقابل انکار است، گفت‌وگو زیر بنای وحدت اسلامی و مقدمه‌ای برای رسیدن به اصول مشترک و حقیقت است، بدون شک، یکی از شرایط اتقان و حکمتی که قرآن به آن اشاره می‌کند، استناد به قرآن و دلیل عقلی و زبانی است که دیگران آن را می‌فهمند.
چشم‌اندازی که گفت‌وگوی فرهنگی، آن را دنبال می‌نماید، دستیابی به یک مبنای مشترک تقریبی بر اساس اشتراکات فکری و نظری مذاهب اسلامی و مسلمانان است که این نوع نگاه، به نزدیکی افکار و اندیشه‌های تقریبی جوامع اسلامی کمک خواهد کرد. امسال که کنفرانس اسلامی با محوریت قدس کارش را آغاز کرده است، در حقیقت به یک مسأله حیاتی در جهان اسلام پرداخته است. بدیهی است، رژیم بی‌ریشه و نامشروع اسرائیل ددمنشانه بر تجاوز و کشتار مردم مظلوم فلسطین، به ویژه کودکان، بی‌وقفه ادامه می‌دهد.
این رویداد تلخ و ضد بشری در مقابل دید سازمان‌های مدعی حقوق بشر رخ می‌دهد و حتی برخی از حکام بلاد اسلامی در شرایط حساس کنونی به برقراری ارتباط با رژیم اشغالگر صهیونیست به صورت علنی مبادرت می‌ورزند. مسلماً مقابله با جنایات استکبار جهانی و رژیم صهیونیستی و جنایات هولناکی در کشور یمن، نسبت به برادران و خواهران مسلمان ما اعمال می‌گردد، در گرو وحدت و انسجام و همدلی همۀ مسلمانان است و کنفراس وحدت اسلامی می‌تواند در آگاهی‌ بخشی به آحاد جامعه اسلامی به‌ویژه نسل جوان و تنویر افکار آزادی‌خواهان جهان نسبت به حوادث دحشتناک فلسطین اشغالی و یمن و مسائل مهم سایر بلاد اسلامی، تأثیرگذار باشد.
امید است دست آورد این هم‌اندیشی و نشست مبارک، ارتباط و همزیستی مسالمت‌آمیز و نیز پدیداری رابطهٔ همدلانه به میان یکایک مسلمانان جهان در راستای شکل‌گیری امت واحده اسلامی‌ باشد. از خداوند متعال توفیقات همهٔ شما مهمانان گرامی را مسئلت دارم.