جعمیت علمای اسلام پاکستان: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۱۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{جعبه اطلاعات حزب
{{جعبه اطلاعات حزب
| عنوان = جمعیت علمای پاکستان
| عنوان = جمعیت علمای اسلام پاکستان
| تصویر = جمعیت علمای پاکستان.jpg
| تصویر = جمعیت علمای پاکستان.jpg
| نام = جمعیت علمای پاکستان
| نام = جمعیت علمای اسلام پاکستان
| تاریخ تأسیس = 1945 م
| تاریخ تأسیس = 1945 م
| مؤسس = مولانا شبیر احمد عثمانی     
| مؤسس = مولانا شبیر احمد عثمانی     
خط ۹: خط ۹:
}}
}}


'''جمعیت‌ العلمای پاکستان''' از احزاب اسلامی فعال اسلام‌گرا در [[پاکستان|پاکستان‌]] می‌باشد و پیشینه این‌ جمعیت‌، به‌ دوران‌ پیش‌ از تجزیه [[هند|هندوستان‌]] در سال 1947 و [[جمعیت‌ علمای هند|جمعیت‌ علمای هند]] باز می‌گردد.
'''جمعیت‌ علمای اسلام پاکستان''' از احزاب اسلامی فعال اسلام‌گرا در [[پاکستان]] است و پیشینه این‌ جمعیت‌، به‌ دوران‌ پیش‌ از تجزیه [[هندوستان]] در سال 1947 باز می‌گردد. مولانا [[فضل الله الرحمان]] رئیس فعلی این جمعیت می‌باشد.


== تاریخچه ==
== تاریخچه ==
جمعیت‌ العلمای [[اسلام|اسلام‌]]، حزبی اسلامی در [[پاکستان|پاکستان‌]] است و پیشینه این‌ جمعیت‌، به‌ دوران‌ پیش‌ از تجزیه [[هند|هندوستان‌]] (۱۳۲۶ش‌/ ۱۹۴۷) و جمعیت‌ العلمای هند باز می‌گردد. «جمعیت‌ العلمای هند» با [[استعمار |استعمار انگلیس‌]] مخالف‌ بود و از اهداف‌ و سیاستهای کنگره ملی هند (به‌ رهبری [[گاندی]]) حمایت‌ میکرد، در عین‌ حال‌ اکثر اعضای آن‌ با تلاش‌ «جامعه مسلمانان‌ سراسر [[هند]]» برای تقسیم‌ هندوستان‌ و تشکیل‌ کشور مستقل‌ پاکستان‌ نیز مخالفت‌ می کردند.<ref>جمعیت‌ العلمای هند.</ref>.
جمعیت‌ علمای [[اسلام|اسلام‌]]، حزبی اسلامی در پاکستان‌ است و پیشینه این‌ جمعیت‌، به‌ دوران‌ پیش‌ از تجزیه [[هند|هندوستان‌]] (۱۳۲۶ش‌/ ۱۹۴۷) باز می‌گردد. [[جمعیت‌ علمای هند]] با [[استعمار |استعمار انگلیس‌]] مخالف‌ بود و از اهداف‌ و سیاستهای کنگره ملی هند (به‌ رهبری [[گاندی]]) حمایت‌ میکرد، در عین‌ حال‌ اکثر اعضای آن‌ با تلاش‌ [[جامعه مسلمانان‌ سراسر هند]] برای تقسیم‌ هندوستان‌ و تشکیل‌ کشور مستقل‌ پاکستان‌ نیز مخالفت‌ می کردند.<ref>جمعیت‌ العلمای هند.</ref>.
برخی از اعضای جمعیت‌ العلمای هند، که‌ طرفدار «جامعه مسلمانان‌ سراسر هند» (مسلم‌لیگ‌) بودند، به‌ رهبری مولانا شَبیر احمد عثمانی (متوفی ۱۳۲۸ش‌/ ۱۹۴۹)، از ۴ تا ۷ آبان‌ ۱۳۲۴/ ۲۶ـ۲۹ اکتبر ۱۹۴۵ در کلکته‌ گردهم‌ آمدند و حزب‌ «جمعیت‌ العلمای اسلام‌» را تأسیس‌ کردند.<ref>افضل‌، ۱۹۹۸، ج‌۱، ص‌۵۷، عزیز احمد، ص‌۲۳۷؛ صفدر محمود، ص‌۱۵۸؛ مهدی حسن‌، ص‌۹۵.</ref> مولانا شبیر احمد عثمانی، نخستین‌ رهبر این‌ جمعیت‌ شد. برخی از همکاران‌ او، که‌ در تأسیس‌ جمعیت‌ نقش‌ فعال‌ داشتند، عبارت‌ بودند از: مولانا طاهر قاسمی، مولانا ظفر احمد عثمانی، مولانا مفتی محمدحسن‌، مفتی محمد شفیع‌، مولانا محمدابراهیم‌ سیالکوتی، مولانا ابوالبرکات‌، مولانا عبدالرئوف‌ و مولانا احتشام‌الحق‌ ثانَوی.<ref>پیرزاده‌، ص‌۱۰.</ref>.
برخی از اعضای جمعیت‌ العلمای هند، که‌ طرفدار جامعه مسلمانان‌ سراسر هند (مسلم‌ لیگ‌) بودند، به‌ رهبری مولانا شَبیر احمد عثمانی (متوفی ۱۳۲۸ش‌/ ۱۹۴۹)، از ۴ تا ۷ آبان‌ ۱۳۲۴/ ۲۶ـ۲۹ اکتبر ۱۹۴۵ در کلکته‌ گردهم‌ آمدند و حزب‌ جمعیت‌ العلمای اسلام‌ را تأسیس‌ کردند.<ref>افضل‌، ۱۹۹۸، ج‌۱، ص‌۵۷، عزیز احمد، ص‌۲۳۷؛ صفدر محمود، ص‌۱۵۸؛ مهدی حسن‌، ص‌۹۵.</ref> مولانا شبیر احمد عثمانی، نخستین‌ رهبر این‌ جمعیت‌ شد. برخی از همکاران‌ او، که‌ در تأسیس‌ جمعیت‌ نقش‌ فعال‌ داشتند، عبارت‌ بودند از: مولانا طاهر قاسمی، مولانا ظفر احمد عثمانی، مولانا مفتی محمدحسن‌، مفتی محمد شفیع‌، مولانا محمدابراهیم‌ سیالکوتی، مولانا ابوالبرکات‌، مولانا عبدالرئوف‌ و مولانا احتشام‌الحق‌ ثانَوی.<ref>پیرزاده‌، ص‌۱۰.</ref>.
 
== فعالیت سیاسی ==
== فعالیت سیاسی ==
جمعیت‌ العلمای اسلام‌ بین‌ سالهای ۱۳۲۴ تا ۱۳۲۶ش‌/ ۱۹۹۵ تا ۱۹۴۷، عمدتاً از مواضع‌ سیاسی ـ مذهبی جامعه مسلمانان‌ سراسر [[هند]]، برای ایجاد کشورِ مستقلِ [[مسلمان|مسلمانان‌]] در شبه‌ قاره‌ (پاکستان‌)، در برابر کنگره ملی هند و روحانیانِ طرفدارِ یکپارچگی [[هند]] حمایت‌ می کرد <ref>مهدی حسن‌، ص‌۹۶ـ ۹۷.</ref>. مولانا شبیر احمد عثمانی، از نزدیک‌ترین‌ یاران‌ محمدعلی جناح‌، رهبر جامعه‌ مسلمانان‌ سراسر هند و بنیانگذار پاکستان‌، بود. محمدعلی جناح‌ در زمان‌ برگزاری همه‌پرسی برای پیوستن‌ [[ایالت‌ سرحد]] به‌ پاکستان‌ یا هند در ۱۳۲۶ش‌/ ۱۹۴۷، مولانا شبیر احمد عثمانی را برای جلب‌ حمایت‌ مردمی به‌ این‌ ایالت‌ فرستاد و او، با همکاری پیر امین‌الحسنات‌، در جلب‌ افکار مردم‌ سرحد نسبت‌ به‌ سیاستهای جامعه مسلمانان‌ سراسر هند و ایستادگی در برابر مخالفان‌ الحاق‌ به‌ پاکستان‌، مانند خان‌ عبدالغفارخان‌ و دکترخان‌، نقش‌ مهمی داشت‌.
جمعیت‌ العلمای اسلام‌ بین‌ سالهای ۱۳۲۴ تا ۱۳۲۶ش‌/ ۱۹۹۵ تا ۱۹۴۷، عمدتاً از مواضع‌ سیاسی ـ مذهبی جامعه مسلمانان‌ سراسر [[هند]]، برای ایجاد کشورِ مستقلِ [[مسلمان|مسلمانان‌]] در شبه‌ قاره‌ (پاکستان‌)، در برابر کنگره ملی هند و روحانیانِ طرفدارِ یکپارچگی [[هند]] حمایت‌ می کرد <ref>مهدی حسن‌، ص‌۹۶ـ ۹۷.</ref>. مولانا شبیر احمد عثمانی، از نزدیک‌ترین‌ یاران‌ محمدعلی جناح‌، رهبر جامعه‌ مسلمانان‌ سراسر هند و بنیانگذار پاکستان‌، بود. محمدعلی جناح‌ در زمان‌ برگزاری همه‌پرسی برای پیوستن‌ [[ایالت‌ سرحد]] به‌ پاکستان‌ یا هند در ۱۳۲۶ش‌/ ۱۹۴۷، مولانا شبیر احمد عثمانی را برای جلب‌ حمایت‌ مردمی به‌ این‌ ایالت‌ فرستاد و او، با همکاری پیر امین‌الحسنات‌، در جلب‌ افکار مردم‌ سرحد نسبت‌ به‌ سیاستهای جامعه مسلمانان‌ سراسر هند و ایستادگی در برابر مخالفان‌ الحاق‌ به‌ پاکستان‌، مانند خان‌ عبدالغفارخان‌ و دکترخان‌، نقش‌ مهمی داشت‌.
خط ۲۴: خط ۲۵:
* شورای مرکزی عمومی، با ۳۲۵عضو، عالیترین‌ نهاد تصمیم‌گیری حزب‌ است‌ و اعضای آن‌ از تمام‌ مناطق‌ انتخاب‌ می شوند <ref>شیخ‌ عبدالقیوم‌، ص‌۱۰۷.</ref>.
* شورای مرکزی عمومی، با ۳۲۵عضو، عالیترین‌ نهاد تصمیم‌گیری حزب‌ است‌ و اعضای آن‌ از تمام‌ مناطق‌ انتخاب‌ می شوند <ref>شیخ‌ عبدالقیوم‌، ص‌۱۰۷.</ref>.
انتخاب‌ اعضای شورای اجرایی، از جمله‌ امیر (بالاترین‌ مقام‌ و رهبر تام‌الاختیار حزب‌) و دبیرکل‌ (ناظم‌ عمومی)، و سایر اعضا برعهده شورای مرکزی عمومی است‌ که‌ برای یک‌ دوره سه‌ ساله‌ انتخاب‌ میشوند. امیر و دبیرکل‌، پس‌ از انتخابشان‌ با آرای مخفی اعضای شورای مرکزی عمومی، با مشورت‌ یکدیگر، سایر اعضای شورای اجرایی را انتخاب‌ و به‌ شورای مرکزی عمومی معرفی می‌کنند.شورای مشورتی از شورای مرکزی عمومی اختیارات‌ کمتری دارد و شامل‌ دو بخش‌ مرکزی و ایالات‌ است‌ که‌ هر کدام‌ در قلمرو اداری خود به‌ تصمیم‌گیری و سیاستگذاری می‌پردازد.
انتخاب‌ اعضای شورای اجرایی، از جمله‌ امیر (بالاترین‌ مقام‌ و رهبر تام‌الاختیار حزب‌) و دبیرکل‌ (ناظم‌ عمومی)، و سایر اعضا برعهده شورای مرکزی عمومی است‌ که‌ برای یک‌ دوره سه‌ ساله‌ انتخاب‌ میشوند. امیر و دبیرکل‌، پس‌ از انتخابشان‌ با آرای مخفی اعضای شورای مرکزی عمومی، با مشورت‌ یکدیگر، سایر اعضای شورای اجرایی را انتخاب‌ و به‌ شورای مرکزی عمومی معرفی می‌کنند.شورای مشورتی از شورای مرکزی عمومی اختیارات‌ کمتری دارد و شامل‌ دو بخش‌ مرکزی و ایالات‌ است‌ که‌ هر کدام‌ در قلمرو اداری خود به‌ تصمیم‌گیری و سیاستگذاری می‌پردازد.
== اهداف‌ و آرمانها ==  
== اهداف‌ و آرمان‌ها ==  
پس از استقلال پاکستان فعالیت جمعیت علمای اسلام وارد مرحله جدیدی شد. آنان که هموراه در تلاش برای برقراری حاکمیت دین بودند، نگران از افزایش نفوذ جریان‌های سکولار در پاکستان، فعالیت های قرآنی و آموزشی خود را تشدید نمودند <ref>اکبری، تأثیر جمعیت علمای اسلام پاکستان بر طالبان در افغانستان، 1393ش، ص106</ref>.جمعیت‌ العلمای [[اسلام|اسلام‌]] از نظر [[مذهب|مذهبی]] وابسته‌ به‌ مکتب‌ [[وهابیت|وهابی]] ـ [[سلفیت|سَلَفی]]  [[دیوبندیه|دیوبندی]] است‌.<ref>کمال‌، ص‌۲۱۵ـ ۲۱۶.</ref> و خواهان‌ برقراری کامل‌ [[نظام اسلامی|نظام‌ اسلامی]] در [[پاکستان|پاکستان‌]] می باشد. براساس‌ منشور حزب‌، اهداف‌ و برنامه‌های آن‌ در عرصه‌های سیاسی، اجتماعی، آموزشی، اقتصادی و فرهنگی چنین‌ است‌: ایجاد نظام‌ اسلامی در پاکستان‌ و ترویج‌ [[قرآن|قرآن‌]] و [[سنت|سنّت‌]] بر مبنای اصول‌ ۲۲گانه اسلامی.
پس از استقلال پاکستان فعالیت جمعیت علمای اسلام وارد مرحله جدیدی شد. آنان که هموراه در تلاش برای برقراری حاکمیت دین بودند، نگران از افزایش نفوذ جریان‌های سکولار در پاکستان، فعالیت های قرآنی و آموزشی خود را تشدید نمودند <ref>اکبری، تأثیر جمعیت علمای اسلام پاکستان بر طالبان در افغانستان، 1393ش، ص106</ref>.جمعیت‌ العلمای [[اسلام|اسلام‌]] از نظر [[مذهب|مذهبی]] وابسته‌ به‌ مکتب‌ [[وهابیت|وهابی]] ـ [[سلفیت|سَلَفی]]  [[دیوبندیه|دیوبندی]] است‌.<ref>کمال‌، ص‌۲۱۵ـ ۲۱۶.</ref> و خواهان‌ برقراری کامل‌ [[نظام اسلامی|نظام‌ اسلامی]] در [[پاکستان|پاکستان‌]] می باشد. براساس‌ منشور حزب‌، اهداف‌ و برنامه‌های آن‌ در عرصه‌های سیاسی، اجتماعی، آموزشی، اقتصادی و فرهنگی چنین‌ است‌: ایجاد نظام‌ اسلامی در پاکستان‌ و ترویج‌ [[قرآن|قرآن‌]] و [[سنت|سنّت‌]] بر مبنای اصول‌ ۲۲گانه اسلامی.


خط ۳۷: خط ۳۸:
{{پانویس}}
{{پانویس}}
==منابع==
==منابع==
# اکبری،علی صادق، تأثیر جمعیت علمای اسلام در پاکستان بر طالبان در افغانستان، مطالعات اوراسیای مرکزی، دوره 7، شماره 1، 1393ش.
# اسد سلیم‌ شیخ‌، پاکستان‌ جمهوریت‌ اور انتخابات، لاهور ۱۹۹۴.
# اسد سلیم‌ شیخ‌، پاکستان‌ جمهوریت‌ اور انتخابات، لاهور ۱۹۹۴.
# شیخ‌عبدالقیوم‌، مولانا فضل ‌الرحمن‌ کاسیاسی سفر، لاهور ۲۰۰۱.
# شیخ‌عبدالقیوم‌، مولانا فضل ‌الرحمن‌ کاسیاسی سفر، لاهور ۲۰۰۱.