۸۷٬۱۹۹
ویرایش
جز (جایگزینی متن - '[[امام جعفر صادق' به '[[جعفر بن محمد (صادق)') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
(۵ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۱: | خط ۱: | ||
<div class="wikiInfo">[[پرونده:شام.jpg|بندانگشتی|شام]]</div> | <div class="wikiInfo">[[پرونده:شام.jpg|بندانگشتی|شام]]</div> | ||
'''شام''' لفظی است تاریخی جغرافیایی که به منطقه نسبتاً گستردهای از خاورمیانه اطلاق میشود که در جنوب رشتهکوههای توروس، شمال صحرای عرب، غرب میانرودان (بینالنهرین) و در جوار کرانهٔ شرقی دریای مدیترانه قرار دارد. | '''شام''' لفظی است تاریخی جغرافیایی که به منطقه نسبتاً گستردهای از خاورمیانه اطلاق میشود که در جنوب رشتهکوههای توروس، شمال صحرای عرب، غرب میانرودان (بینالنهرین) و در جوار کرانهٔ شرقی دریای مدیترانه قرار دارد. | ||
این منطقه دربرگیرنده سرزمینهایی است که کشورهای کنونی [[سوریه]]، | این منطقه دربرگیرنده سرزمینهایی است که کشورهای کنونی [[سوریه]]، اردن، [[لبنان]]، [[فلسطین]] و [[اسرائیل]] برآن بنا شده هستند. گاهی بخشهایی از غرب [[عراق]] را نیز جزو سرزمین شام به شمار میآورند. | ||
شام خود بخشی از خاور نزدیک بهشمار میآید و اصطلاحی که در زبانهای اروپایی برای شام استفاده میشود Levant است که واژهای [[فرانسه|فرانسوی]] و به معنای طلوعکننده است. در زبانهای خاورمیانه برای اشاره به Levant عبارت شرق طالع نیز به کار رفته است. | شام خود بخشی از خاور نزدیک بهشمار میآید و اصطلاحی که در زبانهای اروپایی برای شام استفاده میشود Levant است که واژهای [[فرانسه|فرانسوی]] و به معنای طلوعکننده است. در زبانهای خاورمیانه برای اشاره به Levant عبارت شرق طالع نیز به کار رفته است. | ||
خط ۴۶: | خط ۴۶: | ||
'''جولان''' | '''جولان''' | ||
جولان منطقهای است که در آخرین نقطه غرب و شمال غربی استان حوران قرار دارد و از لحاظ تقسیمات کنونی ایالتی سوریه، جزو استان قنیطره است. جولان از مناطق مشهور و قدیمی شام بوده و در دوران قدیم به آن «تراکونیت» میگفتند. این منطقه در گذشته از دامنه جبل شیخ تا وادی یرموک امتداد مییافته و شهر کنونی قنیطره یکی از شهرهای آن بوده است. در عصر حاضر جولان تنها به تپههایی اطلاق میشود که در این منطقه به اشغال اسرائیل درآمده است. | |||
'''حلب''' | '''حلب''' | ||
خط ۵۸: | خط ۵۸: | ||
با چنین اوصافی، هنگام ورود اسیران به شام، آنان را از شلوغترین دروازه شهر، به نام دروازه ساعات وارد میکنند<ref> لواعج الاشجان، علامه سید محسن امین عاملی، ص 220</ref>؛ در شهر، شادی عمومی اعلام شده و مردم لباسهای نو پوشیده و صدای هلهله و شادی بلند است. زنان دف میزدند و اسیران از میان شلوغیها، میگذرند. | با چنین اوصافی، هنگام ورود اسیران به شام، آنان را از شلوغترین دروازه شهر، به نام دروازه ساعات وارد میکنند<ref> لواعج الاشجان، علامه سید محسن امین عاملی، ص 220</ref>؛ در شهر، شادی عمومی اعلام شده و مردم لباسهای نو پوشیده و صدای هلهله و شادی بلند است. زنان دف میزدند و اسیران از میان شلوغیها، میگذرند. | ||
ساربانان برای سوزاندن دل اهلبیت (علیهمالسلام)، سرها را پیشاپیش محملها میبرند. جلوتر از همه، سر علمدار [[کربلا]] جلوهگری میکند و بنابر بعضی نقلها، سر مقدس | ساربانان برای سوزاندن دل اهلبیت (علیهمالسلام)، سرها را پیشاپیش محملها میبرند. جلوتر از همه، سر علمدار [[کربلا]] جلوهگری میکند و بنابر بعضی نقلها، سر مقدس امام حسین (علیهالسلام) را پشت سر محملها وارد میکنند تا مردم به اشتباه بیفتند و احدی از دوست داران، [[اهل بیت|اهلبیت (علیهمالسلام)]] را نشناسد و عیش مردم را بر هم نزند. هتاکیها شروع میشود؛ پیرزنی به سر بریده حضرت سنگ میزند و مردم که مست هوسرانی و ولنگاری هستند، از او تقلید میکنند. | ||
[[ | [[امام سجاد|امام سجاد (علیهالسلام)]] میفرماید: «در شام هفت مصیبت بر ما وارد آوردند که از آغاز اسیری تا پایان بی سابقه بود؛ ساربانان با کعب نی و تازیانه، ما را از میان جمعیت مطرب گذراندند. نیزه داران با سرها بازی میکردند و نیزه هایشان را در هوا میچرخاندند. گاهی سرها از بالای نیزه ها روی زمین و زیر دست و پای مردم و مرکبها میافتاد. زنان شامی از بالای بامها روی سر ما آتش و خاکستر داغ میریختند که تکه ای از آن روی عمامه ام افتاد و چون دستهایم را با زنجیر به گردنم بسته بودند، عمامه ام سوخت و آتش به سرم رسید. از طلوع آفتاب تا غروب ما را در کوچه ها میگردانیدند و میگفتند: «این نامسلمانها را بکشید!» ما را با یک رشته طناب به هم بسته بودند و از دهلیز خانه یهودیان و مسیحیان میگذراندند و به آنان میگفتند: اینها قاتلان پدران و فرزندان شما هستند، انتقام خودتان را بگیرید! آنان همگی در این لحظه به سوی ما سنگ و چوب پرتاب کردند. | ||
افزون بر آن، ما را به بازار برده فروشان برده و ما را در معرض فروش قرار دادند. همچنین ما را در خرابه ای جای دادند که روزها از گرما و شبها از سرما آسایش نداشتیم<ref>تذکرة الشهدا، ص 412</ref>.» | افزون بر آن، ما را به بازار برده فروشان برده و ما را در معرض فروش قرار دادند. همچنین ما را در خرابه ای جای دادند که روزها از گرما و شبها از سرما آسایش نداشتیم<ref>تذکرة الشهدا، ص 412</ref>.» | ||
خط ۷۰: | خط ۷۰: | ||
=== حضرت زینب (سلام الله علیها) === | === حضرت زینب (سلام الله علیها) === | ||
آستانه [[زینب بنت علی|حضرت زینب]] دختر امام علی(علیه السلام) در شهرک «السیدة زینب» در جنوب دمشق از مهمترین زیارتگاههای [[شیعیان]] در حوزه دمشق و کشور سوریه به شمار می آید و مورد توجه شیعیان از سراسر جهان قرار دارد. | آستانه [[زینب بنت علی|حضرت زینب]] دختر امام علی(علیه السلام) در شهرک «السیدة زینب» در جنوب دمشق از مهمترین زیارتگاههای [[شیعیان]] در حوزه دمشق و کشور سوریه به شمار می آید و مورد توجه شیعیان از سراسر جهان قرار دارد. | ||
حضرت زینب(سلام الله علیها) بنا بر قول معروف در 15 [[رجب]] سال 62 هجری قمری در سن 56 سالگی در شام از دنیا رفت. بانوی قهرمانی که پس از شهادت | حضرت زینب(سلام الله علیها) بنا بر قول معروف در 15 [[رجب]] سال 62 هجری قمری در سن 56 سالگی در شام از دنیا رفت. بانوی قهرمانی که پس از شهادت امام حسین، ارائه نهضت عاشورا را به دوش کشید و پرچمدار این قیام بود. بدن مطهر آن بانوی بزرگوار در جنوب دمشق دفن گردید. | ||
اقوال دیگری نیزدرباره چگونگی رحلت و مکان دفن حضرت زینب (سلام الله علیها) وجود دارد که در ادامه بصورت مختصر به آن اشاره میکنیم. | اقوال دیگری نیزدرباره چگونگی رحلت و مکان دفن حضرت زینب (سلام الله علیها) وجود دارد که در ادامه بصورت مختصر به آن اشاره میکنیم. | ||
براساس برخی نوشتهها حضرت زینب(سلام الله علیها) بعد از حادثه کربلا به [[مدینه]] آمدند و پس از ورود به مدینه پیوسته عزادار و گریان بودند تا این که پس از یک سال و نیم در همان مدینه ([[قبرستان بقیع]]) از دنیا رفتند و در همان جا دفن شدند. وبنا بر این قول اکنون از قبر آن بانوی محترمه، اثری در دست نیست. | براساس برخی نوشتهها حضرت زینب(سلام الله علیها) بعد از حادثه کربلا به [[مدینه]] آمدند و پس از ورود به مدینه پیوسته عزادار و گریان بودند تا این که پس از یک سال و نیم در همان مدینه ([[قبرستان بقیع]]) از دنیا رفتند و در همان جا دفن شدند. وبنا بر این قول اکنون از قبر آن بانوی محترمه، اثری در دست نیست. | ||
خط ۷۸: | خط ۷۹: | ||
=== حضرت رقیه سلام الله علیها === | === حضرت رقیه سلام الله علیها === | ||
یکی دیگر از زیارتگاههای مهم [[مذهب شیعه|شیعیان]] در قلب دمشق قرار دارد و همچون بارگاه حضرت زینب (سلام الله علیها) از توجه و اهمیت بالایی برخوردار است. آستانه [[حضرت رقیه]] دختر امام حسین (علیه السلام) در دمشق. | یکی دیگر از زیارتگاههای مهم [[مذهب شیعه|شیعیان]] در قلب دمشق قرار دارد و همچون بارگاه حضرت زینب (سلام الله علیها) از توجه و اهمیت بالایی برخوردار است. آستانه [[حضرت رقیه]] دختر امام حسین (علیه السلام) در دمشق. | ||
معروف است دختری از دختران حضرت | معروف است دختری از دختران حضرت حسین بن علی در کودکی در [[کربلا]] حضور داشت. ایشان روز پنجم [[صفر المظفر|ماه صفر]] سال 61 هجری قمری مظلومانه به شهادت رسید. | ||
ولادت آن حضرت در مدینه بود و در سن سه سالگی یا بیشتر در [[ | |||
ولادت آن حضرت در مدینه بود و در سن سه سالگی یا بیشتر در [[محرم الحرام|محرم]] 61 هجری با پدر بزرگوارش به [[کربلا]] آمد. قبل از روز عاشورا بارها مورد تفقد و دلجویی حضرت اباعبدالله(علیه السلام) قرار گرفت تا آنجا که آن حضرت به خواهرشان حضرت زینب (سلام الله علیها) در مورد وی سفارش کردند. | |||
حضرت رقیه (سلام الله علیها) بعد از شهادت امام حسین (علیه السلام)، اهل بیت (علیه السلام) و اصحاب ایشان در صحرای کربلا، همراه با عمه بزرگوارشان واسرا به [[کوفه]] و شام برده شد و در مسیر چهل منزل راه شهر شام، رنجهای فراوانی دید. | حضرت رقیه (سلام الله علیها) بعد از شهادت امام حسین (علیه السلام)، اهل بیت (علیه السلام) و اصحاب ایشان در صحرای کربلا، همراه با عمه بزرگوارشان واسرا به [[کوفه]] و شام برده شد و در مسیر چهل منزل راه شهر شام، رنجهای فراوانی دید. | ||
در شام بعد از دیدن سر نورانی پدر با پیشانی شکسته در خرابه، آنقدر ناله زد و گریست تا به ملکوت اعلا پیوست و بدن شریف آن حضرت را شبانه در دمشق دفن کردند. | در شام بعد از دیدن سر نورانی پدر با پیشانی شکسته در خرابه، آنقدر ناله زد و گریست تا به ملکوت اعلا پیوست و بدن شریف آن حضرت را شبانه در دمشق دفن کردند. | ||
خط ۱۱۲: | خط ۱۱۴: | ||
در باب صغیر شام که قبرستان بسیار بزرگی است، مقبرهای است معروف به «مشهد رؤوس شهداء کربلا» که نام بسیاری از شهدای مدفون در آن مقبره، ذکر شده است. | در باب صغیر شام که قبرستان بسیار بزرگی است، مقبرهای است معروف به «مشهد رؤوس شهداء کربلا» که نام بسیاری از شهدای مدفون در آن مقبره، ذکر شده است. | ||
مؤلف «اعیان الشیعه» مینویسد: بعد از سال 1321 هجری قمری، مقبره ای را دیدم که سنگی بالای آن نصب و در آن نوشته شده بود: (هذا مدفن رأس عباس بن علی، رأس علی بن الحسین الاکبر و رأس حبیب بن مظاهر). دو سال بعد، بنا را تخریب و تجدید نمودند و آن سنگ را برداشتند، و در ضریحی که داخل مقبره نصب نمودهاند، اسامی بسیاری از شهدای کربلا را بر آن نقش کردهاند و بعید نیست که این رؤس در آنجا دفن شده باشند. | مؤلف «اعیان الشیعه» مینویسد: بعد از سال 1321 هجری قمری، مقبره ای را دیدم که سنگی بالای آن نصب و در آن نوشته شده بود: (هذا مدفن رأس عباس بن علی، رأس علی بن الحسین الاکبر و رأس حبیب بن مظاهر). دو سال بعد، بنا را تخریب و تجدید نمودند و آن سنگ را برداشتند، و در ضریحی که داخل مقبره نصب نمودهاند، اسامی بسیاری از شهدای کربلا را بر آن نقش کردهاند و بعید نیست که این رؤس در آنجا دفن شده باشند. | ||
اما قول صحیح، آن چنان که [[ | اما قول صحیح، آن چنان که [[محمد باقر مجلسی|علامه مجلسی]] (ره) بر آن تصریح فرموده، آن است که [[امام سجاد|امام سجاد (علیه السلام)]] رأس مطهّر سیدالشهدا و سایر شهدا را در روز اربعین همان سال، (بیستم [[صفر المظفر|ماه صفر]] سال ۶۱ ه ق) از شام وارد کربلا کرده و به بدنهای مطهّر آنها ملحق گردانیده است. | ||
=== مقابر صحابه پیامبر گرامی اسلام === | === مقابر صحابه پیامبر گرامی اسلام === | ||
افرادی از [[صحابه]] و یاران حضرت محمد (صلی الله علیه و آله) درشام به خاک سپرده شدهاند که پرداختن به چگونگی رحلت و مدفن آنها شاید ساعتها به طول بیانجامد، از قبیل [[بلال حبشی]]، عبدالله بن ام مکتوم، | افرادی از [[صحابه]] و یاران حضرت محمد (صلی الله علیه و آله) درشام به خاک سپرده شدهاند که پرداختن به چگونگی رحلت و مدفن آنها شاید ساعتها به طول بیانجامد، از قبیل [[بلال حبشی]]، عبدالله بن ام مکتوم، اوس بن اوس و.... | ||
ماحصل پرداختن به چنین مباحثی علاوه بر شناخت اماکن مذهبی وشخصیتهای برجسته دینی وآشنایی بیشتر با آن بزرگواران است، در مییابیم که سرزمینهایی چون شام و عراق و.. .که خاستگاه پیامبران و امامان معصوم بوده، در واقع محل ظهور برانگیختههای الهی و ادیان توحیدی است و لذا برای همه خداپرستان و موحدان و پیروان آیینهای آسمانی همواره سرزمینی مقدس و خاطره انگیز میباشد<ref>چه کسانی در شام مدفون هستند؟ - رضوی | ماحصل پرداختن به چنین مباحثی علاوه بر شناخت اماکن مذهبی وشخصیتهای برجسته دینی وآشنایی بیشتر با آن بزرگواران است، در مییابیم که سرزمینهایی چون شام و عراق و.. .که خاستگاه پیامبران و امامان معصوم بوده، در واقع محل ظهور برانگیختههای الهی و ادیان توحیدی است و لذا برای همه خداپرستان و موحدان و پیروان آیینهای آسمانی همواره سرزمینی مقدس و خاطره انگیز میباشد<ref>چه کسانی در شام مدفون هستند؟ - رضوی | ||
خط ۱۲۲: | خط ۱۲۴: | ||
== شام فعلی؛ سوریه == | == شام فعلی؛ سوریه == | ||
امروز شام همان جایی است که بسیاری از مردم آرزوی دیدنش را دارند. همان جایی که حرم [[زینب بنت علی|حضرت زینب]] و [[حضرت رقیه (سلام الله علیها)]] را در خود جای داده است، همان جایی که مردم به خرابههای پر از درد و رنج ولی با افتخارش عشق میورزند. | امروز شام همان جایی است که بسیاری از مردم آرزوی دیدنش را دارند. همان جایی که حرم [[زینب بنت علی|حضرت زینب]] و [[حضرت رقیه|حضرت رقیه (سلام الله علیها)]] را در خود جای داده است، همان جایی که مردم به خرابههای پر از درد و رنج ولی با افتخارش عشق میورزند. | ||
یکی از شهرهایی که همواره در بررسی ها و پژوهشهای تاریخی از اهمیت بسیار زیادی برای مورخان و باستان شناسان برخوردار بوده دمشق است. شهر دمشق با دارا بودن تاریخی چندین هزار ساله در نظر بسیاری از پژوهشگران و باستان شناسان به عنوان اوّلین پایتخت شناخته شده در جهان به شمار میرود از این رو با توجه به موقعیت متمایز و برجسته اش در مقایسه با سایر شهرها، اتحادیة عرب آن را به عنوان پایتخت فرهنگی جهان عرب در سال 2008 م. تعیین نموده است. | یکی از شهرهایی که همواره در بررسی ها و پژوهشهای تاریخی از اهمیت بسیار زیادی برای مورخان و باستان شناسان برخوردار بوده دمشق است. شهر دمشق با دارا بودن تاریخی چندین هزار ساله در نظر بسیاری از پژوهشگران و باستان شناسان به عنوان اوّلین پایتخت شناخته شده در جهان به شمار میرود از این رو با توجه به موقعیت متمایز و برجسته اش در مقایسه با سایر شهرها، اتحادیة عرب آن را به عنوان پایتخت فرهنگی جهان عرب در سال 2008 م. تعیین نموده است. | ||
خط ۱۲۹: | خط ۱۳۱: | ||
# کوه قاسیون در شمال شرقی دمشق بنا به گفتة امالی محل فرو نشستن کشتی نوح است و در این کوه منطقهای به نام [[اصحاب کهف]] وجود دارد. در دامنة این کوه نیز قبر پیامبران زیادی واقع شده است. | # کوه قاسیون در شمال شرقی دمشق بنا به گفتة امالی محل فرو نشستن کشتی نوح است و در این کوه منطقهای به نام [[اصحاب کهف]] وجود دارد. در دامنة این کوه نیز قبر پیامبران زیادی واقع شده است. | ||
# مسجد اموی نیز بت خانهای بوده است که پس از فتح شام توسط مسلمانان قسمتی از آن به مسجد تبدیل شد و در این مسجد مقامات و مرقدهای ذیل وجود دارد: مرقد حضرت هود (علیه السلام)، مقام حضرت خضر (علیه السلام)، محل هبوط حضرت عیسی (علیه السلام)، محل دفن سر مبارک حضرت یحیی (علیه السلام)، محل غسل تعمید مسیحیان، مقام رأس الحسین (علیه السلام)، محراب امام زینالعابدین (علیه السلام)، مقام هابیل نبی نیز در 40 کیلومتری شهر دمشق در کوههای زنبدانی در نزدیکی مرز سوریه و [[لبنان]] قرار دارد. | # مسجد اموی نیز بت خانهای بوده است که پس از فتح شام توسط مسلمانان قسمتی از آن به مسجد تبدیل شد و در این مسجد مقامات و مرقدهای ذیل وجود دارد: مرقد حضرت هود (علیه السلام)، مقام حضرت خضر (علیه السلام)، محل هبوط حضرت عیسی (علیه السلام)، محل دفن سر مبارک حضرت یحیی (علیه السلام)، محل غسل تعمید مسیحیان، مقام رأس الحسین (علیه السلام)، محراب امام زینالعابدین (علیه السلام)، مقام هابیل نبی نیز در 40 کیلومتری شهر دمشق در کوههای زنبدانی در نزدیکی مرز سوریه و [[لبنان]] قرار دارد. | ||
خط ۱۳۷: | خط ۱۳۸: | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||
{{پانویس | {{پانویس}} | ||
[[رده: | [[رده:شهرها]] | ||
[[رده: | [[رده:شهرهای اسلامی]] | ||
[[رده:تاریخ]] |