۸۵٬۸۳۹
ویرایش
جز
جایگزینی متن - '[[آیت‌الله تسخیری' به '[[محمد علی تسخیری '
جز (جایگزینی متن - 'اقلیت ها' به 'اقلیت‌ها') |
جز (جایگزینی متن - '[[آیت‌الله تسخیری' به '[[محمد علی تسخیری ') |
||
| (۱۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۹: | خط ۹: | ||
|- | |- | ||
|زیر نظر | |زیر نظر | ||
|[[تسخیری|آیت‌الله محمد علی تسخیری]] | |[[محمد علی تسخیری | ||
|آیت‌الله محمد علی تسخیری]] | |||
|- | |- | ||
|مدیر مسئول | |مدیر مسئول | ||
| خط ۴۷: | خط ۴۸: | ||
|} | |} | ||
</div> | </div> | ||
'''فصلنامه اندیشه تقریب (شماره بیستم)''' با هدف استحكام بخشيدن به وحدت ميان مسلمانان و نيز طرح مباحث انديشه‌اى در زمينه مشكلات و چالش‌هاى فراروى جهان اسلام، در حوزه‌هاى مختلف فقهى، حقوقى، كلامى، فلسفى، تاريخى و ... منتشر شده است. این شماره در پنجمین سال و در فصل پاییز سال 1388 با اهتمام [[مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی]] منتشر شده است.</div> | |||
==سرمقاله== | |||
=سرمقاله= | |||
* '''کعبه، محور وحدت مسلمانان''' | * '''کعبه، محور وحدت مسلمانان''' | ||
علاوه بر فراگیری رسالت پیامبر اکرم(صلی‌الله‌علیه‌وآله) برای توده انسان‌ها در همه اعصار و امصار، در آموزه‌های این دین نیز مرکزیت جهانی و جاودانی قرار داده شده است، چه این که انسان‌های معتقد به دینی جهانی و پیرو پیامبری همگانی و همیشگی، باید دارای مرکزی همگانی و ثابت و تغییر‌ناپذیر نیز باشند تا از دور و نزدیک در کنار آن گرد هم آیند و مسائل علمی و عملی خود را در آن‌جا طرح کنند و مشکلات سیاسی و اجتماعی بازگو و گره‌گشایی شود و روابط فرهنگی و اخلاقی تحکیم گردد و هم‌بستگی و هم‌دلی تجدید شود و کنگره جهانی سالیانه بر محوریت کعبه با حضور نمایندگان همه اقشار و طوایف از همه نژادها و گروه‌ها تشکیل گردد تا همه مسلمانان (بلکه همه جهانیان) از منافع آن بهره‌مند شوند؛ «لِيَشْهَدُوا مَنافِعَ لَهُمْ وَ يَذْكُرُوا اسْمَ اللَّهِ فِي أَيَّامٍ مَعْلُوماتٍ» (حج/28).<br> | علاوه بر فراگیری رسالت پیامبر اکرم(صلی‌الله‌علیه‌وآله) برای توده انسان‌ها در همه اعصار و امصار، در آموزه‌های این دین نیز مرکزیت جهانی و جاودانی قرار داده شده است، چه این که انسان‌های معتقد به دینی جهانی و پیرو پیامبری همگانی و همیشگی، باید دارای مرکزی همگانی و ثابت و تغییر‌ناپذیر نیز باشند تا از دور و نزدیک در کنار آن گرد هم آیند و مسائل علمی و عملی خود را در آن‌جا طرح کنند و مشکلات سیاسی و اجتماعی بازگو و گره‌گشایی شود و روابط فرهنگی و اخلاقی تحکیم گردد و هم‌بستگی و هم‌دلی تجدید شود و کنگره جهانی سالیانه بر محوریت کعبه با حضور نمایندگان همه اقشار و طوایف از همه نژادها و گروه‌ها تشکیل گردد تا همه مسلمانان (بلکه همه جهانیان) از منافع آن بهره‌مند شوند؛ «لِيَشْهَدُوا مَنافِعَ لَهُمْ وَ يَذْكُرُوا اسْمَ اللَّهِ فِي أَيَّامٍ مَعْلُوماتٍ» (حج/28).<br> | ||
| خط ۶۵: | خط ۶۵: | ||
# مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، مؤسسه الوفاء، بیروت، بی‌تا. | # مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، مؤسسه الوفاء، بیروت، بی‌تا. | ||
=مقالات اندیشه‌ای= | ==مقالات اندیشه‌ای== | ||
# [[اقلیت‌های مسلمان در آفریقا؛ وضع موجود-پیشنهادها (مقاله)]]/ [[تسخیری|آیت‌الله محمد علی تسخیری]] <ref>دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی</ref> | # [[اقلیت‌های مسلمان در آفریقا؛ وضع موجود-پیشنهادها (مقاله)]]/ [[محمد علی تسخیری | ||
# [[ | |آیت‌الله محمد علی تسخیری]] <ref>دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی</ref> | ||
# [[چالشهای وحدت و راهبرد رویارویی کنکاشی در تشخیص موانع وحدت و تقریب و راه‌های برطرف ساختن آنها (مقاله)]]/ دکتر محمد عبدو | |||
# [[عدل گستری و ستم ستیزی در قرآن کریم (مقاله)]]/ سیدمنذر حکیم | # [[عدل گستری و ستم ستیزی در قرآن کریم (مقاله)]]/ سیدمنذر حکیم | ||
# [[آرماگدون و مسیحیت صهیونیستی (مقاله)]]/ حسین سیاح | # [[آرماگدون و مسیحیت صهیونیستی (مقاله)]]/ حسین سیاح | ||
| خط ۷۳: | خط ۷۴: | ||
# [[اندیشه تقریب و امنیت جهان اسلام با تأکید بر اندیشه امام خمینی (مقاله)]]/ حکیمه عزیزاللهی | # [[اندیشه تقریب و امنیت جهان اسلام با تأکید بر اندیشه امام خمینی (مقاله)]]/ حکیمه عزیزاللهی | ||
=پیشگامان تقریب= | ==پیشگامان تقریب== | ||
* [[شیخ محمد بخیت مطیعی؛ عالم و نویسنده ای تقریبی (مقاله)]] / ع. ر ـ امیردهى | * [[شیخ محمد بخیت مطیعی؛ عالم و نویسنده ای تقریبی (مقاله)]] / ع. ر ـ امیردهى | ||
=سرزمین‌هاى جهان اسلام= | ==سرزمین‌هاى جهان اسلام== | ||
* [[مراکش (2) (نظام سلطنتی- دینی) (مقاله)]] / عزّالدین رضانژاد | * [[مراکش (2) (نظام سلطنتی- دینی) (مقاله)]] / عزّالدین رضانژاد | ||
=گزارشی از یک کتاب= | |||
==گزارشی از یک کتاب== | |||
* [[نقد و بررسی کتاب دیباچه ای بر جامعه‌شناسی سیاسی ایران در دوره جمهوری اسلامی (معرفى و نقد کتاب)]] / دکتر مرتضى شيرودى <ref>عضو هيئت علمى پژوهشى پژوهشكده تحقيقات اسلامى و مدرس دانشگاه.</ref> | * [[نقد و بررسی کتاب دیباچه ای بر جامعه‌شناسی سیاسی ایران در دوره جمهوری اسلامی (معرفى و نقد کتاب)]] / دکتر مرتضى شيرودى <ref>عضو هيئت علمى پژوهشى پژوهشكده تحقيقات اسلامى و مدرس دانشگاه.</ref> | ||
=اخبار فرهنگی= | ==اخبار فرهنگی== | ||
* '''رهبر انقلاب: حج فرصت کم‌نظیر ارتباط با بدنه عظیم دنیای اسلام است'''<br> | * '''رهبر انقلاب: حج فرصت کم‌نظیر ارتباط با بدنه عظیم دنیای اسلام است'''<br> | ||
| خط ۱۲۳: | خط ۱۲۴: | ||
دکتر علی جمعه، مفتی مصر نیز در حاشیه این همایش اظهار نمود: اسلام، دین تسامح و صلح است و مسلمانان برای تداوم فرهنگ گفتوگو با هدف پیشرفت جوامع بشری و تحقق صلح جهانی تلاش می‌کنند.<br> | دکتر علی جمعه، مفتی مصر نیز در حاشیه این همایش اظهار نمود: اسلام، دین تسامح و صلح است و مسلمانان برای تداوم فرهنگ گفتوگو با هدف پیشرفت جوامع بشری و تحقق صلح جهانی تلاش می‌کنند.<br> | ||
در اولین نشست همایش، آیت‌الله تسخیری طی سخنانی بیان داشت: تلاشهای تخریبی فرهنگ غرب و نفوذ فرهنگی آن در جهان اسلام مهم‌ترین هدف استکبار جهانی و مانعی مهم در برابر تفاهم منطقی و گفت‌وگوی صمیمانه است. وی افزود: استکبار از طریق چندپاره ساختن جهان اسلام و تقسیم آن به واحدهای پراکنده سیاسی، گسترش روحیه ملی‌گرایی تنگ‌نظرانه و دشمنی و کینه‌ورزی نسبت به دیگران و قطع پیوندهای امت با تاریخ درخشان و مشترک خویش، نفوذ خود را در کشورهای اسلامی تقویت کرد.<br> | در اولین نشست همایش، آیت‌الله تسخیری طی سخنانی بیان داشت: تلاشهای تخریبی فرهنگ غرب و نفوذ فرهنگی آن در جهان اسلام مهم‌ترین هدف استکبار جهانی و مانعی مهم در برابر تفاهم منطقی و گفت‌وگوی صمیمانه است. وی افزود: استکبار از طریق چندپاره ساختن جهان اسلام و تقسیم آن به واحدهای پراکنده سیاسی، گسترش روحیه ملی‌گرایی تنگ‌نظرانه و دشمنی و کینه‌ورزی نسبت به دیگران و قطع پیوندهای امت با تاریخ درخشان و مشترک خویش، نفوذ خود را در کشورهای اسلامی تقویت کرد.<br> | ||
دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی با اشاره به اینکه خوی استکباری غرب مانع تحقق تفاهم مشترک است، تصریح کرد: مسلمانان وظیفه دارند با تشکیل جمعیت‌ها و گردهمایی‌ها برنامه‌ای برای گسترش | دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی با اشاره به اینکه خوی استکباری غرب مانع تحقق تفاهم مشترک است، تصریح کرد: مسلمانان وظیفه دارند با تشکیل جمعیت‌ها و گردهمایی‌ها برنامه‌ای برای گسترش همه‌جانبه اخلاق اسلامی با بیان اهداف آن ارائه دهند.<br> | ||
وی در پایان، اسلام را دین گفتوگو و هم‌زیستی مسالمت‌آمیز برشمرد و منویات پلید غرب را عامل قطع گفت‌وگوی اسلام و مسیحیت دانست.<br> | وی در پایان، اسلام را دین گفتوگو و هم‌زیستی مسالمت‌آمیز برشمرد و منویات پلید غرب را عامل قطع گفت‌وگوی اسلام و مسیحیت دانست.<br> | ||
در ادامه این همایش، دکتر «وهبه الزحیلی» استاد فقه اسلامی دانشگاه دمشق در سخنانی گفت: فرهنگ غرب به اختلاف میان مذاهب، ادیان و ملیت‌های عربی و اسلامی دامن می‌زند که باید بسیار مراقب آن بود. <br> | در ادامه این همایش، دکتر «وهبه الزحیلی» استاد فقه اسلامی دانشگاه دمشق در سخنانی گفت: فرهنگ غرب به اختلاف میان مذاهب، ادیان و ملیت‌های عربی و اسلامی دامن می‌زند که باید بسیار مراقب آن بود. <br> | ||
| خط ۱۴۱: | خط ۱۴۲: | ||
سومین کنفرانس یک‌روزه بین‌المللی «تقریب میان مذاهب اسلامی» روز شنبه 24 اکتبر 2009 با حضور شخصیت‌ها و اندیشمندان برجسته مسلمان از کشورهای مختلف آلمان، ایران، انگلیس، لبنان، عربستان سعودی، عراق، مصر، مغرب و تونس در مرکز اسلامی انگلیس در لندن برگزار گردید. <br> | سومین کنفرانس یک‌روزه بین‌المللی «تقریب میان مذاهب اسلامی» روز شنبه 24 اکتبر 2009 با حضور شخصیت‌ها و اندیشمندان برجسته مسلمان از کشورهای مختلف آلمان، ایران، انگلیس، لبنان، عربستان سعودی، عراق، مصر، مغرب و تونس در مرکز اسلامی انگلیس در لندن برگزار گردید. <br> | ||
اولین و دومین کنفرانس بین‌المللی «تقریب بین مذاهب اسلامی» با عناوین: «تقریب بین مذاهب اسلامی ضرورتی برای مسلمین در عصر حاضر» و «تقریب، راه‌کار دفاع از قرآن کریم و پیامبر خاتم حضرت محمد(صلی‌الله‌علیه‌وآله)» در ماه اکتبر سال‌‌های 2007 و 2008 در مرکز اسلامی انگلیس برگزار شده بود. سومین کنفرانس بین‌المللی تقریب بین مذاهب اسلامی با عنوان «تقریب میان مذاهب اسلامی؛ راهی به سوی تکریم انسان وتقویت اتحاد اسلامی» نیز صبح روز شنبه 24 اکتبر 2009 با تلاوت آیاتی از قرآن کریم و با صدای دلنشین قاری بین‌المللی قرآن، آقای مصطفی مرجان، کار خود را آغاز کرد.<br> | اولین و دومین کنفرانس بین‌المللی «تقریب بین مذاهب اسلامی» با عناوین: «تقریب بین مذاهب اسلامی ضرورتی برای مسلمین در عصر حاضر» و «تقریب، راه‌کار دفاع از قرآن کریم و پیامبر خاتم حضرت محمد(صلی‌الله‌علیه‌وآله)» در ماه اکتبر سال‌‌های 2007 و 2008 در مرکز اسلامی انگلیس برگزار شده بود. سومین کنفرانس بین‌المللی تقریب بین مذاهب اسلامی با عنوان «تقریب میان مذاهب اسلامی؛ راهی به سوی تکریم انسان وتقویت اتحاد اسلامی» نیز صبح روز شنبه 24 اکتبر 2009 با تلاوت آیاتی از قرآن کریم و با صدای دلنشین قاری بین‌المللی قرآن، آقای مصطفی مرجان، کار خود را آغاز کرد.<br> | ||
حجت‌الاسلام و المسلمین «عبدالحسین معزی» رییس مرکز اسلامی انگلیس در مراسم افتتاحیه این کنفرانس، ضمن خوش‌آمد‌گویی به میهمانان وسخنرانان | حجت‌الاسلام و المسلمین «عبدالحسین معزی» رییس مرکز اسلامی انگلیس در مراسم افتتاحیه این کنفرانس، ضمن خوش‌آمد‌گویی به میهمانان وسخنرانان شرکت‌کننده در این کنفرانس، با اشاره به دستاورد‌های دو کنفرانس گذشته تقریب بین مذاهب اسلامی که شرکت‌کنندگان بر اهمیت تقریب و نقش آن در هم‌گرایی و وحدت و انسجام اسلامی تأکید کردند، افزود: نشست کنونی اندیشمندان و متفکران مذاهب اسلامی از کشورهای گوناگون نیز فرصت مغتنمی برای رایزنی درباره مسائل و مشکلاتی است که جهان اسلام با آن روبرو است.<br> | ||
رییس مرکز اسلامی انگلیس هدف برگزاری این‌گونه کنفرانس‌ها را شناخت بیشتر مذاهب اسلامی از هم‌دیگر به منظور هم‌دلی و هم‌فکری و ساختن آیند‌های روشن برای امت اسلامی برشمرد و گفت: امروز ما بر اساس مسئولیت سنگین اسلامی خویش و به پیروی از مصلحان خیر‌اندیش در این همایش گرد آمده‌ایم و بر این باوریم که اندیشمندان جهان اسلام می‌توانند با گفتوگو مسیر جامعه اسلامی را به هدف غایی خود؛ یعنی تشکیل «امت واحده»، نزدیک سازند و معتقدیم با استفاده بهینه از چنین فرصت‌‌هایی ارزش‌‌های انسانی بروز نموده و هم‌گرایی و اتحاد تقویت می‌گردد و بر همین اساس در سومین کنفرانس تقریب بین مذاهب اسلامی بر دو موضوع تکریم انسان و تقویت وحدت میان مسلمانان تأکید می‌شود. <br> | رییس مرکز اسلامی انگلیس هدف برگزاری این‌گونه کنفرانس‌ها را شناخت بیشتر مذاهب اسلامی از هم‌دیگر به منظور هم‌دلی و هم‌فکری و ساختن آیند‌های روشن برای امت اسلامی برشمرد و گفت: امروز ما بر اساس مسئولیت سنگین اسلامی خویش و به پیروی از مصلحان خیر‌اندیش در این همایش گرد آمده‌ایم و بر این باوریم که اندیشمندان جهان اسلام می‌توانند با گفتوگو مسیر جامعه اسلامی را به هدف غایی خود؛ یعنی تشکیل «امت واحده»، نزدیک سازند و معتقدیم با استفاده بهینه از چنین فرصت‌‌هایی ارزش‌‌های انسانی بروز نموده و هم‌گرایی و اتحاد تقویت می‌گردد و بر همین اساس در سومین کنفرانس تقریب بین مذاهب اسلامی بر دو موضوع تکریم انسان و تقویت وحدت میان مسلمانان تأکید می‌شود. <br> | ||
سپس حجت‌الاسلام والمسلمین سید فاضل میلانی استاد دانشکده حقوق از لندن محور سخنان خود را «بازسازی گفتمان با غرب در چارچوب هم‌زیستی مسالمت‌آمیز» قرار داد و گفت: قرن حاضر با بیداری اسلامی در جهان متمایز شده و توجه به عقاید و اندیشه و شریعت اسلامی با سرعتی زیاد افزایش یافته و نویسندگان و محققان از جوانب مختلف فقهی، اعتقادی و فلسفی به بررسی دین اسلام می‌پردازند و انتشار کتاب‌‌های علمی متقن به زبان‌‌های مختلف و برگزاری کنفرانس‌‌های علمی گوناگون و پرداختن رسانههای گروهی و شبکه‌‌های ماهوارهای و تلویزیونی در سراسر جهان به این مسئله، همه نشان از این بیداری خجسته دارد. <br> | سپس حجت‌الاسلام والمسلمین سید فاضل میلانی استاد دانشکده حقوق از لندن محور سخنان خود را «بازسازی گفتمان با غرب در چارچوب هم‌زیستی مسالمت‌آمیز» قرار داد و گفت: قرن حاضر با بیداری اسلامی در جهان متمایز شده و توجه به عقاید و اندیشه و شریعت اسلامی با سرعتی زیاد افزایش یافته و نویسندگان و محققان از جوانب مختلف فقهی، اعتقادی و فلسفی به بررسی دین اسلام می‌پردازند و انتشار کتاب‌‌های علمی متقن به زبان‌‌های مختلف و برگزاری کنفرانس‌‌های علمی گوناگون و پرداختن رسانههای گروهی و شبکه‌‌های ماهوارهای و تلویزیونی در سراسر جهان به این مسئله، همه نشان از این بیداری خجسته دارد. <br> | ||
استاد دانشکده حقوق لندن با تأکید بر اینکه این بیداری اسلامی همه معادلات جهانی را برهم زده و دشمنان اسلام را که همواره با آزار و اذیت‌ها و تهمت‌‌های گوناگون خود مسلمانان را در فشار قرار می‌دادند، مأیوس ساخته است، افزود: امروز ثابت شده است که دین اسلام تنها راه عزّت و اقتدار، پیشرفت، انقلاب و تمدن است و بر اساس این، روابط مسلمانان با غرب چهر‌های دیگر به خود گرفته و چهره عزّت و کرامت و توانایی مسلمانان بدون اظهار ضعف در برابر غرب به خوبی آشکار است. از این رو متولیان امور اسلامی با برخورداری از درجه بالای هوشیاری و دقت خود باید افق‌‌های بلندتری را مدنظر قرار دهند و با بهره‌گیری از روشهای نوین در گفتمان با غرب، چالشهای موجود را برطرف سازند.<br> | استاد دانشکده حقوق لندن با تأکید بر اینکه این بیداری اسلامی همه معادلات جهانی را برهم زده و دشمنان اسلام را که همواره با آزار و اذیت‌ها و تهمت‌‌های گوناگون خود مسلمانان را در فشار قرار می‌دادند، مأیوس ساخته است، افزود: امروز ثابت شده است که دین اسلام تنها راه عزّت و اقتدار، پیشرفت، انقلاب و تمدن است و بر اساس این، روابط مسلمانان با غرب چهر‌های دیگر به خود گرفته و چهره عزّت و کرامت و توانایی مسلمانان بدون اظهار ضعف در برابر غرب به خوبی آشکار است. از این رو متولیان امور اسلامی با برخورداری از درجه بالای هوشیاری و دقت خود باید افق‌‌های بلندتری را مدنظر قرار دهند و با بهره‌گیری از روشهای نوین در گفتمان با غرب، چالشهای موجود را برطرف سازند.<br> | ||
سپس متن پیام آیت‌الله تسخیری دبیرکل مجمع جهانی تقریب بین مذاهب اسلامی که با عنوان: «توازن در گفتمان اسلامی؛ راه درست مواجهه با چالشهای تفرقه» تنظیم شده بود توسط آقای شیخ تریکی قرائت شد.<br> | سپس متن پیام آیت‌الله تسخیری دبیرکل مجمع جهانی تقریب بین مذاهب اسلامی که با عنوان: «توازن در گفتمان اسلامی؛ راه درست مواجهه با چالشهای تفرقه» تنظیم شده بود توسط آقای شیخ تریکی قرائت شد.<br> | ||
[[ | [[محمد علی تسخیری | ||
(ره)|آیت‌الله تسخیری]] در پیام خود به سومین کنفرانس بین‌المللی تقریب بین مذاهب اسلامی‌آورده است: طرح کلی ما نقدی درونی بر کارکرد روشن‌فکران و اصحاب رسانه‌ها در چارچوب دعوت به برگزیدن اعتدال، میان سطحی‌نگری و پیچیده‌گرایی، میان گوشه‌نشینی و تأثیرپذیری مفرط، میان تعصب کورکورانه و دست کشیدن از مبانی، میان ارتجاع و پیشرفت ظاهری و میان افراطی‌گری در ارزیابی و بی‌مبالاتی‌هاست.<br> | |||
دبیرکل مجمع جهانی تقریب بین مذاهب اسلامی با برشمردن نمونه‌هایی از مشکلات بر سر راه تقریب بین مذاهب، در پیام خود تأکید کرده است که: ما معتقدیم روح توازن که همان جان گفتمان اسلامی است می‌بایستی دوباره برای توازن بخشیدن به مجموعه مسائل متناقض بازگردانده شود و درخصوص مجموعه مسائلی که در تنظیم زندگی نقش اساسی دارند و جامعه اسلامی را به سوی خیر و نیکی رهنمون می‌سازند، هم‌چون: واقع‌گرایی و آرمان‌گرایی، عقلانیت و شور و هیجان داشتن، هماهنگی میان اعتقادات و عواطف و رفتارها، هم‌خوانی میان سطوح مختلف نظام‌های دینی، بیم و امید، توکل به خدا و اعتماد به نفس، منطقی بودن و افشاگری، تعبّد و دانستن دلیل احکام، مسئولیت فردی و جمعی و پاداش فعالیت و عدالت در توزیع، گفتوگو شود.<br> | دبیرکل مجمع جهانی تقریب بین مذاهب اسلامی با برشمردن نمونه‌هایی از مشکلات بر سر راه تقریب بین مذاهب، در پیام خود تأکید کرده است که: ما معتقدیم روح توازن که همان جان گفتمان اسلامی است می‌بایستی دوباره برای توازن بخشیدن به مجموعه مسائل متناقض بازگردانده شود و درخصوص مجموعه مسائلی که در تنظیم زندگی نقش اساسی دارند و جامعه اسلامی را به سوی خیر و نیکی رهنمون می‌سازند، هم‌چون: واقع‌گرایی و آرمان‌گرایی، عقلانیت و شور و هیجان داشتن، هماهنگی میان اعتقادات و عواطف و رفتارها، هم‌خوانی میان سطوح مختلف نظام‌های دینی، بیم و امید، توکل به خدا و اعتماد به نفس، منطقی بودن و افشاگری، تعبّد و دانستن دلیل احکام، مسئولیت فردی و جمعی و پاداش فعالیت و عدالت در توزیع، گفتوگو شود.<br> | ||
آقای سید صالح حیدری رییس سازمان اوقاف شیعی عراق دیگر سخنران و میهمان مدعو و ویژه این کنفرانس بود که طی سخنانی با تأکید بر اینکه وحدت و نزدیکی میان مذاهب اسلامی زمانی تحقق می‌یابد که هرکس آن چه را برای خود می‌پسندد، برای دیگران نیز بپسندد و از گفتمان تحریک‌آمیز بپرهیزد، گفت: همه مسلمانان باید بدانند که هرکدام به دیگری نیازمند است و برای کمک به یک‌دیگر و تحکیم وحدت می‌بایستی گفتمان خود را متناسب با واقعیت‌ها تنظیم نمایند و نماد‌های مذهبی یک‌دیگر را مورد توجه قرار دهند و به آنها احترام بگذارند و از روشهای ناپسند و غلط تکفیر و دشنام نسبت به یک‌دیگر دوری جویند تا بتوانند به وظیفه اسلامی خود عمل نمایند.<br> | آقای سید صالح حیدری رییس سازمان اوقاف شیعی عراق دیگر سخنران و میهمان مدعو و ویژه این کنفرانس بود که طی سخنانی با تأکید بر اینکه وحدت و نزدیکی میان مذاهب اسلامی زمانی تحقق می‌یابد که هرکس آن چه را برای خود می‌پسندد، برای دیگران نیز بپسندد و از گفتمان تحریک‌آمیز بپرهیزد، گفت: همه مسلمانان باید بدانند که هرکدام به دیگری نیازمند است و برای کمک به یک‌دیگر و تحکیم وحدت می‌بایستی گفتمان خود را متناسب با واقعیت‌ها تنظیم نمایند و نماد‌های مذهبی یک‌دیگر را مورد توجه قرار دهند و به آنها احترام بگذارند و از روشهای ناپسند و غلط تکفیر و دشنام نسبت به یک‌دیگر دوری جویند تا بتوانند به وظیفه اسلامی خود عمل نمایند.<br> | ||
| خط ۱۷۶: | خط ۱۷۸: | ||
# در خصوص گفتمان با غرب باید گفتمان منسجمی ارائه شود که در عین حفظ ویژگی‌های دینی و اعتقادی ما، بتواند با گفتمان متکبّرانه غرب که می‌خواهد تمدن خویش را به عنوان تمدن برتر و مجموعه فرهنگ و اخلاق خود را که با بسیاری از اعتقادات ما ناسازگار است، برما تحمیل نماید؛ به خوبی مقابله کند؛ | # در خصوص گفتمان با غرب باید گفتمان منسجمی ارائه شود که در عین حفظ ویژگی‌های دینی و اعتقادی ما، بتواند با گفتمان متکبّرانه غرب که می‌خواهد تمدن خویش را به عنوان تمدن برتر و مجموعه فرهنگ و اخلاق خود را که با بسیاری از اعتقادات ما ناسازگار است، برما تحمیل نماید؛ به خوبی مقابله کند؛ | ||
# برخی از نابخردان با گفتمان تقریب بین مذاهب اسلامی برخوردی ناسازگارانه دارند و آن را بی‌فایده و زحمتی هدر رفته می‌پندارند و برخی از آنان متأسفانه ارزش این زحمات و نقش آن را در از بین بردن فاصله‌ها و ایجاد فرصت‌ها برای همکاری، نادیده می‌گیرند. و لی دشمنان امت اسلامی از این برنامه‌ها وحشت دارند و از این‌روست که آنها را بی‌ثمر وانمود می‌کنند. حرکت مذبوحانه و غیر‌انسانی که در شهر سرباز در استان سیستان و بلوچستان اتفاق افتاد و منجر به شهادت جمعی از طلایه‌داران تقریب از شیعه و سنی گردید، چیزی نیست جز این حقیقت که دشمنان اسلام از تقریب در هراس‌اند و از این رو توطئه‌‌های کثیفی را برای برهم زدن صفوف امت برنامه‌ریزی کرده و کسانی را که در این مسیر تلاش می‌نمایند، مورد هدف خود قرار داده‌اند؛ | # برخی از نابخردان با گفتمان تقریب بین مذاهب اسلامی برخوردی ناسازگارانه دارند و آن را بی‌فایده و زحمتی هدر رفته می‌پندارند و برخی از آنان متأسفانه ارزش این زحمات و نقش آن را در از بین بردن فاصله‌ها و ایجاد فرصت‌ها برای همکاری، نادیده می‌گیرند. و لی دشمنان امت اسلامی از این برنامه‌ها وحشت دارند و از این‌روست که آنها را بی‌ثمر وانمود می‌کنند. حرکت مذبوحانه و غیر‌انسانی که در شهر سرباز در استان سیستان و بلوچستان اتفاق افتاد و منجر به شهادت جمعی از طلایه‌داران تقریب از شیعه و سنی گردید، چیزی نیست جز این حقیقت که دشمنان اسلام از تقریب در هراس‌اند و از این رو توطئه‌‌های کثیفی را برای برهم زدن صفوف امت برنامه‌ریزی کرده و کسانی را که در این مسیر تلاش می‌نمایند، مورد هدف خود قرار داده‌اند؛ | ||
# این کنفرانس مواضع سازنده مرجعیت دینی در عراق در زمینه تقریب را مورد تقدیر قرار داده و به‌ویژه از مواضع | # این کنفرانس مواضع سازنده مرجعیت دینی در عراق در زمینه تقریب را مورد تقدیر قرار داده و به‌ویژه از مواضع آیت‌الله‌العظمی سیستانی و هم‌چنین از زحمات سازمان‌های اوقاف شیعه و سنی عراق که در زمینه ایجاد الفت و از بین بردن بسیاری از مشکلات سهم داشتند، سپاس‌گزاری می‌نماید؛ | ||
# هم‌چنان بخش عمد‌ه‌ای از امکانات رسانه‌ای در جهان اسلام در اختیار کسانی است که گفتمان گروهی، دسته‌ای و یا طائفه‌ای را برگزیده‌اند. از این رو از طریق هدایت آنها برای به ظهور رساندن گفتمانی تأثیر‌گذار و واقع‌گرا، این امکانات از وضعیت موجود باید خارج شود؛ | # هم‌چنان بخش عمد‌ه‌ای از امکانات رسانه‌ای در جهان اسلام در اختیار کسانی است که گفتمان گروهی، دسته‌ای و یا طائفه‌ای را برگزیده‌اند. از این رو از طریق هدایت آنها برای به ظهور رساندن گفتمانی تأثیر‌گذار و واقع‌گرا، این امکانات از وضعیت موجود باید خارج شود؛ | ||
# کنفرانس زحمات مخلصانه همه کسانی را که در مسیر اشاعه فرهنگ تقریب تلاش می‌نمایند، ارج نهاده و به عنوان مثال دو نمونه را ذکر می‌نماید: الف ـ تأسیس شبکه تلویزیونی ماهوارهای تقریب توسط مجمع جهانی تقریب بین مذاهب اسلامی؛ ب ـ تلاشهای سازمان اسلامی فرهنگ و تربیت و علوم سازمان کنفرانس اسلامی (آیسیسکو)؛ در تألیف کتاب آموزشی تقریب بین مذاهب اسلامی؛ | # کنفرانس زحمات مخلصانه همه کسانی را که در مسیر اشاعه فرهنگ تقریب تلاش می‌نمایند، ارج نهاده و به عنوان مثال دو نمونه را ذکر می‌نماید: الف ـ تأسیس شبکه تلویزیونی ماهوارهای تقریب توسط مجمع جهانی تقریب بین مذاهب اسلامی؛ ب ـ تلاشهای سازمان اسلامی فرهنگ و تربیت و علوم سازمان کنفرانس اسلامی (آیسیسکو)؛ در تألیف کتاب آموزشی تقریب بین مذاهب اسلامی؛ | ||
| خط ۲۵۱: | خط ۲۵۳: | ||
وی افزود: باید از تمام اختلافات که نیروی مسلمانان را کاهش می‌دهد پرهیز کنیم تا دشمنان نتوانند در درون جامعه مسلمین نفوذ کنند. امروز علما و اندیشمندان درباره فلسفه حج با یک‌دیگر گفتوگو می‌کنند.<br> | وی افزود: باید از تمام اختلافات که نیروی مسلمانان را کاهش می‌دهد پرهیز کنیم تا دشمنان نتوانند در درون جامعه مسلمین نفوذ کنند. امروز علما و اندیشمندان درباره فلسفه حج با یک‌دیگر گفتوگو می‌کنند.<br> | ||
در ادامه، جلال تمله رایزن فرهنگی ایران به قرائت پیام نماینده مقام معظم رهبری در امور حج، حجت‌الاسلام و المسلمین ری شهری پرداخت.<br> | در ادامه، جلال تمله رایزن فرهنگی ایران به قرائت پیام نماینده مقام معظم رهبری در امور حج، حجت‌الاسلام و المسلمین ری شهری پرداخت.<br> | ||
وی گفت: این پیام دربردارنده تحلیلی از چالشهای موجود در جهان و شرایط واقعی و جایگاه امت مسلمان در دنیا است و نیز هشداری اساسی است برای دشمن‌شناسی، وحدت و بهره‌گیری از قوت امت اسلامی در راستای توسعه | وی گفت: این پیام دربردارنده تحلیلی از چالشهای موجود در جهان و شرایط واقعی و جایگاه امت مسلمان در دنیا است و نیز هشداری اساسی است برای دشمن‌شناسی، وحدت و بهره‌گیری از قوت امت اسلامی در راستای توسعه همه‌جانبه و تأکید بر اتحاد و اشاره تاریخی به عملکرد ائمه شیعه که هیچ‌گاه به سمت تفرقه نرفتند و همیشه پیروان خود را به هم‌دلی و هم‌گرایی دعوت نمودند.<br> | ||
سفیر جمهوری اسلامی ایران نیز در این سمینار با تشریح اهمیت مراسم حج گفت: محفلی که سالیانه برای حل معظلات بین‌المللی جهان اسلام و حل چالشهای آن به وجود می‌آید بسیار مهم است و همان‌قدر که برای مسلمانان جهان مهم است، برای دشمنان اسلام رنج‌آور می‌باشد.<br> | سفیر جمهوری اسلامی ایران نیز در این سمینار با تشریح اهمیت مراسم حج گفت: محفلی که سالیانه برای حل معظلات بین‌المللی جهان اسلام و حل چالشهای آن به وجود می‌آید بسیار مهم است و همان‌قدر که برای مسلمانان جهان مهم است، برای دشمنان اسلام رنج‌آور می‌باشد.<br> | ||
در ادامه مراسم، محمدی مدیر شرکت هواپیمایی هما در تایلند گزارشی تحلیلی از فعالیت‌های این شرکت در دو ساله اخیر در ایام حج و خدماتی که هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران برای انتقال حجاج منطقه انجام داده است، ارائه نمود.<br> | در ادامه مراسم، محمدی مدیر شرکت هواپیمایی هما در تایلند گزارشی تحلیلی از فعالیت‌های این شرکت در دو ساله اخیر در ایام حج و خدماتی که هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران برای انتقال حجاج منطقه انجام داده است، ارائه نمود.<br> | ||
| خط ۳۱۹: | خط ۳۲۱: | ||
وی افزود: اندیشمندان و کارشناسان مسلمان باید برای بهبود چهره اسلام و آموزه‌های اسلامی در جهان تلاش کنند که برگزاری این همایش گامی مؤثر در دست‌یابی به این مهم است.<br> | وی افزود: اندیشمندان و کارشناسان مسلمان باید برای بهبود چهره اسلام و آموزه‌های اسلامی در جهان تلاش کنند که برگزاری این همایش گامی مؤثر در دست‌یابی به این مهم است.<br> | ||
=== اهمیت ویژه سفر در اسلام === | |||
از آن‌جا که تعالیم حیات‌بخش اسلامی مسلمانان را به دیدن سرزمین‌های مختلف و مراودات فرهنگی تشویق نموده است بستر جغرافیایی مناسب جهان اسلام می‌تواند راهگشای رهافت‌های نوینی در عرصه ارتباطات مسلمانان عالم گردد.<br> | از آن‌جا که تعالیم حیات‌بخش اسلامی مسلمانان را به دیدن سرزمین‌های مختلف و مراودات فرهنگی تشویق نموده است بستر جغرافیایی مناسب جهان اسلام می‌تواند راهگشای رهافت‌های نوینی در عرصه ارتباطات مسلمانان عالم گردد.<br> | ||
| خط ۳۲۶: | خط ۳۲۸: | ||
حضرت علی پیشوای شیعیان اسلام برای گردشگری پنج خاصیت را ذکر فرموده است که از آن جمله می‌توان به افزایش علم و آگاهی گردشگر به سبب دیدار از سرزمین‌های گوناگون و آشنایی با دانشمندان و اندیشمندان مختلف اشاره کرد.<br> | حضرت علی پیشوای شیعیان اسلام برای گردشگری پنج خاصیت را ذکر فرموده است که از آن جمله می‌توان به افزایش علم و آگاهی گردشگر به سبب دیدار از سرزمین‌های گوناگون و آشنایی با دانشمندان و اندیشمندان مختلف اشاره کرد.<br> | ||
=== سهم ناچیز جهان اسلام از گردشگری === | |||
بررسی‌های انجام گرفته در سال 2000 نشان می‌دهد که صنعت گردشگری با ایجاد درآمدی معادل 476 میلیارد دلار، دوازده درصد اقتصاد جهانی را شامل می‌شده است. در این سال صنعت گردشگری دارای نرخ رشد 4/7 درصدی و تعداد گردشگران 699 میلیون نفر بوده است. بر طبق پیش‌بینی انجام گرفته توسط سازمان گردشگری جهانی، در سال 2020 تعداد گردشگران به 56/1 میلیارد نفر خواهد رسید. متأسفانه سهم جهان اسلام در این میان بسیار ناچیز می‌باشد و از این بابت هم در درون خود و هم در عرصه‌های بین‌المللی زیان‌های فراوان مادی و فرهنگی را متحمل شده است. <br> | بررسی‌های انجام گرفته در سال 2000 نشان می‌دهد که صنعت گردشگری با ایجاد درآمدی معادل 476 میلیارد دلار، دوازده درصد اقتصاد جهانی را شامل می‌شده است. در این سال صنعت گردشگری دارای نرخ رشد 4/7 درصدی و تعداد گردشگران 699 میلیون نفر بوده است. بر طبق پیش‌بینی انجام گرفته توسط سازمان گردشگری جهانی، در سال 2020 تعداد گردشگران به 56/1 میلیارد نفر خواهد رسید. متأسفانه سهم جهان اسلام در این میان بسیار ناچیز می‌باشد و از این بابت هم در درون خود و هم در عرصه‌های بین‌المللی زیان‌های فراوان مادی و فرهنگی را متحمل شده است. <br> | ||
| خط ۳۴۳: | خط ۳۴۵: | ||
وی تصریح کرد: سعی می‌کنیم صدای حق را از طریق اجلاس‌‌های سازمان کنفرانس اسلامی به جهانیان برسانیم.<br> | وی تصریح کرد: سعی می‌کنیم صدای حق را از طریق اجلاس‌‌های سازمان کنفرانس اسلامی به جهانیان برسانیم.<br> | ||
=مأخذ شناسی اندیشه تقریب <ref>تهیه شده توسط سلمان حبیبی پژوهشگر جامعة المصطفی العالمیة</ref>= | ==مأخذ شناسی اندیشه تقریب <ref>تهیه شده توسط سلمان حبیبی پژوهشگر جامعة المصطفی العالمیة</ref>== | ||
== الف. آثار منتشر شده توسط مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی == | === الف. آثار منتشر شده توسط مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی === | ||
* '''ثقافة التقریب 2'''<br> | * '''ثقافة التقریب 2'''<br> | ||
| خط ۳۸۴: | خط ۳۸۶: | ||
* '''ثقافة التقریب 9'''<br> | * '''ثقافة التقریب 9'''<br> | ||
تهران، مجمع جهانی تقریب بین مذاهب اسلامی(صفر 1429ق)، 120 صفحه.<br> | تهران، مجمع جهانی تقریب بین مذاهب اسلامی(صفر 1429ق)، 120 صفحه.<br> | ||
مجموعه مقالاتی است درباره تقریب بین مذاهب اسلامی و مباحث مرتبط با آن. در این نوشتار ابتدا اوضاع منطقه خاورمیانه و کشورهای اسلامی و فرصت‌ها و تهدیدهای پیش‌روی مسلمانان و ضرورت وحدت | مجموعه مقالاتی است درباره تقریب بین مذاهب اسلامی و مباحث مرتبط با آن. در این نوشتار ابتدا اوضاع منطقه خاورمیانه و کشورهای اسلامی و فرصت‌ها و تهدیدهای پیش‌روی مسلمانان و ضرورت وحدت همه‌جانبه آنان بررسی شده است. سپس تفسیر آیات 22 تا 25 از سوره مبارکه بقره و پیام‌های مهم این آیات ارائه گردیده است. در ادامه، سخنانی از آیت‌الله سید علی خامنه‌ای، رهبر معظم انقلاب اسلامی ایران، در مورد اصول دعوت و تبلیغ در اسلام بیان و شیوه‌های تبلیغی غرب برای ترویج فرهنگ خویش ارزیابی شده است. در مقاله بعدی تفسیری از امت وسط بودن امت اسلامی و مبانی قرآنی و روایی آن بیان و معنای وسط بودن امت اسلامی و تعادل در رفتار و عقاید و رفع اختلافات و افراط و تفریط‌ها بین مسلمانان از نظر سیاسی و اجتماعی بررسی شده است. شرح مفهوم برخی از اصطلاحات اخلاقی مانند توکل و زهد و تصحیح مفهوم آنها و هشدار درباره برداشت‌های نادرست از مفهوم آنها از دیدگاه شهید مطهری از مباحث بعدی این نوشتار است.<br> | ||
«کرامت انسانی» عنوان مقاله بعدی است که در آن ارتباط بین آزادی و مسئولیت‌های دینی و اجتماعی انسان بیان و معیار کرامت انسان‌ها تقوای الهی عنوان شده است. توصیف کتاب نهج‌البلاغه و ابعاد تربیتی و سایر اوصاف این کتاب جزء مباحث دیگر این نوشتار است که در آن تأکیدهای امام علی(علیه‌السلام) درباره جهاد و کسب فضایل اخلاقی توضیح داده شده است. در مقاله بعدی با عنوان «تقریب بین مذاهب اسلامی و نگاهی جدید به آن»، راه‌کارهای مهم تقریب و وحدت بین فرقه‌های مختلف اسلامی بیان شده و گفت‌وگوی سازنده و همیشگی، پرهیز از تعصب و خشونت و رفع اختلاف‌های عقایدی ضروری دانسته شده است. عناوین و موضوعات برخی دیگر از مقالات این شماره از مجله عبارت است از: فرهنگ پژوهان و بحث تجدید و نوآوری؛ انقلاب امام خمینی(رحمة‌الله) و ابعاد آن؛ تمدن اسلامی؛ اقبال لاهوری و وحدت مسلمانان؛ جنگ تمدن‌ها و ویژگی‌های تمدن اسلامی.<br> | «کرامت انسانی» عنوان مقاله بعدی است که در آن ارتباط بین آزادی و مسئولیت‌های دینی و اجتماعی انسان بیان و معیار کرامت انسان‌ها تقوای الهی عنوان شده است. توصیف کتاب نهج‌البلاغه و ابعاد تربیتی و سایر اوصاف این کتاب جزء مباحث دیگر این نوشتار است که در آن تأکیدهای امام علی(علیه‌السلام) درباره جهاد و کسب فضایل اخلاقی توضیح داده شده است. در مقاله بعدی با عنوان «تقریب بین مذاهب اسلامی و نگاهی جدید به آن»، راه‌کارهای مهم تقریب و وحدت بین فرقه‌های مختلف اسلامی بیان شده و گفت‌وگوی سازنده و همیشگی، پرهیز از تعصب و خشونت و رفع اختلاف‌های عقایدی ضروری دانسته شده است. عناوین و موضوعات برخی دیگر از مقالات این شماره از مجله عبارت است از: فرهنگ پژوهان و بحث تجدید و نوآوری؛ انقلاب امام خمینی(رحمة‌الله) و ابعاد آن؛ تمدن اسلامی؛ اقبال لاهوری و وحدت مسلمانان؛ جنگ تمدن‌ها و ویژگی‌های تمدن اسلامی.<br> | ||
| خط ۴۴۴: | خط ۴۴۶: | ||
محمد الدسوقی، تحقیق: محمد الساعدی، تهران، معاونت فرهنگی مجمع جهانی تقریب بین مذاهب اسلامی، چاپ اول، 1388، 191 صفحه، وزیری.<br> | محمد الدسوقی، تحقیق: محمد الساعدی، تهران، معاونت فرهنگی مجمع جهانی تقریب بین مذاهب اسلامی، چاپ اول، 1388، 191 صفحه، وزیری.<br> | ||
مروری است بر زندگانی و شخصیت علمی شیخ محمد بخیت المطیعی، از علمای دانشگاه الازهر، و نقش اصلاحی وی در این دانشگاه و وحدت بین مذاهب اسلامی. در این پژوهش، ضمن ارایه گزارش اجمالی از زندگی شیخ محمد بخیت المطیعی، به منزلت علمی وی نزد علمای مصر و گوشه‌هایی از افکار و فتاوای او پرداخته شده است. نگارنده، نخست به اوضاع فرهنگی و اجتماعی عصر شیخ محمد بخیت المطیعی اشاره کرده و نظام تعلیم و تربیت حاکم بر دانشگاه الازهر مصر را در عصر قدیم و جدید با هم مقایسه نموده و ویژگی‌های علمی و نظام آموزشی این دانشگاه را بیان کرده است. در همین راستا وی به مواد درسی دانشگاه الازهر اشاره نموده و با تشریح برخی اصلاحات گسترده علمی و آموزشی در آن، دوران تحصیل شیخ محمد بخیت المطیعی در این دانشگاه و نقش اصلاحی وی در نظام آموزش آن را بررسی نموده است.<br> | مروری است بر زندگانی و شخصیت علمی شیخ محمد بخیت المطیعی، از علمای دانشگاه الازهر، و نقش اصلاحی وی در این دانشگاه و وحدت بین مذاهب اسلامی. در این پژوهش، ضمن ارایه گزارش اجمالی از زندگی شیخ محمد بخیت المطیعی، به منزلت علمی وی نزد علمای مصر و گوشه‌هایی از افکار و فتاوای او پرداخته شده است. نگارنده، نخست به اوضاع فرهنگی و اجتماعی عصر شیخ محمد بخیت المطیعی اشاره کرده و نظام تعلیم و تربیت حاکم بر دانشگاه الازهر مصر را در عصر قدیم و جدید با هم مقایسه نموده و ویژگی‌های علمی و نظام آموزشی این دانشگاه را بیان کرده است. در همین راستا وی به مواد درسی دانشگاه الازهر اشاره نموده و با تشریح برخی اصلاحات گسترده علمی و آموزشی در آن، دوران تحصیل شیخ محمد بخیت المطیعی در این دانشگاه و نقش اصلاحی وی در نظام آموزش آن را بررسی نموده است.<br> | ||
در قسمت بعدی این نوشتار، مروری کوتاه بر حیات علمی ایشان صورت گرفته و وفات وی و عکس‌العمل علمای عصر از وفات او منعکس گردیده است. در بخش بعدی کتاب، به جنبه‌های مختلف شخصیت شیخ محمد بخیت المطیعی اشاره شده و تقوا، زهد، عفت، صلابت و جدیّت در راه حق و حقیقت، مشارکت گسترده در حل مشکلات اجتماعی عصر خویش، مبارزه و با ظالمان و ستم‌گران و موضع‌گیری شدید در برابر آنان، مشارکت‌های سیاسی و تلاشهای گسترده برای جلوگیری از | در قسمت بعدی این نوشتار، مروری کوتاه بر حیات علمی ایشان صورت گرفته و وفات وی و عکس‌العمل علمای عصر از وفات او منعکس گردیده است. در بخش بعدی کتاب، به جنبه‌های مختلف شخصیت شیخ محمد بخیت المطیعی اشاره شده و تقوا، زهد، عفت، صلابت و جدیّت در راه حق و حقیقت، مشارکت گسترده در حل مشکلات اجتماعی عصر خویش، مبارزه و با ظالمان و ستم‌گران و موضع‌گیری شدید در برابر آنان، مشارکت‌های سیاسی و تلاشهای گسترده برای جلوگیری از خونریزی طایفه‌ای و تواضع و سخاوت نسبت به مردم از ویژگی‌های بارز او عنوان شده است. در فصل دیگری از این نوشتار، جنبه‌های فرهنگی شخصیّت شیخ محمد بخیت المطیعی بیان شده و منزلت اجتماعی و علمی وی در بین علمای زمان خویش بررسی گردیده است. در همین راستا نگارنده به تنوع فرهنگی شخصیت مطیعی و شخصیت تاریخی و ادبی وی اشاره نموده و او را شخصیتی معرفی نموده که از تعصبات مذهبی به دور بوده و همواره دیگران را از آن برحذر می‌داشته است. در بخش پایانی کتاب نیز برخی فتاوا و تألیفات شیخ محمد بخیت المطیعی معرفی شده است.<br> | ||
* '''جهانی شدن و جهان اسلام'''<br> | * '''جهانی شدن و جهان اسلام'''<br> | ||
جمعی از نویسندگان، تهران، معاونت فرهنگی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، چاپ اول، 1388، 552 صفحه، وزیری.<br> | جمعی از نویسندگان، تهران، معاونت فرهنگی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، چاپ اول، 1388، 552 صفحه، وزیری.<br> | ||
برگزاری شانزدهمین کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی با موضوع«جهان‌شمولی اسلام و | برگزاری شانزدهمین کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی با موضوع«جهان‌شمولی اسلام و جهانی‌سازی» توسط مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی این فرصت را فراهم ساخت که پژوهش‌گران و اندیشمندان جهان اسلام آرا و دیدگاه‌های خود را در قالب مقالات محققانه عرضه کنند و علاوه بر شناساندن موضوع جهانی شدن در عرصه‌های گوناگون اقتصادی، سیاسی و فرهنگی از یک سو و نمایاندن فرصت‌ها و تهدیدهایی که این پدیده نوظهور به همراه آورده است از سوی دیگر، بر این واقعیت تکیه کنند که دین اسلام قابلیت دارد با این پدیده برخورد فعال نموده و سخن نو به میان آورد و از فرصت جهانی شدن ارتباطات بهره جوید و به رسالت جهان‌شمولی رسول مکرم اسلام(صلی‌الله‌علیه‌وآله) جامه عمل بپوشاند که فرمود: «هُوَ الَّذِی أَرْسَلَ رَسُولَهُ بِالْهُدى وَ دِینِ الْحَقِّ لِیظْهِرَهُ عَلَى الدِّینِ کلِّهِ»<br> | ||
اثر حاضر، گزیده‌ای از مقالات منتخب مجموعه سه جلد فارسی و یک جلد عربی مقالات شانزدهمین کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی است که به دنبال پایان یافتن شمارگان آن، در پاسخ به درخواست مکرر محققان، توسط مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی در پنج فصل کلی: مبانی جهان شمولی اسلام؛ راه‌کارهایی برای جهان اسلام؛ | اثر حاضر، گزیده‌ای از مقالات منتخب مجموعه سه جلد فارسی و یک جلد عربی مقالات شانزدهمین کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی است که به دنبال پایان یافتن شمارگان آن، در پاسخ به درخواست مکرر محققان، توسط مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی در پنج فصل کلی: مبانی جهان شمولی اسلام؛ راه‌کارهایی برای جهان اسلام؛ جهانی‌سازی ـ اقتصاد؛ جهانی‌سازی ـ سیاسی، حقوقی و روابط بین‌الملل، و جهانی‌سازی ـ فرهنگ و ارتباطات، منتشر گردیده است که عناوین مقالات و اسامی نویسندگان آن عبارت است از: اسلام و جهانی شدن/ دکتر عماد افروغ، جهان‌شمولی و جهانی‌سازی/ محمد علی تسخیری؛ دین و جهانی شدن: چالش‌ها و فرصت‌ها/ دکتر محسن الویری؛ جهانی شدن و ایران: بایدها و نبایدها / دکتر امیر محمد حاجی یوسفی؛ اتحادیه امت اسلامی/ پروفسور حمید مولانا؛ الگوی جهان‌گردی مسلمانان در عصر جهانی‌سازی/ دکتر محمد هادی همایون؛ وضعیت انسان مسلمان در جهان معاصر/ دکتر مهدی محسنیان راد؛ فقه و جهانی شدن/ حجت‌الاسلام والمسلمین احمد مبلغی؛ جهانی شدن، فرهنگ جهانی و تجدید فرهنگ / دکتر حسن‌پور احمدی؛ جهانی شدن؛ چه باید کرد؟... / دکتر الیاس نادران؛ مروری بر وجوه اقتصادی حکومت مهدی(علیه‌السلام)/ دکتر حسن سبحانی؛ درآمدی بر شکل‌گیری بازار مشترک اسلامی... / حسن آقا نظری؛ فرامرزی شدن قلمروهای اجتماعی ـ اقتصادی در عصر... / دکتر احمد شعبانی؛ ابعاد سیاسی جهانی شدن و جهان اسلام/ دکتر ابراهیم برزگر؛ جهانی شدن، ملیت و هویت‌های فروملی در .... / دکتر حمید احمدی؛ ناامنی محدود؛ بررسی تهدیدهای جهانی شدن... / دکتر اصغر افتخاری؛ جهانی شدن و تضعیف حاکمیت ملی در جهان سوم/ دکتر حسین دهشیار؛ جهانی شدن‌ها؛ غربی شدن و اسلامی شدن جهان؛ اسلام هراسی و مدرنیته بزرگ شده/ دکتر سعید رضا عاملی؛ جهانی شدن و مسئولیت‌های فرا ملی دولت اسلامی/ سید صادق حقیقت؛ الگوی هنجاری مطلوب برای رسانههای جدید اسلامی/ دکتر حسام الدین آشنا؛ ارتباطات دینی و جهانی شدن: رسانههای سنتی و جدید/ دکتر ناصر باهنر. <br> | ||
* '''في طریق التوحید الالهی'''<br> | * '''في طریق التوحید الالهی'''<br> | ||
| خط ۴۵۶: | خط ۴۵۸: | ||
نگارنده معتقد است اگر فطرت انسان‌ها آلوده نشود، خود هدایت‌کننده آنهاست و احادیث مختلف و دلایل عقلی و فلسفی متعددی بر این امر گواهی می‌دهد. وی در بخش دیگری از کتاب، به ارتباط بین تکامل و ایمان پرداخته و ایمان به تکامل را موجب ایمان به خداوند متعال دانسته است. مسئله ایمان از دیدگاه قرآن و بررسی ابعاد توحید، عنوان مبحث بعدی کتاب است. نگارنده بر این باور است که تمامی انبیا آمده‌اند تا انسان‌ها را به توحید دعوت کنند. وی با بررسی ادله مهم توحید الهی در قرآن، نقش فطرت انسانی در رسیدن به توحید را بیان کرده و ابعاد توحید، اعم از توحید در وجود، توحید در ذات و صفات، عینیت ذات و صفات، اثبات توحید و ادله فلسفی آن را تجزیه و تحلیل می‌نماید. وی هم‌چنین با بیان ادله تجربی، نقلی، قرآنی و فطری اثبات توحید اوصافی از خداوند متعال، مانند نامحدود بودن، قدرت مطلقه داشتن و علم و حکمت را با ادله عقلی و نقلی بررسی نموده و به برخی از صفات سلبیه مبنی بر عدم محدودیت، عدم ترکیب، عدم تجسیم، عدم احتیاج و عدم رؤیت اشاره می‌کند و به تجزیه و تحلیل عدل خداوند و متعلقات آن مانند بحث از حسن و قبح عقلی مسئله شرور، مشکل عقاب و خلود کفار، مسئله شفاعت، مسئله قضا و قدر، مسئله بداء که ظاهراً با عدل الهی منافات دارند، می‌پردازد و ضمن پاسخ‌گویی به شبهات وارد شده در این خصوص، بعضی از نصوص موجود دراین‌باره را شرح می‌نماید.<br> | نگارنده معتقد است اگر فطرت انسان‌ها آلوده نشود، خود هدایت‌کننده آنهاست و احادیث مختلف و دلایل عقلی و فلسفی متعددی بر این امر گواهی می‌دهد. وی در بخش دیگری از کتاب، به ارتباط بین تکامل و ایمان پرداخته و ایمان به تکامل را موجب ایمان به خداوند متعال دانسته است. مسئله ایمان از دیدگاه قرآن و بررسی ابعاد توحید، عنوان مبحث بعدی کتاب است. نگارنده بر این باور است که تمامی انبیا آمده‌اند تا انسان‌ها را به توحید دعوت کنند. وی با بررسی ادله مهم توحید الهی در قرآن، نقش فطرت انسانی در رسیدن به توحید را بیان کرده و ابعاد توحید، اعم از توحید در وجود، توحید در ذات و صفات، عینیت ذات و صفات، اثبات توحید و ادله فلسفی آن را تجزیه و تحلیل می‌نماید. وی هم‌چنین با بیان ادله تجربی، نقلی، قرآنی و فطری اثبات توحید اوصافی از خداوند متعال، مانند نامحدود بودن، قدرت مطلقه داشتن و علم و حکمت را با ادله عقلی و نقلی بررسی نموده و به برخی از صفات سلبیه مبنی بر عدم محدودیت، عدم ترکیب، عدم تجسیم، عدم احتیاج و عدم رؤیت اشاره می‌کند و به تجزیه و تحلیل عدل خداوند و متعلقات آن مانند بحث از حسن و قبح عقلی مسئله شرور، مشکل عقاب و خلود کفار، مسئله شفاعت، مسئله قضا و قدر، مسئله بداء که ظاهراً با عدل الهی منافات دارند، می‌پردازد و ضمن پاسخ‌گویی به شبهات وارد شده در این خصوص، بعضی از نصوص موجود دراین‌باره را شرح می‌نماید.<br> | ||
== ب. سایر آثار منشر شده در زمینه اندیشه تقریب؛ == | === ب. سایر آثار منشر شده در زمینه اندیشه تقریب؛ === | ||
* '''بررسی اندیشه‌های سیاسی عبدالرحمن کواکبی'''<br> | * '''بررسی اندیشه‌های سیاسی عبدالرحمن کواکبی'''<br> | ||
| خط ۴۶۷: | خط ۴۶۹: | ||
هدف این رساله، بررسی اندیشه‌های سیاسی شیخ محمد عبده به عنوان یک اصلاح‌طلب دینی می‌باشد. تحقیق حاضر با استفاده از روش کتابخانه‌ای انجام یافته و مباحث آن در چهار فصل تنظیم گردیده است: فصل اول، به کلیات تحقیق اختصاص دارد. در فصل دوم، اندیشه‌های دینی ـ فلسفی محمد عبده بررسی شده است. اندیشه‌های اجتماعی شیخ در فصل سوم و اندیشه‌های سیاسی وی در فصل چهارم تجزیه و تحلیل گردیده است. بر اساس نتایج حاصل از تحقیق، شیخ محمدعبده، به عنوان یک تئوریسین و مدرنیست اسلامی، تمام افکار و اندیشه‌های اصلاحی خود را بر محور عقل‌گرایی و اخلاق‌گرایی اسلامی متمرکز کرده بود، از این رو برخی از پژوهش‌گران اهل سنت او را مؤسس نهضت نو معتزله‌گرایی قلمداد کرده‌اند. وی در جهان اسلام، بیشتر به عنوان یک مصلح دینی و اخلاقی مطرح است تا یک مصلح سیاسی. از دیدگاه¬ وی مهم‌ترین دلیل ضعف و انحطاط مسلمین رسوخ کج‌اندیشی‌ها و کج‌فهمی‌ها ¬در مبانی عقلی، دینی و سیاسی آنها است که خرافات و بدعت‌های دینی را به همراه آورده است.<br> | هدف این رساله، بررسی اندیشه‌های سیاسی شیخ محمد عبده به عنوان یک اصلاح‌طلب دینی می‌باشد. تحقیق حاضر با استفاده از روش کتابخانه‌ای انجام یافته و مباحث آن در چهار فصل تنظیم گردیده است: فصل اول، به کلیات تحقیق اختصاص دارد. در فصل دوم، اندیشه‌های دینی ـ فلسفی محمد عبده بررسی شده است. اندیشه‌های اجتماعی شیخ در فصل سوم و اندیشه‌های سیاسی وی در فصل چهارم تجزیه و تحلیل گردیده است. بر اساس نتایج حاصل از تحقیق، شیخ محمدعبده، به عنوان یک تئوریسین و مدرنیست اسلامی، تمام افکار و اندیشه‌های اصلاحی خود را بر محور عقل‌گرایی و اخلاق‌گرایی اسلامی متمرکز کرده بود، از این رو برخی از پژوهش‌گران اهل سنت او را مؤسس نهضت نو معتزله‌گرایی قلمداد کرده‌اند. وی در جهان اسلام، بیشتر به عنوان یک مصلح دینی و اخلاقی مطرح است تا یک مصلح سیاسی. از دیدگاه¬ وی مهم‌ترین دلیل ضعف و انحطاط مسلمین رسوخ کج‌اندیشی‌ها و کج‌فهمی‌ها ¬در مبانی عقلی، دینی و سیاسی آنها است که خرافات و بدعت‌های دینی را به همراه آورده است.<br> | ||
وی در باب سیاست، معتقد بود که خلافت باید از آنِ اعراب باشد و باید در برابر سیاست ترک کردن اعراب و حاکمیت ترکان عثمانی بر کشور مصر مقاومت کرد. به اعتقاد او، اقتدارات حاکم اسلامی، مفتی، مجتهد و امثال آنها خصلتی مدنی دارد نه شرعی و امتیازات آنها از شرع نشأت نمی‌گیرد، بلکه شرع، میزان تکالیف و اقتدارات آنها را معین می‌کند. این امر نه به جهت جدایی دین از سیاست، بلکه برای جلوگیری از استبداد دینی خلیفه، مفتی و امثال آنها می‌باشد و سلطه دینی، به خدا و رسول او اختصاص دارد. بنابراین [[حکومت اسلامى|حکومت اسلامی]] با تئوکراسی (خداسالاری) متفاوت بوده و حاکم اسلامی در صورت از دست دادن شرایط و ترک وظایف باید امر و نهی و نصیحت شود و در صورت عدم اصلاح، بنابر مقتضای مصالح عامه برکنار شود. هم‌چنین بهترین نوع حکومت ازدیدگاه عبده، مشروطه سلطنتی (دموکراسی پارلمانی) است، مشروط بر این که عامل پیشرفت ملت در جهت اصلاح دینی، اخلاقی و سیاسی آنها گردد و اگر مانع آن بود باید آن حکومت را نادرست و یا دست‌کم زودرس دانست و اگر حکومت استبدادی یا حتی بیگانه به احراز این هدف کمک کند باید آن‌را تحمل کرد.<br> | وی در باب سیاست، معتقد بود که خلافت باید از آنِ اعراب باشد و باید در برابر سیاست ترک کردن اعراب و حاکمیت ترکان عثمانی بر کشور مصر مقاومت کرد. به اعتقاد او، اقتدارات حاکم اسلامی، مفتی، مجتهد و امثال آنها خصلتی مدنی دارد نه شرعی و امتیازات آنها از شرع نشأت نمی‌گیرد، بلکه شرع، میزان تکالیف و اقتدارات آنها را معین می‌کند. این امر نه به جهت جدایی دین از سیاست، بلکه برای جلوگیری از استبداد دینی خلیفه، مفتی و امثال آنها می‌باشد و سلطه دینی، به خدا و رسول او اختصاص دارد. بنابراین [[حکومت اسلامى|حکومت اسلامی]] با تئوکراسی (خداسالاری) متفاوت بوده و حاکم اسلامی در صورت از دست دادن شرایط و ترک وظایف باید امر و نهی و نصیحت شود و در صورت عدم اصلاح، بنابر مقتضای مصالح عامه برکنار شود. هم‌چنین بهترین نوع حکومت ازدیدگاه عبده، مشروطه سلطنتی (دموکراسی پارلمانی) است، مشروط بر این که عامل پیشرفت ملت در جهت اصلاح دینی، اخلاقی و سیاسی آنها گردد و اگر مانع آن بود باید آن حکومت را نادرست و یا دست‌کم زودرس دانست و اگر حکومت استبدادی یا حتی بیگانه به احراز این هدف کمک کند باید آن‌را تحمل کرد.<br> | ||
خلاصه آنکه، عبده قبل از تبعید، در قالب لژ فراماسونری، حزب‌وطنی مصر، مجمع تقریب بین المذاهب، جمعیت عروه در سودان، مطبوعات و امثال آن فعالیت‌های سیاسی داشت و بر روی اصلاح دینی و سیاسی علما و... تاکید می‌کرد و تشکیل امت واحده را جزء اصول و اهداف اسلامی خود قرار داده بود. ولی پس از تبعید و جدا شدن از سید جمال، روشی محافظه‌کارانه و اعتدالی در پیش گرفت و به دلیل وجود سیاست سوء کشورهای اسلامی، سیاست را مترادف با فریب‌کاری، نفاق‌انگیزی و دشمنی با دین و دانش می‌دانست و بیشتر بر روی اصلاح دینی و اخلاقی طبقه عوام و بی‌سواد کشور مصر تأکید می‌نمود و جهان وطنی اسلامی را امری پوچ و | خلاصه آنکه، عبده قبل از تبعید، در قالب لژ فراماسونری، حزب‌وطنی مصر، مجمع تقریب بین المذاهب، جمعیت عروه در سودان، مطبوعات و امثال آن فعالیت‌های سیاسی داشت و بر روی اصلاح دینی و سیاسی علما و... تاکید می‌کرد و تشکیل امت واحده را جزء اصول و اهداف اسلامی خود قرار داده بود. ولی پس از تبعید و جدا شدن از سید جمال، روشی محافظه‌کارانه و اعتدالی در پیش گرفت و به دلیل وجود سیاست سوء کشورهای اسلامی، سیاست را مترادف با فریب‌کاری، نفاق‌انگیزی و دشمنی با دین و دانش می‌دانست و بیشتر بر روی اصلاح دینی و اخلاقی طبقه عوام و بی‌سواد کشور مصر تأکید می‌نمود و جهان وطنی اسلامی را امری پوچ و غیر‌ممکن قلمداد می‌کرد.<br> | ||
* '''الشیخ محمود شلتوت؛ قراءة في تجربة الاصلاح و الوحدة الاسلامیة'''<br> | * '''الشیخ محمود شلتوت؛ قراءة في تجربة الاصلاح و الوحدة الاسلامیة'''<br> | ||
| خط ۴۷۶: | خط ۴۷۸: | ||
* '''کتابشناسى تفصیلى مذاهب اسلامى'''<br> | * '''کتابشناسى تفصیلى مذاهب اسلامى'''<br> | ||
محمد رضا ضمیری، قم، مؤسسه آموزشی ـ پژوهشی مذاهب اسلامی، چاپ اول، 1382، 564 صفحه، وزیری. (آشنایی با دیدگاه‌های مذاهب اسلامی14) <br><br> | محمد رضا ضمیری، قم، مؤسسه آموزشی ـ پژوهشی مذاهب اسلامی، چاپ اول، 1382، 564 صفحه، وزیری. (آشنایی با دیدگاه‌های مذاهب اسلامی14) <br><br> | ||
تلاش در جهت شناسایى، گردآورى و ارائه کتاب‌ها و پژوهش‌هاى انجام شده در عرصه مذاهب اسلامى، از گام‌هاى مهم به شمار مى‌آید که مى‌تواند اطلاع رسانى پژوهشى و هدایت تحقیقات در این حوزه را به عنوان دو راه‌کار بنیادین فرا روى پژوهش‌گران قرار دهد. بر پژوهش‌گران در زمینه مذاهب اسلامى پوشیده نیست که بیش از 1400 سال است که اندیشوران اسلامى در علوم مختلف دینى، اعم از فقه، اصول، تفسیر، کلام، تاریخ، حدیث و رجال، پژوهش‌هاى ارزشمند و عمیقی را تقدیم جامعه علمى و اسلامى مسلمانان نموده و براى گسترش معرفت دینى و روش تطبیقى و مقایسه‌اى میان دیدگاه‌هاى مختلف در مذاهب، بسیار تلاش کرده‌اند. طبیعى است که شناخت و احاطه نسبت به دیدگاه‌هاى گوناگون در یک موضوع، در روشن شدن زوایاى پنهان یک اندیشه نقش به سزایى دارد. از این رو، براى | تلاش در جهت شناسایى، گردآورى و ارائه کتاب‌ها و پژوهش‌هاى انجام شده در عرصه مذاهب اسلامى، از گام‌هاى مهم به شمار مى‌آید که مى‌تواند اطلاع رسانى پژوهشى و هدایت تحقیقات در این حوزه را به عنوان دو راه‌کار بنیادین فرا روى پژوهش‌گران قرار دهد. بر پژوهش‌گران در زمینه مذاهب اسلامى پوشیده نیست که بیش از 1400 سال است که اندیشوران اسلامى در علوم مختلف دینى، اعم از فقه، اصول، تفسیر، کلام، تاریخ، حدیث و رجال، پژوهش‌هاى ارزشمند و عمیقی را تقدیم جامعه علمى و اسلامى مسلمانان نموده و براى گسترش معرفت دینى و روش تطبیقى و مقایسه‌اى میان دیدگاه‌هاى مختلف در مذاهب، بسیار تلاش کرده‌اند. طبیعى است که شناخت و احاطه نسبت به دیدگاه‌هاى گوناگون در یک موضوع، در روشن شدن زوایاى پنهان یک اندیشه نقش به سزایى دارد. از این رو، براى پژوهش‌گران مذاهب اسلامى ضرورى است که با آثار انتشار یافته و مطالب مطرح شده در حوزه مذاهب اسلامى آشنایى پیدا کنند. تا از این رهگذر، راه‌هاى پیموده، میزان موفقیت‌ها و ناکامی‌ها و خلأها و مشکلات را به خوبى بشناسند و راه ناپیموده و پر پیچ‌وخم پیش رو را با گام‌هایى استوار و با استفاده از تجارب پیشینیان بپیمایند.<br> | ||
کتاب حاضر تلاشى است براى شناسایی و تسهیل دست‌یابى به کتاب‌هاى مذاهب اسلامى در عرصه‌هاى مختلف پژوهشى. این کتاب می‌تواند راهنماى مناسبى براى مأخذشناسى مذاهب اسلامى باشد و پیروان مذاهب مختلف را از دستاوردهاى علمى یک‌دیگر مطلع سازد. کتاب حاضر از هفت فصل: فقه، قواعد فقه، کلام، تاریخ اسلام، حدیث و تفسیر تشکیل شده است که در هر فصل مهم‌ترین و ارزشمندترین کتاب‌ها از مذاهب پنج گانه شیعه، حنفى، مالکى، شافعى، حنبلى به تفصیل معرفی گردیده است. روش کار در این مجموعه چنین است که در هرکتابى، عناوین زیر به طور مختصر بررسى شده است: عنوان کتاب، مشخصات مؤلف، زندگی‌نامه و اظهارنظرها، معرفى اجمالى کتاب و وضعیت نشر.<br> | کتاب حاضر تلاشى است براى شناسایی و تسهیل دست‌یابى به کتاب‌هاى مذاهب اسلامى در عرصه‌هاى مختلف پژوهشى. این کتاب می‌تواند راهنماى مناسبى براى مأخذشناسى مذاهب اسلامى باشد و پیروان مذاهب مختلف را از دستاوردهاى علمى یک‌دیگر مطلع سازد. کتاب حاضر از هفت فصل: فقه، قواعد فقه، کلام، تاریخ اسلام، حدیث و تفسیر تشکیل شده است که در هر فصل مهم‌ترین و ارزشمندترین کتاب‌ها از مذاهب پنج گانه شیعه، حنفى، مالکى، شافعى، حنبلى به تفصیل معرفی گردیده است. روش کار در این مجموعه چنین است که در هرکتابى، عناوین زیر به طور مختصر بررسى شده است: عنوان کتاب، مشخصات مؤلف، زندگی‌نامه و اظهارنظرها، معرفى اجمالى کتاب و وضعیت نشر.<br> | ||
=چکیده مقاله‌ها= | ==چکیده مقاله‌ها== | ||
در این بخش از فصلنامه مقالات اندیشه‌ای به زبان عربی و انگلیسی ترجمه شده است.<br> | در این بخش از فصلنامه مقالات اندیشه‌ای به زبان عربی و انگلیسی ترجمه شده است.<br> | ||
== چکیده مقالات به زبان عربی == | === چکیده مقالات به زبان عربی === | ||
* '''الاقلية المسلمة في افريقيا الوضع الحالي والاقتراحات'''<br> | * '''الاقلية المسلمة في افريقيا الوضع الحالي والاقتراحات'''<br> | ||
| خط ۵۴۸: | خط ۵۵۰: | ||
== چکیده مقالات به زبان انگلیسی == | === چکیده مقالات به زبان انگلیسی === | ||
* '''Muslim Denomination in Africa Statuesque- Suggestions'''<br> | * '''Muslim Denomination in Africa Statuesque- Suggestions'''<br> | ||
| خط ۶۲۷: | خط ۶۲۹: | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده:مقاله‌ها]] | |||
[[رده:فصلنامه اندیشه تقریب]] | [[رده:فصلنامه اندیشه تقریب]] | ||
[[رده:منشورات مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی]] | [[رده:منشورات مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی]] | ||