تقریب مذاهب با عبور از مرزهای مذهب: تفاوت میان نسخه‌ها

آیا تقریب مذاهب با حفظ مرزهای هر یک از مذاهب ممکن است؟ آیا برای تحقق تقریب بین مذاهب باید از برخی از مرزهای مذهب عبور کرد و به حد اقل‌ها و نقاط مشترک بین مذاهب اکتفاء نمود یا این که با وجود حفظ مرزهای مذهب می‌توان تقریب بین مذاهب را محقق کرد؟

پاسخ به این پرسش اساسی تکلیف بسیاری از موافقان و [[مخالفان تقریب]] را مشخص می‌کند. برخی معتقدند که تقریب با حفظ مرزهای مذهب اساساً غیر ممکن است از این رو جزء مخالفان دعوت تقریب شمرده می‌شوند. در مقابل، گروه دیگری هستند که معتقد به تحقق تقریب با حفظ مرزهای مذهب اند که عمده منادیان و [[پیشگامان تقریب]] از این دسته‌اند. گروه دیگری نیز وجود دارند که معتقد به تقریب هستند و نمی‌توان آنان را جزء مخالفان تقریب بر شمرد ولی برای تحقق تقریب، رویکرد گذار از مرزهای مذهب را پیشنهاد می‌کنند. در این مقاله به بیان و بررسی این رویکرد و مبانی و طرفداران آن پرداخته می‌شود.

از روایات نبوی نصب مورد استناد [[امام علی]] «‌علیه‌السلام» این نکته به دست می‌آید که آن حضرت، مؤلفه اساسی امامت را نصب الهی و وحیانی تلقّی می‌کرد و معتقد بود که این اصل و افتخار فقط شامل حال وی و نه خلفای دیگر شده است.<ref>ر. ک: قدردان قراملکی، پاسخ به شبهات کلامی امامت، ص302-285</ref>  

بنابراین ادّعای این که [[امام علی]] «‌علیه‌السلام» خود، معتقد به نصب الهی نبوده‌اند ادعایی بی اساس است و اگر کسی حداقل صدق و عدالت حضرت علی «‌علیه‌السلام» را به عنوان یک صحابه برتر قبول داشته باشد باید پاسخگوی وجدانی و منطقی احتجاجات آن حضرت در دنیا و آخرت باشد.  

صرف نظر از اشکالات متعددی که به نگاه بازخوانی مذهب با گذار از مرزهای مذهب وارد شده است، باید گفت این نگاه نمی‌تواند مشکل تقریب بین مذاهب اسلامی را حل نماید زیرا مقصود داعیان تقریب مذاهب، تقریب بین پیروان مذاهب اسلامی با حفظ اصول و آموزه‌های مذهب خویش است بنابراین کوتاه آمدن از اصول مذهب، به نفع مذهب دیگر نه تنها مقصود نظر مدعیان تقریب بین مذاهب نیست بلکه اصولاً چنین کاری در سطح عمومی عملاً امکان پذیر نخواهد بود زیرا طبیعی است که حساسیّت بسیاری از طرفداران مذهب را برمی انگیزاند و آنان هیچ گاه راضی نمی‌شوند که به نام تقریب، دست از اصول و خطوط قرمز مذهب خود بردارند.

بنابراین حتّی اگر با نگاه نقد درون مذهبی هم به این پدیده نگاه نکنیم و به عنوان یک ناظر بیرونی نظاره گر این قرائت جدید از مذهب باشیم، قرائتی که در بین اندیشمندان و عالمان بزرگ مذهب و پیروان آنها مقبولیت نداشته باشد چگونه می‌تواند در سطح عمومی تقریب ساز باشد؟

[[رده:مقالات]]

[[رده:تقریب]]