۸۷٬۱۹۹
ویرایش
(۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۱: | خط ۱: | ||
'''اهل بیت''' واژه خاصی است که در سنت اسلامی به خانواده [[ | '''اهل بیت''' واژه خاصی است که در سنت اسلامی به خانواده [[محمد بن عبدالله (خاتم الانبیا)]] اطلاق میشود.<ref>ر. ک.Ahl al-Bayt, Encyclopedia of Islam</ref> این واژه در [[قرآن]] به هدف تطهیر اهل عصمت بیان شده است و مقصود، خاندان پیامبر اسلام ص میباشد. | ||
== معناشناسی واژه اهل بیت == | == معناشناسی واژه اهل بیت == | ||
در منابع لغت عرب، | در منابع لغت عرب، اهل به معنای پیوند و ارتباط میان یک انسان با انسان یا چیز دیگری است. مثلا در فرهنگ عرب همسر مرد، اهل مرد شمرده میشود. یا امت هر پیامبری اهل او محسوب میشوند و نیز ساکنان خانه، شهر و دیار اهل آن هستند. همچنین پیروان هر دین و آیینی را اهل آن دین میشناسند.<ref>[[ابن فارس]]، [[معجم المقاییس اللغة]]، ۱۴۱۸ق، ج۱ ص۹۳؛ [[ابن منظور]]، [[لسان العرب]]، ۲۰۰۰م، ج۱، ص۱۸۶؛ [[شرتونی]]، [[اقرب الموارد]]، ۱۴۰۳ق، ج۱، ص۲۳؛ [[راغب اصفهانی]]، [[المفردات فی غریب القرآن]]، المکتبة المرتضویه، ص۲۹؛ [[المعجم الوسیط]]، المکتبة الاسلامیه، ج۱، ص۳۱.</ref> | ||
واما اهل بیت در لغت، به معنای افرادی است که ساکن منزل پیامبر ص و از نزدیکان او هستند. در کتابهای لغت آمده است که اهل بیت یعنی خواص شخص. در معنای اهل الرجل نوشتهاند: زوجه و أخص الناس به».<ref> خلیل الفراهیدی، العین، ج ۴،ص۸۹</ref> با این حال اهل بیت در عرف و اصطلاح [[مسلمانان]]، معنای خاصی دارد.<ref>راغب اصفهانی، المفردات فی غریب القرآن، المکتبة المرتضویه، ص۲۹.</ref> واژه آل ریشه در اهل دارد و در ادامه حرفهاء به همزه و سپس به الف تبدیل شده است.<ref>ابن منظور، لسان العرب، ۲۰۰۰م، ج۱، ص۱۸۶.</ref> واژه [[آل]] نیز از اهل گرفته شده است، ولی چون دایره شمولش محدود است، پس مثل واژه اهل، کاربرد فراوانی ندارد. مثلا کلمه آل با مواردی چون زمان، مکان و حرفه ارتباط معنایی برقرار نمیکند و نمیتواند به آنها اضافه شود. با این حساب، آل فقط به انسان و یا خاندان انسان اضافه میشود آن هم نه به طور مطلق، بلکه این واژه پیشوند افراد یا خاندانی قرار نمیگیرد که از جایگاه ویژه و بلندمرتبهای بر خوردار باشند. به عنوان نمونه میتوان در قرآن به مواردی چون آل ابراهیم، آل عمران، آل فرعون اشاره کرد.<ref>راغب اصفهانی، المفردات فی غریب القرآن، المکتبة المرتضویه، ص۳۰.</ref> | واما اهل بیت در لغت، به معنای افرادی است که ساکن منزل پیامبر ص و از نزدیکان او هستند. در کتابهای لغت آمده است که اهل بیت یعنی خواص شخص. در معنای اهل الرجل نوشتهاند: زوجه و أخص الناس به».<ref> خلیل الفراهیدی، العین، ج ۴،ص۸۹</ref> با این حال اهل بیت در عرف و اصطلاح [[مسلمانان]]، معنای خاصی دارد.<ref>راغب اصفهانی، المفردات فی غریب القرآن، المکتبة المرتضویه، ص۲۹.</ref> واژه آل ریشه در اهل دارد و در ادامه حرفهاء به همزه و سپس به الف تبدیل شده است.<ref>ابن منظور، لسان العرب، ۲۰۰۰م، ج۱، ص۱۸۶.</ref> واژه [[آل]] نیز از اهل گرفته شده است، ولی چون دایره شمولش محدود است، پس مثل واژه اهل، کاربرد فراوانی ندارد. مثلا کلمه آل با مواردی چون زمان، مکان و حرفه ارتباط معنایی برقرار نمیکند و نمیتواند به آنها اضافه شود. با این حساب، آل فقط به انسان و یا خاندان انسان اضافه میشود آن هم نه به طور مطلق، بلکه این واژه پیشوند افراد یا خاندانی قرار نمیگیرد که از جایگاه ویژه و بلندمرتبهای بر خوردار باشند. به عنوان نمونه میتوان در قرآن به مواردی چون آل ابراهیم، آل عمران، آل فرعون اشاره کرد.<ref>راغب اصفهانی، المفردات فی غریب القرآن، المکتبة المرتضویه، ص۳۰.</ref> | ||
== جایگاه اهل بیت در اسلام == | == جایگاه اهل بیت در اسلام == | ||
بر پایه آیات قرآن و نیز کلام و سیره پیامبر ص، اهل بیت علیهمالسلام الگوی هدایت بشر بوده، در تحقق اهداف بلند و نورانی اسلام، نقشی تعیینکننده داشتند. خداوند ایشان را پس از پیامبر ص به عنوانهادیان بشر تعیین کرده و هدایت جامعه دینی را بر عهده آنان که عترت پیامبر ص هستند، قرار داده است. اهل بیت دارای منصب والای امامت بوده و به دلیل دارا بودن ویژگیهای ممتاز اخلاقی و معنوی، شایسته پیشوایی خلق بودند و بر دیگران فضیلت داشتند. بنا بر عقیده امامیه، اهل بیت | بر پایه آیات قرآن و نیز کلام و سیره پیامبر ص، اهل بیت علیهمالسلام الگوی هدایت بشر بوده، در تحقق اهداف بلند و نورانی اسلام، نقشی تعیینکننده داشتند. خداوند ایشان را پس از پیامبر ص به عنوانهادیان بشر تعیین کرده و هدایت جامعه دینی را بر عهده آنان که عترت پیامبر ص هستند، قرار داده است. اهل بیت دارای منصب والای امامت بوده و به دلیل دارا بودن ویژگیهای ممتاز اخلاقی و معنوی، شایسته پیشوایی خلق بودند و بر دیگران فضیلت داشتند. بنا بر عقیده امامیه، اهل بیت علیهم السلام به اذن الهی برخوردار از علم غیب و نیز پیراستگی از هر نوع آلودگی بودند. بنابراین، مسلمانان ملزم بودند که از آنان اطاعت کرده و در مسیر هدایت قدم بردارند. در قرآن و روایات، نصوص فراوانی وجود دارد که از مکانت بلند و ممتاز اهل بیت حکایت میکند. مهمترین آن عبارت است از: آیه اکمال، آیه تبلیغ، آیه ولایت، آیه اولی الامر، حدیث غدیر، حدیث ثقلین، حدیث منزلت و حدیث سفینه. | ||
== اهل بیت در نگاه امامیه == | == اهل بیت در نگاه امامیه == | ||
خط ۱۳: | خط ۱۳: | ||
== اهل بیت در نگاه اهل سنت == | == اهل بیت در نگاه اهل سنت == | ||
اهل بیت در نگاه اکثر اهل سنت شامل همسران پیامبر، حضرت فاطمه حضرت علی و دو فرزندش امام حسن و امام حسین علیهمالسلام میشود. | اهل بیت در نگاه اکثر اهل سنت شامل همسران پیامبر، حضرت فاطمه حضرت علی و دو فرزندش امام حسن و امام حسین علیهمالسلام میشود. | ||
بقیه تمام نوادگان پیامبر ص را و بعضی دیگر نوادگان عمویش عباس ابن عبدالمطلب را نیز اهل بیت میدانند. با استفاده از:<ref>https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%87%D9%84_%D8%A8%DB%8C%D8%AA</ref> | بقیه تمام نوادگان پیامبر ص را و بعضی دیگر نوادگان عمویش عباس ابن عبدالمطلب را نیز اهل بیت میدانند. | ||
با استفاده از:<ref>https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%87%D9%84_%D8%A8%DB%8C%D8%AA</ref> | |||
== صفات اهل بیت == | == صفات اهل بیت == | ||
خط ۳۹: | خط ۴۰: | ||
=== آیه اولو الامر === | === آیه اولو الامر === | ||
از جمله آیاتی که بر لزوم اطاعت از خدا و رسول و اهل بیت نازل شده است آیه اولی الامر است. خداوند در این آیه میفرماید:«أَطیعُوا اللَّهَ وَ أَطیعُوا الرَّسُولَ وَ أُولِی الْأَمْرِ مِنْکُمْ <ref>سوره نساء، آیه ۵۹</ref> از خدا و پیامبر و صاحبان امر خود اطاعت کنید». در این آیه اطاعت خدا و رسولش و نیز اولی الامری واجب شده است. با توجه به این که «اولی الأمر» بلافاصله بعد از الرسول عطف شده است بدون آن که کلمه | از جمله آیاتی که بر لزوم اطاعت از خدا و رسول و اهل بیت نازل شده است آیه اولی الامر است. خداوند در این آیه میفرماید:«أَطیعُوا اللَّهَ وَ أَطیعُوا الرَّسُولَ وَ أُولِی الْأَمْرِ مِنْکُمْ <ref>سوره نساء، آیه ۵۹</ref> از خدا و پیامبر و صاحبان امر خود اطاعت کنید». در این آیه اطاعت خدا و رسولش و نیز اولی الامری واجب شده است. با توجه به این که «اولی الأمر» بلافاصله بعد از الرسول عطف شده است بدون آن که کلمه اطیعوا تکرار شود نتیجه گرفته میشود که ملاک وجوب اطاعت از اولی الأمر همان ملاک اطاعت از رسول خدا است و اطاعت رسول خدا به این دلیل که رسول و رهبر الهی است و دارای عصمت است، واجب است و اگر پیامبر عصمت نداشت اطاعتش بدون هیچ قید و شرطی واجب نمیشد. همین دلیل درباره اولی الامری نیز جریان پیدا خواهد کرد و آنان نیز معصوم هستند، پس اطاعت شان به طور مطلق واجب است. | ||
=== حدیث سفینه === | === حدیث سفینه === |