۸۵٬۸۸۹
ویرایش
جز
جایگزینی متن - '[[پیغمبر' به '[[محمد بن عبد‌الله (خاتم الانبیا) '
جز (جایگزینی متن - ' گرفته اند ' به ' گرفته‌اند ') |
جز (جایگزینی متن - '[[پیغمبر' به '[[محمد بن عبد‌الله (خاتم الانبیا) ') |
||
| (۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۶: | خط ۶: | ||
== معنای لغوی فقه == | == معنای لغوی فقه == | ||
کلمه فقه در لغت به معناى فهم، آگاهى و دانایى است خواه مربوط به دین باشد و یا چیز دیگر. | کلمه فقه در لغت به معناى فهم، آگاهى و دانایى است خواه مربوط به دین باشد و یا چیز دیگر. | ||
<br>در کتاب لسان العرب معناى «فقه» فراتر از مطلق دانستن است و منظور از آن علم و دانستنى است که همراه با دقت نظر و استنباط باشد.<ref>[https://www.porseman.com/ برگرفته شده از مقاله | <br>در کتاب لسان العرب معناى «فقه» فراتر از مطلق دانستن است و منظور از آن علم و دانستنى است که همراه با دقت نظر و استنباط باشد.<ref>[https://www.porseman.com/ برگرفته شده از مقاله مفهوم‌شناسی -تعریف فقه-تعریف فقیه-تعریف ولایت]</ref> | ||
<br> | <br> | ||
== معنای اصطلاحی فقه == | == معنای اصطلاحی فقه == | ||
| خط ۱۹: | خط ۱۹: | ||
مراد از فقیه در روایات، بصیر در امر دین است. در [[حدیث]] حضرت رسول (صلی الله علیه و آله) آمده: «من حفظ على امتى اربعین حدیثاً بعثه الله فقیهاً عالماً». (هر کس چهل حدیث بر امت من حفظ کند خداوند او را فقیه و عالم محشور کند). | مراد از فقیه در روایات، بصیر در امر دین است. در [[حدیث]] حضرت رسول (صلی الله علیه و آله) آمده: «من حفظ على امتى اربعین حدیثاً بعثه الله فقیهاً عالماً». (هر کس چهل حدیث بر امت من حفظ کند خداوند او را فقیه و عالم محشور کند). | ||
<br> | <br> | ||
«فقه» و بصیرت دینى، گاه به موهبت پروردگار حاصل شود، مانند این دعاى [[ | «فقه» و بصیرت دینى، گاه به موهبت پروردگار حاصل شود، مانند این دعاى [[محمد بن عبد‌الله (خاتم الانبیا) | ||
]] (صلی الله علیه و آله) درباره [[امام على]] (علیه‌السلام)، هنگامى که وى را به [[یمن]] اعزام داشت و فرمود: «اللهم فقّههُ فى الدین» (خدایا او را در دین فقیه و دانا گردان). | |||
و گاه به کسب و تحصیل بدست آید، چنانکه امیرالمؤمنین ( | و گاه به کسب و تحصیل بدست آید، چنانکه امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) به فرزندش [[امام حسن]] (علیه‌السلام) فرمود: «و تفقَّه یا بنیّ فى الدین». | ||
<br> | <br> | ||
== فقیه در اصطلاح امروزی == | == فقیه در اصطلاح امروزی == | ||
| خط ۵۲: | خط ۵۳: | ||
<br> | <br> | ||
=== رتبه دوم === | === رتبه دوم === | ||
رتبه دوم مجتهدان رتبه «مجتهدان منتسب» گفته می‌شود و این‌ها کسانی هستند که نظریات امام مذهب رادر اصول گرفته‌اند ولی در فروعات با امام مذهب مخالف هستند، هر چند درنهایت به نتایجی مشابه با آنچه امام به آن رسیده، برسند. و این‌ها اصحاب امامان مذاهب هستند وابن عابدین گفته است اصحاب ابوحنیفه از این | رتبه دوم مجتهدان رتبه «مجتهدان منتسب» گفته می‌شود و این‌ها کسانی هستند که نظریات امام مذهب رادر اصول گرفته‌اند ولی در فروعات با امام مذهب مخالف هستند، هر چند درنهایت به نتایجی مشابه با آنچه امام به آن رسیده، برسند. و این‌ها اصحاب امامان مذاهب هستند وابن عابدین گفته است اصحاب ابوحنیفه از این دسته‌اند (مانند امام ابی یوسف و شیبانی). | ||
<br> | <br> | ||
=== رتبه سوم === | === رتبه سوم === | ||
| خط ۶۰: | خط ۶۱: | ||
<br> | <br> | ||
=== رتبه چهارم === | === رتبه چهارم === | ||
مجتهدان و مرجحان که بین آرا و نظریاتی که به آنها رسیده، به کمک اصول ترجیحی که علمای دسته قبلی برای آنها ضبط | مجتهدان و مرجحان که بین آرا و نظریاتی که به آنها رسیده، به کمک اصول ترجیحی که علمای دسته قبلی برای آنها ضبط کرده‌اند، ترجیح می‌دهند. | ||
<br> | <br> | ||
صرف نظر از موارد استثنا، به عنوان گزارشی عمومی از فضای حاکم بر محافل فقهی اهل سنت، باید یادآور شد که از سده 6 ق تا عصر حاضر، اندیشه مذاهب چهارگانه، با چهارم نهادن مذهب احمد و این باور که هر مکلفی می‌باید در احکام دینی به یکی از این مذاهب ملتزم بوده باشد، اندیشه غالب و فراگیر بوده است. | صرف نظر از موارد استثنا، به عنوان گزارشی عمومی از فضای حاکم بر محافل فقهی اهل سنت، باید یادآور شد که از سده 6 ق تا عصر حاضر، اندیشه مذاهب چهارگانه، با چهارم نهادن مذهب احمد و این باور که هر مکلفی می‌باید در احکام دینی به یکی از این مذاهب ملتزم بوده باشد، اندیشه غالب و فراگیر بوده است. | ||
<br> | <br> | ||
با اینهمه، نباید از نظر دور داشت که در عمل این فراگیری، تخلف ناپذیر نبوده است و در روند تاریخی نمونه‌هایی از اندیشه‌ای دیگر نیز یافت می‌شود. | با اینهمه، نباید از نظر دور داشت که در عمل این فراگیری، تخلف ناپذیر نبوده است و در روند تاریخی نمونه‌هایی از اندیشه‌ای دیگر نیز یافت می‌شود. | ||
=پانویس= | == پانویس == | ||
{{پانویس}} | |||
[[رده:مفاهیم اسلامی]] | [[رده:مفاهیم و اصطلاحات اسلامی]] | ||