تحریر الوسیله: تفاوت میان نسخه‌ها

۱٬۵۲۱ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۹ اکتبر ۲۰۲۳
جز
جایگزینی متن - '[[آیت‌الله سید ابوالقاسم خویی' به '[[سید ابوالقاسم خوئی'
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - '[[آیت‌الله سید ابوالقاسم خویی' به '[[سید ابوالقاسم خوئی')
 
(۲۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
<div class="wikiInfo">[[پرونده:تحریر الوسیله.jpg |جایگزین=تحریر الوسیله]]
{{جعبه اطلاعات مجموعه کتاب
{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
| عنوان = تحریر الوسیله
!نام
| تصویر = تحریر الوسیله.jpg
!تَحریرُ الوَسیلَةِ
| نام = تحریر الوسیله
|-
| پدیدآوران = [[سید روح الله موسوی خمینی|امام خمینی]]
|نویسنده و یا مؤلف
| زبان = عربی
|[[سید روح‌الله خمینی]]
| زبان اصلی = عربی
|-
| ترجمه = {{فهرست جعبه افقی |فارسی |اردو |ترکی }}
|زبان اصلی کتاب
| سال نشر = ۱۳۷۹ش.
|عربی
| ناشر = {{فهرست جعبه عمودی |دار العلم |موسسة النشر الاسلامی |جامعه مدرسین حوزه علمیه قم |م‍ک‍ت‍ب‍ه‌‌ال‍ع‍ل‍م‍ی‍ه‌الاس‍لام‍ی‍ه‌‏ |م‍ک‍ت‍ب‍ه‌ الاع‍ت‍م‍اد |موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی |[[نجف]] |[[بیروت]] |[[تهران]] }}
|-
| تعداد جلد = دو
|ناشر و مکان نشر
| موضوع = [[فقه]]
|دار العلم موسسة النشر الاسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم م‍ک‍ت‍ب‍ه‌‌ال‍ع‍ل‍م‍ی‍ه‌الاس‍لام‍ی‍ه‌‏ م‍ک‍ت‍ب‍ه‌ الاع‍ت‍م‍اد موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی [[نجف]] [[بیروت]] [[تهران]]
| شابک =
|-
}}
|}
'''تَحریرُ الوَسیلَةِ''' کتابی فقهی به زبان عربی از [[سید روح الله موسوی خمینی|امام خمینی]] است. این کتاب رساله فتوایی ایشان است و بر اساس کتاب وسیلة النجاة [[سیدابوالحسن اصفهانی]] تنظیم شده است. این کتاب اکثر ابواب [[فقهی]] و مسائل مورد نیاز را دربر دارد و در دو جلد به چاپ رسیده است. تحریر الوسیله به زبان فارسی، اردو و ترکی ترجمه شده و بر این کتاب شرح‌هایی نوشته‌اند که معروف‌ترین آنها کتاب تفصیل الشریعة فی شرح تحریرالوسیله از [[محمد فاضل لنکرانی]] است. پرداختن به مباحث مستحدثه از امتیازات این کتاب است.  
</div>
 
'''تحریر الوسیله'''، کتابی فقهی به زبان عربی از [[امام خمینی]]. این کتاب رساله فتوایی اوست و بر اساس کتاب وسیلة النجاة [[سیدابوالحسن اصفهانی]] تنظیم شده است. این کتاب اکثر ابواب [[فقهی]] و مسائل مورد نیاز را دربر دارد و در دو جلد به چاپ رسیده است. تحریر الوسیله به زبان فارسی، اردو و ترکی ترجمه شده و بر این کتاب شرح‌هایی نوشته‌اند که معروف‌ترین آن‌ها کتاب تفصیل الشریعة فی شرح تحریرالوسیله از [[محمد فاضل لنکرانی]] است. پرداختن به مباحث مستحدثه از امتیازات این کتاب است.  
 
=معرفی تحریر الوسیله=
 
تحریرالوسیلة، مهمترین و جامعترین رساله فتوایی [[امام خمینی]] و یکی از ماندگارترین آثار فقهی [[شیعه امامیه]] است، که از ابتدای تألیف تاکنون، هماره مورد شرح و تعلیقه فقهای پس از مؤلف قرار گرفته است. این کتاب، تحریر و تکمیل کتاب گرانسنگ [[وسیلة النجاة]] می باشد.
 
وسیلة النجاة، نوشته مرحوم [[آیت الله العظمی سیدابوالحسن اصفهانی]] است. ایشان در آغاز حواشی خویش بر «ذخیرة الصالحین» مرحوم آیت الله آقا [[سید محمد کاظم یزدی]] را در متن آن گنجانید و سپس برای بار دوّم، مسائل بسیاری را بدان افزود ـ به گونه ای که با صورت نخست آن تفاوت فراوان داشت. و آن را «وسیلة النجاة» نامید.
 
'''این کتاب، در دو مجلّد است''':


ج 1: احکام تقلید، [[طهارت]]، [[صلاة]]، [[صوم]]، [[زکات]]، [[خمس]] و مقدمات حج (7 کتاب)
== معرفی تحریر الوسیله ==
تحریرالوسیلة، مهمترین و جامعترین رساله فتوایی [[سید روح الله موسوی خمینی|امام خمینی]] و یکی از ماندگارترین آثار فقهی [[شیعه امامیه]] است، که از ابتدای تألیف تاکنون، هماره مورد شرح و تعلیقه فقهای پس از مؤلف قرار گرفته است. این کتاب، تحریر و تکمیل کتاب گرانسنگ [[وسیلة النجاة]] می‌باشد.


ج 2: مباحث مکاسب، بیع و خیارات، شفعه، صلح، اجاره، جعاله، عاریه، ودیعه، مضاربه، شرکت، مزارعه، مساقات، دین و قرض، رهن، حجر، ضمان، حواله، کفالت، وکالت، اقرار، هبه، وقف و صدقات مستحبی، وصیت، نذر و عهد و قسم، صید و ذباحه، اطعمه و اشربه، غصِت، احیاء موات، لقطه، نکاح، طلاق، خلع و مبارات، ظهار و لعان و ایلاء، مواریث (34 کتاب)
وسیلة النجاة، نوشته مرحوم [[سید ابوالحسن اصفهانی|آیت‌الله‌العظمی سیدابوالحسن اصفهانی]] است. ایشان در آغاز حواشی خویش بر «ذخیرة الصالحین» مرحوم آیت‌الله آقا [[سید محمد کاظم یزدی]] را در متن آن گنجانید و سپس برای بار دوّم، مسائل بسیاری را بدان افزود ـ به گونه‌ای که با صورت نخست آن تفاوت فراوان داشت. و آن را «وسیلة النجاة» نامید.


=حاشیه نویسان بر عروة الوثقی=
=== این کتاب، در دو مجلد است ===
* جلد یکاحکام تقلید، [[طهارت]]، [[صلاة]]، [[صوم]]، [[زکات]]، [[خمس]] و مقدمات حج (7 کتاب)
*
* جلد دومباحث مکاسب، بیع و خیارات، شفعه، صلح، اجاره، جعاله، عاریه، ودیعه، مضاربه، شرکت، مزارعه، مساقات، دین و قرض، رهن، حجر، ضمان، حواله، کفالت، وکالت، اقرار، هبه، وقف و صدقات مستحبی، وصیت، نذر و عهد و قسم، صید و ذباحه، اطعمه و اشربه، غصِت، احیاء موات، لقطه، نکاح، طلاق، خلع و مبارات، ظهار و لعان و ایلاء، مواریث (34 کتاب)


== حاشیه نویسان بر عروة الوثقی ==
این کتاب دارای نظمی دقیق و دربرگیرنده اکثر ابواب فقهی و مسائل مورد ابتلا و شامل فروعات بسیار بوده، و از فروعات و مسائل نادره ـ که کمتر مورد ابتلا است ـ خالی است، و از این دو جهت بر [[عروة الوثقی]] برتری دارد و لذا مورد حاشیه فراوان علما و مراجع پس از سید قرار گرفت، که برخی از آنها عبارتند از:
این کتاب دارای نظمی دقیق و دربرگیرنده اکثر ابواب فقهی و مسائل مورد ابتلا و شامل فروعات بسیار بوده، و از فروعات و مسائل نادره ـ که کمتر مورد ابتلا است ـ خالی است، و از این دو جهت بر [[عروة الوثقی]] برتری دارد و لذا مورد حاشیه فراوان علما و مراجع پس از سید قرار گرفت، که برخی از آنها عبارتند از:
# حاشیه آیت‌الله میرزا آقا اصطهباناتی (م 1378 ق)،
# حاشیه آیت‌الله سیدحسین حمامی (م 1379 ق)،
# حاشیه [[آیت‌الله سیدمحمود شاهرودی|آیت‌الله سیدمحمود شاهرودی]] (م 1394 ق)،
# حاشیه [[سید روح الله موسوی خمینی|آیت‌الله سید روح‌الله خمینی]] (م 1409 ق)،
# حاشیه [[آیت‌الله سید محمدرضا گلپایگانی|آیت‌الله سید محمدرضا گلپایگانی]] (م 1413 ق)،
# حاشیه آیت‌الله سید علی علامه فانی (م 1409 ق)،
# حاشیه آیت‌الله سید ابوالحسن رفیعی قزوینی (م 1396 ق)،
# حاشیه [[سید ابوالقاسم خوئی|آیت‌الله سید ابوالقاسم خویی]] (م 1411 ق)،
# حاشیه آیت‌الله سید علی بهبهانی (م 1395 ق)،
# حاشیه آیت‌الله میرزا مهدی شیرازی (م 1380 ق)،
# حاشیه [[سید جمال‌الدین گلپایگانی|آیت‌الله سید جمال‌الدین گلپایگانی]] (م 1377ق)،
# حاشیه [[آیت‌الله سید محمد حجت کوه‌کمری|آیت‌الله سید محمد حجت کوه‌کمری]] (م 1371ق)،
# حاشیه [[آیت‌الله سید محمدتقی خوانساری|آیت‌الله سید محمدتقی خوانساری]] (م 1372ق)،
# حاشیه [[آیت‌الله سیدصدرالدین صدر|آیت‌الله سیدصدرالدین صدر]] (م 1373ق)،
# حاشیه [[آیت‌الله سید محمدهادی میلانی|آیت‌الله سید محمدهادی میلانی]] (م 1395 ق)،
# حاشیه آیت‌الله سید عبدالاعلی سبزواری (م 1412 ق)،
# حاشیه [[آیت‌الله میرزا محمد فیض قمی|آیت‌الله میرزا محمد فیض قمی]] (م 1370 ق)،
# حاشیه [[سید شهاب الدین مرعشی نجفی|آیت‌الله سید شهاب الدین مرعشی نجفی]] (م 1411 ق)،
# حاشیه آیت‌الله شیخ عباسعلی شاهرودی (م 1383 ق)،
# حاشیه آیت‌الله سید محمدجواد تبریزی (م 1387 ق)
# حاشیه [[آیت‌الله شیخ جواد تبریزی|آیت‌الله شیخ جواد تبریزی]]،
# حاشیه [[لطف الله صافی گلپایگانی|آیت‌الله شیخ لطف الله صافی گلپایگانی]]
# حاشیه [[آیت‌الله سید محمدعلی علوی گرگانی|آیت‌الله سید محمدعلی علوی گرگانی]] (آماده چاپ)،
# حاشیه [[آیت‌الله سید صادق روحانی]]،
# حاشیه [[محمد تقی بهجت|آیت‌الله شیخ محمدتقی بهجت]] (چاپ شده)
#


# حاشیه آیت الله میرزا آقا اصطهباناتی (م 1378 ق)،
== شروح بر عروة الوثقی ==
# حاشیه آیت الله سیدحسین حمامی (م 1379 ق)،
# بغیة الهداة (نوشته آیت‌الله سید محمدجواد طباطبایی تبریزی (1315 ـ 1387 ق)،
# حاشیه [[آیت الله سیدمحمود شاهرودی]] (م 1394 ق)،
# ابتغاء الفضیلة (نوشته [[مرتضی حائری|آیت‌الله حاج آقا مرتضی حایری]] (1334 ـ 1406 ق)،
# حاشیه آیت الله سید روح الله خمینی (م 1409 ق)،  
# سفینة الهداة (نوشته آیت‌الله شیخ محسن حرم پناهی قمی (1348 ـ 1423 ق) بوده است.
# حاشیه [[آیت الله سید محمدرضا گلپایگانی]] (م 1413 ق)،
#
# حاشیه آیت الله سید علی علامه فانی (م 1409 ق)،
# حاشیه آیت الله سید ابوالحسن رفیعی قزوینی (م 1396 ق)،
# حاشیه [[آیت الله سید ابوالقاسم خویی]] (م 1411 ق)،
# حاشیه آیت الله سید علی بهبهانی (م 1395 ق)،
# حاشیه آیت الله میرزا مهدی شیرازی (م 1380 ق)،
# حاشیه [[آیت الله سید جمال الدین گلپایگانی]] (م 1377ق)،
# حاشیه [[آیت الله سید محمد حجت کوه‌کمری]] (م 1371ق)،
# حاشیه [[آیت الله سید محمدتقی خوانساری]] (م 1372ق)،
# حاشیه [[آیت الله سیدصدرالدین صدر]] (م 1373ق)،
# حاشیه [[آیت الله سید محمدهادی میلانی]] (م 1395 ق)،
# حاشیه آیت الله سید عبدالاعلی سبزواری (م 1412 ق)،
# حاشیه [[آیت الله میرزا محمد فیض قمی]] (م 1370 ق)،
# حاشیه [[آیت الله سید شهاب الدین مرعشی نجفی]] (م 1411 ق)،
# حاشیه آیت الله شیخ عباسعلی شاهرودی (م 1383 ق)،
# حاشیه آیت الله سید محمدجواد تبریزی (م 1387 ق)
# حاشیه [[آیت الله شیخ جواد تبریزی]]،
# حاشیه [[آیت الله شیخ لطف الله صافی گلپایگانی]]
# حاشیه [[آیت الله سید محمدعلی علوی گرگانی]] (آماده چاپ)،
# حاشیه [[آیت الله سید صادق روحانی]]،
# حاشیه [[آیت الله شیخ محمدتقی بهجت]] (چاپ شده)
#  


=شروح بر عروة الوثقی=
== تحریر الوسیلة ==
حضرت امام خمینی(قدّس سره) که از دیرباز بر «وسیلة النجاة» حاشیه نگاشته بود، در تبعیدگاه خویش در [[ترکیه]] حواشی خود را داخل متن نمود و بر آن ابواب و مسائل بسیار افزود و نام آن را «تحریرالوسیله» نهاد. معظم‌له  در آغاز آن می‌نویسد: «در زمان‌های گذشته، کتاب «وسیلة النجاة» نوشته السید الحجة فقیه الاصفهانی ـ قدّس سرّه ـ را حاشیه نمودم و هنگامی که در اواخر [[جمادی الثانی]] سال 1384 ق (13 [[آبان]] 1343 ش) به دنبال وقایع تأسف انگیز و دردناکی که بر [[اسلام]] و [[مسلمانان]] وارد آمد ـ و شاید تاریخ به ثبت آنها بپردازد ـ از [[قم]] به بندر بورساد یکی از شهرهای ترکیه) [[تبعید]] شدم و در آنجا تحت نظر قرار گرفتم، با فراغت بال و آسودگی خیال در مقام آن برآمدم که حواشی را به صورت متن مستقلی درآورم تا استفاده از آن آسان تر باشد و اگر [[خداوند]] توفیق دهد، مسائل مورد نیاز روز را نیز بر آن بیافزایم».


# بغیة الهداة (نوشته آیت الله سید محمدجواد طباطبایی تبریزی (1315 ـ 1387 ق)،
امام(رحمة الله) در حالی که به جز وسیله و عروة الوثقی و وسائل، کتابی دیگر در اختیار نداشت و از ارتباط با جهان خارج هم ممنوع بود، مسائل [[امر به معروف و نهی از منکر]]، [[نماز جمعه]]، دفاع و [[جهاد]]، قضا، حدود، قصاص، دیات، مسائل مستحدثه و بسیاری از احکام [[حج]] را بر آن افزود و بدین گونه‌این کتاب، یک دوره کامل فقه فتوایی گردیده است.
# ابتغاء الفضیلة (نوشته آیت الله حاج آقا مرتضی حایری (1334 ـ 1406 ق)،
# سفینة الهداة (نوشته آیت الله شیخ محسن حرم پناهی قمی (1348 ـ 1423 ق) بوده است.
#
 
=تحریر الوسیلة=
 
حضرت امام خمینی(قدّس سره) ، که از دیرباز بر «وسیلة النجاة» حاشیه نگاشته بود، در تبعیدگاه خویش در [[ترکیه]]، حواشی خود را داخل متن نمود و بر آن ابواب و مسائل بسیار افزود و نام آن را «تحریرالوسیله» نهاد. معظم له در آغاز آن می نویسد: «در زمانهای گذشته، کتاب «وسیلة النجاة» نوشته السید الحجة فقیه الاصفهانی ـ قدّس سرّه ـ را حاشیه نمودم و هنگامی که در اواخر [[جمادی الثانی]] سال 1384 ق (13 [[آبان]] 1343 ش) به دنبال وقایع تأسف انگیز و دردناکی که بر [[اسلام]] و [[مسلمانان]] وارد آمد ـ و شاید تاریخ به ثبت آنها بپردازد ـ از [[قم]] به بندر بورساد یکی از شهرهای ترکیه) [[تبعید]] شدم و در آنجا تحت نظر قرار گرفتم، با فراغت بال و آسودگی خیال در مقام آن برآمدم که حواشی را به صورت متن مستقلی درآورم تا استفاده از آن آسان تر باشد و اگر [[خداوند]] توفیق دهد، مسائل مورد نیاز روز را نیز بر آن بیافزایم».
 
امام(رحمة الله) در حالی که به جز وسیله و عروة الوثقی و وسائل، کتابی دیگر در اختیار نداشت و از ارتباط با جهان خارج هم ممنوع بود، مسائل [[امر به معروف و نهی از منکر]]، [[نماز جمعه]]، دفاع و [[جهاد]]، قضا، حدود، قصاص، دیات، مسائل مستحدثه و بسیاری از احکام [[حج]] را بر آن افزود و بدین گونه این کتاب، یک دوره کامل فقه فتوایی گردیده است.
این کتاب، در واقع حاصل رنج و کوشش سه تن از فقهای بزرگ شیعه، آیات عظام: سیدمحمدکاظم ایزدی، سید ابوالحسن اصفهانی و امام خمینی است، که اینک در دسترس ما قرار دارد.
این کتاب، در واقع حاصل رنج و کوشش سه تن از فقهای بزرگ شیعه، آیات عظام: سیدمحمدکاظم ایزدی، سید ابوالحسن اصفهانی و امام خمینی است، که اینک در دسترس ما قرار دارد.


==ترجمه ها==
=== ترجمه‌ها ===
 
# ترجمه آقایان: علی اسلامی و قاضی زاده. زیر نظر آقایان: [[محمد مؤمن قمی]] و [[سید حسن طاهری خرم آبادی]]. 4 جلد (همراه با متن). چاپ پانزدهم: قم، دفتر انتشارات اسلامی حوزه علمیه قم: 1377 ش / 1418 ق.
# ترجمه آقایان: علی اسلامی و قاضی زاده. زیر نظر آقایان: [[محمد مؤمن قمی]] و [[سید حسن طاهری خرم آبادی]]. 4 جلد (همراه با متن). چاپ پانزدهم: قم، دفتر انتشارات اسلامی حوزه علمیه قم: 1377 ش / 1418 ق.
# ترجمه آقای حاج سید محمدباقر موسوی همدانی. 4 جلد (همراه با متن)، قم، انتشارات دارالعلم، 1375 ش.
# ترجمه آقای حاج سید محمدباقر موسوی همدانی. 4 جلد (همراه با متن)، قم، انتشارات دارالعلم، 1375 ش.
# ترجمه آقای حاج شیخ احمد مطهری (ابواب: رهن، حجر، حواله، کفالت، وکالت، اقرار وهبه) این ترجمه، همراه با شرح آن در یک مجلد به چاپ رسیده است.
# ترجمه آقای حاج شیخ احمد مطهری (ابواب: رهن، حجر، حواله، کفالت، وکالت، اقرار وهبه) این ترجمه، همراه با شرح آن در یک مجلد به چاپ رسیده است.
# رساله نوین (ترجمه بخشهایی از تحریرالوسیله)
# رساله نوین (ترجمه بخش‌هایی از تحریرالوسیله)
# ترجمة اردو: این ترجمه توسط مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی به چاپ رسیده است.
# ترجمة اردو: این ترجمه توسط مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی به چاپ رسیده است.
# ترجمه: [[عبدالکریم بی آزار شیرازی]]. 4 جلد، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، 1377 ش (چاپ مکرّر)
# ترجمه: [[عبدالکریم بی آزار شیرازی]]. 4 جلد، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، 1377 ش (چاپ مکرّر).
 
ج 1: احکام عبادات و خودسازی: طهارت، صلاة، صوم، حج (همراه با اصول اعتقادی و تاریخچه فقه و اجتهاد)(وزیری، 270 ص)


ج 2: مسائل اقتصادی: احکام زکات، خمس، مکاسب، معاملات، مزارعه، مضاربه و مساقات (همراه با مقدمه ای در نظام و تاریخچه اقتصاد اسلامی)(وزیری، 304 ص)
* جلد یک احکام عبادات و خودسازی: طهارت، صلاة، صوم، حج (همراه با اصول اعتقادی و تاریخچه فقه و اجتهاد)(وزیری، 270 ص)؛
ج 3: مسائل خانواده: احکام نکاح و طلاق (همراه با تاریخچه حقوق زن و نظام خانواده)(وزیری، 280 ص)
* جلد دومسائل اقتصادی: احکام زکات، خمس، مکاسب، معاملات، مزارعه، مضاربه و مساقات (همراه با مقدمه‌ای در نظام و تاریخچه اقتصاد اسلامی)(وزیری، 304 ص)؛
 
* جلد سه مسائل خانواده: احکام نکاح و طلاق (همراه با تاریخچه حقوق زن و نظام خانواده)(وزیری، 280 ص)؛
ج 4: مسائل سیاسی و حقوقی (با استفاده از تحریرالوسیله، توضیح المسائل، استفتائات، کشف اسرار، کتاب البیع)(وزیری، 404 ص)
* جلد چهارمسائل سیاسی و حقوقی (با استفاده از تحریرالوسیله، توضیح المسائل، استفتائات، کشف اسرار، کتاب البیع)(وزیری، 404 ص).
 
==تلخیص ها==


=== تلخیص‌ها ===
# زبدة الاحکام: این کتاب، به عربی و اردو، مکرر به چاپ رسیده است. تهران، سازمان تبلیغات اسلامی، 1404 ق. رقعی، 273 ص.
# زبدة الاحکام: این کتاب، به عربی و اردو، مکرر به چاپ رسیده است. تهران، سازمان تبلیغات اسلامی، 1404 ق. رقعی، 273 ص.
#  
#
# معرفة ابواب الفقه: محسن فقیهی. قم، مرکز جهانی علوم اسلامی، 1377 ش. وزیری، 223 ص.
# معرفة ابواب الفقه: محسن فقیهی. قم، مرکز جهانی علوم اسلامی، 1377 ش. وزیری، 223 ص.


==حاشیه‎ها==
=== حاشیه‎ها ===
 
بر این کتاب، حواشی متعدد از سوی فقیهان معاصر نگاشته شده، که برخی از آنها عبارتند از:
بر این کتاب، حواشی متعدد از سوی فقیهان معاصر نگاشته شده، که برخی از آنها عبارتند از:


# حاشیه آیت الله فاضل لنکرانی
# حاشیه [[محمد فاضل لنکرانی|آیت‌الله فاضل لنکرانی]]؛
# حاشیه [[آیت الله مکارم شیرازی]]
# حاشیه [[آیت‌الله مکارم شیرازی|آیت‌الله مکارم شیرازی]]؛
# حاشیه [[آیت الله علوی گرگانی]] (چاپ مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، 1383 ش) ـ همراه با متن تحریر در 2 جلد
# حاشیه [[آیت‌الله علوی گرگانی|آیت‌الله علوی گرگانی]] (چاپ مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، 1383 ش) ـ همراه با متن تحریر در 2 جلد؛
# حاشیه [[آیت الله یوسف صانعی]] (چاپ 1420 ق)
# حاشیه [[آیت‌الله یوسف صانعی|آیت‌الله یوسف صانعی]] (چاپ 1420 ق)؛
# حاشیه آیت الله ابوطالب تجلیل تبریزی (چاپ 1378 ش)
# حاشیه آیت‌الله ابوطالب تجلیل تبریزی (چاپ 1378 ش)؛
# حاشیه [[آیت الله علی مشکینی]] اردبیلی (آماده چاپ)
# حاشیه [[آیت‌الله علی مشکینی|آیت‌الله علی مشکینی]] اردبیلی (آماده چاپ).
 
==شرح‌ها==


=== شرح‌ها ===
'''تفصیل الشریعة'''
'''تفصیل الشریعة'''


این کتاب حاصل رنج و کوشش سه تن از فقهای بزرگ شیعه (سید محمدکاظم یزدی، سید ابوالحسن اصفهانی و امام خمینی) است. این کتاب از بدو تألیف تاکنون بارها مورد شرح، ترجمه، حاشیه و تلخیص قرار گرفته است. از: آیت الله محمد فاضل لنکرانی.
این کتاب حاصل رنج و کوشش سه تن از فقهای بزرگ شیعه (سید محمدکاظم یزدی، سید ابوالحسن اصفهانی و امام خمینی) است. این کتاب از بدو تألیف تاکنون بارها مورد شرح، ترجمه، حاشیه و تلخیص قرار گرفته است. از: آیت‌الله محمد فاضل لنکرانی.


این شرح، گسترده ترین شرح تحریرالوسیله بوده، که 20 جلد آن به چاپ رسیده و بقیه آن هم به چاپ خواهد رسید.
این شرح، گسترده‌ترین شرح تحریرالوسیله بوده، که 20 جلد آن به چاپ رسیده و بقیه آن هم به چاپ خواهد رسید.


ج 1. الاجتهاد والتقلید: 303 ص، ج 2. احکام الوضوء والتخلی: 432 ص، ج 3. المیاه: 276 ص، ج 4. النجاسات و احکامها: 492 ص، ج 5. غسل الجنابة و التیمم: 723 ص، ج 6. الصلاة (ج 1): 687 ص، ج 7. الحج (5 ج): 523+ 448+ 472+ 448+ 480 ص، ج 8. الخمس والانفال: 325 ص (همراه با تقریرات بحث خمس آیت الله العظمی بروجردی)، ج 9. القضاء والشهادات: 560 ص، ج 10. النکاح: 656 ص، ج 11. الطلاق والمواریث: 535 ص، ج 12. الحدود: 585 ص، ج 13. القصاص: 355 ص، ج 14. الدیات: 345 ص، ج 15. الاجارة: 441 ص.
ج 1. الاجتهاد والتقلید: 303 ص، ج 2. احکام الوضوء والتخلی: 432 ص، ج 3. المیاه: 276 ص، ج 4. النجاسات و احکامها: 492 ص، ج 5. غسل الجنابة و التیمم: 723 ص، ج 6. الصلاة (ج 1): 687 ص، ج 7. الحج (5 ج): 523+ 448+ 472+ 448+ 480 ص، ج 8. الخمس والانفال: 325 ص (همراه با تقریرات بحث خمس آیت‌الله‌العظمی بروجردی)، ج 9. القضاء والشهادات: 560 ص، ج 10. النکاح: 656 ص، ج 11. الطلاق والمواریث: 535 ص، ج 12. الحدود: 585 ص، ج 13. القصاص: 355 ص، ج 14. الدیات: 345 ص، ج 15. الاجارة: 441 ص.


'''مدارک تحریرالوسیلة (چاپ 1380 ـ 1381 ش)'''
'''مدارک تحریرالوسیلة (چاپ 1380 ـ 1381 ش)'''


از آیت الله مرتضی بنی فضل تبریزی.
از آیت‌الله مرتضی بنی فضل تبریزی.


الصلاة (3 ج)
الصلاة (3 ج)
خط ۱۲۹: خط ۱۱۴:


* الصوم: 468 ص
* الصوم: 468 ص
* الزکاة والخمس: 710 ص
* الزکاة والخمس: 710 ص


'''مبانی تحریرالوسیلة (چاپ 1380 ش)'''
'''مبانی تحریرالوسیلة (چاپ 1380 ش)'''


از آیت الله: محمد مؤمن قمی
از آیت‌الله: محمد مؤمن قمی


* القضاء والشهادات: 750 ص
* القضاء والشهادات: 750 ص
* الحدود: 536 ص
* الحدود: 536 ص


'''مستند تحریرالوسیلة'''
'''مستند تحریرالوسیلة'''


از: آیت الله [[سیدمصطفی خمینی]] (1346 ـ 1396 ق)
از: [[سید مصطفی خمینی|آیت‌الله سیدمصطفی خمینی]] (1346 ـ 1396 ق)


ج 1: طهارت، خلل صلاة، صوم و مکاسب (526 ص)
ج 1: طهارت، خلل صلاة، صوم و مکاسب (526 ص)
خط ۱۵۰: خط ۱۳۳:
'''مستند تحریرالوسیلة'''
'''مستند تحریرالوسیلة'''


از: آیت الله حاج شیخ احمد مطهری ساوجی (1357 ـ 1411 ق)
از: آیت‌الله حاج شیخ احمد مطهری ساوجی (1357 ـ 1411 ق)


الطهارة (ج 3): 490 ص
الطهارة (ج 3): 490 ص
خط ۱۶۶: خط ۱۴۹:
'''فقه الثقلین'''
'''فقه الثقلین'''


از: آیت الله شیخ یوسف صانعی اصفهانی
از: آیت‌الله شیخ یوسف صانعی اصفهانی


القصاص: 666 ص
القصاص: 666 ص
خط ۱۷۶: خط ۱۵۹:
'''انوار الفقاهة'''
'''انوار الفقاهة'''


از: آیت الله ناصر مکارم شیرازی
از: آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی


الحدود و التعزیرات: 500 ص
الحدود و التعزیرات: 500 ص
خط ۱۹۷: خط ۱۸۰:


کتاب الصوم (در حال چاپ)
کتاب الصوم (در حال چاپ)
'''
 
دلیل تحریرالوسیلة'''
دلیل تحریرالوسیلة


از: حاج شیخ علی اکبر سیفی مازندرانی
از: حاج شیخ علی اکبر سیفی مازندرانی
خط ۲۱۸: خط ۲۰۱:
'''شرح تحریرالوسیلة'''
'''شرح تحریرالوسیلة'''


از: آیت الله حاج شیخ احمد مسبط الشیخ (1349 ـ 1416ق)
از: آیت‌الله حاج شیخ احمد مسبط الشیخ (1349 ـ 1416ق)


اجتهاد و تقلید (و بخشی از طهارت): 310 ص (قم، فیروز آبادی، 1412ق)
اجتهاد و تقلید (و بخشی از طهارت): 310 ص (قم، فیروز آبادی، 1412ق)
خط ۲۲۶: خط ۲۰۹:
از: حاج سیدنورالدین شریعتمدار جزایری
از: حاج سیدنورالدین شریعتمدار جزایری


اجتهاد و تقلید: 450 ص (همراه با شرح مسائل اجتهاد و تقلید منهاج الصالحین آیت الله خویی)
اجتهاد و تقلید: 450 ص (همراه با شرح مسائل اجتهاد و تقلید منهاج الصالحین آیت‌الله خویی)


از این شرح، ابواب حج، قضا و شهادات، حدود و قصاص، دیات، مسائل دفاع و مستحدثه برآمده است.
از این شرح، ابواب حج، قضا و شهادات، حدود و قصاص، دیات، مسائل دفاع و مستحدثه برآمده است.
خط ۲۳۸: خط ۲۲۱:
'''الحج فی الشریعة الاسلامیه الغراء'''
'''الحج فی الشریعة الاسلامیه الغراء'''


از آیت الله حاج شیخ [[جعفر سبحانی]]، جلد اوّل این کتاب شرح مسایل عروه و بقیه مجلدات آن شرح کتاب [[حج]] تحریر الوسیله است.
از آیت‌الله حاج شیخ [[جعفر سبحانی]]، جلد اوّل این کتاب شرح مسایل عروه و بقیه مجلدات آن شرح کتاب [[حج]] تحریر الوسیله است.


==ابواب مختلف==
=== ابواب مختلف ===
# اجتهاد و تقلید: تفصیل الشریعة، مصباح الشریعة، شرح تحریر الوسیلة، نورالدین المنیر (4 شرح)<br>
# طهارت: تفصیل الشریعة و مستند تحریرالوسیلة (امام خمینی) و مستند تحریرالوسیلة (مطهری). (3 شرح)<br>
# صلاة: تفصیل الشریعة، مدارک تحریرالوسیلة، مستند تحریرالوسیلة و مصباح الشریعة (4 شرح)<br>
# زکات: مدارک تحریرالوسیلة (1 شرح)<br>
# خمس: تفصیل الشریعة مدارک تحریرالوسیلة، مصباح الشریعة، دلیل تحریرالوسیلة (4 شرح)<br>
# صوم: مدراک تحریرالوسیلة، مصباح الشریعة، مستند تحریرالوسیلة (امام خمینی) (3 شرح)<br>
# حج: تفصیل الشریعة، نورالدین (خطّی)، ابتغاءالوسیلة (3 شرح)<br>
# امر به معروف و نهی از منکر: دلیل تحریرالوسیلة (1 شرح)<br>
# مکاسب: مستند تحریرالوسیلة (امام خمینی) (1 شرح)<br>
# بیع و خیارات: مستند تحریرالوسیلة (امام خمینی) (1 شرح)<br>
# اجاره: تفصیل الشریعة (1 شرح)<br>
# مضاربه: ابتغاءالوسیلة ـ خطی ـ (1 شرح)<br>
# رهن تا حجرـ مستند تحریرالوسیلة ـ به زبان فارسی ـ (1 شرح)<br>
# وصیت: دلیل تحریرالوسیلة (1 شرح)<br>
# صید و ذباحه: مستند تحریرالوسیلة، دلیل تحریرالوسیلة (2 شرح)<br>
# اطعمه و اشربه: مستند تحریرالوسیلة، فقه الثقلین ـ خطی ـ (2 شرح)<br>
# غصب: مستند تحریرالوسیلة (1 شرح)<br>
# نکاح: تفصیل الشریعة، مستند تحریر (امام خمینی)، مستند تحریر (مطهری)، فقه الثقلین (4 شرح)<br>
# طلاق: تفصیل الشریعة، فقه الثقلین، مستند تحریر (مطهری) (3 شرح)<br>
# ارث: تفصیل الشریعة، مستند تحریر (مطهری)، فقه الثقلین ـ خطی ـ (3 شرح)<br>
# قضاء: تفصیل الشریعة، مبانی تحریرالوسیلة، مستند تحریرالوسیلة، نورالدین ((4 شرح)<br>
# شهادات: تفصیل الشریعة مبانی تحریرالوسیلة، نورالدین ـ خطی ـ (3 شرح)<br>
# حدود: تفصیل الشریعة، مبانی تحریر، مستند تحریر، انوار الفقاهة، نورالدین (5 شرح)<br>
# قصاص: تفصیل الشریعة، مستند تحریر (مطهری)، فقه الثقلین، نورالدین، ابتغاءالوسیلة (5 شرح)<br>
# دیات: تفصیل الشریعة، مستند تحریر (مطهری)، نورالدین، ابتغاءالوسیلة و فقه الثقلین (5 شرح)<br>
# مسائل مستحدثه: معتمد تحریرالوسیلة، نورالدین (2 شرح)<br>


# اجتهاد و تقلید: تفصیل الشریعة، مصباح الشریعة، شرح تحریر الوسیلة، نورالدین المنیر (4 شرح)
</div>
# طهارت: تفصیل الشریعة و مستند تحریرالوسیلة (امام خمینی) و مستند تحریرالوسیلة (مطهری). (3 شرح)
# صلاة: تفصیل الشریعة، مدارک تحریرالوسیلة، مستند تحریرالوسیلة و مصباح الشریعة (4 شرح)
# زکات: مدارک تحریرالوسیلة (1 شرح)
# خمس: تفصیل الشریعة مدارک تحریرالوسیلة، مصباح الشریعة، دلیل تحریرالوسیلة (4 شرح)
# صوم: مدراک تحریرالوسیلة، مصباح الشریعة، مستند تحریرالوسیلة (امام خمینی) (3 شرح)
# حج: تفصیل الشریعة، نورالدین (خطّی)، ابتغاءالوسیلة (3 شرح)
# امر به معروف و نهی از منکر: دلیل تحریرالوسیلة (1 شرح)
# مکاسب: مستند تحریرالوسیلة (امام خمینی) (1 شرح)
# بیع و خیارات: مستند تحریرالوسیلة (امام خمینی) (1 شرح)
# اجاره: تفصیل الشریعة (1 شرح)
# مضاربه: ابتغاءالوسیلة ـ خطی ـ (1 شرح)
# رهن تا حجرـ مستند تحریرالوسیلة ـ به زبان فارسی ـ (1 شرح)
# وصیت: دلیل تحریرالوسیلة (1 شرح)
# صید و ذباحه: مستند تحریرالوسیلة، دلیل تحریرالوسیلة (2 شرح)
# اطعمه و اشربه: مستند تحریرالوسیلة، فقه الثقلین ـ خطی ـ (2 شرح)
# غصب: مستند تحریرالوسیلة (1 شرح)
# نکاح: تفصیل الشریعة، مستند تحریر (امام خمینی)، مستند تحریر (مطهری)، فقه الثقلین (4 شرح)
# طلاق: تفصیل الشریعة، فقه الثقلین، مستند تحریر (مطهری) (3 شرح)
# ارث: تفصیل الشریعة، مستند تحریر (مطهری)، فقه الثقلین ـ خطی ـ (3 شرح)
# قضاء: تفصیل الشریعة، مبانی تحریرالوسیلة، مستند تحریرالوسیلة، نورالدین ((4 شرح)
# شهادات: تفصیل الشریعة مبانی تحریرالوسیلة، نورالدین ـ خطی ـ (3 شرح)
# حدود: تفصیل الشریعة، مبانی تحریر، مستند تحریر، انوار الفقاهة، نورالدین (5 شرح)
# قصاص: تفصیل الشریعة، مستند تحریر (مطهری)، فقه الثقلین، نورالدین، ابتغاءالوسیلة (5 شرح)
# دیات: تفصیل الشریعة، مستند تحریر (مطهری)، نورالدین، ابتغاءالوسیلة و فقه الثقلین (5 شرح)
# مسائل مستحدثه: معتمد تحریرالوسیلة، نورالدین (2 شرح)
 
=منبع=


== منابع ==
[https://hawzah.net/fa/Magazine/View/130/4767/38894/%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D8%AA%D8%AD%D8%B1%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%84%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%84%D8%A9 برگرفته از سایت کتابشناسی تحریرالوسیلةhttps://hawzah.net]
[https://hawzah.net/fa/Magazine/View/130/4767/38894/%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D8%AA%D8%AD%D8%B1%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%84%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%84%D8%A9 برگرفته از سایت کتابشناسی تحریرالوسیلةhttps://hawzah.net]


[[رده:فقه]]
[[رده:کتاب‌ها]]  
[[رده:کتب فقهی شیعه]]
[[رده:کتاب‌های شیعه]]
[[رده:آثار امام خمینی]]
[[رده:کتاب شناسی]]
Writers، confirmed، مدیران
۸۵٬۹۴۴

ویرایش