پیشینه جمعیتی شیعیان در مصر (مقاله): تفاوت میان نسخه‌ها

پیشینه سکونت شیعیان در مصر به دوران صدر اسلام بازمی‌گردد. آن زمان که تعداد قابل توجهی از صحابه پیامبر(ص) در فتح مصر حضور داشتند و سپس ساکن آنجا شدند مانند [[ابوذر غفاری]]، [[ابوایوب انصاری]]، [[مقداد بن اسود]] و [[عمار یاسر]]، آغاز نخستین حضور فرهنگ شیعه در مصر بوده است.<ref>(ناصری طاهری، فاطمیان در مصر، ۱۳۷۹ش، ص۷۰؛)</ref> با این حال، اولین نقش‌آفرینی شیعیان و قیام آنها علیه خلافت عباسی در مصر، قیام علی بن محمد، ‌ فرزند نفس زکیه بوده است. <ref>(ناصری طاهری، فاطمیان در مصر، ۱۳۷۹ش، ص۷۰)</ref> امام علی(ع) در دوره خلافت خود، ابتدا [[قیس بن سعد بن عباده]] را به مصر فرستاد و بیشتر مردم مصر، جز گروهی از طرفداران عثمان، با علی(ع) بیعت کردند. <ref>(بلاذری، انساب الاشراف، ۱۹۹۶م، ج۲، ص۳۸۹)</ref> چندی بعد، امام علی(ع) محمد بن ابی‌بکر را به جای قیس بن سعد، به حکومت مصر منصوب کرد. <ref>(طبری، تاریخ الامم والملوک، بیروت، ج۴، ص۵۵۴-۵۵۵؛ ابن تغری بردی، النجوم الزاهرة، ۱۳۸۳ق، ج۱، ص۱۰۷)</ref> اما در زمان وی، لشکر معاویه به رهبری عمرو‌عاص به مصر حمله کرد، [[محمد بن ابی‌بکر]] را کشت و آن سرزمین را تصرف نمود. <ref>(ابن تغری بردی، النجوم الزاهرة، ۱۳۸۳ق، ج۱، ص۱۰۷-۱۱۱)</ref>

یکی از عوامل گرایش مصریان به اهل بیت(ع) و گسترش تشیع در مصر، مهاجرت علویان و اصحاب ائمه به آنجا، دانسته شده است. <ref>(جلیلی، «گرایشهای شیعی در مصر تا میانه سده سوم هجری»، ص۸۲-۸۳)</ref> علویان گاه از سر اختیار و برای تبلیغ تشیع به مصر هجرت می‌کرده‌اند و گاه برای فرار از مجازات‌هایی که برخی از خلفای عباسی مانند مأمون و متوکل برای آنها قرار داده بوده‌اند. <ref>(جلیلی، «گرایشهای شیعی در مصر تا میانه سده سوم هجری»، ص83)</ref> بیش از هشتاد نفر از طالبیان به مصر مهاجرت کرده‌اند که اسامی آنها در کتاب منتقلة الطالبیة نقل شده است. <ref>(ابن طباطبا، منتقلة الطالبیة، ۱۳۸۸ق، ص۲۹۱-۳۰۶)</ref> متوکل عباسی در سال ۲۳۶ق، علاوه بر ویران ساختن مرقد امام حسین(ع) در کربلا برای مقابله با شیعیان، دستور اخراج بزرگان علوی از مصر را نیز صادر کرد. <ref>(جلیلی، «گرایشهای شیعی در مصر تا میانه سده سوم هجری»، ص۷۷)</ref> برخی محققان، این دستور را حاکی از نفوذ علویان در مصر دانسته‌اند. <ref>(جباری، سازمان وکالت، ۱۳۸۲ش، ج۱، ص۱۰۷)</ref> قیام‌های علویان مصر از سال ۲۵۲ق تا ۲۷۰ق، در واکنش به محدودیت‌هایی دانسته شده که علیه شیعیان اجرا می‌شده است. <ref>(جلیلی، «گرایشهای شیعی در مصر تا میانه سده سوم هجری»، ص۷۹-۸۱)</ref>

[[رده:مقالات]]